همه آنچه درباره پستانک نوزاد باید بدانید.
این یک واقعیت شناخته شده است که نوزادان مکیدن را دوست دارند. بیشتر نوزادان از مکیدن انگشت شست خود لذت می برند. دلیل اصلی این که نوزادان این کار را می کنند خاصیت تسکین دهنده آن است. پستانک یک راه آسان برای ارضای انگیزه نوزادان برای مکیدن است. به طورکلی، نوزادان زیاد گریه می کنند و پزشکان توصیه می کنند که کاری انجام دهید که نوزاد با آن احساس راحتی می کند. پستانک یکی از مواردی است که نوزادان مکیدن آن را دوست دارند و با آن احساس آرامش می کنند. به همین دلیل است که انتخاب بهترین مدل پستانک برای نوزاد اهمیت دارد.
خرید پستانک مناسب نوزاد در سنین زیر یک سال بسیار مهم است زیرا با سلامت عمومی و بهداشت دهان آن ها مرتبط است. به طور کلی استفاده از پستانک سبب کاهش خطرات خفگی نوزاد هم می شود، همچنین می تواند از سندرم ناگهانی مرگ نوزاد جلوگیری کند. کودک شما با مکیدن پستانک احساس امنیت بیشتری می کند. کمتر گریه کردن کودک سبب آرامش بیشتر پدر و مادر نیز می شود.
از چند روزگی می توان به نوزاد پستانک داد؟
در پاسخ به این سؤال که از چند روزگی می توان به نوزاد پستانک داد باید بگوییم که ابتدا لازم است بهترین روش و زمان برای تغذیه نوزاد خود را پیدا کنید. به طورکلی برای کودک شیرخواره توصیه می شود که ابتدا به مدت 3 تا 4 هفته صبر کنید و سپس پستانک را امتحان کنید. اگر قبل از این زمان دادن پستانک را آغاز کنید، کودک گیج می شود و نمی تواند به درستی نیاز خود را در هنگام گرسنگی نشان دهد. شما نیز دچار سردرگمی خواهید شد، چون نمی دانید نوزادتان چه زمانی به غذا احتیاج دارد و چه زمانی به پستانک.
درمورد نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می کنند، نگرانی کمتری نسبت به پستانک وجود دارد. این نوزادان می توانند از همان روزهای اول تولد از پستانک استفاده کنند. اما نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، بهتر است تا ۶ هفتگی از پستانک استفاده نکنند. در غیر این صورت، تفاوت بین سری پستانک و پستان مادر ممکن است باعث گیج شدن نوزاد و اختلال در مکیدن شیر از پستان شود. لازم به ذکر است که استفاده از پستانک حداکثر تا ۲ سالگی توصیه می شود.
برخی از متخصصان توصیه می کنند قبل از دادن پستانک ابتدا سعی کنید علائمی که نشان دهنده درد، گرسنگی، نیاز به خواب، جمع شدن گاز در معده و غیره است را بشناسید. همین متخصصان توصیه می کنند که تا زمانی که کودک وزن گیری را شروع نکرده است که تقریباً تا 10 روزگی است، از دادن پستانک اکیداً خودداری کنید.
چکار کنیم که نوزاد پستانک بگیرد؟
به طورکلی باید گفت که نحوه عادت دادن نوزاد به پستانک هیچ قانون خاصی ندارد. فقط به یاد داشته باشید اولین باری که پستانک را به کودک معرفی می کنید بهتر است از روحیه خوبی برخوردار باشد. خیلی از والدین زمانی برای اولین بار پستانک را امتحان می کنند که نوزاد به شدت بی تاب است و گریه می کند.
یکی دیگر از نکاتی که ممکن است در عادت دادن نوزاد به پستانک مؤثر باشد، انتخاب بهترین مدل پستانک برای نوزاد شماست. نوزادان با وجود شباهت هایی که دارند، تفاوت های فردی و ذائقه متفاوتی نسبت به موضوعات مختلف دارند. یکی از این تفاوت ها در هنگام انتخاب پستانک مناسب برای آن ها دیده می شود. بهترین مدل پستانک برای نوزاد تابع قانون خاصی نیست و گاهی ممکن است لازم باشد برای فهمیدن ترجیح نوزاد خود چند مدل مختلف را امتحان کنید. علاوه بر مدل پستانک، حتی رنگ آن نیز می تواند یک نوزاد را جذب کند و دیگری را آشفته. البته در این مورد نباید زود ناامید شوید؛ هنگام امتحان هر مدل از پستانک، درصورتی که توسط نوزاد رد شد یک فاصله ایجاد کنید و دوباره آن را امتحان کنید. گاهی ممکن است نوزاد با تغییر شرایط، انتخاب هایش را تغییر دهد.
یکی دیگر از راهکارهای دادن پستانک به نوزاد این است که دفعات اول سر آن را در شیر فرو ببرید، فرقی نمی کند که از شیر شما تغذیه می کند یا شیر خشک. با انجام دادن این کار نوزاد خیلی سریع تر به گرفتن پستانک عادت می کند و با آن احساس راحتی خواهد کرد.
چطور بفهمیم کودک به پستانک احتیاج دارد؟
برای تصمیم گیری راجع به این موضوع باید به رفتارهای نوزاد توجه کنید. مکیدن شیشه شیر با علاقه (حتی در زمان خالی بودن)، به دهان گذاشتن سینه مادر بدون مکش شیر و مکیدن انگشتان دست و پا از جمله رفتارهایی هستند که وقت مناسب برای خرید پستانک را نشان می دهند.
البته باید توجه داشت که بعضی نوزادان این علامت ها را از خود بروز نمی دهند. در این موارد فقط با آزمون و خطا می توانید به علاقه او نسبت به پستانک مطلع شوید. اگر کودک پستانک را پس بزند باید به انتخاب او احترام گذاشته و از راه دیگری برای آرام کردن استفاده کنید.
سایز پستانک برای نوزاد
اندازه پستانک و انتخاب سایز پستانک مناسب مانند جدول لباس نوزاد به سن او بستگی داشته و بسته به سن کودک و اندازه دهان او انتخاب می شود. پستانک نباید برای کودک خیلی بزرگ یا خیلی کوچک باشد؛ در این صورت علاوه بر اینکه او را آرام نمی کند ممکن است خطراتی نیز در پی داشته باشد.با توجه به سن نوزاد، پستانک ها در سه سایز مختلف به فروش می رسند:
- پستانک کوچک: برای نوزادان 6 ماهه یا کوچک تر
- پستانک متوسط: برای نوزادان 6 ماهه تا 18 ماه
- پستانک بزرگ: برای نوزادان 18 ماهه یا بزرگ تر
با توجه به تفاوتی که شکل ظاهری پستانک های برندهای مختلف با هم دارند و تفاوت های بسته بندی آن ها، حتماً پستانک توصیه شده برای سن فرزند خود را بخرید، نه اینکه سعی کنید حدس بزنید که کدام اندازه برای او مناسب است.
انواع سری پستانک
- سری معمولی (بادامی): نوک کروی برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، مناسب تر هستند، زیرا زبان به طور طبیعی زیر قسمت شبیه ساز نوک پستان قرار می گیرد (درست همانند زمانیکه کودک شیر می خورد) و احتمال گیج شدن نوزاد از این که چه چیزی در دهانش است، کمتر است.
- سری ارتودنسی: شکل ارتودنیک شیب بیشتری در دو ناحیه نوک دارد و اجازه تحرک بیشتری را به زبان می دهد. ستانک اورتودنسی به گونه ای طراحی شده که از ناهمترازی دندان ها و مشکلات اورتودنسی در او،زمانی که دندان های شیری و بعد ها دندان های دائمی اش در بیایند ،جلوگیری کند.نوک پستانک اورتودنسی در انتها صاف و در قسمت بالایی انحنا دار است و به گونه ای خاص طراحی شده است که کام و فک در حال رشد نوزاد را پشتیبانی کند.در حین مکیدن در دهان نوزاد پهن می شود درست مثل نوک پستان مادر، تا عمل مکیدن را به طبیعی ترین شکل ممکن برای او شبیه سازی کند و فشار وارده بر روی لثه ها و دندان های در حال رشد نوزاد را کاهش دهد.
انتخاب پستانک مناسب
پستانک در انواع، رنگ ها، طرح ها و شکل های مختلفی در بازار موجود است که برای خریدن آن بهتر است قبل از هر چیزی نظر پزشک کودکتان را بپرسید. برای داشتن آشنایی بیشتر، می توانید قبل از خرید با نکاتی آشنا باشید که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
- نوع و سایز پستانک: پستانک انواع زیادی دارد. یک پستانک معمولی، نوک گرد دارد و یک پستانک ارتودنسی در بالا گرد و ته آن تخت است. همچنین پستانک معمولاً در سه سایز وجود دارد.
- جنس نوک پستانک: نوک پستانک می تواند از جنس لاتکس یا سیلیکون باشد. پستانک های سیلیکونی محکم تر از انواع لاتکسی است. آنها همچنین بهتر تمیز می شود و بو نمی گیرد. اما پستانک های سیلیکونی در دهان نوزاد به اندازه پستانک های لاتکسی نرم نیست. لاتکس انعطاف پذیرتر است، اما از آنجا که نرم تر است، کودک احتمالاً زودتر آن را خراب می کند. اگر به هر دلیلی فکر می کنید کودک شما ممکن است به لاتکس آلرژی داشته باشد، بهتر است از پستانک لاتکسی پرهیز کنید.
- سپر پستانک: هر نوع پستانکی که می خرید، مطمئن شوید سپر محکمی دارد که نمی تواند از هم جدا شود، مثلاً آنهایی که از پلاستیک یک تکه ساخته شده ، بهتر است. همچنین پستانک باید سپری به قطر هشت سانتی متر و نیم یا بزرگ تر داشته باشد تا کودک نتواند تمام پستانک را به داخل دهان خود ببرد. سپر نیز باید سوراخ تهویه برای گردش هوا داشته باشد. بدون این سوراخ ها، بزاق نوزاد می تواند پشت سپر جمع و باعث حساسیت پوستی یا التهاب شود.
هنگامی که نوع مناسب تر پستانک را برای کودکتان پیدا کردید، بهتر است چند عدد از آن را بخرید، زیرا پستانک ها معمولاً خیلی زود گم می شود یا بچه ها آن را جایی می اندازند که شاید به راحتی پیدا نشود.
تمیز کردن و شستن پستانک
برای شستن پستانک در اولین بار استفاده بعد از خرید و در طول زمانی که کودک از آن استفاده می کند، بهتر است از نکات مهمی در مورد شست وشوی آن اطلاع داشته باشید. برخی از این نکات شامل موارد زیر است:
- اولین بار شستن: قبل از اولین استفاده، پستانک را با آب و صابون بشویید و به خوبی آبکشی کنید. برخی کارشناسان توصیه می کنند پستانک را قبل از اولین استفاده، به مدت پنج دقیقه بجوشانید تا از هر گونه پس ماندۀ مواد شیمیایی پاک شود. سپس بگذارید به مدت نیم ساعت در معرض هوا خشک شود. در استفاده های بعدی می توانید آن را با آب داغ و صابون بشویید و خوب آبکشی کنید و بگذارید خشک شود.
- محلول سرکه و آب: برای جلوگیری از رشد قارچ، بد نیست اگر پستانک را یک بار در روز برای چند دقیقه در محلول سرکۀ سفید و آب با یک نسبت مساوی قرار دهید. سپس آن را به خوبی آبکشی کنید و بگذارید در معرض هوا کاملاً خشک شود.
- افتادن پستانک روی زمین خانه: اگر کودک شما پستانک خود را روی زمین می اندازد، آن را با آب داغ تمیز بشویید و بگذارید خوب خشک شود و بعد به او بازگردانید. یادتان باشد که برای تمیز کردن پستانک، هرگز آن را در دهان خودتان نگذارید.
- افتادن پستانک روی زمین بیرون خانه: اگر پستانک در خارج از خانه روی زمین افتاد، آن را دور بیندازید و یکی دیگر بردارید. بهتر است همیشه یک پستانک یدکی برای چنین مواقعی همراه داشته باشید.
- استفاده از ماشین ظرف شویی: به طورکلی پستانک کودک وسیله ای نیست که نیاز به شسته شدن در ماشین ظرف شویی داشته باشد، اما برای آگاهی والدین لازم است بدانید که پستانک های سیلیکونی را می توان در ماشین ظرف شویی قرار داد و بهتر است از قفسۀ بالای ماشین استفاده کنید و پستانک های لاتکسی را نباید در ماشین ظرف شویی قرار داد.
زمان تعویض پستانک
نوک پستانک با گذشت زمان و استفاده شدن فرسوده می شود، پس قبل از قرار دادن پستانک در دهان کودک خود، آن را به طور کامل بررسی کنید. علائم فرسودگی پستانک شامل موارد زیر است:
- تغییر رنگ سر پستانک
- وجود هر گونه سوراخ در سر پستانک
- ترک یا نقاط ترک مانند در سر پستانک
- چسبندگی سر پستانک در اثر فرسودگی
این موارد می تواند باعث شود نوک پستانک در حین مکیدن پاره شود و کودک را در معرض خطر خفگی قرار دهد. پستانک خیلی گران قیمت نیست، بنابراین بهتر است پستانک کودک را به محض دیدن اولین نشانه های فرسودگی، فوراً با یک پستانک نو جایگزین کنید.
نکات ایمنی در مورد پستانک
قبل از قرار دادن پستانک در دهان نوزاد یا دادن آن به کودک، چند نکتۀ ایمنی هنگام استفاده از پستانک وجود دارد که لازم است آنها را در خاطرتان داشته باشید:
- پرهیز از چسباندن اشیای تزئینی به پستانک: سعی نکنید با اضافه کردن چیزی به پستانک کودک، آن را زیبا و متفاوت کنید. این کار باعث سنگین شدن پستانک می شود و حتی ممکن است کودک آنها را از پستانک جدا کند و به دهان ببرد و در گلویش گیر کند.
- خودداری از آویزان کردن پستانک: در برابر وسوسۀ آویزان کردن پستانک به گردن کودک یا گهوارۀ او با یک نخ یا روبان مقاومت کنید، زیرا این کار ممکن است خطرساز شود.
- پرهیز از آعشته کردن پستانک به مواد غذایی: هیچ چیزی را به پستانک کودک نمالید، به ویژه شیرینی که می تواند باعث پوسیدگی دندان شود. عسل هم برای کودکان کمتر از یک سال خطرناک است، زیرا می تواند باعث بوتولیسم شود که یک مسمومیت غذایی بالقوه کشنده است.
عوارض استفاده از پستانک در کودکان و نوزادان
طبق نظر پزشکان متخصص و بر اساس تجربه، استفاده از پستانک چهار عارضه مهم در کودکان و نوزادان ممکن است داشته باشد. شما باید این عوارض را بدانید تا در صورت استفاده از آن آگاهانه تر عمل کنید. در پایین به توضیح این موارد پرداخته ایم.
احتمال ایجاد عفونت در کودکان و نوزادان
حتما شما هم دیده اید که نوزادان و کودکان معمولا پستانک خود را هر از گاهی از دهان خود خارج کرده ، آن را زمین انداخته و مجددا وارد دهان خود می کنند. وقتی پستانک از دهان کودک بر زمین می افتد یا کودک آن را به جایی مالش می دهد ممکن است عفونت از طریق پستونک وارد دهان و بدن نوزاد و کودک شود و کودک در اثر این عفونت دچار بیماری گردد.
ایجاد اختلال در وزن گیری کودکان و نوزادان
پستانک از دو طریق در وزن گیری نوزادان و کودکان اختلال ایجاد می کند:
- وقتی نوزاد یا کودک عمل مکیدن پستانک را انجام می دهد در واقع انرژی از دست می دهد (چون فعل انجام می دهد) در حالی که هیچ انرژی به بدن کودک وارد نمی شود ولی اگر به جای پستونک ، پستان مادر را بمکد ضمن اینکه عمل انجام می گیرد، از طریق شیری که کودک دریافت می کند انرژی وارد بدن نوزاد و کودک خواهد شد.
- وقتی نوزاد یا کودک پستانک می مکد در واقع تمایل او به خوردن شیر یا غذا کمتر می شود و چون در این حالت، نوزاد یا کودک شیر و غذای کمتری دریافت می کند در نتیجه باعث کاهش وزن او شده و در روند وزن گیری نوزاد و کودک تاثیر خواهد داشت.
ایجاد اختلالات دندانی در کودکان و نوزادان
طبق نظر متخصصان ، پستانک و حتی پستانک ارتودنسی در شکل گیری دندان کودکان اختلال ایجاد می کند. البته ممکن است این اختلال در همه نوزادان و کودکان رخ ندهد یا میزان اختلالات دندانی در کودکان مختلف، متفاوت باشد ولی به هر حال نظر متخصصین امر این است که پستانک در اختلالت دندانی موثر است.
ایجاد اختلال در تکلم کودکان
وقتی کودکی پستانک در دهان دارد تمایل او به داد و فریاد زدن که مقدمه شروع تکلم در کودکان است کمتر می شود و این تمایل کمتر باعث خواهد شد که اختلال در تکلم کودک به وجود آمده و کودک ممکن است حتی دیر به سخن گفتن شروع کند. از طرفی پستانک از طریق تغییر شکل دندان ها هم ممکن است اختلال در تکلم کودکان به وجود بیاورد.
پس با این اوصاف اگر نوزاد یا کودکی تمایل شدید به پستانک داشته باشد چه کار باید کرد؟
اگر کودکی تمایل شدید به مکیدن پستانک دارد ، راه کارهای ساده زیر توصیه می شود:
- سعی نمایید حدالمقدور از پستانک های ارتودنسی استفاده نمایید تا آسیب کمتری برای نوزاد یا کودک داشته باشد.
- تلاش شود تا جایی که برایمان امکان دارد در نظافت پستانک نوزاد و کودک کوشا باشیم.
- سعی کنیم مکیدن پستانک توسط نوزاد یا کودک را به زمان های خواب نوزاد و کودک کاهش دهیم ؛ یعنی سعی کنیم فقط زمانی که کودک یا نوزاد می خواهد بخوابد و دوست دارد پستانک در دهان داشته باشد آن را به او بدهیم.
- مادر سعی نماید تا جایی که می تواند پستان خود را جایگزین پستانک نموده و به وسیله آن ، کودک یا نوزاد را بخواباند.
- سعی شود از طریق مشغول نمودن ذهن کودک به سایر مسائل ، فکر پستونک از سر کودک بیرون برود.
- پستانک را دور از دید کودک قرار دهید.