خودروی مفهومی یا کانسپت چیست و چرا ساخته می شود؟

در برخی فیلم ها یا تصاویر خودروهایی می بینیم که بسیار مدرن و غیرقابل مقایسه با خودروهایی هستند که در خیابان ها دیده ایم. اکثر افراد به کلمه کانسپت در نام این خودروها دقت نمی کنند و فکر می کنند که این خودروها قابل خریداری و تردد در خیابان ها هستند. خودروهای کانسپت یا مفهومی محصول شرکت های بزرگ خودروسازی هستند و هدف از تولید آن ها نشان دادن آینده ای است که آن شرکت درصدد رسیدن به آن است. پس توجه کنید که این خودروها به تعداد یک دستگاه و تنها برای نمایش توانمندی های یک شرکت و احتمالاً برنامه آینده آن تولید می شوند.

مفهومی ها معمولا از نظر طراحی به مراتب پیشرفته تر از خودروهای دیگری که به مرحله تولید می رسند، هستند.طراحی این گونه خودروها معمولا آینده نگرانه است، به این معنا که خودروی مفهومی می تواند تفکراتی که یک خودروساز برای چندین سال آینده نمایان کند.هدف اصلی کمپانی از به نمایش گذاشتن خودروهای مفهومی نمایش قدرت خود در صنعت اتومبیل سازیست بنابراین می توان انتظار هر نوع طراحی شگفت آوری را داشت.

محدودیت های زیادی باعث می شود که خودروهای مفهومی تولید نشوند. به طور مثال قوانین راهنمایی و رانندگی که در جهان تقریباً یکسان هستند، اجازه تردد به خودروهایی با برخی فناوری ها را نمی دهند و ابتدا باید خودروسازان بتوانند سیستم های قانون گذاری را از امنیت استفاده از این فناوری ها در خودرو مطمئن کنند و سپس با بررسی همه جوانب قوانین اجازه استفاده از یک فناوری خاص را خواهند داد.

محدودیت دیگری که وجود دارد زوایایی است که در بدنه این خودروها استفاده می شود و این زوایا توسط دستگاه های پرس اتوماتیک قابل انجام نیست و باید توسط دست ایجاد شوند که هزینه تولید این خودروها را به شدت افزایش می دهد. به همین دلیل تولید انبوه بسیاری از این خودروها مقرون صرفه نیست و خودروسازان آن ها را تولید نمی کنند.

یکی دیگر از دلایلی که خودروهای مفهومی تولید نمی شوند عدم توسعه زیرساخت های مناسب برای آن ها است. به طور مثال هم اکنون بسیاری از خودروسازان محصولاتی را معرفی کرده اند که قادر به برقراری ارتباط با دیگر خودروها و سیستم کنترل ترافیک هستند؛ اما هنوز هر شرکتی از سیستم خاص خود استفاده می کند و این به معنای عدم ارتباط خودروهای یک شرکت با دیگر خودروها است و هنوز خودروهای قدیمی هم در این سیستم جایگاهی ندارند. ضمناً این سیستم ها باعث هک پذیر شدن خودروهایی می شوند که از این سیستم استفاده می کنند و ممکن است هکرها بتوانند با استفاده از این سیستم ها موجب ایجاد خطرات زیادی بشوند. پس تا توسعه و ایمن سازی این فناوری ها دولت ها اجازه استفاده از آن ها را نمی دهند.

دسته بندی خودروهای یگانه

از مدل های مفهومی، تنها به تعداد یک دستگاه ساخته می شود. به همین دلیل، تفاوت هایی بین خودروهای مفهومی با دیگر تک نمونه های خودروسازان وجود دارد. به طور کلی، خودروهای یگانه، در ۴ گروه تقسیم بندی می شوند که شامل مدل های مفهومی، پروتوتایپ، نمایشی و تولید محدود سفارشی هستند.

خودروی پروتوتایپ، درواقع یک مدل پیش تولید است که به زودی وارد بازار خواهد شد. با این اوصاف، برنامه ای برای عرضه ی تجاری یک مدل پروتوتایپ، وجود دارد تا در نهایت، خودرویی با مشخصات فنی و ظاهری نزدیک به این محصول، فروخته شود. مهمترین تفاوت خودروی مفهومی با نمونه ی پروتوتایپ، در همین نکته است؛ چراکه اساسا برنامه قطعی برای تولید یک مدل مفهومی به تعداد بالا، وجود ندارد و برعکس، معمولا بسیاری از این خودروها، در نهایت به موزه ها منتقل می شوند. حتی ممکن است، محصولی شبیه به خودروی مفهومی یک برند، هرگز تولید نشود.

خودروهای نمایشی هم، معمولا به صورت تک نمونه وجود دارند؛ اما برپایه ی یک مدل قدیمی یا در حال ساخت، به نمایشگاه های خودرو یا فستیوال ها آورده می شوند. یک برند سازنده ی وسایل نقلیه، سعی می کند با عرضه ی یک مدل مفهومی، نوآوری ها و علایق خود برای یک محصول در آینده را ترسیم کند؛ درحالی که هدف از تولید یک خودروی نمایشی، کسب درآمد است. بسیاری از خودروهای امروزی، شبیه به مدل های مفهومی پیش از خود، تولید شده اند؛ اما مدل های نمایشی، پیش درآمدی بر ساخت محصول تجاری در آینده نیستند.

علاقه مندان صنعت خودروسازی، با مدل های تک نمونه سفارشی آشنایی دارند. این خودروها، هرچند که تنها به تعداد یک دستگاه تولید می شوند؛ اما کاملا تجاری هستند و با قیمت بسیار بالا، تحویل خریدار خواهند شد. فراری و بوگاتی، از معدود برندهایی هستند که خودروهای تک نمونه سفارشی برای ثروتمندان و کلکسیونرها تولید می کنند. در سمت دیگر ماجرا، خودروهای مفهومی برای فروش ساخته نمی شوند.

قابلیت های فنی خودروهای مفهومی

با توجه به اینکه در حال حاضر اکثر خودروسازان رو به تولید خودروهای پاک و کم مصرف آورده اند و در نزد مشتریان نیز این عقیده همه گیر شده که خودروی کم مصرف و پاکی تهیه کنند؛لذا کمپانی های خودروسازی سعی در معرفی مدل هایی دارند که در کم مصرف و پاک بودن برتر باشد.در سال های اخیر خودروهای مفهومی بیشتر به صورت برقی،هیبریدی و هیدروژنی ساخته می شوند،البته خودروسازانی هم هستند که در مدل کانسپت خود بیشتر به مقوله سرعت و شتاب خودرو تاکید دارند.

مهمترین دلایل خودروسازان برای عرضهٔ مدل های مفهومی

علاقه مندان صنعت خودروسازی، با مدل های تک نمونه سفارشی آشنایی دارند. این خودروها، اگرچه که تنها به شمار یک دستگاه تولید می شوند؛ ولی کاملاً تجاری هستند و با قیمت بسیار بالا، تحویل خریدار خواهند شد. فراری و بوگاتی، از معدود برندهایی هستند که خودروهای تک نمونه سفارشی برای ثروتمندان و کلکسیونرها تولید می کنند. در سمت دیگر ماجرا، خودروهای مفهومی برای فروش ساخته نمی شوند.در ادامهٔ مطلب، به مهمترین دلایل خودروسازان برای عرضهٔ مدل های مفهومی پرداختیم.

پیش نمایش محصولات آینده

ظاهر یک خودروی مفهومی از نظر خصوصیات مربوط به طراحی بدنه و فضای داخلی، اهمیت خیلی زیادی برای کمپانی سازنده دارد. با نمایش یک مدل مفهومی، زبان طراحی جدید یا بهبود یافته نسبت به قبل، نمایش داده می شود. به کمک یک خودروی مفهومی، کارشناسان، علاقه مندان یا خریداران بالقوه می توانند تصویری از خودروی آیندهٔ برند تولید کننده داشته باشند.

تبلیغات و جلب توجه

در سمت دیگر ماجرا، ممکن است یک خودروی تجاری بر اساس مدل مفهومی، هرگز وارد بازار و خط تولید نشود. در این صورت، طراحی ظاهری یک خودروی مفهومی با اهداف تبلیغاتی و جلب توجه عموم انجام شده است تا کمپانی سازنده در مقایسه با رقبا، بیشتر و بهتر دیده شود. شاید به همین خاطر، خیلی از خودروهای مفهومی، ظاهر هجوآمیز و بسیار متفاوت از مدل های معمول دارند؛ به صورتی که تولید انبوه آن ها عملاً محال به نظر می رسد.

نظرسنجی و دریافت بازخورد

خیلی از کمپانی های خودروساز، بعد از رونمایی هر مدل مفهومی، با دقت به تحلیل رسانه ها و عامهٔ مردم می پردازند تا میزان رضایت یا عدم رضایت از طرح یا فناوری موجود در محصول خود را، متوجه شوند. البته این موضوع در سال ها گذشته، اهمیت کمتری نسبت به دهه های اخیر پیدا کرده؛ ولی در خیلی موارد تاریخی، توجه یا عدم توجه به بازخوردها، منجر به سود یا زیان قابل توجه برای خودروسازان شده است.

اعلام موجودیت یا ادامه حیات

شاید در ظاهر عجیب به نظر رسد؛ اما نخستین خودروی خیلی از کمپانی های تولیدکنندهٔ خودرو، یک مدل مفهومی بوده است. با این ترفند، پیش از آنکه خودروی تجاری ساخته شود؛ برند تازه تأسیس اعلام موجودیت می کند و ضمن رونمایی از یک خودروی مفهومی، نوع محصولی که در آینده عرضه خواهد کرد را، آگهی می دهد. در چنین وضعیتی، ممکن است مدل مفهومی فاقد تزئینات کابین یا حتی موتور باشد.

طی تاریخ، برندهای گوناگونی وجود داشته اند که حین توقف تولید و تمامی فعالیت های تجاری، خودروی مفهومی رونمایی کردند. این کمپانی ها، تنها برای جلب توجه عموم و تأیید عدم تعطیلی خود، مدل های مفهومی به نمایشگاه های خودرو می آورند. به عنوان مثال، استودیوهای طراحی خودرو مانند پینین فارینا و برند خودروساز کرایسلر، بارها از ترفند معرفی مدل های مفهومی استفاده کرده اند تا فراموش نشوند.

نمایش فناوری

امروزه خیلی از خودروهای مفهومی، دارای امکانات مدرن و تکنولوژی های مدرن هستند که در مدل های معمولی و تجاری، قابل عرضه نیست. خودروسازان از این محصولات استفاده می کنند تا توانایی های خود را از نظر فنی نشان دهند. البته خیلی از این تکنولوژی ها، به دلایل گوناگون تجاری سازی نمی شوند و ممکن است هرگز روی خودروهای تولید انبوه، عرضه نشوند؛ چون که هزینهٔ ساخت این امکانات و رعایت استانداردهای موجود در کشورهای گوناگون هم، اهمیت زیادی دارند.

بزرگداشت یک رویداد تاریخی

واژهٔ Hommage یا Homage (با املاء انگلیسی یا فرانسه) به معنی بزرگداشت و احترام است. برخی خودروسازان، با گذشت چند دهه بعد از تولید موفق یک خودرو یا واقعه ای تاریخی، اقدام به عرضهٔ یک مدل مفهومی با تاکید بر نسخهٔ اصلی می کنند. مثلاً بی ام و در سال ۲۰۱۶، نمونهٔ مفهومی ۲۰۰۲ را به عنوان یادآوری کنندهٔ مدل اصلی بی ام و ۲۰۰۲ که نخستین سال ۱۹۶۶ تولید شده بود، رونمایی کرد. مرسدس بنز ویژن EQV هم، یک خودروی مفهومی است که سال ۲۰۱۸ معرفی شد تا بزرگداشت موفقیت و رکوردشکنی مدل مسابقه ای Silver Arrow در سال ۱۹۳۷ باشد.

نکاتی درباره باتری های خودروهای الکتریکی