کندل استیک در تحلیل تکنیکال یکی از روش های کاربردی برای شناسایی روند سهم در بورس می باشد. کندل استیک (Candle Stick) مزیت های فراوانی دارد به همین دلیل مورد استقبال بسیاری از تکنیکالیست ها قرار گرفته است. با استفاده از الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال به راحتی می توان روند صعودی یا نزولی یک سهم در بورس را مشخص نمود. تمامی معامله گران در بازارهای مالی و بورس حتما می بایست برای سرمایه گذاری در بورس از الگوهای کندل استیک در تحلیل تکنیکال استفاده کنند.
خط روند در تحلیل تکنیکال و طول دوره ی روند هاکندل استیک (به انگلیسی Candlestick)، به معنای شمعدان، نوعی نمودار قیمت است که قیمت های بالا، پایین، بازشدن و بسته شده یک اوراق بهادار را در یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد.به دلیل شکل این نمودارها که شبیه شمع است، به آن کندل استیک یا شمعدان می گویند.این نوع نمودار اولین بار توسط فروشندگان برنج در ژاپن استفاده می شد تا بتوانند قیمت های بازار و شتاب قیمتی روزانه را صدها سال قبل تر از بکارگیری این نمودارها در بازارهای مالی جهان رصد کنند.بخش میانی شمع با نام بدنه (real body) شناخته می شود و نشان دهنده این است که آیا قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت باز شدن بوده است یا پایین تر از آن.
وقتی قیمت بسته شدن آن دارایی پایین تر از قیمت بازشدن باشد، بدنه شمع به زنگ تیره یا قرمز و وقتی که قیمت بسته شدن دارایی بالاتر از قیمت بازشدن آن باشد، بدنه شمع به رنگ سبز یا سفید نمایش داده می شود. این رنگ ها بستگی به تنظیمات نرم افزاری که این نمودار را رسم می کند دارد و می تواند به رنگ های متفاوت دیگری نیز نمایش داده شود.سایه های شمع ها نیز بالاترین و پایین ترین قیمت روز را نشان می دهند.یک کندل استیک می تواند متناسب با قیمت های بازشدن، بسته شدن، قیمت بالا و پایین دارای انواع مختلفی باشد.استیک ها احساسات و هیجانات سرمایه گذاران در بازار را به شکل تصویری در می آورند، به این ترتیب تحلیلگران تکنیکال می توانند زمان مناسب خرید و فروش را با بررسی و تحلیل نمودارهای شمعی تشخیص دهند.
این نمودارهای شمعی که در حدود سال 1700 میلادی برای پیگیری قیمت برنج استفاده می شده اکنون یک تکنیک بسیار مناسب برای دارایی هایی مانند سهام، معاملات فارکس و معاملات آتی محسوب می شوند.بدنه سفید یا سبز شمع، نشان دهنده فشار قوی خرید در دوره زمانی مربوطه و معمولا نشان دهنده صعودی بودن قیمت است. با این حال صرفا نباید براساس این نشانه ها تصمیمات خرید و فروش را گرفت و به سایر فاکتورهای تحلیل باید توجه شود.برای مثال اگر همین شمع با بدنه بزرگ سفید در یک محدوده حمایت تشکیل شود، می تواند نشانه ای قوی از بازگشت قیمت به سمت بالا باشد.برعکس، شمعی با بدنه مشکی یا قرمز نشان دهنده فشار فروش است و اگر در محدوده مقاومت شکل بگیرد، احتمال شروع افت قیمت بیش از احتمال رشد خواهد بود.
یکی از الگوهای معمول و متداول برگشت قیمت در نمودارهای شمعی، تشکیل یک کندل با بدنه کوچک ولی مشکی است که سایه پایینی بلندی دارد. این الگو با نام «چکش» شناخته می شود که معمولا در کف های قیمتی شکل می گیرد. این الگو نشان می دهد قیمت ابتدا افت زیادی داشته ولی بعد رشد کرده و نزدیک به قیمت بازشدن، بسته شده است.الگوی متضاد «چکش» را می توان الگوی «مرد دارآویز» (به انگلیسی hanging man) دانست. این الگو معمولا در سقف قیمت تشکیل می شود. بدنه شمع کوچک و سایه بلندی در بالای شمع قرار دارد.بیشتر معامله گران در بازارهای مالی از کندل استیک ها برای شناسایی کف ها و سقف های قیمت استفاده می کنند.
بدنه کندل استیک ها
اندازه بدنه بزرگ در کندل استیک ها نشانگر قدرت زیاد خرید یا فروش است؛ یعنی هر چقدر بدنه کندل بزرگتر باشد، نشانگر افزایش قدرت خریداران یا فروشندگان است. حال برای تعیین فروشندگان یا خریداران میتوان به رنگ بدنه کندل رجوع کرد. اگر رنگ بدنه سفید باشد، بیانگر قوی بودن خریداران هست. بطور مثال یکی از بهترین حالت هایی که نشان دهنده فشار قوی خریداران است، بدنه بلند کندل و رنگ سفید آن است.
انواع الگوهای کندل استیک
در ابتدا برای آشنایی با الگوهای کندل استیک، چند مورد از الگوهای منفرد را بررسی خواهد شد.
ماروبزو (Marubozu)
ماروبزو بدین شکل تعریف می شوندکندل دارای روند نزولی است و سایه بالایی و پایینی در آن دیده نمی شود. فشار بیشتر فروشندگان ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط می شود. درنتیجه روند بازار به سمت تغییر به سمت نزول و یا ادامه روند نزولی است. قیمت باز شدن برابر قیمت سقف و قیمت بسته شدن برابر قیمت کف است.
انواع ماروبزو
در مقابل ماروبزو مشکی، ماروبزو سفید است. ماروبزو سفید نشان دهنده صعودی بازار است. در این حالت نیز سایه بالایی و پایینی دیده نمی شود. فشار بیشتر خریداران ازجمله نتایجی است که از این نوع کندل استنباط می شود. درنتیجه بازار به سمت بالا است. زمانی که این نوع شمع تشکیل شود اولین مرحله از شروع روند صعودی (بازگشتی) روی داده است. در این حالت قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است.
دوجی (Doji) چیست ؟
دوجی نام وضعیتی است که در آن محل های باز و بسته شدن یک نمودار شمعی (Candlestick) ، تقریبا با هم برابر هستند و یا فاصله ای بسیار کم از یکدیگر دارند . اغلب کندل های دوجی شکلی مانند یک صلیب ، صلیب معکوس و یا علامت + هستند .کندل های دوجی (Doji) زمانی شکل می گیرند که شروع و پایان قیمت در بازه ی زمانی آن کندل برابر باشند و از دیدگاه تحلیلگران بیانگر معکوس شدن روند سهام می باشد. در ژاپنی (Doji) به معنی اشتباه بوده که به نادر بودن باز و بسته شدن قیمت در یک مقدار اشاره دارد .با توجه به شکل یک کندل دوجی ، می توان آن را به دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) و دوجی دراز پا (Long-legged Doji) و دوجی Dragonfly تقسیم بندی کرد که در شکل زیر توضیح داده شده است .
مفهوم دوجی (Doji)
هر کندل نمودار شمعی چهار مشخصه دارد که آن را شکل می دهند . بر اساس این شکل تحلیلگران می توانند تا حدی رفتار قیمت را پیش بینی کنند . این چهار مشخصه عبارت اند از شروع قیمت ، پایان قیمت ، بالاترین حد قیمت و پایین ترین حد قیمت . حد فاصل شروع و پایان قیمت ، بدنه ی نمودار شمعی را تشکیل داده و خطوطی که از بدونه به سمت بالا و پایین خارج می شوند سایه نامیده می شوند . اگر قیمت بالاتر از محل باز شدن ، بسته شود یک کندل تو خالی خواهید داشت اما اگر سهام پایین تر از قیمت باز شده ، بسته شود یک کندل با بدنه ی پر خواهید داشت . یکی از مهم ترین اشکال کندل ها ، دوجی است.
یک دوجی زمانی شکل میگیرد که باز و بسته شدن قیمت تقریبا در یک قیمت باشد . دوجی تمایل دارد که شبیه یک علامت صلیب و یا به علاوه بوده و عموما بدنه ای نداشته باشد . از نظر تحلیلگران وقتی که دوجی شکل میگیرد یعنی خریداران و فروشندگان به یک اندازه در حال فشار به بازار هستند و همه چیز برابر است ، بنابراین به نوعی بیانگر سردرگمی قیمت بوده و عموما نمی توان گفت که روند افزایشی خواهد بود یا کاهشی . دوجی معمولا در زمان های تثبیت قیمت دیده می شود و به تحلیلگران در شناسایی کف های احتمالی قیمت کمک می کند.
الگوی کندل استیک چکش در تحلیل تکنیکال (Hammer)
الگوی کندل استیک چکش یکی از مهم ترین الگوهای تکنیکال برای معامله گران و تحلیل بازار در بورس می باشد.این الگو به الگوی پین بار صعودی نیز مشهور است. الگوی کندل استیک چکش به طور معمول در روند نزولی و یا در انتهای روند نزولی به وجود می آید.
کندل استیک چکش دارای سه خصوصیت مهم در تحلیل تکنیکال می باشد:
اولین خصوصیت این است که بدنه کندل در بخش بالای آن می باشد.دومین خصوصیت این است که سایه پایینی کندل بلند است و تقریبا دو تا سه برابر اندازه بدنه کندل میباشد.سومین خصوصیت اصلی این است که الگوی چکش سایه بالایی وجود ندارد و یا بسیار کوتاه است.الگوی کندل استیک چکش نشان میدهد پس از حرکت نزولی خریداران وارد بازار شده و قیمت را افزایش داده اند.تحلیل گران بعد از مشاهده الگوی کندل استیک چکش صبر می کنند تا قیمت از سقف الگو بالاتر رود و بعد از آن نسبت به خرید اقدام می کنند.
در الگوی کندل استیک چکش رنگ بدنه اهمیت چندانی ندارد.ولی در صورتی که رنگ بدنه سفید باشد نشان از قدرت زیاد الگو برای بازگشت است و امکان زیادی وجود دارد که قیمت سهم در بورس افزایش یابد.تحلیلگران تکنیکال برای معامله با این الگو صبر می کنند تا کندل چکش خرید بسته شود و سپس با کندل بعدی معامله خود را آغاز می کنند.در این الگو حد ضرر را باید در بالاترین و یا پایین ترین کندل قرار داد.
الگوی کندل استیک چکش معکوس در تحلیل تکنیکال (Inverted Hammer)
الگوی کندل استیک چکش معکوس شباهت زیادی به الگوی کندل استیک چکش در تحلیل تکنیکال دارد.الگوی کندل استیک چکش معکوس همانند الگوی چکش در انتهای یک روند نزولی تشکیل می شود.در کندل استیک چکش معکوس بدنه در انتهای کندل قرار دارد و اندازه بدنه کندل یک دوم سایه بالایی است.در کندل استیک چکش معکوس رنگ بدنه سفید بیانگر قدرت زیاد کندل برای بازگشت روند در بورس می باشد.الگوی کندل استیک چکش معکوس حالت هشدار در تحلیل تکنیکال دارد.این الگوی از یک بدنه صعودی کوچک و سایه ای بلند در بالای کندل استیک تشکیل شده است.
سایه در این الگو سه برابر بدنه کندل ارتفاع دارد.در تحلیل تکنیکال الگوی کندل استیک چکش معکوس نشان می دهد که خریداران وارد بازار شده اند و قیمت را افزایش داده اند ولی قدرت چندانی نداشته اند و همچنین فروشندگان توانسته اند قیمت را کاهش دهند.به بیان تحلیل گران تکنیکال بعد از مشاهده الگوی کندل استیک چکش معکوس بهتر است صبر کرد تا قیمت سهم از سقف کندل بالاتر رود و سپس وارد پوزیشن خرید در بورس شد.
الگوی دار آویز (Hanging Man)
این نوع الگو در انتهای روند صعودی تشکیل می شود و بیانگر تغییر الگو به سمت روند نزولی است (در خط مقاومت سهم تشکیل می شود). در این الگو بدنه کندل در بالای آن است و از مهم ترین خصوصیات این نوع الگو به شمار می آید. از دیگر خصوصیات این نوع کندل می توان به این نکته اشاره کرد که اندازه سایه پایین حداقل دو برابر بدنه کندل است.معمولاً این نوع کندل سایه بالایی ندارد یا اینکه سایه بالایی آن بسیار کوتاه است. در این نوع الگو نیز رنگ بدنه اهمیت زیادی ندارد اما معمولاً رنگ بدنه مشکی نشانگر قدرت بالای الگو برای برگشت را نشان می دهد.
