بیماری ایدز یا همان ویروس نقص ایمنی گربه سانان (FIV)، سیستم ایمنی گربه را ضعیف می کند. گربه مستعد به عفونت های ثانویه می شود. باکتری ها، ویروس ها، پروتئوزا و قارچ هایی که به صورت طبیعی در محیط و روی بدن گربه وجود دارند ولی به علت ایمنی ضعیف بدن گربه، ایجاد بیماری های شدیدی می کنند.معمولا ویروس به آهستگی عمل می کند. به مرور زمان سیستم ایمنی ضعیف تر می شود. گربه آلوده به ایدز ممکن است سال ها علایم بالینی وظاهری از خود نشان ندهد. با این حال در طی این مدت می تواند بیماری را به سایر گربه ها منتقل کند.
انتقال ویروس ایدز در گربه ها
مهمترین راه انتقال ویروس از طریق گاز گرفتن و پنجه کشیدن گربه ها است. نزاع و دعوا گربه ها به ویژه در گربه های نر دیده می شود. در نتیجه گربه های که بیشتر زمان خود را بیرون از خانه و همچنین نر هستند، میزان آلودگی بالایی را دارند. این بیماری به نام بیماری نزاع، مبارزه و یا جنگ گربه ها هم شناخته می شود.در موارد نادر عفونت از گربه مادر آلوده به بچه گربه ها منتقل می شود، معمولا در حین عبور از طریق کانال زایمان و یا زمانی که از شیر آلوده استفاده می کنند. انتقال از طریق تماس جنسی، ظروف غذا، ترشحات بزاقی و گرومینگ گروهی در بحث FIV زیاد مطرح نیست.
علائم بیماری ایدز در گربه ها
- تب
- کاهش اشتها
- کاهش تدریجی و آهسته وزن
- کم خونی، لثه رنگ پریده
- بزرگ شدن خفیف تا متوسط گره های لنفاوی
- پوشش بدنی ژولیده
- اسهال مداوم
- استفراغ مداوم
- التهاب لثه و دهان
- بیماری های دندانی
- بوی بد دهان
- قرمزی پوست
- ریزش مو
- عفونت های مزمن یا مکرر پوست (زخم هایی که درمان نمی شوند).
- عفونت عود کننده گوش خارجی
- عفونت دستگاه تنفس فوقانی: التهاب ملتحمه چشم، عطسه کردن و ترشحات چشم یا بینی؛ اغلب همراه با هرپس ویروس و کلسی ویروس
- عفونت مثانه: تکرر ادرار، زور دادن هنگام ادرار کردن
- نارسایی مزمن کلیه
- تغییرات رفتاری: خیلی آرام و یا پرخاشگر
- اختلالات عصبی: تشنج، تغییر در بینایی و شنوایی و راه رفتن
ویروس نقص ایمنی گربه سانان (FIV) و ویروس لوسمی گربه (FeLV) از شایع ترین بیماری های عفونی در گربه ها است. بسیاری از افراد به علت تشابه علایم FIV را با FeLV اشتباه می گیرند. اگرچه هردو در خانواده رتروویروس ها هستند ولی دو بیماری متفاوت هستند.معمولا ویروس نقص ایمنی گربه سانان در سنین ۵ سالگی تشخیص داده می شود. برخلاف تصور مردم، بیماری ایدز گربه سانان اصلا قابل انتقال به انسان ها نیست و یک بیماری مشترک به حساب نمی آید.
موارد زیر باعث افزایش خطر ابتلا گربه شما به FIV می شود
- عدم واکسینه شدن در برابر بیماری لوسمی
- گشتن در بیرون از خانه
- قرار گرفتن در معرض گربه یا بچه گربه ای که وضعیت عفونتی ناشناخته دارد.
- نگه داری گربه ها با هم
- عقیم نشدن
- رفتار تهاجمی نسبت به دیگر گربه ها
- بروزعلائم بیماری های دهان
- سابقه داشتن زخم یا آبسه
تشخیص بیماری FIV گربه
به طور معمول از تست آنتی بادی در تشخیص این بیماری استفاده می شود، کیت های تشخیص سریع این بیماری هم سطح آنتی بادی را مشخص می کنند ولی استفاده از تست آنتی بادی می تواند بسیار گمراه کننده باشد. بطور مثال وجود آنتی بادی مادری در بدن بچه گربه ها باعث مثبت شدن این کیت ها می شود (مثبت کاذب) و یا در مراحل پایانی بیماری که سیستم ایمنی به شدت سرکوب شده علی رغم ابتلا به بیماری تست آنتی بادی می تواند منفی (منفی کاذب) باشد. برای حصول نتیجه بهتر میتوان از تست PCR این بیماری استفاده کرد.
در صورتی که حیوان شما به هر علت آلوده به این ویروس هست حتما نیاز هست که او را از بقیه گربه ها جدا کنید تا مانع انتقال بیماری شوید. در مورد گربه های خیابانی که به هر علت وارد پناهگاه یا محلی می شوند که گربه های دیگری وجود دارند حتما در مورد ابتلای آنان به FIV-Felv تحقیق شود سپس به مکان جدید انتقال یابند. هنوز روشی برای حذف و از بین بردن ویروس در بدن وجود ندارد اما برخی داروها ممکن است روند بیماری را کند نمایند.حیوانات مبتلا به FIV (Feline Immunodeficiency Virus) باید در شرایطی بدور از استرس زندگی کنند، هرگونه بیماری دیگر یا عفونت در این حیوانات باید به سرعت مورد درمان قرار بگیرد و با استفاده از مکمل ها و… سعی شود سیستم ایمنی آنان بهبود پیدا کند. حیوان مبتلا به FIV می تواند سال ها بدون مشکل خاصی زندگی کند بنابراین این بیماری به معنای پایان زندگی حیوان نیست.
آیا سندرم نقص سیستم ایمنی گربه بهبود می یابد؟
هنگامی که گربه به ویروس FIV آلوده می شود، تا پایان عمر به ایدز مبتلا است. این امکان وجود دارد هفته ها، ماه ها یا حتی سال ها بعد از عفونت اولیه با FIV طول بکشد تا گربه علائم بالینی بیماری را بروز دهد. عفونت های باکتریایی ثانویه مرتبط با ایدز گربه ها را می توان به طور مؤثری با آنتی بیوتیک درمان کرد. متأسفانه این درمان موقتی است، چراکه به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی، همچنان عفونت های جدید بروز می کنند. ممکن است برخی از آنتی اکسیدان ها و داروهای محرک برای سیستم ایمنی بدن گربه مفید باشند. بهتر است در این مورد با دامپزشک صحبت کنید.
پیشگیری و مراقبتهای لازم در برابر ایدز گربه سانان
هماطور که ذکر شد بیماری ایدز گربه سانان در بیشتر موارد در اثر گازگرفتگی و بزاق انتقال پیدا می کند برای همین بهترین راه این است که از بیرون رفتن گربه جلوگیری به عمل آید. عقیم سازی گربه های نر و کاهش خشونت و قلمرو طلبیشان تا حدودی می تواند در این مسئله کمک کننده باشد.ویروس ایدز گربه سانان ویروس بسیار ضعیفی است و در محیط سریعاً از بین میرود. این ویروس به ضد عفونی کننده های رایج در بازار حساس است و در تماس با آنان سریعاً غیر فعال می شود. در صورتی که از چند گربه نگهداری می کنید سعی کنید ظرف خاک و ظرف آب و غذای جداگانه برای هرکدام استفاده کنید تا از انتقال عفونت جلوگیری کنید.
اما در صورتی که حیوان خانگی شما با ایدز گربه سانان درگیر است باید بدانید که حیوان شما مستعد به بسیاری از بیماری ها می باشد و در مراقبت و نگهداری از آن باید کوشا باشید. اغلب این گربه ها التهاب ها و عفونت های دهانی را شدیداً نشان می دهند که برگشت پذیر می باشد. در درمان این گربه ها باید همکاری بالایی با دامپزشک خود داشته باشید و باید بدانید هر لحظه پس از درمان امکان عود عفونت و یا درگیری دستگاهی دیگر امکان پذیر است.
درمان و کنترل ایدز گربه
برای گربه های درگیر با ایدز گربه سانان درمان دقیقی وجود ندارد و اغلب درمانها به صورت حمایتی و در جهت کاهش علائم بالینی می باشد. این درمانها شامل آنتی بیوتیک تراپی های دوره ای می باشد که در صورت عود دوباره عفونت باید تکرار شوند.بیماران درگیر با FIV می توانند در صورت برخورداری از مراقبت های دامپزشکی مناسب سالیان سال زندگی کنند اما در صورتی که بیماری پیشرفته شود و یا عفونتهای ثانویه سبب درگیری های شدید و پیشرفته در دستگاه های بدن شوند می تواند جان حیوان را در خطر بندازد. توصیه می شود تا در گربه های مبتلا به ایدز گربه سانان از غذاهای خام و نپخته استفاده نشود تا در این صورت از درگیری ناشی از عوامل پاتوژن موجود در غذا جلوگیری شود.