مهم ترین عامل زمرد در خرید و فروش، گرید آن است. گریدهای زمرد به پررنگی و کم رنگی آن و میزان شفافیت سنگ بستگی دارد. کلا زمرد سنگ ارزانی نیست و از آنجا که بیشتر توسط خانم ها و همراه طلا مورد استفاده قرار می گیرد، قیمت بالایی دارد.
طرز نگهداری: زمرد در مقابل حرارت ضعیف است و ممکن است به خاطر گرما ترک بخورد. بنابراین باید هنگام حرارت دادن یا سوار کردن نگین دقت کرد. جواهرفروشان بسیاری از زمردها را برای اصلاح رنگ یا پر کردن شیارها چرب می کنند. این روغن به مرور زمان یا با حرارت خشک می شود و ممکن است بعضی نقاط زمرد بر اثر شستشو حالت سفیدی یا سفیدک پیدا کند که می توان آن را دوباره به وسیله یک قلم و کمی پنبه آغشته به روغن زیتون اصلاح و شفاف کرد.
همان طور که اشاره شد زمرد گوهری شکننده است. به خاطر همین هنگام جابجا کردن آن باید نهایت دقت را داشت، چون اگر روی سنگ بیفتد، ممکن است خرد شود. علاوه بر اینها زمرد بر اثر مجاورت با آب شفافیت خود را از دست می دهد و برای بازیابی شفافیتش باید زیر نور خورشید قرار گیرد تا به اصطلاح شارژ شود.
خواص: در فرهنگ های مختلف، اعتقادات متفاوتی درباره زمرد وجود دارد و خواص جادویی حیرت آوری برای آن متصور بوده اند؛ برای مثال مصریان باستان در دهان مردم زمرد قرار می دادند تا در آن دنیا بهتر صحبت کند. آنها علاوه بر این، برای درمان چشم از آن استفاده می کردند. پزشکان هم زمرد را برای پادزهر و درمان بیماری صرع یا بیماری های معده به کار می بردند. البته در حال حاضر هم بعضی از پزشکان به خواص درمانی زمرد اعتقاد دارند و جوشانده زمرد را برای علاج سرطان یا برای علاج صرع و همچنین درمان اسهال خونی تجویز می کنند.
کاربرد زمرد
بیشترین کاربرد زمرد در جواهرسازی می باشد. درخشش و آتشین بودن این سنگ جایگاه ویژه ای در جواهر سازی به آن بخشیده است. با اینکه سختی آن مانع خراش نگین هایش می شود. شکنندگی آن برش و سوار کردنش را روی جواهرات سخت نموده است.
برش دهندگان برش خاصی را برای این سنگ استفاده می کنند که به برش زمردی یا مستطیلی معروف است. برش مستطیلی بزرگترین سنگ را ایجاد می کند. این برش معمول ترین نوع برش زمرد است. و در اصل یکی از انواع برش های پلکانیست. این برش علاوه بر زیبایی، مقاومت گوهر را در برابر فشار و ضربه و تنش های داخلی افزایش می دهد. زمردها در انواع دیگر نیز برش داده می شوند که بسیار گرانقیمت اند. ولی در حالت ناپاکی های فراوان برش کابوشن یا همان دامله و یا مهره ای (bead) برای آن مناسب تر است. در صورت شفافیت و پاکی این سنگ، ممکن است برش برلیان هم داده شود.مانند الماس برش زمرد هم به نوع، شکل، عرض و عمق برش بستگی دارد. اگر خیلی عمیق برش داده شود شکست نور باعث فرار پرتوها به کناره ها و تاریکی گوهر می شود.
منابع زمرد در ایران
باغ برج کرمان: این معدن در جنوب کرمان و درمنطقه اسفند قه واقع شده است. در این منطقه نیز افراد محلی، اقدام به جمع آوری این کانی نموده، با توجه به میزان شفافیت و اندازه آن، آن را به افراد واسطه می فروشند. ظاهراً این کانی، پس از خریداری به خارج از کشور ارسال شده، پس از تراش، به عنوان نوعی زمرد به کار گرفته می شود.
زمردهای مشهور در سطح جهانی
یکی از بزرگترین زمردهای جهان زمرد مغول است.این زمرد در سال 1695 به وزن 217.80 قیراط و طول 10سانتی متر پیدا شد.یک طرف آن متون عبادی نگاشته شده و بر روی طرف دیگرش حکاکی های گلدار نقش بسته است.این زمرد خارق العاده در حراج لندن در 28 سپتامبر 2001 به قیمت 2.2 میلیون دلار فروش رفت. زمردها از زمان گذشته تا بحال در عزت نفس تاثیرگذار بودند.ه همنی دلیل بعضی از مشهورتین آنها را می توان در موزه ها و کلکسیون های شخصی دید.
موزه تاریخ طبیعی نیویورک برای مثال فنجانی را نمایش میدهد که از زمرد خالص ساخته شده و به امپراتور جهانگیز تعلق دارد و پس از پاتریشیا یکی از بزرگترین زمردهای کلمبیایی با وزن 632 قیراط قرار می گیرد. مجموعه بانک بوگوتا دارای پنج زمرد ارزشمند با وزن 220 و 1796 قیراط است.زمردهای درخشان قسمتی از خزانه جواهرات ملی ایرانیان شامل تاج سلطنتی ملکه سابق فرح است. سلطان های ترکی عاشق زمرد بودند.در قصر توپکاپی استانبول نمایشگاه این جواهرات برپاست و انواع زمردها را می توان در آنجا مشاهده کرد. خزانه وین شامل یک گلدان با 12 سانتی متر ارتفاع و 2205 قیراط است که از یک زمرد ساخته شده است. ملکه الیزابت دوم اتاق ویژه ای برای نگهداری جواهراتش را داشت و گفته می شود که اندازه این اتاق برابر با یک زمین هاکی بوده و زیر قطر باکینگهام قرار دارد.
البته این شامل جواهرات پادشاهی بریتانیا که در برج لندن نگهداری می شود، نیست.
جواهرات شخصی ملکه ارزشی برابر با 57 میلیون دلار داشته اند.جواهرات موجود در مجموعه ملکه شامل جواهرات کمبریج و دهلی می شود که در آن زمرد چشمگیری وجود دارد. الیزابت تیلور مجموعه جواهرات مشهوری داشته است.ریچارد بورتون به او یک زمرد و سنجاق سینه الماس داد که آنرا با یک گردنبند الماس در روز ازدواجش پوشید.گوشواره ها، دستبند و حلقه نیز بعدا هدیه گرفت.قدرت های متافیزیکی زمرد را نباید توصیه علمی دانست.داده های اینگونه تنها از منابع مختلف جمع آوری شدند و مورد تایید سایت نیستند.
سنگ جواهر زمرد و ایده های طراحی جواهرات
زمردهای سبز سنگ های جواهر فوق العاده ای برای انواع جواهرات هستند.آنها نسبتا سخت بوده و این درحالیست که ناسرگی زیادی در آنها وجود دارد. درخشندگی زمرد باعث شده در این زمینه ایده آل باشد.زمردهای سبز برای انگشتر و آویز گزینه خوبی هستند. آنها به گونه ای طراحی شدند که نور به راحتی می تواند عبور کند.لبه های بریده شده به سبک برش زمردین استفاده از آنها را اسان تر کرده است. زمردها جواهرات فوق العادی برای جواهرات دانه ای و مهره ای مانند گردنبند و رسته ای هستند اما معمولا فقط زمردها با کیفیت پایین برای این نوع جواهرات بکار می روند.به طور کلی زمدها محبوب ترین سنگ جواهر در جهان است و یکی از چهار جواهر برتر و گران محسوب می شود.برخلاف سایر سنگ های رنگی کمیاب، زمرد را می توان در جواهرفروشی های نزدیک هم پیدا کرد.به دلیل فشارمواد داخلی زمرد باید در هنگام تمیز کردن، برش دادن و صیقل دادن بسیار مراقب بود زیرا آنها نسبت به فشار حساس هستند.
نکته: سنگ های جواهر رنگی را بر اساس اندازه بخرید نه وزن قیراط. سنگ های رنگی نسبت اندازه به وزن شان متغیر است.بعضی سنگ ها بزرگتر و بعضی کوچکتر از الماس هستند.
نگهداری و تمیزکردن جواهر و سنگ جواهر زمرد
زمردهای گران قیمت نسبت به فشار حساس بوده و در مقابل مواد شیمیایی خانگی آسیب پذیرند.با وجود اینکه زمرد یکی از سنگ های جواهر سخت است، بازهم باید در استفاده از آن مراقب بود.وقتی زمردها را آماده می کنید باید بسیار مراقب باشید زیرا نسبت به سایر اشکال بریل شکننده ترند.از پوشیدن جواهرات زمرد هنگام کار با مواد شیمیایی یا شوینده های خانگی خودداری کنید.با کمی آب صابون و پارچه ای نرم آنها را تمیز کنید. تمام پس مانده صابون باید پاک شود.از بخارشو و شوینده های فراصوتی در این حواهر استفاده نکنید زیرا روغن بکار رفته در زمرد را از بین می برد.روغن دهی قدیمی برای زمردها روش خوبی است اما همیشگی نیست بنابراین باید اینکار را مرتبا تکرار کرد.قبل از تمرین، تمیز کردن یا انجام فعالیت های فیزیکی آنرا درآورید.الماس می تواند زمرد را خراش دهد بنابراین آنها را دور از سایر جواهرات در داخل یک دستمال نرم نگهداری کنید.