به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، در شرایط فعلی اقتصادی که حدود نصف حقوق یک کارگر تنها برای خرید اقلام خوراکی هزینه می شود، زوج ها بی توجه به مشوق های ریز و درشت در این طرح، ترجیح می دهند بچه دار نشوند. براساس محاسبات صورت گرفته از قیمت خرده فروشی ها، برای زوج هایی که فرزند تا یک سال دارند و البته تعرفه درمانی بیمارستان ها، کمترین هزینه برای بچه دار شدن از زمان بارداری تا یک سالگی حدود ۵۰ میلیون تومان خواهد بود.
بیشترین هزینه نیز تا ۱۰۰ میلیون تومان برآورد شده که می تواند تا ۱۲۰ میلیون تومان (بسته به انتخاب والدین) افزایش یابد. این هزینه شامل انواع آزمایش ها و معاینات دوره ای (فرض بر این است که مادر و جنین مشکل حادی ندارند و تنها چکاپ ماهانه برای شان ضروری است)، مواد خوراکی شامل شیرخشک، انواع ویتامین و برخی دارو ها و سیسمونی حداقل تا ۶ ماهگی و به دور از خرید وسایل غیرضروری است.
در کنار این هزینه ها که شاید مهم ترین دلیل برای کاهش فرزندآوری است، نبود اطمینان خاطر نسبت به آینده شغلی، ابهام در خصوص آینده اقتصادی، عدم قطعیت در تصمیم گیری های اقتصادی بدین صورت که یک روز واردات کالایی ممنوع و روز دیگر آزاد می شود و البته رشد روزانه و هفتگی قیمت ها نیز از دیگر مواردی است که افراد ترجیح می دهند بچه دار نشوند.
اما در کنار طرح مجلس برای افزایش جمعیت سوالاتی نیز مطرح می شود؛ آیا قوای سه گانه کشور برنامه ای برای دوران بزرگسالی کودکان امروز دارند؟ آیا از عهده برطرف کردن تنش های زیست محیطی در حوزه آب و آلودگی هوا در سال های آتی بر می آیند؟ آیا می توانند برای بزرگسالان فردا، بازار کار بهتری ایجاد کنند؟ چه تضمینی وجود دارد دو یا سه دهه آتی وضعیت اقتصادی بهبود یابد؟
حمایت از خانواده با زور و اجبار
طرح جوانی جمعیت در شرایطی به تصویب نهاد های ناظر رسید که تورم سالانه در مهرماه ۴۵.۴ درصد گزارش شده و بر اساس اعلام وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی جمعیت زیر خط فقر کشور در سال ۹۹ به حدود ۳۰ میلیون نفر رسیده؛ اگر بعد هر خانواده را سه نفر فرض کنیم، جمعیت زیر خط فقر حدود ۱۰ میلیون خانوار است که حتی ممکن است در سال های جاری و آتی افزایش یابد، چراکه تورم بالا رفته است. در این شرایط اجبار به فرزندآوری آن هم با اعمال ممنوعیت ها، جمعیت زیر خط فقر را افزایش می دهد که در نتیجه کاری نیز از آن مشوق های مالی برنمی آید و خانواده هایی می مانند که علاوه بر تامین هزینه فرزندان شان، باید اقساط وام ها و تسهیلاتی که به واسطه فرزندان شان دریافت کردند، پس بدهند.
اگرچه فاطمه محمدبیگی، رییس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده مجلس بر این باور است که عدم تمایل به فرزندآوری از طریق فضای مجازی به زنان القا می شود. او در همایش زنان و پدافند غیرعامل که ابتدای هفته برگزار شد، گفته بود: «شاید اهمیت این قانون امروز مشخص نشود ولی تاثیرات خود را در آینده نشان خواهد داد.» او پیش تر نیز در خصوص این طرح از لفظ علاقه مندی زوج ها به بچه دار شدن استفاده کرده بود.
بررسی مفاد این طرح نشان می دهد که بحث بر سر علاقه مندی نیست و ممکن است دیر یا زود محدودیت هایی برای افرادی که بچه ندارند، ایجاد شود. او در این خصوص به خبرگزاری مهر گفته بود: «فاز اول برای مدت هفت سال تدوین شده و در این بازه زمانی که با خطر بسته شدن پنجره جمعیتی کشورمان از لحاظ سن باروری مقارن است، خانواده های علاقه مند به فرزنددار شدن از تسهیلات حمایتی، وام خرید مسکن، اعطای سهام به نوزادان و تسهیلات بیمه ای و مالیاتی ویژه پدران و مادران شاغل برخوردار خواهند شد.»
احمد راستینه هفتشجانی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص مشوق های اقتصادی این طرح به خبرگزاری تسنیم گفته بود: «برای جوانان در آستانه ازدواج تسهیلاتی نظیر اعطای وام ۲۰۰ میلیونی به زوجین جوان (زوج زیر ۲۵ سال و زوجه زیر ۲۳ سال) و وام ۱۴۰ میلیونی به زوجین با سنین بالاتر با ضمانت های آسان، افزایش ۷.۵ برابری حق عائله مندی به مدت ۵ سال که این موضوع کمک بزرگی برای خانواده های پرجمعیت خواهد بود، اختصاص وام ۵۰ میلیون تومانی ودیعه، تامین ۵۰ درصد ودیعه مسکن ۷۰ متری شهر های بالای ۵۰۰ هزار نفر و ۱۰۰ متری سایر شهر ها برای دانشجویان و طلاب، خرید یا ساخت مسکن برای زوجین بدون فرزند و فاقد مسکن با بازپرداخت ۱۰ ساله، افزایش محدوده سنی در استخدام جدید یک سال به ازای تاهل، تاسیس مراکز مشاوره مبتنی بر سبک زندگی ایرانی اسلامی در مراکز آموزش عالی و فرهنگ سازی در خصوص ازدواج و... از جمله موادی است که در این قانون مورد نظر دیده شده است.» این مشوق ها نشان می دهد که برای به اجرا رساندن این طرح نهاد های زیادی درگیر هستند.
اما آیا دولت یا سایر نهاد های متولی توانایی تامین ۵۰ درصد ودیعه مسکن برای زوج ها را دارند؟ در جای جای طرح صحبت از تسهیلات و وام ها شده، نظام بانکی تا چه اندازه توانایی دارد که تعهدات مالی این طرح را به انجام برساند؟
هزینه های پیش از به دنیا آمدن فرزند
هزینه های چکاپ ماهانه مادر به علاوه سونوگرافی و مصرف ویتامین ها زیرنظر پزشک و البته کلاس های بارداری با فرض بر اینکه مادر و جنین مشکلی جدی نداشته باشند بین ۵ تا ۷ میلیون تومان خواهد بود. البته که نوع بیمه مادر نیز بر میزان هزینه های نهایی تاثیر می گذارد.
هزینه های زایمان نیز براساس انتخاب مادر، متفاوت است. بر اساس گزارش های رسمی حدود ۴۹ درصد زایمان ها در کشور از طریق سزارین و ۵۱ درصد نیز به صورت طبیعی انجام می شود. زایمان طبیعی هزینه بسیار کمی دارد. اما تعرفه های درمانی در بیمارستان های دولتی بازه هزینه ای هر عمل سزارین را حدود ۴ تا ۵ میلیون تومان اعلام کرده که با تعرفه بیمه ممکن است به دو و نیم میلیون تومان نیز کاهش یابد.
این هزینه برای بیمارستان خصوصی بین ۸ تا ۱۲ میلیون تومان است. اگر پس از زایمان مادر و نوزاد نیاز به بستری شدن داشته باشند، مبلغی نیز به هزینه های زایمان اضافه می شود. در وب سایت یکی از بیمارستان ها برخی تعرفه های پس از زایمان نوشته شده که بر اساس آن هزینه تخت مراقبت های ویژه برای نوزادان شبی ۴ و نیم میلیون تومان، هزینه اتاق خصوصی دو میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، تخت نوزاد سالم هر شب ۸۰۰ هزار تومان، هزینه تخت نوزاد با بیماری اولیه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، هزینه همراه هر شب آزاد با غذا ۳۰۰ هزار تومان و هزینه کیف مادر و نوزاد نیز ۱۲۰ هزار تومان است.
بنابراین اگر نوزاد دچار زردی باشد و نیاز به یک هفته بستری شدن داشته باشد، در این صورت هزینه زایمان با فرض عمل سزارین حدود ۲۸ میلیون تومان می شود. البته که این مبلغ جز هزینه هایی مانند فیلمبرداری، ساخت کلیپ در بیمارستان یا چیز های دیگر است که عمدتا این روز ها مد شده و هر کسی توان مالی آن را ندارد.
هزینه ها تا یک سالگی
معمولا نوزادان تا یک سالگی دچار بیماری های مختلفی می شوند و از سوی دیگر تا این زمان نیز واکسن های متفاوتی دریافت می کنند. بنابراین هزینه های درمانی و واکسیناسیون با توجه به مرکز ارایه دهنده خدمات و نوع بیمه تفاوت دارد که ممکن است رایگان باشد یا هزینه ای دریافت شود. اما آن چیزی که تقریبا برای تمام نوزادان یکسان است، نیاز به پوشاک، ویتامین های خوراکی، پوشک و شیرخشک است. هر نوزاد در روز و به طور میانگین ده عدد پوشک مصرف می کند.
بسته به وزن نوزاد، ممکن است والدین پوشک با سایز های متفاوتی برای نوزاد خود خریداری کنند. بر اساس آنچه در سایت های فروش محصولات سلولزی درج شده، هر بسته ۶۴ تایی پوشک از ۷۰ تا ۲۰۰ هزار تومان برای نوزادانی که راه نمی روند، قیمت گذاری شده است. اگر فرض شود که خانواده ها بسته هایی با قیمت های میانه را انتخاب می کنند، در این صورت هر ماه حدود ۶۷۵ هزار تا یک میلیون تومان برای پوشک باید هزینه شود که یک سال بین ۸ تا ۱۰ میلیون تومان می شود. البته که این مبلغ در صورت ثبات قیمت این کالا در یک سال است.
پر واضح است با افزایش هزینه ها خانواده ها مجبورند از پوشک های باکیفیت کمتری استفاده کنند که این امر به سلامت نوزاد لطمه می زند. هزینه بعدی برای شیرخشک است. این کالا نیز بسته به نیاز نوزاد می تواند از ماهی یک تا سه قوطی در نوسان باشد. قیمت هر بسته ۴۰۰ گرمی شیرخشک از ۳۰ هزار تومان تا دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است.
بنابراین شیرخشک هر نوزاد در ماه بسته به انتخاب خانواده و در صورت مصرف ماهی دو قوطی، بین ۶۰ تا ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هزینه دارد. از آنجایی که تا نوزادان از یک سنی می توانند غذا بخورند و از شیرخشک استفاده کمتری می شود، تخمین زده می شود که هزینه خرید شیرخشک تا یک سال بین یک میلیون تومان تا ۳۱ میلیون تومان خواهد بود. البته تاکید می شود که این میزان هزینه در صورت ثبات قیمت هاست. مواد غذایی به اصطلاح کمکی نیز از دیگر خوراکی هایی است که بسته به وضعیت نوزاد به آن داده می شود و قیمت آن در سایت ها بین ۲۵ هزار تومان تا یک میلیون و ۸۵۰ هزار تومان است.
میزان مصرف نیز بستگی به نوزاد دارد؛ بنابراین فرض می شود نوزاد در ماه یک بسته از آن را مصرف می کند که بین ۲۵ هزار تومان تا یک میلیون و ۸۵۰ هزار تومان به هزینه خوراکی نوزادان البته از ماه پنج یا شش اضافه می شود. مصرف ویتامین نیز از دیگر مواردی است که باید زیرنظر پزشک مصرف شود بنابراین هزینه آن را به صورت مفروض یک میلیون تومان در ۳ ماه اعلام می کنیم که یک نوزاد تا یک سالگی حدود ۴ میلیون تومان نیاز به ویتامین دارد.
هزینه های غیرخوراکی
دستگاه بخور کودک، وسایل غذاخوری، تب سنج، انواع اسباب بازی های بی خطر نیز از جمله هزینه های غیرخوراکی است که معمولا تا پیش از ۶ ماهگی تهیه می شوند. قیمت هر کدام در بازار متفاوت است؛ به عنوان مثال تب سنج از ۴۰ هزار تومان تا ۵ میلیون تومان که از نوع هوشمند است، در بازار وجود دارد. بنابراین جمع حدودی این اقلام بین ۳ تا ۸ میلیون تومان می شود.
قیمت سیسمونی کامل
قیمت سیسمونی کامل شامل لباس نوزاد تا ۶ ماهگی، وسایل برای حمل و نقل مانند کالسکه، صندلی مخصوص برای ماشین، آغوشی نوزاد، وسایل اتاق خواب مانند کمد، تخت، تشک، وسایل بهداشتی شامل انواع کرم و پودر بدون خرید وسایل اضافی و البته برند، بین ۲۵ تا ۴۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده است. البته که این بازه قیمتی بسته به نوع کالا و شرکت سازنده است. اگرچه در سال های اخیر خانواده ها برای کاهش هزینه های خود از محصولات دست دوم برای برخی وسایل مانند کالسکه یا آغوشی استفاده می کنند، چراکه این وسایل برای مدت محدودی مورد استفاده قرار می گیرند.
برای دوران بزرگسالی این کودکان نیز برنامه ای وجود دارد؟
در کمترین حالت و در صورت خرید محصولات ارزان برای نوزاد و اینکه مادر و جنین دوران بارداری سالمی و بدون خطری را پشت سر گذاشته باشند، حدود ۵۰ میلیون تومان هزینه تا یک سالگی برای نوزاد متصور است. شاید برخی ادعا داشته باشند که این هزینه از زمان بارداری تا یک سالگی؛ ۲۱ ماه را در بر می گیرد و فشار زیادی به خانواده ها وارد نمی کند.
اما آیا هزینه های کودک تنها به دوران نوزادی محدود می شود؟ در صورتی که دچار بیماری خاصی باشد، هزینه های درمان به چه صورت خواهد بود؟ با شرایط فعلی اقتصادی که مقصر اصلی آن دولت ها هستند، آیا این کودک می تواند به تحصیل ادامه دهد یا خانواده ها با تورم ۴۵.۴ درصدی می توانند از عهده هزینه های آن ها بر آیند؟ خبرگزاری ایرنا سال ۹۸ در گزارشی عنوان کرده بود که «شاخص هزینه های آموزش ۱۰ درصد کل هزینه زندگی مردم است.»
این درحالی است که محمدرضا واعظ مهدوی، معاون سابق سازمان برنامه گفته بود: «بیش از ۹ درصد خانواده های ایرانی برای تحصیل فرزندان شان باید وسایل زندگی خود را بفروشند، چراکه از محل درآمد های عادی خود نمی توانند خرج تحصیل آن ها را بدهند.» مواردی از این دست نشان می دهد که مهم ترین دلیل برای بچه دار نشدن، هزینه های بالای زندگی، بی ثباتی قیمت ها و تغییر روزانه برخی اقلام، ابهام در خصوص آینده اقتصادی است.
به عنوان مثال کسی که اطمینانی در خصوص آینده شغلی خود ندارد و ممکن است با شیوع موج بعدی کرونا، تعدیل شود، چرا باید تصمیم به بچه دار شدن بگیرد؟ از سوی دیگر آیا دولتمردان برنامه ای مدون و مشخص برای کنترل کردن مشکلات فعلی اقتصادی دارند؟ با چه ابزار هایی می خواهند تورم را کنترل کنند یا این میزان انحراف از اهداف برنامه ششم توسعه را جبران کنند؟ آیا کشور با شرایط فعلی اقتصادی، محیط زیستی، سیاسی و... می تواند جمعیت بیشتری را در خود جای دهد؟ آیا سیاستمداران فکری به حال افزایش مهاجرت از روستا ها به شهر ها و شدت گرفتن پدیده حاشیه نشینی کرده اند؟
3 سال پیش
3 سال پیش
3 سال پیش
3 سال پیش
3 سال پیش
3 سال پیش
3 سال پیش
3 سال پیش