اسکوپوس (Scopus) چیست؟
اسکوپوس بزرگ ترین بانک اطلاعاتی «چکیده» و «استناد» متون دارای داوری همتا، اعم از کتاب ها، ژورنال های علمی، و مقالات کنفرانسی جهان است. این بانک علاوه بر چکیده، منابع این متون را نیز نشان می دهد. بنابراین امکان محاسبه تعداد استنادات برای هر مقاله امکان پذیر است.
اسکوپوس بیش از ۲۲۸۰۰ عنوان دنباله دار، ۱۵۰۰۰۰ کتاب و ۵۰۰۰ ناشر را پوشش می دهد و از آنجایی که به صورت روزانه آپدیت می شود تا جدیدترین پژوهش ها و اطلاعات علمی در زمینه های مختلف از جمله تکنولوژی، پزشکی، علوم اجتماعی و هنر را در خود جای دهد، این عدد هر لحظه تغییر می کند.
این پایگاه، ۷۰میلیون سند از سال ۱۷۸۸ تاکنون را در بر می گیرد. سال انتشار مراجع این موارد که تعدادشان به ۱٫۴میلیارد می رسد، به سال ۱۹۷۰ و پس از آن برمی گردد.
اسکوپوس اواخر سال ۲۰۰۴ توسط الزویر، ناشر هلندی راه اندازی شد و سریعاً به معتبرترین پایگاه اطلاعاتی تبدیل شد. پایگاه استنادی اسکوپوس برای هر نویسنده، یک پروفایل شخصی در نظر می گیرد و اطلاعات مهم را در آن به نمایش می گذارد. تاکنون ۱۶میلیون پروفایل در این پایگاه ایجاد شده که قریب به ۷۰۰۰۰ مورد از آنها، پروفایل های موسسات اصلی در سطح جهان می باشد.
محتوای اسکوپوس چیست و شامل چه مواردی می شود؟
اسکوپوس در زمینه های ذکر شده دارای عناوین مختلفی به شرح زیر است:
- ۱۵۰۰۰ مجله
- ۱۲۰۰ مقاله با دسترسی رایگان
- ۵۰۰ مقاله کنفرانسی
- بالغ بر ۶۰۰ نشریه دانشگاهی
- ۲۰۰ مجموعه کتابی
- ۳۸۶ میلیون وبسایت علمی
- ۲۲ میلیون ثبت اختراع از ۵ دفتر ثبت اختراع مختلف
نحوه دسترسی به اسکوپوس:
عضویت در سایت اسکوپوس پولی است و شما برای استفاده از مقالات این سایت یا باید در این سایت عضو شده باشید و یا از نویسنده های مقالات چاپ شده در اسکوپوس باشید. البته برخی از دانشگاه ها با خرید اشتراک سالیانه این سایت، برای دانشجویان خود این امکان را فراهم کرده اند که بتوانند به طور رایگان از مقالات اسکوپوس استفاده کنند.
متداول ترین روش جست وجو در اسکوپوس چیست و با چه عناوینی می توان در اسکوپوس سرچ کرد؟
روش رایج جست وجو در اسکوپوس، جست وجوی نام مقاله است. با این وجود شما می توانید با جستن نام نویسنده مورد نظر خود به مقاله های آن شخص، و یا با جستن نام یک سازمان علمی به مقاله های آن سازمان دسترسی پیدا کنید.
- موضوع مد نظر خود را در باکس search تایپ کنید. معمولا با جست وجوی نام مقاله، چکیده و یا کلمه کلیدی می توانید کار خود را دنبال کنید.
- با کلیک بر روی دکمه + می توانید جزئیات بیشتری به جست وجوی خود اضافه کنید و عناوین مختلف را ترکیب کنید.
- در صورتی که میخواهید به نوع خاصی از مقاله ها و یا تاریخ مشخصی دسترسی داشته باشید بر روی دکمه limit کلیک کنید.
- بعد از مشخص کردن موارد فوق، برای ادامه کار دکمه search را کلیک کنید.
راهنمای استفاده از اسکوپوس (Scopus)
نحوه رتبه بندی در اسکوپوس، بر اساس معیار سایت اسکور (CiteScore) می باشد که در سال ۲۰۱۶ توسط الزویر، و به عنوان جایگزین ایمپکت فاکتور (ضریب تاثیر یا نفوذ) JCR معرفی شد. تفاوت اصلی ایمپکت فاکتور (Impact Factor) و سایت اسکور در این است که محاسبه معیار استفاده شده توسط الزویر، بر اساس داده های اسکوپوس است، در حالی که ایمپکت فاکتور از داده های وب آو ساینس (Web of Science) بهره می گیرد. هم چنین سایت اسکور بازه ای سه ساله را به جای دوساله در نظر می گیرد. البته باید ذکر کرد که معیارهای SJR و SNIP نیز قابل مشاهده هستند.
جست وجو
دو نوع جست وجو در کلی ترین حالت در اختیار شما قرار می گیرد؛ جست وجو بر اساس مولف، و جست وجو بر اساس منبع.
جست وجو بر اساس منبع را می توانید روی عنوان، انتشارات یا شماره سریال استاندارد بین المللی (ISSN) انجام دهید، و هم چنین موضوع را به دسته بندی های بسیار متنوع مانند علوم دریایی، کشاورزی، نجوم، کوانتوم، علوم اجتماعی و غیره محدود کنید. این گزینه ها در بالای صفحه قرار گرفته اند. منظور از منبع در اینجا، ژورنال، کتاب، مقاله های کنفرانسی یا نشریات موضوعی می باشد.
شاخص Q یا کوارتیل های ژورنال ها به چهار Q از شماره یک تا چهار تقسیم می شوند که از بالاترین نمره سایت اسکور به پایین ترین رتبه بندی گشته اند.
آخرین فیلتر نیز نوع منبع است. همان طور که در بالا اشاره شد، اسکوپوس ژورنال ها، کتاب های دنباله دار، مقالات کنفرانسی و نشریات موضوعی را در خود گنجانده است.
نتایج را می توان بر اساس عنوان، سایت اسکور، جایگاه درصدی، تعداد سایتیشن ها، تعداد اسناد، دفعات استناد به آن، SNIP، SJR و ناشر مرتب کرد (برای سه مورد آخر، باید پیکان کنار ردیف را انتخاب کنید).
با باز کردن عنوان مورد نظر، وارد صفحه جزئیات منبع می شویم. در این صفحه حجم زیادی از اطلاعات حول عنوان در اختیار ما قرار می گیرد؛ می بینیم که اسکوپوس اسناد را از چه سالی تحت پوشش قرار داده است، ناشر عنوان کیست، و ISSN و حوزه موضوع چه می باشد.
مجدداً در سمت راست، سایت اسکور، SJR و SNIP موضوع را مشاهده می کنید. در ادامه این صفحه، جزئیات دقیق تری در چهار قسمت در اختیار ما قرار می گیرد.
– بخش اول، سایت اسکور را بر اساس سال برای ما محاسبه می کند. این نمره با تقسیم تعداد سایتیشن اسنوبال (Snowball Metrics) سال (مثلاً ۲۰۱۷) بر تعداد اسناد اسنوبال سه سال گذشته (مثلاً ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶) به دست می آید. هم چنین اکنون پیش نمایشی از سایت اسکور سال ۲۰۱۹ نیز ارائه می شود.
هم چنین در ادامه این صفحه، چکیده اسناد، مقالات استنادکرده به وی، هم مولفین، و موضوعات محقق را می بینیم؛ هرچند برای دسترسی به آنها نیاز به اکانت دانشگاهی داریم. اطلاعاتی از قبیل مولفین، سال انتشار، ژورنال منبع، و تعداد استنادها به مقاله مدنظر را می توان در حالت عادی برای هر چکیده مشاهده نمود.
دسترسی کامل
برای دسترسی از طریق اکانت دانشگاهی، در سمت راست بالای صفحه، آیکون موسسه را انتخاب کرده و گزینه Check access را بزنید تا به صفحه مربوطه وارد شوید.
اعتبار مجلات اسکوپوس (Scopus)
نمره Q یا Quartile Score در حقیقت برای رتبه بندی مجلات اسکوپوس بکار برده می شود و بر اساس هر طبقه یا category که مجلات در آن قرار دارند امتیازی بین Q1 تا Q4 برای مقالات در نظر گرفته می شود. Quartile Scores از یک تا ۴ متغیر است. در حقیقت Quartile Scores امتیاز عملکردی هرمجله در category خود به شمار می رود. داشتن نمره بین Q1 تا Q4 حاکی از ارزش خاص آن مجله است. که Q1 بهترین نوع و بالاترین رتبه را دارد و Q4 کمترین رتبه را به خود تخصیص می دهد.
- Q1. نشان دهنده این است که مجله جزء ۲۵ درصد صدر یک طبقه یا category قرار دارد.
- Q2. نشان دهنده این است که مجله از لحاظ رتبه جزء طبقه میانی یعنی بین ۲۵ تا ۵۰ درصد یک category قرار دارد.
- Q3. نشان دهنده این است که مجله از لحاظ رتبه جزء طبقه میانه به سمت پایین یعنی بین ۵۰ تا ۷۵ درصد یک category قرار دارد.
- Q4. نشان دهنده این است که مجله از لحاظ رتبه جزء طبقه پایین یعنی جزء ۲۵ درصد انتهایی یک category قرار دارد.
مزایای چاپ مقاله در اسکوپوس
شاید انگیزه بیشتر محققین از انجام یک تحقیق و پژوهش علاقه فردی باشد و بخواهد که با ارائه تحقیقات و پژوهش ها اطلاعات خود را در بازه علوم مختلف گسترده تر کند ولی انگیزه بیشتر افراد از ارائه یک مقاله در ژورنالهای معتبر این است که از مزایای آن استفاده کنند و امروزه با توجه به افزایش اهمیت چاپ مقالات تمایل افراد به نگارش مقاله و چاپ آن بیشتر از قبل افزایش یافته است در واقع هر دانشجویی که فکر تقویت رزومه و پیشرفت باشد مجبور به ارائه مقاله در ژورنالهای معتبر خواهد بود که scopus یکی از این ژورنالهای معتبر در سطح جهانی محسوب می شود و مزایای بسیاری را می توان از چاپ مقاله در اسکوپوس کسب کرد از مهم ترین مزایای چاپ مقاله در scopus می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کسب امتیاز در مصاحبه آزمون دوره دکتری
- کسب امتیاز در پایاننامه دوره کارشناسی ارشد
- کسب امتیاز در مصاحبه های شغلی دولتی و خصوصی
- پذیرش از دانشگاه های خارج از کشور
- مهاجرت به کشور های خارجی برای به دست آوردن شغل و موقعیت مناسب
- ارتقای رتبه شغلی برای کارمندان دولتی و خصوصی
- امکان جذب شدن در دانشگاه ها به عنوان هیئت علمی
- توانایی اخذ پروژه های بسیار بزرگ با هزینه های بالا