طلاق از مهم ترين پديده هاى حيات انسان است . طلاق یک پديده روانى است ، زيرا به تعادل روانى نه تنها دو انسان ، بلكه فرزندان ، دوستان ، بستگان و نزديكان آنها اثر مى گذارد . ثانيـا طلاق پديده اى اقتصادى است ؛ یعنی هم مى توانــد خانواده را به عنوان یک واحد اقتصادی بر پاى دارد هم چنین طلاق پديده اى است مؤثر بر تمامی جوانب جمعيت در یک جامعه ؛ زيرا از طرفى بر كميت جمعیت اثر مى كند ، چون تنها واحد مشروع و اساسی توليد مثل یعنی خانواده را از هم مى پاشد و از طرف ديگر بر كيفيت جمعيت اثر دارد چون موجب مى شود فرزندانى محروم از نعمت خانواده تحويل جامعه دهد كه به احتمال زياد فاقد شرايط لازم در راه احراز مقام شهروندی یک جامعه اند .
بعد از تمام شدن یک رابطه عاطفی، که شما سرمایه گذاری روانی زیادی برای آن کرده بودید، انجام رفتارهای اشتباه امری طبیعی است و احتمالا ناشی از فشارهای روحی زیادی است که برشما وارد شده است. اما چنین اقداماتی می تواند به ضرر شخصیت و عزت نفس شما باشد. به یاد داشته باشید که یکی از ویژگی های انسان منطقی و دارای سلامت روان این است که تحمل ناکامی را داشته باشد و بتواند با کمترین آسیب آن رویداد ناخوشایند را پشت سر بگذارد. زمانیکه بعد از تمام شدن رابطه و از روی خشم تصمیم به انجام کاری را داشتید قبل از آن حتما با خود بررسی کنید که این تصمیم من چه سودی به حال من دارد؟ آیا شخصیت من را اول از همه پیش خودم و بعد در برابر طرف مقابل زیر سوال نمی برد؟ آیا این کار عزت نفس و غرور من را خدشه دار نمی کند؟ اگر این کار را انجام دادم او جوابی نداد چه؟ آیا این بی محلی بیشتر مرا عذاب نمی دهد؟ پس قبل از گرفتن تصمیم هیجانی مقاله زیر را مطالعه کنید.
اشتباهاتی که بعد از طلاق رُخ می دهد
همان طور که می دانید امروزه یکی از مشکلات جامعه طلاق بوده و بسیاری از خانواده ها را تحت تاثیر قرار داده است. این معضل اجتماعی عواقب روحی و فکری زیادی برای طرفین دارد.در این بخش نکات و مواردی به شما معرفی می کنیم که با اجتناب از آنها می توانید آشفتگی روحی و روانی پس از طلاق را کاهش دهید. قابل ذکر است که این موارد با در نظر گرفتن شرایط افراد مختلف عنوان شده است پس ممکن است توصیه ها با توجه به شرایط هر فرد برایش مفید باشد یا برعکس.
- قول تغییر دادن:قول تغییر دادن پس از داشتن فرصتهای متعدد برای انجام این کار، کارایی نخواهد داشت. کاری که می توانید انجام دهید این است که ابتدا روی خود تمرکز کنید و پس از اصلاح رفتار خود را نشان دهید. بنابراین آنچه را که هنوز نیستید قول ندهید.
- خواهش و تمنا کردن:اگر فرزند ندارید و این تلاش به خاطر فرزندتان نیست و از بی اطلاعی از احساستان نشات میگیرد باید متوقفش کنید. خواهش و تمنا کردن بعد از جدایی منطقی به نظر برسد اما دور از عقل است و می تواند منجر به بدتر شدن شرایط شود. با نمایش رفتارهای نیازمندانه، عزت نفس و ارزش خود را از بین می برید و با ایجاد احساس ناامنی به شدت احتمال آشتی را کاهش می دهید.
- تقاضای دیدار مجدد:بعد از طلاق فرد مقابل نمی خواهد شما را ببیند و این کار به عزت نفس شما آسیب می زند پس به هیچ وجه بعد از پایان رابطه چنین تقاضایی را مطرح نکنید چراکه حتی اگر او بپذیرد آنگونه که شما میل دارید نخواهد شد.
- برنامه ریزی نکردن برای آینده:زندگی پس از جدایی ادامه دارد و توقف نخواهد کرد پس شما هم باید همراه جریان زندگی برای آینده ی خود برنامه ریزی کنید. بعد از طلاق برای نوع شغل و زندگی، تامین هزینه ها، ارتباط با اعضای خانواده و ... برنامه ریزی کنید. تغییر ایجاد شده در زندگی شما نیازمند آمادگی و برنامه ریزی است تا آینده بهتری برای خودتان بسازید.
- انتقام گرفتن:اگر می خواهید مشکل تازه ای را برای خود ایجاد کنید و احتمال بازگشت دوباره همسر خود را کاملا از بین ببرید به انتقام گرفتن فکر کنید.
- سرزنش خود:سرزنش کردن خود یکی از اشتباهات بعد از جدایی و طلاق است. برخی افراد پس از طلاق و جدایی فهرستی از کمبودها، خطاها و اشتباهات خود را تهیه می کنند و به خود برچسب می زنند. سرزنش نمودن خود سبب کاهش اعتماد به نفس شما می شود پس نیازی نیست که شما هم اوضاع را بدتر از آنی که هست بکنید.
- تمرکز بر روی اشتباهات:شما از اشتباهات خود باید درس بگیرید اما روی آنها متمرکز نشوید زیرا فکر کردن به اشتباهاتتان تنها باعث می شود احساس بدتری داشته باشید و دیرتر بهبود پیدا کنید.
- ایده آل دانستن فرد مقابل:برای فراموش کردن فرد مقابلتان دست از کامل دانستن او و رابطه ای که با ایشان داشته اید بردارید. او و یا رابطه ای که با او داشته اید بی نقص نبوده و که بهتر است کمی به نواقص و مشکلات آن فکر کنید.
- در مکان های مشترک حضور داشتن:سعی کنید بعد از جدایی در مکان هایی که همسر سابق حضور دارد قرار نگیرید زیرا جز یادآوری خاطرات منفی و کینه چیز دیگری ندارد.
- تماس گرفتن:پس از طلاق و جدایی لزومی ندارد با او تماس برقرار کرده و صحبت کنید. در چنین مواقع با حفظ حریم و حرمت ها زندگی آرامتری داشته باشید.
- ابراز عشق کردن:بعد از جدایی و طلاق دیگر ابراز عشق معنایی ندارد و نشان دهنده ضعف و اشتباهی است که در طول زندگی مرتکب شده اید، بنابراین سعی کنید قبل از طلاق برای بهبود رابطه کاری انجام دهید.
- در شبکه های اجتماعی افشاگری کردن:یکی از کارهای نادرستی که برخی افراد پس از طلاق و جدایی انجام می دهند افشاگری و آبرو ریزی از همسر گذشته در فضای مجازی و حقیقی است که اصلا کار پسندیده ای نیست زیرا زندگی گذشته با تمام بدی ها و خشونت هایش به اتمام رسیده است.
- دنبال کردن او در شبکه های اجتماعی:بهتر است از دیدن پست های او در شبکه اجتماعی خودداری کنید زیرا با حسرت گذشته صدمه بیشتری به خود می زنید، زمانی که از همسرتان جدا می شوید همه چیز بین شما و او به پایان می رسد پس اجازه ندهید اینگونه اقدامات آسیب روحی روانی به شما وارد سازد.
- زود وارد رابطه جدید شدن:بعد از طلاق به خود فرصت دهید تا عواطف و احساستان به ثبات برسد و بعد وارد رابطه و ازدواج جدید شوید تا به این ترتیب انتخاب بهتر و مناسب تری داشته باشید.
- توافق نکردن در صورت نیاز:بزرگ ترین گروهی که از طلاق صدمه و آسیب می بینند فرزندان هستند پس اگر فرزند دارید و بعد از طلاق متوجه شرایط نگران کننده ی فرزند خود شدید در صورتی که شرایط موجود، تفاهم را طلب میکرد به این درخواست پاسخ مثبت دهید.در چنین شرایطی باید با هماهنگی همسر سابق و فرزندان تان توافق کرده تا با در نظر گرفتن چارچوب ها و حریم ها، زمینه را برای باهم بودن دوباره فراهم کنید تا از پشیمانی هایی که در آینده رخ خواهد داد جلوگیری کرده باشید.
- مقایسه کردن تجربیات خود با دیگران: سعی کنید در هیچ مرحله ای از زندگی خود را با دیگران مقایسه نکنید زیرا همه افراد فراز و نشیب های زندگی را تجربه می کنند و جدایی یکی از آنها است. شما نمی توانید خود را با شخص دیگری مقایسه کنید، زیرا تجربه شما کاملا متفاوت خواهد بود و انگیزه و روابط دیگران را نمی دانید.
- دوری از فعالیت های لذت بخش:پس از گذشت مدتی از سوگواری برای عشق از دست رفته تان روال عادی زندگی را پیش بگیرید و از انجام فعالیت هایی که از آنها لذت می برید، اجتناب نکنید و برای جنبه فردی زندگی خود زمان صرف کنید.
- دوری از افراد دوست داشتنی زندگی:پس از جدایی شما به انزوا و تنهایی نیاز دارید اما پس از این مدت هرگز از کسانی که شما را دوست دارند و برای شما ارزش قائلند، دوری نکنید و خودتان را از توجه، عشق و حمایت آنها محروم نکنید و اگر حرف های آنان در مورد جداییتان آزار دهنده است، از آنها بخواهید که در مورد رابطه و جدایی شما حرفی نزنند.
- یادگاری های عشق از دست رفته:نگه داشتن یادگاری های عشق از دست رفته مثل عکس ها، هدیه ها، حلقه، وسایل تزیینی و ... خاطره رابطه ای که پشت سر گذاشته اید را در ذهن شما زنده می کنند و این بسیار دردناک است، اگر نمی توانید یادگاری ها را از بین ببرید، حداقل آنها را از دید خوتان دور کنید.
- درخواست مشاوره از دیگران:اگر از افراد مختلف مشاوره بگیرید، این امر می تواند شما را بیش از پیش گیج کند. داشتن گروهی از افراد که به شما گوش می دهند بسیار عالی است، اما اگر همه آنها سخنان خود را ارائه دهند، بسیاری از ایده های متناقض را خواهید شنید.
- مقایسه افراد جدید با همسر سابق تان:همان طور که قبلا گفته شد به خود فرصت دهید تا از لحاظ روحی و روانی آمادگی پذیرش یک زندگی جدید را داشته باشید تا هرگز حتی در ذهن خود همسر و زندگی فعلی خود را با گذشته مقایسه نکنید.
اشتباهات طلاق و جدایی با وجود داشتن فرزند
طلاق و جدایی همسران بسیار سخت و دشوار و مشکل آفرین است و اشتباهات پس از طلاق و برای فرزندان سخت تر و ناخوشایندتر. فرزندان طلاق با پایان یافتن زندگی مشترک والدینشان، سخت ترین و ناخوشایند ترین آسیب ها را تجربه می کنند. متاسفانه در این میان از بعضی از فرزندان خواسته می شود تا میان والدین و درست در هنگامی که آن ها از عدم حضور یکی از والدین دچار غم و اندوه شده اند، میانجیگری کنند. بسیاری از فرزندان، اثرات بد و ناخوشایند ناشی از طلاق را با خود به دوران بزرگ سالی شان منتقل می کنند؛ یعنی همان آسیب هایی که هرگز نباید به آن ها تحمیل می شد. اما همسرانی که از هم جدا شده اند، می توانند با کنترل اعمال و رفتار خود، قبل از آنکه جوهر قلم برروی برگه های طلاق خشک شود، از این لطمات جلوگیری کنند. گَری نومَن، کارشناس امور خانواده و طلاق، به همسرانی که از هم جدا شده اند درباره نحوه جداشدنشان، بدون آنکه این جدایی از لحاظ احساسی و عاطفی به فرزندانشان لطمه و آسیبی وارد کند، توصیه ها و راهنمایی هایی می کند که در ادامه می خوانید.
فرزندانتان را پیام رسان خود و همسرتان قرار می دهید
از جمله اشتباهات پس از طلاق این است که بسیاری از والدین سعی می کنند ازطریق فرزندانشان با یکدیگر ارتباط داشته باشند که این امر باعث بروز استرس و فشارهای روحی، روانی و عاطفی بیش ازحد، در فرزندان می شود و آنان را وادار به پشت سرگذاشتن وضعیت و موقعیتی می کند که والدینشان خود نیز از عهده این موقعیت برنمی آیند. امروزه ایمیل، وسیله خوبی برای ارتباط و گفت وگو با همسر سابقتان است که به شما این امکان را می دهد تا درباره واقعیت ها و امور مربوط به پرورش فرزندانتان، بدون طی مسیری منفی و بازکردن زخم های کهنه، بحث و گفت وگو کنید. همچنین ایمیل، این امکان را دارد تا گفت وگوی بین شما و همسرتان را ثبت کند که در دادگاه، معتبر است؛ بنابراین، والدین از طریق ایمیل با احتیاط بیشتری با هم بحث و گفت وگو می کنند.
اگر لازم است که با همسر سابقتان، ازطریق تلفن و یا حضوری صحبت کنید، فکر و ذهنتان را بر موضوع صحبت متمرکز کنید و از همه مهم تر اگر همسرتان عصبانی و خشمگین شد، فریب نخورید و فقط بگویید، من احساس تو را درک می کنم، اما من اینجا هستم تا درخصوص امور مربوط به مدرسه فرزندانمان با هم گفت وگو کنیم. در این زمان، با شیوه ای مثبت با هم صحبت کنید؛ زیرا سلامت احساسی و عاطفی فرزندانتان به آن بستگی دارد.
فرزندانتان را درمانگر خود قرار می دهید
نوجوانان دوست دارند که تحت مراقبت و سرپرستی والدین خود باشند؛ بنابراین طلاق و جدایی والدین، دنیای آنان را ناخوشایند و پر از غم می کند. با درمیان گذاشتن جزئیات مربوط به طلاق و یا احساسات غضبناک خود نسبت به همسر سابقتان با فرزندان بزرگ تر، خود را گرفتار نکنید. این کار یکی دیگر از اشتباهات پس از طلاق است. اضطراب و نگرانی فرزندان و احساس نیاز آن ها به اینکه تحت مراقبت و سرپرستی والدین قرار داشته باشند، باعث می شود که آن ها از آنچه بر شما می گذرد، مطلع شوند. اما لازم است شما در این موقع برای آن ها نقش پدر یا مادر را داشته باشید. برای خود از دیگران کمک بگیرید و در صورت لزوم، به معالجه و درمان اقدام و خط مرزهای لازم را حفظ کنید. در این زمان، فرزندان را حامی و همراه خود قراردادن، اشتباه محض است و به فرزندان، لطمه و آسیب می رساند.
فرزندان خود را درک نمی کنید
فرزندان نیاز به درک والدین دارند و پس از جدایی، ممکن است احساسات آن ها ناآرام و متشنج شود. به فرزندان خود گوش دهید و به آن ها نگویید به چه فکر کنند؛ هرچند ممکن است، سخت و دشوار باشد. هرگز از همسر سابق خود، عیب جویی نکنید؛ زیرا درحقیقت این کار، انتقاد و عیب جویی از فرزندانتان است؛ یعنی افرادی که مسلما 50درصد از وجودشان، از همسر سابق شماست. برای آنچه که فرزندان به شما می گویند، پاسخ ویژه ای داشته باشید؛ مثلا به فرزندان خود بگویید: «این گونه به نظر می رسد که شما به خاطر ملاقات پدرتان با نامزد جدیدش، غمگین و پریشان هستید، این طور نیست؟» شما به عنوان یک پدر و مادر، نباید برای فرزندانتان راه حلی ارائه دهید و فقط باید به حرف هایشان گوش فرادهید.به اظهارنظر و بیان عقیده خود نپردازید. شما می توانید به فرزندانتان پیشنهاد کنید که فکر و احساسشان را روی کاغذ بیاورند و درصورتی که خود نیز بخواهند، آن ها را با همسر سابقتان در میان بگذارند. فکر و ذهن خود را بر احساسات فرزندانتان متمرکز کنید، نه بر احساس خودتان. بهبودی روابط، از یک ارتباط محبت آمیز و درک و شناخت احساسات حاصل می شود.
بازجویی فرزندان
بازجویی فرزند نه تنها از اشتباهات پس از طلاق است که در کل ناشی از نگرش نادرست است. این رفتار اختلالات نوجوانی را بیشتر می کند. من به والدین می گویم چنان که فرزندانتان به تازگی با عمه، خاله و یا عمو و دایی خود، ملاقاتی داشته اند، بهتر است که فرزندان، تعطیلات آخر هفته را با همسر سابقتان سپری نکنند. سکوت ، باعث اضطراب و نگرانی فرزندان می شود؛ زیرا آن ها باید از تجربیات پدر و مادر خود استفاده کنند. از طرفی دیگر، بازجویی از فرزندان، آن ها را مستقیما بر سر دوراهی قرار می دهد که از لحاظ عاطفی و احساسی، یک وضعیت و موقعیت بسیار دشوار و غیرقابل تحمل است؛ بنابراین، از فرزندانتان، سوال های معمولی و سرگرم کننده ای بپرسید تا اظطراب آن ها کاهش یابد و سپس آنان را به حال خود بگذارید.
به فکر جبرای آسیب هایی که قبلا به فرزندانتان رسانده اید، نیستید
اشتباهات پس از طلاق زیاد هستند از جمله عدم جبران آسیبهای وارد شده به فرزند. بسیاری از والدینی که از هم جدا شده اند، ممکن است با مطالعه این توصیه ها و راهنمایی ها، به اشتباهاتی که ناخواسته درخصوص فرزندانشان مرتکب شده اند، پی ببرند. آیا برای وارونه کردن نتایج و عواقب بد احساسی و عاطفی ناشی از یک طلاق و جدایی تلخ و ناخوشایند، بسیار دیر شده است؟ خیر؛ زیرا فرزندان از آن چشم پوشی می کنند؛ حداقل تا هنگامی که به اواخر سنین نوجوانی خود برسند؛ یعنی زمانی که خشم و عصبانیت در آن ها پایه محکم تری پیدا می کند. اگر شما اشتباهاتی را مرتکب شده اید، در این صورت بسیار مهم است که موارد زیر را انجام دهید:
- از فرزندان خود عذرخواهی کنید و از اینکه باعث ناراحتی آن ها شده اید، ابراز تاسف کنید.
- درباره اشتباهات خود صحبت کنید و آن ها را به طورکامل و با جزئیات توضیح دهید و سپس قول دهید که اعمال و رفتار خود را از آن لحظه به بعد تغییر خواهید داد.
- به فرزندان خود، یک علامت معتبر و مشخص ارائه دهید؛ مثلا به آن ها بگویید زمانی که شما به عنوان یکی از والدین، شروع به انتقاد از همسر سابقتان می کنید، فرزندانتان دستشان را به نشانه مهلتی برای شما، بالا ببرند و به طورصریح و روشن گوشزد کنند که شما باز هم در حال انجام این کار هستید و باید بی درنگ، آن را متوقف کنید.