در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت ایجاد تصاویری دقیق از اندام های داخلی (شکم و حفره ی لگن، همچنین مشخص شدن وضعیت رشد جنین و جفت) استفاده می شود . همچنین در دوران بارداری سونوگرافی به دلایل گوناگون و در زمان های مختلف انجام می شود.بنابراین یکی از الزامات مراقبت های انجام شده دردوران بارداری انجام سونوگرافی است.در این مطلب به بررسی انواع سونوگرافی خواهیم پرداخت تا اگر سوالاتی که در این مورد از قبل داشته اید رفع شود.برای مادر بهتراست در طول بارداری جهت کنترل رشد جنین و غربالگری نقص های مادرزادی جنین چند بار سونوگرافی انجام دهد.
مهم ترین سونوگرافی های دوران بارداری
انجام سونو گرافی چهار مرتبه در دوران بارداری تجویز می شود، بار اول در ابتدای بارداری برای آنکه مشخص شود، بارداری داخل رحمی یا خارج است. بار دوم در هفته دوازدهم. آنچه برای پزشک بیش از هر چیز مهم است اندازه گیری قد جنین از نوک سر تا پایین باسن است تا بتواند سن دقیق بارداری را اعلام کند. نکته بعدی اندازه گیری عرض گردن است که اگر بالاتر یا مساوی با ۳ میلی لیتر باشد، پزشک آزمایش آمنیوسنتز تجویز می کند تا احتمال وجود هرگونه آنومالی کروموزمی شناخته شود.
بار سوم در هفته ۲۲ برای مشاهده اندام های داخلی به ویژه قلب و سر . پزشک در این هفته میزان رشد جنین و کیفیت تبادلات بین مادر و جنین به کمک بند ناف و جفت و مایع آمونیاکی و جنسیت جنین را هم چک می کند و بار چهارم در هفته ۳۲ برای بررسی ارگان های مغزی و اینکه رشد جنین در حد طبیعی است یا خیر. در صورتی که مشکلی در سونوگرافی دیده شود یا خانم باردار مبتلا به فشار خون یا دیابت یا بیماری های دیگر باشد یا احتمال کوچک بودن جنین داده شود یا بارداری چندقلو باشد، لازم است تعداد سونوگرافی ها بیشتر شود. بنابراین به شما توصیه می کنم حتما زیر نظر پزشکتان آزمایش ها و سونوگرافی های لازم را انجام دهید.
سونوگرافی سه ماهه اول
سونوگرافی در این سه ماه که به آن سونوگرام نیز می گویند ، زمانی انجام می شود که پریود نشده اید ، سینه های شما سوزش دارند و احساس خستگی دارید و شاید در منزل تست بارداری از خود گرفته باشید و مطمئن شده باشید که باردار هستید . اکنون بهترین زمان برای آزمایش خون و سونوگرافی می باشد.این سونوگرافی معمولا بین هفته های 6 تا 8 گرفته می شود و قبل از این آرمایش بهتر است که به میزان کافی آب خورده باشید زیرا امواج فرا صوت از مایعات بهتر عبور می کنند و بنابراین کیفیت این آزمایش افزایش پیدا می کند و همزمان با پیش رفتن بارداری و رشد رحم ، مایع اطراف جنین نیز افزایش می یابد و در نتیجه اهمیت آب نوشیدن قبل از سونوگرافی تا حد زیادی کاسته می شود .در این مرحله جنین بسیار ریز است و بیشتر به لوله های فالوپ نزدیک است و این آزمایش کاملا بدون درد است .علت اهمیت این آزمایش در سه ماهه اول ، شنیدن ضربان قلب نوزاد و تخمین سن او و همچنین اندازه گیری دور سر و قد او می باشد و رشد کودک در این دوران یک میلی متر در روز است .
سونوگرافی سه ماهه دوم
نیمه بارداری به دلایل مختلفی بسیار مهم است و شما دقیقا میانه راه هستید . عموما بین هفته 18 تا 20 سونوگرافی برای خانم ها تجویز می شود که می تواند جزئیات زیادی از کودک را نشان دهد .سونوگرافی در این مرحله اسکن آناتومی نیز خوانده می شود که بین 20 تا 45 دقیقه طول می کشد . در صورت چند قلویی این مدت زمان افزایش می یابد و در این مرحله پزشک با انجام این آزمایش از تمام ابعاد سلامت کودک را بررسی می کند اما دیدن قسمت هایی مثل شکم یا کلیه های کودک برای او سخت می باشد که این آزمایش هیچ سختی ندارد و فقط ممکن است که از خنکی یا لزج بودن ژل روی شکم کمی اذیت شوید .در این آزمایش تمام موارد غیر طبیعی اعم از ضربان قلب ، وضعیت مغزی ، کلیه ها و کبد او بررسی می شود و در این آزمایش انگشتان کودک را می شمارد و میزان مایع جنینی را اندازه می گیرد .در این زمان جنسیت کودک نیز مشخص خواهد شد .
سونوگرافی سه ماهه سوم
بسیاری از خانم ها به همان اسکن آناتومی اکتفا می کنند اما به دلایلی ممکن است که پزشک سونوگرافی سوم را برای شما تجویز کند . شاید پزشک بخواهد به وضعیت قلبی کودک و رشدی او پی ببرد و شاید از شما بخواهد که با مثانه پر این آزمایش را بدهید تا امواج با کیفیت بهتری عمل کنند .سونوگرافی معمولا در سه ماهه سوم واجب نیست اما گاهی اوقات پزشک بعد از هفته 35 نیز این دستور را می دهد و گاهی اوقات ممکن است که نظر پزشک بعد از سونوگرافی سه ماهه سوم در مورد سزارین یا زایمان طبیعی عوض شود و از طرفی اگر مادر از مشکلات گوارشی یا دیابت رنج ببرد ، باید این سونوگرافی را انجام دهد .
4 سونوگرافی ضروری دوران بارداری
سونوگرافی اول از سطح شکم، حول و حوش هفته پنج و نیم هفتگی و حداکثر تا هفته هفتم بارداری به پزشک این اجازه را میدهد تا قلب رویان را دیده و سلامت آن را بسنجد به همین دلیل پیشنهاد می شود، مادران باردار در هفته پنجم بارداری یعنی پس از اولین روز آخرین قاعدگی خود این سونوگرافی را انجام دهند.متخصصان مامایی توصیه می کنند سونوگرافی دوم در هفته 12 تا 15 انجام شود و دلیل انجام این سونوگرافی در این دوره ی زمانی بارداری این است که استانداردهایی وجود دارد که براساس آن می توان برخی اختلالات کروموزومی مثل نشانگان داون را تشخیص داد.
سونوگرافی سوم بهتر است برای تشخیص برخی دیگر از ناهنجاری های جنین پس از هفته 16 انجام شود چراکه رویت اندام های کوچک جنین در این زمان میسر است. در بین هفته های 16 تا 19، جنسیت، دست و پا، تعداد انگشتان، صورت، وضع لب ها، گوش، چشم، دیافراگم، ستون فقرات، کلیه ها، مثانه، معده و چهار حفره ای بودن قلب توسط متخصص با استفاده از سونوگرافی بررسی می شود و اگر در خانواده ای قبل از تولد نوزاد جدید، فردی با ناهنجاری قلبی یا سایر ناهنجاری های وجود دارد، بایستی موضوع به پزشک رادیولوژیست اطلاع داده شده تا مادر در ان دوره از بارداری به متخصص سونوگرافیست اکولوژیست مربوط به قلب ارجاع داده شود و جنین به شکل خیلی دقیق تری بررسی شود.
و اما سونوگرافی چهارم که به گفته ی متخصصان تا 20 هفتگی وزن جنین اهمیتی ندارد اما بعد از سه ماهه دوم و در پی سه ماهه سوم، به ویژه نیمه دوم سه ماهه سوم، زمان مهم وزن گیری جنین است که این نکته بایستی جدی گرفته شود. در این زمان دور سر، طول استخوان ران، بای پاریتال و دور شکم توسط این سونوگرافی اندازه گیری شده و با توجه به منحنی تهیه شده، وزن جنین تخمین زده می شود.
مزایا و خطرات سونوگرافی در دوران بارداری چیست؟
سونوگرافی جنینی به جز ایجاد مقدار کمی حس ناخوشایند در مواردی هیچ خطری ندارد. این احساس ناخوشایند گاهی ناشی از فشار به شکم یا واژن است. هیچ نوع اشعه ای برای انجام سونوگرافی استفاده نمی شود.برای انجام سونوگرافی واژینال، لازم است که مبدل دستگاه با پلاستیک یا لاتکس پوشانده شود. اگر زن باردار به لاتکس حساسیت داشته باشد، برخورد این ماده با بدن منجر به واکنش های آلرژیک خواهد شد.گاهی سونوگرافی به منظور دادن عکس و ویدئوهای یادگاری به والدین انجام می شود. سونوگرافی خود بی خطر است، اما اگر توسط اپراتوری انجام شود که دانش کافی را ندارد ممکن است باعث انتقال اطلاعات غلط در مورد سلامت جنین به والدین شود.
اهمیت و کاربرد سونوگرافی در دوران بارداری
سونوگرافی از روش هایی است که به وسیله آن مراحل مختلف رشد جنین در داخل رحم در دوران بارداری بررسی می شود. کارکرد سونوگرافی در وهله ی اول تشخیص علائم و نشانه های ناهنجاری ها و همینطور بررسی رشد جنین است.همچنین از سونوگرافی برای تعیین جنسیت جنین نیز استفاده می شود. امروزه عکس های رنگی سه و چهار بعدی رنگی با کیفیت بالا از جنین به وسیله این روش گرفته می شود.دکتر شما می تواند با کمک این تصاویر مراقبت های مخصوص شما را ، در دوران بارداری ارائه دهد.تصاویری از کودک خود می توانید ببینید و بخش مختلف بدن کودک، از جمله دست ها و پا ها را مشاهده کنید. ممکن است کنجکاو باشید که آیا کودک شما پسر است یا دختر. تشخیص جنسیت نوزاد به کمک سونوگرافی انجام می شود.
همه چیز درباره سونوگرافی سه بعدی در دوران بارداری
