خطرات زیاده روی در مصرف فولیک اسید در بارداری 

استفاده از ویتامین ها در دوران بارداری برای حفظ سلامت بارداری ضروری است. این ویتامین ها ترکیبی از ویتامین و مواد معدنی است که در ترکیب با رژیم غذایی سالم، نیازهای زنان باردار و همچنین جنین در حال رشد را برطرف می کند. یکی از مهم ترین ویتامین ها در دوران بارداری فولیک اسید است.

نقش اسید فولیک در بارداری

اسید فولیک برای بارداری مهم است چون این ماده می تواند به پیشگیری از نواقص جنین به نام نقص لوله عصب کمک کنند. فولات یک ویتامین از خانواده B است که برای رشد و سلامت بدن مفید است. بنابراین با مصرف غذاهای غنی از فولات، جذب فولات را در بدن افزایش دهید. اگر این ویتامین به طور طبیعی در غذاهایی مثل سبزیجات برگدار یافت شود، به آن فولات می گویند و اگر به نان یا غلات صبحانه افزوده شود و یا در مکمل های رژیمی یافت شود، به آن فولیک اسید می گویند. اسید فولیک برای رشد سیستم عصب و پیشگیری از نقص لوله عصب (NTD) در جنین اهمیت ویژه ای دارد. اکثر نواقص لوله عصب در صورتی قابل پیشگیری است که مادر قبل از بارداری و در اوایل بارداری بقدر کافی اسید فولیک مصرف کند. بنابراین مادران با مصرف غذاهای غنی از فولات و مکمل می توانند فولات را بقدر کافی جذب کنند.

دوز توصیه شده و اثرات تداخلی

اسیدفولیک در اکثر مولتی ویتامین ها، مکمل هایی که برای زنان باردار تجویز می شوند و ویتامین های B کمپلکس وجود دارد. اما به عنوان یک مکمل انفرادی نیز در داروخانه ها به فروش می رسد. در برخی از کشورها، بعضی از مواد غذایی با این ویتامین غنی می شوند.مکمل اسیدفولیک را معمولا برای جلوگیری یا درمان کمبود فولات استفاده می کنند. علاوه بر این، زنان باردار یا کسانی که قصد باردار شدن دارند؛ اغلب باید این مکمل را مصرف می کنند تا خطر نقص مادرزادی نوزاد هنگام تولد کم شود.

نیاز روزانه بدن به فولات برای بیشتر بزرگسالان ۴۰۰ میکروگرم در روز است. اما مادران باردار به ۶۰۰ میکروگرم در روز و مادران شیرده به ۵۰۰ میکروگرم در روز از این ویتامین نیاز دارند. دوز مکمل این ویتامین معمولاً بین ۴۰۰ الی ۸۰۰ میکروگرم است.مکمل اسید فولیک را می توانید بدون نسخه از داروخانه های خریداری کنید. مصرف این ویتامین در دوزهای طبیعی و استاندار ایمن محسوب می شوند.البته برخی ادعا می کنند که مصرف این مکمل می تواند با برخی از داروهای تجویزی از جمله داروهای مورد استفاده برای درمان تشنج، آرتریت روماتوئید و عفونت های انگلی تداخل ایجاد کند. بنابراین هرکسی که دارو مصرف می کند باید قبل از مصرف اسید فولیک، با پزشک متخصص مشورت کند.

عوارض مصرف بیش از اندازه فولیک اسید در بارداری

فولیک اسید اضافی ممکن است به نوزاد آسیب برساند که این آسیب از طریق سیستم عصبی ( منتهی به اوتیسم )، مقاومت انسولین ، چاقی یا مشکلات ذهنی می باشد و همچنین ممکن است که خطرات تومورها را برای مادر افزایش دهد .مصرف مکمل فولیک اسید به صورت روزانه برای خانم های باردار باید بین 400 تا 800 میلی گرم باشد. فولیک اسید به صورت طبیعی در سبزیجات با برگ سبز تیره ، میوه ها، آجیل و لوبیا ها آسیب زا نخواهد بود.

یک بارداری سالم اغلب از میزان متناسبی فولیک اسید استفاده می کند , بیشتر متخصصان پیشنهاد می کنند که این مرحله را قبل از باردار شدن برنامه ریزی کنید . فولیک اسید مسئول رشد سلول ها است و باید مقدار کافی آن در رژیم فرد وجود داشته باشد تا کودک را از آسیب های مغزی و نخاعی حفظ کند.همچنین برای رشد و عملکرد سالم مغز نیز ضروری می باشد اما فولیک اسید نیز مانند اجزای دیگر مواد مغذی ممکن است که زیاد از حد در بدن فرد ذخیره شود , مقدار زیاد آن می تواند به مادر و رشد کودک آسیب وارد کند.

اختلال اوتیسم

تحقیقات اخیر نشان می دهد که مقدار زیاد فولیک اسید می تواند باعث آسیب به بافت عصبی و در نتیجه اوتیسم شود و محققان در یک مطالعه 1391 مادر و فرزند را مورد مطالعه قرار دادند . مصرف بیش از حد فولیک اسید این اختلال را تا حد زیادی افزایش می دهد که در تعاملات اجتماعی ، ارتباطات غیر طبیعی و رفتار غیر معمول افراد تاثیر می گذارد.

خطر سرطان

مطالعات روی حیوانات نشان می دهد که مصرف بالای فولیک اسید در رژیم باعث افزایش تومورهای پستانی می شود. سطح بالای فولیک اسید همچنین با سرطان های زنانه نیز مرتبط است. نقش فولیک اسید در سرطان کلسترول و دیگر سرطان ها نیز نشان داده شده است ، اگرچه که این مطالعات هنوز در مراحل اولیه هستند و بیشتر آن ها بر حسب شواهد می باشد.

کمبود توانایی ذهنی

سطح بالای فولیک اسید همچنین می تواند افت ذهنی را سرعت ببخشد و مطالعات به این موضوع اشاره می کند که فولیک اسید موجود در مکمل ها و غذا ها می تواند کمبود ویتامین ب 12 را افزایش دهد که با ناتوانی ذهنی در نوجوانان نیز مرتبط است.

ممکن است کمبود ویتامین B12 را در بدن پنهان کند

مصرف زیاد اسید فولیک ممکن است کمبود ویتامین B12 را در بدن پنهان کند. بدن شما از ویتامین B12 برای ساخت گلبول های قرمز و حفظ عملکرد قلب، مغز و سیستم عصبی استفاده می کند. در صورت عدم درمان کمبود ویتامین B12، فقدان این ماده مغذی می تواند عملکرد عادی مغز را کند کرده و منجر به آسیب دائمی عصبی شود. این آسیب دیدگی معمولا غیر قابل برگشت است. به همین خاطر تاخیر در تشخیص کمبود ویتامین B12 بسیار نگران کننده می باشد.

بدن به طور مشابه از فولات و ویتامین B12 استفاده می کند. این به این معنی است که کمبود هر دو می تواند منجر به علائم مشابه ای در بدن شود. برخی از شواهد نشان می دهند که مصرف مکمل های حاوی اسید فولیک ممکن است کم خونی مگالوبلاستیک را که ناشی از کمبود ویتامین B12 پوشش داده و باعث کمبود ویتامین B12 شود.بنابراین افرادی که علائمی مانند ضعف، خستگی، مشکل تمرکزی و تنگی نفس را تجربه می کنند باید بررسی های لازم برای اندازه گیری سطح ویتامین B12 در خون را انجام دهند.

ممکن است کاهش قدرت ذهنی مربوط به افزایش سن را تسریع بخشد

مصرف بیش از حد اسید فولیک ممکن است کاهش قدرت ذهنی ناشی از افزایش سن را خصوصاً در افرادی که سطح ویتامین B12 خونشان نیز کم است؛ سرعت ببخشد.یک مطالعه که بر روی افراد سالم بالای ۶۰ سال انجام شد نشان داد سطح فولات زیاد در بدن با کاهش قدرت ذهنی و روانی در افرادی که مبتلا به کمبود ویتامین B12 بودند ارتباط دارد. اما در افرادی که سطح ویتامین B12 در بدنشان طبیعی است این ارتباط وجود ندارد. سطح فولات خون این شرکت کنندگان، از طریق مصرف زیاد اسید فولیک در قالب غذاهای غنی شده و مکمل بالا بود، نه از طریق خوردن غذاهای سرشار از فولات.

یک مطالعه دیگر نیز نشان داد افرادی که دارای فولات زیادی در بدن هستند اما سطح ویتامین B12 پایینی دارند نسبت به افرادی که این پارامترها در خونشان طبیعی است؛ ممکن است تا ۳٫۵ برابر بیشتر شانس کاهش عملکرد مغزی را تجربه کنند. نویسندگان این مطالعه هشدار داده اند که مصرف مکمل اسید فولیک ممکن است برای سلامت روان در بزرگسالان مسن مبتلا به کمبود ویتامین B12 مضر باشد.علاوه بر این تحقیقات دیگر نیز استفاده بیش از حد از مکمل های حاوی اسید فولیک را با زوال ذهنی مرتبط می دانند. به خاطر داشته باشید که قبل از نتیجه گیری قطعی به مطالعات بیشتری برای تایید این فرضیه ها نیاز داریم.

ممکن است رشد مغز در کودکان را آهسته کند

مصرف کافی فولات در دوران بارداری برای رشد مغزی کودک ضروری است و خطر ناهنجاری های مادرزادی را کاهش می دهد. از آنجا که بسیاری از زنان نمی توانند نیاز بدن به خود را به این ویتامین به تنهائی و از طریق غذا تامین کنند؛ زنانی که در سن باروری هستند؛ اغلب به مصرف مکمل اسید فولیک تشویق می شوند. با این حال مصرف بیش از حد اسید فولیک ممکن است باعث افزایش مقاومت به انسولین و کندی رشد مغز در کودکان شود.

در یک مطالعه بچه های ۴ و ۵ ساله ای که مادرانشان در هنگام بارداری بیش از ۱۰۰۰ میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف کرده بودند (۱۰۰۰ میکروگرم بیشتر از میزان تحمل پذیر (UL) است) در تست های رشد مغزی نمرات کمتری نسبت به کودکانی که مادرانشان در زمان حاملگی بین ۴۰۰ الی ۹۹۹ میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف کرده بودند کسب کردند.مطالعه دیگری نشان داد که افزایش مصرف فولات در دوران بارداری، با افزایش خطر مقاومت به انسولین در کودکان ۹ تا ۱۳ ساله ارتباط دارد.اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است؛ اما بهتر است از مصرف بیش از حد اسید فولیک در دوران بارداری خودداری شود.مگر اینکه توسط پزشک متخصص توصیه شده باشد.

سایر خطرات مصرف فولیک اسید اضافی برای سلامتی

• مصرف بیش از حد فولیک اسید در خانم های باردار می تواند خطر مقاومت انسولین و چاقی در کودکان را افزایش دهد.
• میزان زیاد فولیک اسید در بدن ممکن است کم خونی را نیز افزایش دهد که اگر این موضوع در فرد تشخیص داده نشود ، خطرات آن به مغز ، عصب و نخاع دائمی خواهد بود.

مواد مصرفی پیشنهادی برای خانم های باردار

فولیک اسید را می توان در غذاهای زیادی مثل سبزیجات ، میوه ها ، لوبیا ، آجیل، بادام زمینی، محصولات لبنی ، غذاهای دریایی و غلات پیدا کرد و جدا از این فولیک اسید همچنین در مولتی ویتامین ها یا در مکمل های تک منظوره نیز وجود دارد.پس می توان نتیجه گرفت که فولیک اسید موجود در غذاهای طبیعی مضر نیست ، پس نباید هیچ نگرانی در مصرف غذاهای مغذی و سبزیجات داشته باشید اما قضیه مکمل ها کمی فرق دارد .البته که تحقیقات در مورد میزان مصرف این مکمل ها همچنان ادامه دارد اما در هر صورت برای امنیت بیشتر هرگز نباید در آهن زیاده روی کنید.