خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ چگونه است؟ 

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز،به تازگی در بورس تهران از روش جدیدی با نام بوک بیلدینگ رونمایی شده است. از این به بعد شما برای خرید عرضه اولیه باید به روش بوک بیلدینگ اقدام به خرید سهام بکنید. مهم ترین مزیت در روش عرضه اولیه سهام به روش بوک بیلدینگ، امکان ثبت سفارش به قیمت های متفاوت می باشد. در این روش هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص شده در قیمتی که خریدار تعیین می کند در سامانه معاملات ثبت خواهد شد و در تخصیص سهام بی عدالتی ایجاد نخواهد شد.

در روش بوک بیلدینگ هر خریدار با توجه به تحلیل و بررسی های خود، درخواست خرید سهام را در ساعتی مشخص که از قبل ناظر بازار اعلام می کند، در سیستم معاملاتی ثبت می کند. اما یکی از معایب این روش قیمت و محدودیت مثبت و منفی ۱۰ درصد می باشد. نهاد عرضه کننده یک قیمت را به عنوان کف قیمت سهم مشخص می کند. حال سرمایه گذاران می توانند سفارش خرید خود را در بازه ای بین این قیمت کف و ۱۰% بالاتر از این قیمت قرار دهند.

مشکل این روش این است که به احتمال زیاد در بیشتر مواقع این کار باعث می شود تا افراد در سقف قیمتی اقدام به ثبت سفارش و خرید سهام بکنند. این امر ممکن است موجب ایجاد صف خرید در عرضه اولیه شود. اما به صورت کلی شما در این روش راحت تر از روش حراج اقدام به خرید می کنید. هم چنین دیگر اولویت با سفارش زودتر نیست و شما نباید خیلی سریع سفارش خود را ثبت کنید. بلکه براساس تحلیل خود آن قیمتی را که در بازه مشخص شده است، انتخاب می کنید و در آن قیمت سفارش خود را ثبت می کنید.

✔ خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ

در روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه به این شیوه عمل می­گردد:

شرکتی که شرایط پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را دارا می­باشد و به اصطلاح در بازار درج نماد شده است توسط یکی از شرکت­های مشاور­سرمایه گذاری یا تامین سرمایه ارزش­گذاری می­گردد. این تعیین ارزش پس از بررسی کامل بنیادی شرکت، تخمین سودآوری آتی، تخمین نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه­گذار و استفاده از روش­های ارزشگذاری همچون تنزیل جریانات نقدی انجام می­شود.

با توجه به ماهیت روش بوک بیلدینگ قیمتی به عنوان حداقل قیمت مورد تایید قرار می­گیرد و سقف قیمتی که معمولا ۱۰ درصد بیشتر از حداقل قیمت می باشد تعیین می­گردد تا تمامی سرمایه­گذاران علاقه­مند شرکت در عرضه اولیه متناسب با تحلیل خود درخواست قیمتی خود را ثبت نمایند. اما در ادامه آنچه را در عمل رخ می­دهد برای شما تبیین می­کنیم:

حداقل ۴۸ ساعت کاری قبل از انجام عرضه اولیه، اطلاعیه عرضه اولیه شرکت در سایت سازمان بورس یا فرابورس منتشر می­گردد (در ادامه یک نمونه از این اطلاعیه ارائه خواهد شد و جزئیات آن نیز معرفی خواهد شد.) در آن اطلاعیه حداکثر تعداد سهام قابل سفارش؛ تاریخ انجام عرضه اولیه، دامنه قیمت مجاز معین می­گردد. در روز عرضه اولیه در سایت سازمان بورس اطلاعیه شروع دوره معاملات عرضه اولیه توسط ناظر بازار اعلام می­گردد و شما به مدت ۲ ساعت فرصت دارید تا درخواست خود را ثبت نمایید. پس از پایان دوره سفارش سرمایه گذاران، سازمان بورس متناسب با تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام قابل عرضه شروع به تخصیص سهام به تمامی متقاضیان می­نماید.

فرض کنید کل تعداد سهام قابل عرضه ۵۰ میلیون سهم باشد و تعداد سرمایه­گذارانی که درخواست خود را ثبت کرده­اند ۵۰ هزار نفر باشد. از طرفی هر سرمایه­گذار تا سقف ۲۰۰۰ هزار سهم اجازه درخواست خرید را داشته است. علی رغم اینکه کل سرمایه گذاران فوق ۲۰۰۰ سهم را درخواست داده­اند اما به هر سرمایه­گذار هزار سهم تخصیص داده خواهد شد. از زمان آغاز عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تا به الان اکثر عرضه های اولیه در سقف قیمتی انجام شده­اند. لذا به خریداران توصیه می­شود،درخواست خرید خود را نیز روی سقف قیمتی ثبت کنند تا سهام به آنها تخصیص داده شود.

برای خرید عرضه های اولیه توجه به اطلاعیه ناظر در روز عرضه بسیار مهم است. زیرا این اطلاعیه شامل موارد مهمی از جمله بازه قیمت سهمیه مجاز هر فرد و زمان مجاز ارسال سفارش می­باشد. معمولا به دلیل ترافیک بالای سایت کارگزاری­ها در روزهای عرضه اولیه سعی کنید از قبل نسبت به شارژ حساب کاربری خود نزد کارگزاری اقدام کنید تا در روز عرضه با مشکل مواجه نشوید سپس در زمان اعلام شده توسط ناظر بازار اقدام به ارسال سفارش بر طبق موارد ذکر شده در اطلاعیه کنید.

در روش بوک بیلدینگ هر کد بورسی (هر فرد) تنها از طریق یک کارگزاری و از طریق یک درخواست می تواند در عرضه اولیه شرکت کند. لازم به ذکر است که افراد در روش پیشین از طریق چندین کارگزاری سفارش خود را ثبت می کردند تا بالاخره یکی از کارگزاری ها سفارش آن ها را ثبت نماید ولی در روش بوک بیلدینگ با توجه به وجود زمان دو ساعته جهت ارسال سفارش این موضوع ملغی شده است. هم چنین سفارش خود را تنها از طریق یک سفارش باید انجام دهید. یعنی در مثال فوق نمی توانید در یک سفارش ۲۵۰ سهم زماهان و در سفارش دوم ۱۵۰ سهم را دستور دهید بلکه باید در یک سفارش ۴۰۰ سهم را سفارش بدهید.

نکته آخر آنکه افزایش قیمت از روز بعد از عرضه اولیه عموما به حمایت سهم از سوی سهامدار عمده و ضمنا وجود تقاضای مناسب از سوی سرمایه گذاران دارد که این موضوع جز در موارد معدودی انجام شده است و در نتیجه حداقل بازدهی ۱۵ درصدی را محقق کرده است.

تفاوت روش قبلی عرضه اولیه با روش بوک بیلدینگ

تفاوت ها و ویژگی های عرضه اولیه به روش قبلی را با روش جدید بوک بیلدینگ را در ادامه می خوانید:

کشف قیمت

روش قبلی: سهم طی یک فرایند توسط حقوقی ها قیمت کشف قیمت می شد. در این فرایند سرمایه گذاران حقیقی دخالت نداشتند و فقط حقوقی ها با ارسال سفارشات خود در قیمت های مختلف فرایند کشف قیمت را انجام می دادند (برای اینکه قیمت عرضه اولیه مشخص شود). سپس با توجه به تعداد سهام قابل عرضه، سهمیه هر شخص حقیقی مشخص می شد و هر کدمعاملاتی می توانست در قیمت تعیین شده و ثابت، برای خرید مقدار سهمیه ی تعیین شده، سفارش خود را ارسال کند.

روش بوک بیلدینگ: قیمت ثابتی برای عرضه اولیه سهم تعیین نمی شود بلکه یک کف قیمت برای سهم در نظر گرفته می شود و معمولا افراد می توانند تا ۱۰ درصد بالاتر از این قیمت نیز سفارش خود را ثبت کنند.

ارسال سفارش

روش قبلی: ارسال سفارش یک ساعت و قیمت مشخص داشت و همه افراد می بایست در همان ساعت سفارش خود را ارسال می کردند. اولویت خرید با کسی بود که سفارش او زودتر ارسال شده و در صف قرار می گرفت. به خاطر نیاز به سرعت در ارسال سفارش، خطاهای متعددی به دلیل اشتباه وارد کردن قیمت و حجم در سفارشات مشاهده می شد. از طرف دیگر، گاهی اوقات به دلیل وجود تعداد زیاد سرمایه گذاران و ارسال سفارشات بسیار زیاد در یک لحظه، هسته معاملات بورس و همچنین کارگزاری ها، توانایی پردازش حجم زیاد سفارشات در یک لحظه را نداشتند.

روش بوک بیلدینگ: به دلیل اینکه یک بازه زمانی برای ارسال سفارش وجود دارد، اشخاص برای بدست آوردن عرضه لازم نیست فوری سفارش خود را ارسال کنند. به همین دلیل خطاها بسیار کم است، سرعت نرم افزار معاملات و ثبت سفارش کند نمی شود و مشکلاتی از قبیل قطعی هسته معاملاتی پیش نمی آید.