جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی مشگین شهر 

کهنه قلعه مشگین شهر

یکی از مشهورترین جاذبه های گردشگری در شهرستان مشگین شهر، عمارتی است تاریخی با قدمتی برابر با حکومت ساسانیان که به نام «کهنه قلعه»، شناخته می شود. این بنای کهن در مساحت تقریبی ۱۵ هزار متر مربع و در بخش ورودی مشگین شهر برفراز تپه ای طبیعی ساخته شده است. ارتفاع تپه برابر با ۵۰ متر و بلندای قلعه کهنه بیش از ۱۴۰۰ متر است و سازندگان کهنه قلعه را با ۶ برج کوچک (برجک)، دیوارهای خشتی ضخیم و حجره هایی کوچک، همانند آخور که به نظر می رسد برای سکونت یک سرباز و اسب همراه او بوده است، ساخته اند.

در نزدیکی «کهنه قلعه»، سنگ نبشته ای به خط ساسانیان قرار دارد که روی آن نام سازنده اش «نرسه هرمزد»، حک شده است

از نکات جالب در مورد کهنه قلعه، حضور یک سنگ نبشته ی تاریخی است که متعلق به پادشاهان ساسانی بوده و در فاصله ی ۱۵۰ متری از آن قرار دارد. روی سنگ نبشته به خط پهلوی ساسانی نام سازنده ی آن «نرسه هرمزد»، حک شده است. پس از کاوش هایی که باستان شناسان در این قلعه ی تاریخی انجام دادند، آثاری همچون سفال های دست ساز و چرخ ساز و نیز فلز مفرغ که ایشان آن ها را به دوره ی آهن سه منتسب می دانند، به دست آمده که احتمالا متعلق به قومی به نام «اورارتو» است.

پل معلق مشگین شهر

قطعا «پل معلق مشگین شهر» را می توان در شمار یکی از زیباترین و هیجان انگیزترین جاذبه های گردشگری در این شهرستان قرار داد. این پل که در ارتفاع ۸۰ متری از «رودخانه ی خیاو چایی» و برفراز پارک جنگلی مشکین شهر ساخته شده، دارای ۲ متر عرض و ۳۶۵ متر طول است و به عنوان طویل ترین پل معلق خاورمیانه شناخته می شود. جالب است بدانید که کارشناسان داخل کشور و مهندسان منطقه آن را طراحی و ساخته اند و تمامی دانش به کار رفته در احداث آن، بومی است. درواقع پل در یکی از مناطق نمونه ی گردشگری مشگین شهر به نام «منطقه ی گردشگری خیاو تا گیردولی» و در زمینی با مساحتی بالغ بر ۱۳۰ هکتار و بودجه ای برابر با ۴۰ میلیارد تومان، ساخته شده است. تماشای مناظر زیبا از پارک جنگلی و نیز نمایی چشم گیر از قله ی زیبای سبلان هنگام عبور از این پل معلق بسیار هیجان انگیز است. در روزهای تعطیل بیش از ۳ هزار نفر در روز این پل زیبا عبور می کنند.

بقعه شیخ حیدر مشگین شهر

در مرکز شهر مشگین شهر، درون باغی مصفا یکی دیگر از آثار تاریخی کشور قرار دارد که قدمت آن متعلق به قرون هفتم و هشتم هجری قمری است. «بقعه ی شیخ حیدر»، نام این میراث ایران کهن است که نمای بیرونی آن به صورت برجی مدور مشاهده می شود؛ این در حالی است که درون بنا به صورت یک ۱۲ ضلعی با ارتفاعی حدود ۱۸ متر و قطری برابر با ۱۰ متر و ۵۰ سانتی متر، ساخته شده است. این بقعه در دو طبقه و با استفاده از آجر بنا شده است. جالب است بدانید که در اواخر قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری قمری، برای تزئینات این بنای کهن از کاشی کاری های فیروزه ای رنگ با شکل های هندسی و نیز آیات مبارکی از سوره ی فتح و الفاظ جلال الله در نمای بیرونی استفاده شده است. گفته می شود که شیخ حیدر درواقع پدر «شاه اسماعیل اول صفوی» است و قبر آن در بخش انتهایی طبقه ی زیرین یا سرداب قرار دارد.

دژ قهقهه مشگین شهر

یکی از مشهورترین جاذبه های تاریخی در شهرستان مشگین شهر، دژی است قدیمی و متعلق به دوران حکومت صفویان که در بخش ارشق، بین روستای «گنچویه» و «قره آغاج کلان» از روستاهای شهرستان مشگین شهر قرار گرفته است. «قلعه ی قهقهه» نام این اثر تاریخی است که در گذشته به عنوان زندان افراد سیاسی همچون شاهزادگان صفوی مورد استفاده قرار می گرفت که همین امر از دلایل شهر بسیار آن در تاریخ است. «دژ قهقهه» در هنگام جنگ، مامنی برای اموال و خزائن پادشاهان صفوی بوده است.

گفته می شود که در جنگ هایی که بین ایرانیان و عثمانی ها رخ می داد، سلاطین صفوی خزینه های خود را به این قلعه آوردند تا آن را از گزند دشمنان حفظ کنند. این بنا روی تپه سنگی که ارتفاع آن از زمین یک کیلومتر است، ساخته شده و پیرامون آن با استفاده از حصار پوشیده و آن را دژی مستحکم و غیرقابل نفوذ کرده است. زندان قلعه در فضایی قرار دارد که در بخش بالایی بدنه ی کوه که از سه قسمت به پرتگاه و به سمت دره ای با ارتفاع ۸۰ متری مشرف است، قرار دارد. همچنین ۵ استخر و یک دیده بانی ۸ ضلعی، یک برج ۸ ضلعی، چند حصار، چندین برج و چند دروازه از دیگر بخش های قلعه است.

منطقه گردشگری کپز

«منطقه ی گردشگری کپز»، یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری در مشگین شهر است که در مسیر اردبیل به مشگین شهر و در فاصله ی ۲۰ کیلومتری از این شهرستان قرار دارد. اقلیم مناسب در فصول بهار و پاییز، صخره های بزرگ و رفیع و قرارگیری آن ها به صورت یکنواخت از ویژگی های این منطقه ی جذاب گردشگری است. همچنین طبیعت زیبا و بکر پیرامون دره ی کپز به دلیل بهره مندی از پوشش گیاهی ویژه و نیز حضور درختان میوه ای همچون تمشک و زالزالک، بر زیبایی این منطقه از استان اردبیل افزوده است. خرس قهوه ای، گرگ و روباه در کنار تنوع زیادی از پرندگان این منطقه را به عنوان زیستگاه خود برگزیدند.

شهر باستانی یری

در فاصله ی ۳۵ کیلومتری از شرق شهرستان مشگین شهر و در فاصله ی دو کیلومتری از روستایی به نام «پیرازمیان»، منطقه ای باستانی با مساحتی بالغ بر ۴۰۰ هکتار قرار دارد که به «شهر باستانی یری»، نامگذاری شده است. این ناحیه از مشگین شهر، در مجاورت رودخانه «قره سو» قرار دارد که از سه بخش اصلی دژ نظامی، قوشا تپه و معبد تشکیل شده است. باستان شناسان قدمت «منطقه ی باستانی یری» را نزدیک به ۷ هزار سال تخمین زده اند

باستان شناسان برای نخستین بار در سال ۱۹۷۸ میلادی آن را مورد بررسی و کاوش قرار داده و قدمت قلعه و معبد را متعلق به ۱۴۵۰ سال پیش از میلاد مسیح (ع) و قوشا تپه را برابر با ۷ هزارسال پیش از میلاد مسیح (ع)، عنوان کردند. در فاصله ی کمی از منطقه ی باستانی، می توان بیش از ۱۰۰ سنگ قبری را مشاهده کرده که روی آن ها تصاویر یکنواخت از چهره ی انسان های بدون دهان حک شده است. در این محوطه نزدیک به ۴۵۰ گور کشف شده است که طبق اظهارات برخی از کارشناسان، احتمال می رود که قدمت تعدادی از این گورها به هزار تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح (ع) بازمی گردد.

قلعه بربر مشگین شهر

در فاصله ۳۵ کیلومتری از شهرستان مشگین شهر و در فاصله ی کمتر از ۵۰۰ متری از جنوب شرقی «روستای اونار» از توابع این شهرستان، یکی دیگر از جاذبه های تاریخی استان اردبیل قرار دارد که قدمت آن به دوران صدر اسلام بازمی گردد. «قلعه بربر»، نام این اثر تاریخی است که از آن به عنوان مکانی برای نگهداری و حمل آذوقه و ابزارآلات جنگی و نیز برای دفاع در مقابل دشمنان استفاده می شد. معماری این قلعه در نوع خود جالب و قابل توجه است؛ چرا که می توان تلفیقی از معماری صخره ای و معماری دست ساز انسانی را مشاهده کرد. این قلعه ی کهن در وسعتی بالغ بر ۴ هکتار بوده و اگر گردشگران از سمت شمال به تماشای آن بنشینند، قطعا قلعه را شبیه به سر انسان مشاهده می کنند. در بخش غربی قلعه نیز اطاقک های صخره ای که محلی برای نگهبانی بوده است، قرار دارد.

نقوش صخره ای شیخ مدی

«سنگ نگاره های شیخ مدی» که از آن ها به «نقوش صخره ای شیخ مدی» نیز یاد می شود، یکی از آثار باستانی شهرستان مشگین شهر است که در روستای «کنجوبه» از توابع این شهرستان قرار دارد. باستان شناسان این سنگ نگاره ها را متعلق به دوران قبل از تاریخ ایران باستان، عصر آهن سه می دانند. نکته ی جالب در مورد این آثار نقش بز کوهی است که در بیش از ۹۰ درصد از آن ها حک شده و مشاهده می شود. سنگ نگاره های شیخ مدی متعلق به دورانی پیش از تاریخ ایران باستان است

تنها در تعدادی کم از این سنگ نگاره ها می توان نقش هایی از انسان یافت که یا در حال اجرای حرکات موزون و جادوگرانه هستند یا در حال شکار با کمان و سواره ثبت شده است. همچنین در این نقوش می توان نشان هایی از خط ایلامی و نیز نمادهای استیلیزه شده از بز کوهی را نیز یافت.

دیو قالاسی

«قلعه دیو» یا «دیو قالاسی»، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری در شهرستان مشگین شهر است که در شمال شرقی این شهرستان و در حدفاصل دو روستا به نام های «قوزلو» و «کویج»، در دامنه ی کوه زیبای سبلان، قرار دارد. از ویژگی های این قلعه ی تاریخی می توان به اشراف کامل آن به مناطق پیرامون قلعه اشاره کرد که همین امر و موقعیت قرارگیری آن اصلی ترین دلیل اهمیت سوق الجیشی آن محسوب می شود. آثاری همچون سفال هایی به رنگ نخودی در این قلعه کشف شده است که باستان شناسان قدمت آن ها را به دورانی پیش از اسلام، نسبت می دهند. معماری قلعه به سبک معماری قلعه های اوراتورها با سنگ های عظیمی و بدون استفاده از ملات ساخته شده است. متاسفانه امروزه بخش زیادی از آن از بین رفته است. همانگونه که می دانید، شهرستان زیبا و تاریخی مشگین شهر یکی از سرزمین های کهن و بسیار زیبای کشور و استان اردبیل است که امروزه به عنوان یکی از مقاصد گردشگری در کشور به شمار می رود. سنگ نبشته ساسانی، قیز قالاسی، قلعه ارشق، غارهای عصر حجر در روستای بینه لر، قره قالا، محوطه ی تاریخی ایلانلی داغ، کوه سربه فلک کشیده ی سبلان، چشمه های آب گرم، پارک جنگلی مشگین شهر، هوشنگ میدانی و شیروان دره سی، از دیگر دیدنی های این شهرستان است که بازدید از آن ها خالی از لطف نخواهد بود.