روز جمعه هشتم بهمن ماه 1401 یک شهروند اهل ارومیه با حمله مسلحانه به سفارت آذربایجان در تهران یک کارمند این سفارتخانه را از پای درآورد و دو کارمند دیگر را زخمی کرد. بررسی های مقامات قضایی، امنیتی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی و اظهارات فرد ضارب حاکی از شخصی بودن این حادثه بوده است ولی مقامات باکو از ابتدای این حادثه بر تروریستی بودن آن تأکید داشته اند و علیرغم دلجویی رئیس جمهور کشورمان و مقامات عالیه دیپلماتیک، علی اف قصد دارد به صورتی جدی تر تقابل خود با ایران را علنی سازد. ساعدنیوز در گفتگو با دکتر داوود دشتبانی کارشناس مسائل قفقاز و سردبیر ماهنامه وطن یولی به این مسأله پرداخته است:
به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، دکتر داوود دشتبانی کارشناس مسائل قفقاز در گفتگو با خبرنگار ساعدنیوز و در واکنش به حمله الله شکور پاشازاده مسئول امور دینی مسلمانان قفقاز به ایران گفت: آقای الله شکور پاشازاده یکی از شخصیت های به جا مانده از زمان شوروی سابق و پدر رئیس جمهور کنونی آذربایجان حیدر علی اف است. طبیعتاً یک شخصیت امنیتی مثل خود حیدر علی اف بوده و هرچند ایشان عنوان مسئول امور دینی مسلمانان قفقاز را یدک می کشد، و روابطی هم با جمهوری اسلامی داشته، اما این روابط هیچ وقت از روی صمیمیت و صداقت نبوده است. ایشان در جمهوری آذربایجان متهم به فساد اقتصادی و حضور در مافیایی است که در حال چپاول آن منطقه هستند. بنابراین، از یک جهت باید این را در نظر گرفت که ایشان نه مرجعیت دینی دارند. به هر حال، تحصیلات دینی عمده ای ندارند و مردم مؤمن و شیعه آن منطقه، آقای الله شکور پاشازاده را به عنوان نماینده خودشان نمی پذیرند. عنوان ایشان یک عنوان حکومتی بوده بازمانده از دوران شوروی و به همین دلیل، از یک جهت ایشان مشروعیت کافی را نداشتند.
سردبیر ماهنامه وطن یولی افزود: نکته دیگر این است که الهام علی اف در چند سال اخیر با راه اندازی کمیته دینی زیر نظر ریاست جمهوری عملاً الله شکور پاشازاده را کنار گذاشت و اداره مساجد و همه مسائل در واقع از تحت اختیار ایشان گرفت و به کمیته دینی سپرد. در واقع، این معنای پایان تاریخ مصرف الله شکور پاشازاده برای حکومت آذربایجان بود. کمیته امور دینی در اصل کمیته ضدشیعی است. یعنی همه فِرَق و نحله های عجیب و غریب و من درآوردی از جمله وهابیت که هیچ وقت در قفقاز حضور نداشته و بهائیت و فرقه هایی مثل هندو آورده شده اند تا در قفقاز و جمهوری آذربایجان ترویج داده بشوند و ریشه تشیع را در جمهور آذربایجان بخشکانند. فرقه هایی مانند وهابیت که هیچ سابقه تاریخی در قفقاز ندارند تحت هدایت کمیته امور دینی به منطقه آورده شده اند و به شدت در حال فعالیت هستند. دلیل این امر آن بود که سیاست جمهوری آذربایجان که در دوران حیدر علی اف، محدودسازی امور دینی بود، و تلاش برای کتمان هویت دینی مردم جمهوری آذربایجان در دستور کار قرار داشت، در دوران الهام علی اف به دشمنی و حذف و تغییر هویت شیعی تغییر پیدا کرده است.
داعشی حامی الهام علیف: آذربایجان به زور شمشیر ایرانیان شیعه شده است +فیلمدکتر دشتبانی با اشاره به این که طبیعتاً حکومت جمهوری آذربایجان، آقای الله شکور پاشازاده را برای انجام این مأموریت جدید توانا و توانمند نمی دید و به همین دلیل، کمیته امور دینی را برای این کار انتخاب کرد، افزود: کارشناسان کمیته امور دینی، تربیت شده رژیم صهیونیستی هستند، و هدفشان اساساً از بین بردن تشیع در جمهوری آذربایجان است. در این شرایط، الله شکور پاشازاده مجبور هست برای حفظ و بقای خودش مواضع تندی علیه ایران بگیرد تا بتواند با این مواضع تند جایگاه حذف شده خودش را احیاء کند یا در شرایط جدید کارکردی برای خودش دست و پا کند چرا که او دیگر مسئول امور مسلمانان در جمهوری آذربایجان نیست. ایشان به دنبال این است که به شکلی با تبلیغات علیه ایران و ضدیت با ایران خودش را به جریان صهیونیستی که در داخل آذربایجان قدرت گرفته نزدیک کند تا بتواند جایگاه خودش را بازپس بگیرد.
این کارشناس مسائل قفقاز در پاسخ به سؤال خبرنگار ساعدنیوز درباره سناریوهای احتمالی بعد از تخلیه سفارت جمهوری آذربایجان در تهران گفت: جمهوری آذربایجان با فروش قسمت عمده ای از نفت خودش به رژیم صهیونیستی و از طرف دیگر، برگرداندن این پول نفت خریداری شده، به خود رژیم صهیونیستی با خرید تسلیحات و با خریدهای نظامی بزرگی که انجام می دهد و با بهانه خرید تکنولوژی های پیشرفته در عرصه پزشکی و کشاورزی و صنعتی از اسرائیل، خودش را کاملاً به شکل مستعمره اسرائیل درآورده و کنترل و اداره حکومت در جمهوری آذربایجان در واقع در اختیار رژیم اسرائیل است.
دشتبانی در ادامه با اشاره به گفتگوی تلفنی رئیس جمهور کشورمان به علی اف گفت: در حادثه اخیر در سفارت آذربایجان در تهران شاهد این بودید که الهام علی اف پیش از این که با رئیس جمهور ایران صحبت کند، با نخست وزیر رژیم صهیونیستی صحبت می کند، کسب اجازه می کند و مسائل را با نتانیاهو در میان می گذارد و بعد با جناب آقای رئیسی گفتگوی تلفنی می کند! یا سفیر رژیم صهیونیستی در باکو شاهد بودید که از ساعات و دقایق اول حادثه فعال شد. با حکمت حاجیف دستیار رئیس جمهور دیدار داشت در حالی که موضوع به اسرائیل کاملاً بی ارتباط بود! هیچ کشور دیگری حتی ترکیه اینقدر نقش فعال در این موضوع نداشت در حالی که ترکها ادعا میکنند که ترکیه با جمهوری آذربایجان یک ملت و دو دولت هستند، اینقدر در این موضوع ورود پیدا نکردند. رژیم صهیونیستی با همکاری خود آذربایجان وسط ماجرا بود در حالی که موضوع هیچ ارتباطی به آنها نداشت.
این کارشناس مسائل آذربایجان افزود: بنابراین، وضعیت با شرایطی که باکو پیش می برد، طبق آنچیزی که مورد علاقه رژیم صهیونیستی است، جمهوری آذربایجان به سمت تقابل با ایران در حال حرکت است. متأسفانه حکومت باکو خودش را به طور کامل در اختیار رژیم صهیونیستی قرار داده و هیچ اراده ای از خودش بروز نمی دهد. این شرایط به ضرر جمهوری آذربایجان خواهد بود و آنها را بیش از پیش منزوی خواهد کرد. می دانیم که جمهوری آذربایجان با ارمنستان در جنگ هست و از طرفی، ارتباطش را با ایران قطع می کند. این شرایط باعث خواهد شد که باکو در یک بن بست قرار بگیرد. خودش را در یک تله ژئوپلتیک قرار می دهد و این به زیان باکو هست و موجب آسیب به باکو خواهد شد.
دکتر دشتبانی در پایان با اشاره به این که طبیعتاً باکو توانایی این را ندارد که کوچکترین آسیبی به ایران بزند، نتیجه گرفت: این رویکرد دولت باکو روابط دو کشور را تخریب خواهد کرد و منجر به این خواهد شد که آسیب جدی به وضعیت جمهوری آذربایجان در منطقه بخورد و در نهایت هم تصور حکومت باکو این است که به واسطه شرایط بین المللی که وجود دارد و مسائلی که ایران با آنها مواجه هست می تواند از نظام غرب بابت رویارویی با ایران امتیازی بگیرد. اما در واقع، امتیازی نصیب باکو نخواهد شد. مسائل ایران با نظام بین الملل موجب اقتدار بیشتر ایران خواهد شد و موقعیت ایران را در نظام بین الملل در نهایت ارتقاء خواهد داد. در حالی که باکو در این میان آسیب خواهد دید و ضربه خواهد خورد.
** این مصاحبه توسط مهندس علیرضا شمس دبیر سرویس فرهنگی ساعدنیوز تهیه شده است.
پشت پرده حمله به سفارت آذربایجان در تهران چه بود؟
9 ماه پیش