خواص زنجبیل و نحوه مصرف آن
زنجبیل و خواص آنتی‌اکسیدانی
افزایش اکسیداسیون LDL سبب القاء استرس اکسیداتیو و آسیب‌های ناشی از آن می‌شود. ثابت شده است که زنجبیل به طور مستقیم سبب کاهش اکسیداسیون لیپیدی و استرس اکسیداتیو می‌شود.
افزایش فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز (GPX) سبب غیرفعال شدن واکنش پراکسیداسیون لیپیدی و کاهش تولید مالون دی آلدهید به عنوان یکی از شاخص‌های سهل‌الوصول ارزیابی استرس اکسیداتیو می‌شود.
زنجبیل با اثر بر روی کبد باعث کاهش بیوسنتز کلسترول می‌شود و احتمالاً تبدیل کلسترول به اسیدهای صفراوی را تحریک می‌کند و دفع آن را افزایش می‌دهد
همچنین بر اساس نتایج حاصله از تحقیقات گوناگون ظرفیت آنتی‌اکسیدانی خون متعاقب مصرف زنجبیل افزایش می‌یابد که به نظر می‌رسد این افزایش نیز می‌تواند به کاهش رادیکال‌های آزاد کمک کند.
علاوه بر مطالب مذکور عصاره ریزوم زنجبیل به خصوص عصاره استونی آن در روغن به خوبی حل می‌شود و از پایداری حرارتی بالایی برخوردار است و به دلیل داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی فنولیک و غیر فنولیک قوی توانایی جلوگیری از تشکیل محصولات اولیه و ثانویه اکسیداسیون را دارد، در ضمن خاصیت شلات کنندگی قوی روی انواع فلز به ویژه فلز مس داراست و می‌تواند به عنوان یک آنتی‌اکسیدان و شلات کننده قوی طبیعی مطرح گردد.
زنجبیل و دیابت
احتمالاً اثر کاهندگی قند خون و سایر فعالیت‌های دارویی زنجبیل توسط فنول ها، ترکیبات پلی فنولی و فلاوونوئیدهای موجود در آن صورت می‌گیرد.
به نظر می‌رسد که زنجبیل از طریق مهار فعالیت آنزیم‌های دخیل در متابولیسم گلوکز از جمله آنزیم‌های -α گلوکوزیداز و آمیلاز در روده، جذب گلوکز را در بدن کاهش می‌دهد.
علاوه بر این احتمالاً زنجبیل با فعالیت آنتاگونیستی خود بر ضد گیرنده‌های سروتونین و بلاک کردن آن‌ها سبب کاهش قند خون می‌گردد.
همچنین زنجبیل می‌تواند سبب افزایش برداشت گلوکز در بافت‌های محیطی وابسته به انسولین شود.
زنجبیل، تهوع و استفراغ
با توجه به یافته‌های حاصل از بررسی‌های علمی مشخص شده است که مصرف زنجبیل می‌تواند تهوع دوران بارداری، تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی و سفر را بهبود ببخشد.
زنجبیل دارای ترکیبات خاصی نظیر جینجرول ها و شاگول ها است که با مکانیسم‌های متعددی نظیر تسریع تخلیه معده و عملکرد آنتاگونیستی گیرنده‌های سروتونین و عملکرد آنتی‌اکسیدانی می‌توانند در درمان تهوع و استفراغ مؤثر باشند.
علاوه بر این اثر ضد استفراغی و ضد تهوعی زنجبیل از طریق دارا بودن خاصیت آنتی کولینرژیک و ضدهیستامینی آن نیز قابل توجیه است.
زنجبیل و پروفایل لیپیدی
زنجبیل با اثر بر روی کبد باعث کاهش بیوسنتز کلسترول می‌شود و احتمالاً تبدیل کلسترول به اسیدهای صفراوی را تحریک می‌کند و دفع آن را افزایش می‌دهد.
اثر زنجبیل در پایین آوردن تری گلیسرید خون ممکن است هم از طریق افزایش میزان و هم فعالیت لیپوپروتئین لیپاز عروقی باشد که باعث می‌شود تری گلیسیریدهای موجود در عروق خونی تجزیه شده و سبب کاهش تری گلیسیریدها در پلاسما گردد.
با کاهش تری گلیسرید توسط زنجبیل، میزان VLDL نیز به طور معنی‌داری کم می‌شود.
از طرفی دیگر نتایج مطالعات مختلف نشان داده‌اند که ترکیب ژمفیبروزیل موجود در زنجبیل می‌تواند سطح تری گلیسرید و کلسترول را کاهش داده و سطح HDL را نیز افزایش دهد.
زنجبیل، درد و التهاب
به طور کلی زنجبیل می‌تواند به عنوان یک گیاه دارویی در نظر گرفته شود که خواص دارویی آن مشابه با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) است.
بنابراین، زنجبیل می‌تواند مسیرهای بیوشیمیایی را که در التهاب مزمن فعال می‌شوند، تعدیل و تنظیم نماید.
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که زنجبیل اثرات ضدالتهابی دارد و با مهار مسیرهای سیکلواکسیژناز و لیپواکسیژناز از متابولیسم آراشیدونیک اسید جلوگیری می‌کند.
در نتیجه این امکان وجود دارد که اثرات ضدالتهابی زنجبیل به خاطر مهار تولید پروستاگلاندین ها و لکوترین ها باشد.
جینجرول ها (Gingerols) از ترکیبات فعال زنجبیل هستند که تولید پروستاگلاندین های التهاب زا را مهار می‌کنند.
علاوه بر این‌ها، مهار آزادسازی انواع سیتوکین های التهابی، TNF و اینترلوکین یک بتا که جزو واسطه‌های مهم التهابی می‌باشند توسط عصاره گیاه زنجبیل، گزارش شده است.
چای زنجبیلی
تهیه‌ی چای خوشمزه از ریزوم زنجبیل کار ساده‌ای است که اتفاقاً برای سلامتی نیز بسیار مفید است. برای تهیه‌ی این چای به 2 قاشق غذاخوری ریشه‌ی زنجبیل (رنده شده) و 2 لیوان آب نیاز دارید. اول آب را بجوشانید و سپس ریشه‌ی زنجبیل رنده شده را به آن اضافه کنید. اجازه دهید چند دقیقه با شعله‌ی ملایم بجوشد و دم بکشد. سپس داخل یک فنجان بریزید و کمی هم آب لیموترش تازه، عسل یا استویا به آن اضافه کرده و میل کنید. اگر سرماخورده باشید این چای حالتان را جا می‌آورد و به رفع علائم سرماخوردگی کمک زیادی می‌کند.
زنجبیل خشک یا تازه
تا حد امکان از زنجبیل تازه استفاده کنید به خاطر اینکه عطر بیشتری دارد و همچنین حاوی میزان زیادی «ژینژرول» می‌باشد. زنجبیل تازه حاوی ترکیبات ضد التهابی بیشتری است که بسیاری از بیماری‌ها را از شما دور می‌کند. توجه داشته باشید موقع خرید، زنجبیل‌های سفت و صاف را انتخاب کنید. نباید روی ریشه‌ی زنجبیل کپک‌زدگی باشد. می‌توانید پودر زنجبیل را از عطاری‌ها خریداری کنید. توجه داشته باشید که می‌شود به مدت 3 هفته زنجبیل تازه را در فریزر نگهداری کرد. البته نباید پوست آن را گرفت. اگر زنجبیل تازه را با پوست فریز کنید می‌شود حتی به مدت 6 ماه نیز آن را نگهداری کرد. برای نگهداری پودر زنجبیل کافی است آن را در یک ظرف شیشه‌ای در بسته ریخته و در جای خشک و خنک قرار دهید.
خانم‌های باردار برای کاهش تهوع می‌توانند روزی 3 بار و هر بار حدود 250 میلی‌گرم عصاره زنجبیل که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد، مصرف کنند. اگر قرار است گیاه زنجبیل مصرف شود، باید به این نکته توجه داشت که به دلیل ساختار ریشه‌ای آن، 60 تا 70 درصد حاوی پلی‌ساکارید است که اثر درمانی ضدتهوع ناشی از آن نیست. پس برای مصرف دوز 250 میلی‌گرم ماده مۆثره، لازم است از زنجبیل به شکل تازه یا خشک بیشتر مصرف کرد.
منبع: سایت تبیان