به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از فرارو، جنگ اوکراین از نظر تاریخی شباهت های غریبی با جنگ جهانی دوم دارد. اگرچه به شکل رسمی تاریخ شروع جنگ دوم جهانی را اول سپتامبر ۱۹۳۹ یعنی روزی که آلمان نازی به خاک لهستان حمله کرده ذکر می کنند، اما در عمل، قوای متفقین به رهبری بریتانیا و با مشارکت حداقل شش کشور تا هشت ماه بدون اینکه اقدام نظامی مهمی انجام دهند تنها به محاصره اقتصادی آلمان پرداخت. چیزی شبیه آنچه الان آمریکایی ها و اروپایی ها علیه ولادیمیر پوتین انجام می دهند. از آن طرف ارتش نازی تهاجم به خاک لهستان را به بهانه دفاع و حمایت از اقلیت های آلمانی تبار آغاز کرد و پیش از آن بخش هایی از چکسلواکی و اتریش را به ادعا هایی مشابه به خاک خود اضافه کرده بود. اقلیت های آلمانی ساکن اتریش، چکسلواکی و لهستان در آن زمان وضعیتی مشابه اهالی کریمه، دونتسک و لوهانسک داشته اند. ترکیب جمعیتی و اختلافات ارضی در آن سال ها نهایتا باعث شعله ور شدن آتش جنگی شد که ۷۰ تا ۸۵ میلیون نفر قربانی برجای گذاشت. حالا دنیا باچشمانی نگران وقایع اوکراین را دنبال می کند و مدام از خودش می پرسد آیا جنگ در اوکراین می تواند به سایر نقاط دنیا سرایت کند و منجر به وقوع جنگ جهانی دوم شود؟
شباهت ماجرای شبه جزیره کریمه با واقعه سودت
یک سال پیش از شروع رسمی جنگ جهانی دوم، نازی ها با تحریک اهالی سودت، موفق شدند این قسمت از خاک چکسلواکی را جدا کنند. سودت منطقه ای کوهستانی در چکسلواکی آن زمان بود که سه میلیون جمعیت آلمانی داشت و پس از وقایع جنگ جهانی اول بر اساس معاهده ورسای بخشی از کشور چکسلواکی به حساب می آمد. ساکنان آلمانی این منطقه ادعا می کردند توسط دولت جدید مورد ظلم قرار می گیرند و نازی ها به همین بهانه دخالت خود در منطقه را آغاز کردند.
در ۲۹ مارس ۱۹۳۸ (نهم فروردین ۱۳۱۷) نماینده آلمانی سودت در مجلس چکسلواکی خواستار استقلال شد و همزمان آلمان نازی در مرز چکسلواکی دست به تحرکات نظامی زد. شش ماه بعد به میانجی گری ایتالیا و انگلستان کنفرانسی در شهر مونیخ برگزار شد تا مثلا با روش های دیپلماتیک راه حلی برای مسئله پیدا شود با وجود اینکه نماینده ای از شوروی یا خود چسلواکی در کنفرانس حاضر نبود، در نهایت نویل چمبرلین، نخست وزیر وقت بریتانیا اعلام کرد با هیتلر به توافق رسیده است و سودت به آلمان هدیه داده شد. ۱۰ روز بعد از این واقعه ارتش نازی وارد چکسلواکی شد و سودت را اشغال کرد.
بیشتر بدانید | فیلم سینمایی Munich: The Edge of War در سال ۲۰۲۱ براساس وقایع توافق مونیخ ساخته شده است و می تواند آنچه هیتلر قبل از شروع رسمی جنگ جهانی دوم رقم زد را به خوبی توضیح دهد. نویل چمبرلین به خاطر مماشات با نازی ها در همین واقعه توسط تاریخ مورد سرزنش قرار می گیرد.
شباهت ماجرای لوهانسک و دونتسک با واقعه آنشلوس
یک سال و شش ماه پیش از شروع جنگ جهانی دوم واقعه آنشلوس رخ داد. براساس معاهده ورسای اتحاد آلمان نازی و اتریش منع شده بود، اما قدرت گرفتن نازی ها در آلمان، دولت وقت اتریش را تحت فشار قرار داد و آن ها بر اثر همین فشار ها ناچار به استعفا شدند. با چراغ سبز دولت جدید که طرفدار آلمان بود، ارتش نازی قدم به خاک اتریش گذاشت. در تاریخ آمده پس از استقبال پرشور و تمام عیار مردم اتریش از هیتلر، دولت جدید اتریش بدون تصویب پارلمان، طرح الحاق کشور به آلمان نازی را پذیرفت.
بیشتر بدانید | دونتسک و لوهانسک دو منطقه مورد مناقشه اخیر روسیه و اوکراین به گفته ولادیمیر پوتین بخشی از سرزمین تاریخی روسیه بوده و به این کشور تعلق دارد. هر دو نقطه از نظر جغرافیایی در اوکراین به منطقه دنباس تعلق دارند و تا قبل از وقایع سال ۲۰۱۴ اوکراین جمعیت زیادی را در خود جا داده بودند. به شکلی که اوکراینی ها ۵۸ درصد جمعیت لوهانسک و ۵۷ درصد جمعیت دونتسک را تشکیل می دادند، اما پس از ناآرامی ها و ادعای استقلال جدایی طلبان، بخش قابل توجهی از اوکراینی ها این مناطق را ترک کردند. به عنوان مثال تیم های شاختار دونتسک و زوریا لوهانسک که برای طرفداران فوتبال در ایران شناخته شده هستند، طی همین مدت ورزشگاه ها خود را در این نقاط فروختند و با پول آن ورزشگاه های جدیدی در داخل خاک اوکراین خریدند!
اداره مناطق دونتسک و لوهانسک تحت عنوان جمهوری های خودمختار پس از وقایع سال ۲۰۱۴ میلادی عموما برعهده دولت های منطقه ای و نیرو های شبه نظامی طرفدار روسیه انجام شده است. با وجود اینکه بیشتر جمعیت آن ها اوکراینی هستند، اما ۷۵ درصد آن ها به زبان روسی حرف می زنند. روز ششم آوریل ۲۰۱۴ هواداران روسیه در سه استان لوهانسک، دونتسک، و خارکیف اقدام به تصرف ساختمان های دولتی کرده و خواستار برگزاری همه پرسی در مورد پیوستن این استان ها به روسیه شدند. بیش از ۹۶ درصد رای دهندگان به خودمختاری لوهانسک رای دادند.
شباهت ماجرای اشغال لهستان با جنگ اوکراین
جنگ جهانی دوم با اعلان جنگ بریتانیا و فرانسه به آلمان نازی شروع شد. آلمان ها در اول سپتامبر ۱۹۳۹ (۹ شهریور ۱۳۱۸) لشکرکشی به لهستان را شروع کرده بودند و بریتانیا و فرانسه خیلی سریع در دفاع از لهستان وارد جنگ با هیتلر شدند، اما دلیل اختلاف آلمان با لهستان چه بود؟ آلمان، اتریش و روسیه در سال ۱۷۹۵ سرزمین های لهستان را بین خودشان تقسیم کردند و باعث شدند لهستان برای ۱۲۰ سال از روی نقشه دنیا محو شود.
پس از جنگ جهانی اول و براساس معاهده ورسای، لهستان مستقل دوباره احیا شد و این بار آلمانی ها به قرار گرفتن ناحیه صنعتی سیلزی در خاک لهستان اعتراض داشتند و ادعا می کردند دولت لهستان به آلمانی های ساکن این نقطه ظلم می کند. اگر چه برخلاف سودت در چکسلواکی، این بار نتیجه همه پرسی برخلاف میل آلمان ها رقم خورد، اما اقلیت آلمانی ساکن این نقطه حاضر به پذیرش حکومت لهستانی ها نشدند. با افزایش فشار دولت لهستان و انتشار تصاویری از قتل عام آلمانی تبارها، هیتلر نهایتا به لهستان حمله نظامی کرد.
بیشتر بدانید | ترکیب جمعیتی پیچیده لهستان در زمان شروع جنگ جهانی دوم شباهت زیادی به وضعیت الان مناطق مورد مناقشه روسیه و اوکراین دارد. از منظر سیاسی هم دولت ولادیمیر زلنسکی تقریبا در حال تکرار همان اشتباهات استراتژیک دولت لهستان در سال ۱۹۳۹ است. لهستانی ها در آن سال ها بین دو دولت قدرتمند آلمان و شوروی قرار گرفته بودند و از هر دو طرف احساس خطر می کردند بنابراین تصمیم گرفتند از نظر سیاسی و نظامی به فرانسه نزدیک شوند. تقریبا کاری مشابه آنچه ولادیمیر زلنسکی با ناتو انجام داد. ادامه دارو کردن فشار بر اقلیت آلمانی ساکن لهستان اشتباه بعدی بود (باز هم مشابه اشتباه اوکراین در تحت فشار قرار دادن روس های ساکن دونتسک و لوهانسک). بعد از شروع حمله آلمان، لهستان متوجه شد روی توانایی شرکای نظامی خود زیادی حساب کرده بودند، چون خاک خود فرانسه به سرعت توسط آلمان نازی اشغال شد.
آیا یک تقابل گسترده در حد جنگ جهانی دوم در پیش است؟
آتش جنگ جهانی دوم پس از یورش آلمان به لهستان با دخالت بریتانیا و فرانسه شعله ور شد، اما پیش از آن وقایع متعددی در سایر نقاط دنیا رقم خورده بود که می توانستند درباره وقوع جنگ گسترده هشدار دهند. مثلا یک سال و نیم پیش از آن، دنیا شاهد واقعه آنشلوس بود و چیز هایی مثل وقایع سودت و اشغال چکسلواکی را از سر گذرانده بود. این ها حوادثی بودند که آلمان ها در دنیا رقم می زدند، اما اگر یک سپتامبر ۱۹۳۹ را به عنوان تاریخ رسمی شروع جنگ در نظر بگیریم نمی توان از تاثیر اشغال نظامی اتیوپی توسط ایتالیا در سال ۱۹۳۵، شروع جنگ داخلی اسپانیا در سال ۱۹۳۶، حمله ژاپن به چین در سال ۱۹۳۷ و حتی اختلافات مرزی ژاپن و شوروی در نیمه دوم دهه ۱۹۳۰ به سادگی گذشت. در آن سال ها ژاپنی های مستقر در مانچوکوئو و نیرو های شوروی و جمهوری خلق مغولستان مدام با هم درگیر می شدند.
آلمان در همین سال ها روی سودت (سودتلند) دست گذاشته بود و دولت بریتانیا خام دستانه تصور می کرد با امضای توافقنامه مونیخ می تواند آدولف هیتلر را آرام کند حتی نویل چمبرلین از رهبر نازی ها قول گرفته بود با قبول الحاق منطقه سودت، در آینده ادعای ارضی جدید نداشته باشد. آلمان هم چنین قولی داده بود (احتمالا شبیه قولی که ولادیمیر پوتین همین اواخر درباره خویشتنداری در اوکراین به سران کشور های غربی داده بود) ما خیلی زود توسط شیطان وسوسه شد و... این سلسله وقایع نهایتا تنها ظرف مدت پنج سال باعث شد کل دنیا وارد جنگی خانمان سوز شود و ۷۰ تا ۸۵ میلیون نفر جان خود را از دست بدهند.
فاصله شروع حمله آلمان به لهستان و اعلان جنگ متقابل فرانسه، بریتانیا، استرالیا و نیوزیلند به آلمان هم تنها ۴۸ ساعت بود. سه روز بعد آفریقای جنوبی و ۹ روز بعد کانادا به این اتحاد اضافه شدند، اما تمام این کشور ها حداقل برای هشت ماه اقدام نظامی جدی علیه آلمان صورت ندادند و ترجیحشان این بود که با ایجاد محاصره دریایی علیه آلمان و افزایش هزینه های جنگ به این کشور ضربه اقتصادی (شکل تحریم های اقتصادی الان آمریکا و اروپا علیه روسیه) وارد کنند. نازی ها هم با استفاده از زیردریایی به رویارویی کشتی های جنگی و تجاری متفقین پرداختند که از این واقعه با عنوان نبرد آتلانتیک یاد می شود.
(فیلم) پیش بینی عجیب سیمپسون ها از حمله روسیه به اوکراین و احیای شوروی
