آیا زن برای خروج از منزل نیاز به اذن و اجازه ولی و شوهر خود را دارد؟
نظام خانواده در اسلام، نظامی شورایی با سرپرستی و مدیریت اجرایی مرد است. این مسأله تکالیفی را بر دوش هر یک از اعضای خانواده می گذارد، از جمله این که مرد، باید در جهت تأمین نیازمندی های خانواده و ایجاد زمینه رشد، تعالی و سلامت مادی و معنوی آن تلاش کند. از طرف دیگر مسؤولیتی بر دوش دیگر اعضا در برابر مرد ایجاد می کند که از جمله ی آنها، کنترل پذیری رفت و آمدها و هماهنگی آن با مرد است. به عبارت دیگر، هر اجتماعی، کوچک یا بزرگ، نیاز به مدیریت دارد. کانون خانواده، بنیادی ترین اجتماع انسانی است که سعادت و انحطاط آن، نقش زیادی در سعادت و انحطاط جامعه دارد. رعایت حقوق مرد، اقتضای هماهنگی زن در خروج از منزل را دارد. علامه سید محمدحسین فضل الله در تفسیر من وحی القرآن می گوید: «عقد ازدواج، تعهدهایی را در پی دارد که زن و مرد ملزم به رعایت آن هستند...بر زن واجب است که به نیازهای جنسی مرد پاسخ مثبت دهد و مانع مادی و معنوی در برابر رغبت او ایجاد نکند. همین نیاز بیرون رفتن بدون اجازه ی زن را از منزل ناروا می نمایاند.» معمولاً، آسیب پذیری زن در بیرون از خانه، بیش از مرد است. زن ممکن است مورد تعرض و تجاوز قرار گیرد، فلذا مرد باید برای مصونیت زن از ورود و خروج وی مطلع باشد.
اجازه ی مرد، نوعی نظارت محسوب می گردد. خروج مرد، به دنبال تأمین نیازهای مالی، امری الزامی است و اجازه گرفتن در آن بی معنا است باید توجه داشت همواره خروج زن از خانه، نیازمند اذن شوهر نیست، بلکه در مواردی خروج زن از خانه جایز است، از جمله:
- برای کسب علم واجب و یا انجام دادن تکالیفی که مستلزم خروج از خانه است. حضرت آیت الله جوادی آملی فراگیری علومی را که از واجبات عینی است را مطرح می نمایند که در این دسته از علوم، مرد حق منع ندارد. اما در علومی که واجب کفایی است، مادامی که افرادی هستند بر زن واجب کفایی است اما در صورت عدم کفایت، بر زن واجب عینی می شود و باز مرد حق منع ندارد.
- احقاق حق، دادخواهی، شکایت و یا ادای شهادت.
- بر اساس برخی از فتاوا در صورتی که زن قبل از ازدواج، استخدام در کاری بوده است، بعد از ازدواج نیز می تواند سر کار خود برود و ازدواج مانع آن نیست.
- اگر شرط ضمن عقد، به هنگام ازدواج نموده باشد که اجازه ی خروج در هر زمانی را بدون اذن داشته باشد نیازی به اجازه نیست.
- در صورتی که مرد، نفقه زن را تأمین نکند و او برای تأمین آن، ناچار به خروج از منزل باشد، نیازی به اذن نیست.
ازدواج امری است سفید و مقدس که سفارشات متعددی پیرامون آن شده است. اما این امر مقدس در چارچوب خود قوانین و تعهداتی را شامل می شود که زوجین باید آن را در نظر گرفته و اجرا نمایند. برای این قوانین و دستورات در یک سری موارد تبصره هایی دارد که در صورت عدم انجام آن مشکلی را بوجود نمی آورد. یکی از قوانین و توصیه ها خروج بانوان (زن) از منزل است که این امر می تواند با اجازه همسر و یا بدون اجازه وی صورت بگیرد. همزمان با جاری شدن صیغه ازدواج زن برای انجام برخی کارها نیاز به اجازه شوهر دارد. یکی از مواردی که بعد از جاری شدن صیغه عقد مطرح می شود این است که آیا اجازه شوهر برای خروج زن از منزل لازم است؟ قانون در خصوص ترک خانه توسط زن استثنائاتی در نظر گرفته که موجب محرومیت زن از دریافت نفقه نخواهد شد. این موارد شامل خروج از منزل برای درمان بیماری به تشخیص پزشک، خروج از منزل برای انجام امور شرعی و واجب و سکونت در مکان دیگر به دلیل ترس از ضرر و زیان مالی، جسمی یا آبرویی که ممکن از طرف هر کسی برای وی رخ دهد. همچنین تا زمانی که زن به دلیل ترس جانی و مالی، امکان بازگشت به منزل را نداشته باشد، مرد مکلف است نفقه را به او پرداخت کند. قانون درباره مجازات ترک منزل توسط زن به جز موارد فوق، مواردی را در نظر گرفته است که این موارد عبارت اند از، در صورت خروج زن از منزل بدون اذن شوهر، او نمی تواند نفقه دریافت کند، شوهر می تواند اجازه مجدد ازدواج را از دادگاه دریافت کند و مرد می تواند امکان دادخواست طلاق دهد.
برای دریافت نفقه چه شرایطی باید داشت؟
مطابق ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی، زن بایستی در منزلی که شوهر تعیین می کند سکونت داشته باشد مگر آنکه اختیار تعیین مسکن به زن داده شده باشد؛ بنابراین ترک منزل بدون عذر موجه از سوی زن موجب ناشزه شدن او خواهد شد. زن ناشزه زنی است که وظایف شرعی و قانونی خود را بدون دلیل موجه نسبت به همسر ایفا نمی کند و مصداق بارز آن نداشتن تمکین عام یا خاص نسبت به شوهر است. به زن ناشزه نفقه تعلق نمی گیرد، ولی اینگونه نیست که مهریه را نتواند دریافت کند.
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم
پیامد های قانونی ترک منزل توسط زن
