کیست دندان چیست؟ 

متاسفانه تلقی اشتباهی در مورد کیست های دندانی در میان مردم وجود دارد و حتی خیلی از همکاران دندان پزشک هم با کاربرد نادرست واژهٔ کیست در توضیح به بیمارانشان، به این تلقی اشتباه دامن می زنند؛ اما فی الواقع کیست دندانی چیست؟ چه طور درمان می شود و آیا خطرناک است یا خیر؟ در این مقاله به این سؤالات شما به صورت کامل پاسخ می دهم.

کیست دندانی چیست؟

کیست دندان معمولاً توده ای است حاوی مواد مایع یا جامد که در اطراف دندان به وجود می آید. رشد کسیت دندانی معمولاً بسیار آهسته صورت می گیرد ولی به مرور زمان باعث تحلیل رفتن فک و به وجود آمدن عوارض دیگری چون پخش شدن سموم در لثه و ریشه دندان اشاره کرد. از اولین نشانه های کیست دندانی میتوان به درد ناگهانی در ناحیه لثه اشاره کرد. تنها راه درمان کیست دندانی جراحی می باشد که در صورت جواب نگرفتن بیمار منجر به کشیدن دندان می شود.

عوارض کیست دندان چیست؟

• از عوارض کیست دندان می توان به تحلیل رفتن فک و انشار سموم در ریشه دندان اشاره کرد.
• از راه های درمان کیست دندان می توان به جراحی اشاره نمود.
• در صورتی که جراحی کارساز نشد، دندان کشیده می شود.
• کیست دندان استخوان فک و دندان پوسیده پوسیدگی دندان در این شکل نشان داده شده است
• کیست ریشه ی دندان معمولاً در اثر عفونت ریشه دندان ایجاد می شود.
• عفونت ریشه ی دندان، می تواند در اثر درمان ناقص ریشه دندان یا عصب کشی ناقص قبلی ایجاد شود.

کیست دندان همان عفونت است؟

کیست دندان همان عفونت نیست. کیست ها می توانند که عفونی بشوند که در این صورت درد هم می توانند ایجاد کنند. آبسه های عفونی که با تورم همراه هستند و فیستول های چرکی که از آن ها ترشحات چرکی خارج می شود کیست نیستند. هر چند که عفونت می تواند از طریق مکانیسم هایی با تحریک دسته ای از سلول ها، به ایجاد کیست منجر بشود ولی این دو، مقوله های متفاوت از هم هستند.

بعد از گذشت مدتی از یک پوسیدگی یا ضربه منجر به مرگ پالپ (محتویات کانال های عصبی) دندان، ممکن است که در پای ریشه یک ضایعه تشکیل شود. در بیشتر موارد این ضایعه که فقط در رادیوگرافی های دندانی مشاهده می شود، یک گرانولوم است (و نه کیست یا آبسه). گرانولوم می تواند در آینده تبدیل به کیست شود یا حتی می تواند تبدیل به آبسه هم بشود. ولی دردناک نیست و شاید در ضربه دندان اندکی درد یا حس متفاوت داشته باشد.

کیست دندانی چند نوع است؟

این نوع کیست ها که در ناحیه فک به وجود می آیند دارای دو نوع هستند: نوع اول کیست با منشأ التهابی و نوع دوم کیست با منشأ تکاملی است. مهمترین و شایعترین کیست ها، کیست رادیکولار یا پری آپیکال است. این کیست از جمله کیست های مربوط به ریشه دندان است که بخاطر پوسیدگی دندان یا عفونت دندان ترمیم شده به وجود آمده است. به غیر از کیست پری اپیکال که شایع ترین کیست التهابی است در اینجا دو نوع کیست دیگر فولیکولار و تومور های ادونتوژنیک کراتوسیستیک را مورد بررسی قرار می دهیم.

• کیست پری اپیکال یا رادیکولار

این نوع کیست شایعترین نوع کیست دهان و دندان است که با نام های مختلفی چون کیست پریودنتال، کیست دندان و یا کیست ریشه معروف است. علت بروز این کیست از بین رفتن پالپ های موجود دررون دندان است. پالپ ها بر اثر پوسیدگی و یا ضایعه های دندانی از بین می رود. درمان این کیست معمولاً با روش ENDO صورت می گیرد. در این روش متخصص با روش های جراحی به انتهای عصب فرد دسترسی پیدا می کند تا کیست و یا عفونت را بردارد. در برخی مواقع درمان ENDO تاثیر گذار نیست و متخصص مجبور به کشیدن دندان می شود تا محل کیست را تمیز کند سپس با مواد مصنوعی آن ناحیه را پر می کند.

• کیست دنتیجروس یا فولیکولار

این کیست بیشتر در اطراف دندان های نیش بالا و عقل پایین و در اطراف تاج دندان ایجاد می شود. علت به وجود آمدن کیست دنتیجروس، فشاری است که بر روی فولیکول وارد می شود. این فشار وارده باعث ایجاد اختلال در جریان خون و تجمع مایع میان بافت غشای مینای دندان می شود. کیست فولیکولار به سرعت رشد می کند به همین دلیل به محض مشاهده باید به متخصص مراجعه شود.

در درمان کیست دنتیجروس و یا فولیکولار ناحیه آسیب دیده را برداشته و کیست را جراحی می کنند در بیشتر مواقع این نوع درمان موفقیت آمیز است.

• تومور های ادونتوژنیک کراتوسیستیک

این نوع از تومورها در ناحیه فک پایینی ایجاد می شوند و خصوصیاتی مشابه کیست های دیگر دارند. فقط برای تشخیص این نوع تومور باید از روش بیوپسی یا پرتو نگاری استفاده شود. یکی از نشانه های تومورهای ادونتوژنیک کراتوسیستیک، تورم می باشد. در این پیدایش این نوع تومورها دو نوع باور وجود دارد عده ای بر این باورند که تومور در محل دندان به وجود می آید و عده ای دیگر باور دارند که تومورها از میان مینای دندان های آسیب دیده ظاهر می شود.

برای درمان این نوع تومور یا کیست فقط باید جراحی کرد و پس از انجام آن بیمار باید به طور مداوم تحت نظر پزشک باشد تا تومور باز نگردد.