به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از بهداشت نیوز:
غذا بخش مهمی از زندگی انسان است و در سلامتی انسان نقش به سزایی دارد، یکی از عواملی که در سلامت تغذیه نقش دارد، ظروفی است که در آن غذا پخته می‌شود.
انسان امروزی ظروف متنوعی برای پخت و پز در اختیار دارد، از جمله ظروف تفلون، سرامیک، چدن، استیل، پیرکس، مس، روی، آلومینیوم، سنگی و غیره، او با این تنوع، چه ملاک‌هایی برای انتخاب صحیح دارد؟ آیا ملاک‌هایی که مدنظر اوست با ملاک‌های متخصصان یکسان است؟
مردم یا شاید بهتر است بگوییم خانم‌ها ترجیح می‌دهند از ظروفی برای پخت و پز استفاده کنند که نچسب و آشپزی با آن راحت باشد، حرارت را به صورت یک‌نواخت پخش کند و همچنین عمر کوتاهی نداشته باشد.
حاجی‌حیدری متخصص طب سنتی ایران در این خصوص می‌گوید: در طب سنتی توصیه می‌شود از ظروف حدید یا آهنی برای پخت غذا استفاده شود که اگر با ظروف موجود در بازار تطبیق دهیم، به ظروف استیل و پیرکس می‌رسیم.
* ظروف سنگی و سفالی
وی افزود: ظروف استیل و پیرکس نسبت به بقیه ظروف، برای پخت و پز مناسب‌تر هستند زیرا املاحی وارد غذا نمی‌کنند، در صورتی که وقتی املاح وارد غذا شوند، باعث تجمع فلزات سنگین در بدن می‌شوند، که این مسأله می‌تواند آسیب‌زا باشد، مثلاً اگر مقدار زیادی مس وارد بدن شود، در کبد رسوب می‌کند زیرا بدن انسان به مس نیاز چندانی ندارد.
متخصص طب سنتی گفت: ظروف سنگی و سفالی هم برای پخت و پز مناسب هستند ولی نباید بیشتر از چند بار از آن ها استفاده کرد زیرا با حرارت دیدن، شکاف‌هایی در آن‌ها به وجود می‌آید که ممکن است غذا داخل آن‌ها باقی بماند و ایجاد آلودگی کند.
وی توصیه کرد: ظروف تفلون، چدن و سرامیک در صورتی که لایه نچسب سالم و بدون خراشی داشته باشند قابل استفاده هستند ولی از آن‌ها باید در حرارت ملایم استفاده شود؛ همچنین بهتر است غذا را در ظروف چینی یا پیرکس سرو کرد.
* از سرطان جلوگیری کنید
به نظر می‌آید که ملاک‌های انتخاب ظروف را باید تغییر داد و به دنبال راحت‌ترین ظروف برای آشپزی نبود، از طرفی هم مراقبت از ظروف اهمیت ویژه‌ای در سلامتی غذا دارد؛ به عنوان مثال وقتی از ظروف تفلون برای آشپزی استفاده می‌شود، اگر با حرارت ملایم در این ظروف غذا پخته و از کفگیرهای مناسب استفاده شود، لایه نچسب سالم می‌ماند و عمر طولانی‌تری خواهد داشت.
سید مرتضی صفوی مدیرعامل شهرک سلامت اصفهان در این رابطه بیان کرد: تکه‌های لایه نچسب ظروف تفلون در صورت آسیب دیدن وارد غذا می‌شوند که باعث ایجاد سرطان خواهند شد و حتی زمانی که بازسازی می‌شود خطرناک‌تر هم می‌شوند، پس زمانی که این ظروف آسیب هرچند ناچیزی می‌بینند باید از مدار آشپزی خارج شوند.
وی عنوان داشت: ظروف چدن و سرامیک نسبت به تفلون بهتر هستند زیرا دیرتر آسیب می‌بینند و به همین دلیل مواد کمتری وارد غذا می‌کنند ولی ظروف استیل و به خصوص پیرکس بهترین ظروف برای پخت و پز هستند چراکه هیچ نوع ماده‌ای را وارد غذا نمی‌کنند و می‌توانند فرآیند پخت غذای سالمی را داشته باشند.
* ظروف مسی و باورهای مردم
متخصص تغذیه اذعان داشت: در مورد ظروف مسی، اگر بدن شخصی به مس نیاز داشته باشد می‌تواند از ظروف مسی هم استفاده کند، البته به شرط قلع‌اندود بودن ظرف ولی استفاده زیاد و مداوم از ظروف مسی باعث مسمومیت می‌شود؛ همچنین اگر ظروف را با فلزات سنگین مثل سرب پوشش دهند بسیار خطرناک و عامل مسمومیت هستند.
بهتر است واقع‌بینانه به این موضوع بنگریم و باورهای غلط خود را اصلاح کنیم، ظروف مسی تا زمانی قابل استفاده هستند که لایه قلع‌اندود شده آن‌ها آسیبی ندیده باشند، همچنین زمانی که آسیب دید باید دوباره قلع‌اندود شود.
این در حالی است که امروزه بعضی از مراکز برای کاهش هزینه خود، به جای ماده قلع، از سرب یا درصدی از آن استفاده می‌کنند که بسیار خطرناک و سرطان‌زاست؛ البته به سادگی نمی‌توان این موضوع را تشخیص داد، به همین دلیل برای استفاده از ظروف مسی باید جانب احتیاط را رعایت کرد.
مدیرعامل شهرک سلامت اصفهان ابراز داشت: به طور کلی ظروفی برای پخت و پز مناسب‌تر هستند که هیچ ماده‌ای را وارد غذا نمی‌کنند و تا زمانی قابل استفاده هستند که ترک و خراشی نداشته باشند؛ همچنین غذاهای حاوی مواد اسیدی مثل گوجه فرنگی بهتر است در ظروف پیرکس پخته شوند.
* ظروف آلومینیوم و رویی
صفوی تأکید کرد: در این زمینه تحقیقاتی انجام شده ولی تا به حال این موضوع به اثبات نرسیده است، ولی ظروف آلومینیوم و رویی مناسب پخت و پز نیست زیرا املاحی را وارد غذا می‌کنند که می‌توانند آسیب‌زا باشند.
به نظر می‌رسد برای داشتن غذایی سالم بر سر سفره خانواده، باید از ظروفی استفاده شود که علاوه بر سبکی و راحتی کار با آن، برای پخت غذا، مناسب باشد و سلامت خانواده را به خطر نیندازد.
باید در استفاده از ظروف تفلون، چدن، سرامیک، رویی و آلومینیومی که در زندگی امروزی رواج دارد و همچنین ظروف مسی که مردمان گذشته، از آن ها استفاده می‌کردند، کمی تجدید نظر کرد و از ظروف استیل و پیرکس که علاوه بر تضمین سلامتی غذا، نگهداری و طرز کار راحتی هم دارند، استفاده کرد.
* شیوه نگهداری مواد غذایی در یخچال
کارشناس مواد غذایی یادآور شد: برای نگهداری غذا در یخچال بهتر است از ظروفی استفاده شود که از پلاستیک سخت ساخته شده‌اند، یعنی ظروفی که کدر هستند و داخل‌شان دیده نمی‌شود، همچنین درب این ظروف باید بسته باشد تا از انتقال هوا به ظرف غذا جلوگیری شود.
* ظروف یک‌بار مصرف
وی در پایان توصیه کرد: از ظروف یک‌بار مصرف شفاف فقط برای مایعات سرد استفاده شود و برای مایعات گرم از ظروف کدر و ظروف یک‌بار مصرف سلولزی استفاده شود.
در صورت نیاز به ظروف یک‌بار مصرف بهتر است از ظروف سلولزی که ظروفی گیاهی هستند استفاده شود، زیرا نه تنها برای انسان مضر نیستند بلکه به طبیعت هم آسیب نمی‌زنند.
به امید روزی که انسان امروزی دوباره به سلامت و تندرستی خود اهمیت دهد و همچنین دوستدار و سازگار با طبیعت باشد.
