ماجرای ضرر ۵۰ میلیون دلاری خط لوله انتقال گاز به جزیره سیری چه بود؟
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، قرارداد کرسنت که در سال ۱۳۸۱ یعنی زمان وزارت بیژن زنگنه، بین شرکت اماراتی کرسنت و شرکت ملی نفت ایران پس از چهار سال مذاکره امضا شد، قرار بود گاز میدان سلمان را از مخزن مشترک با ابوظبی به کشور امارات برساند، اما با روی کار آمدن دولت جدید، مدیران جدید نفتی کشور بر این عقیده بودند که عملیاتی شدن این قرارداد به تاراج سپردن سرمایه ملی است؛ چرا که قیمت های درج شده در آن بسیار پایین است.
به نتیجه نرسیدن این قرارداد سبب شد تا امارات از ایران به دیوان بین المللی لاهه شکایت کند و کشورمان متحمل پرداخت خسارت سنگینی شد که البته منتقدان آن عقیده دارند که اجرای آن، ضرر بیشتری به کشور وارد می کرد.
به هر حال ماجرای منتفع نشدن و جریمه شدن ایران در این قرارداد به پایان رسید، اما مشکلات آن هنوز دامنگیر اقتصاد کشور است. پس از به نتیجه نرسیدن این قرارداد، ایران تصمیم گرفت که گاز تولید شده از میدان سلمان را برای اجرای پروژه های داخلی استفاده کند و این کار مستلزم احداث یک خط لوله بود.
طرح توسعه میدان نفتی سلمان با هدف افرایش تولید نفت به میزان ۵۰ هزار بشکه و تولید حدود ۵۳۰ میلیون فوت مکعب گاز در روز در سال ۱۳۷۹ آغاز شده بود. این میدان در فاصله حدود ۱۴۴ کیلومتری از جنوب جزیره لاوان یعنی نزدیک به مرز آبی ایران و امارات، در خلیج فارس واقع شده است.
برای انتقال روزانه ۵۳۰ میلیون فوت مکعب گاز دریافتی میدان سلمان، از جزیره سیری به تاسیسات فرآوری گاز در بندر عسلویه، نیاز به احداث یک خط لوله دریایی بود که این پروژه نیز از سال ۱۳۸۷ آغاز شد. احداث این خط لوله ۳۲ اینچی انتقال گاز از جزیره سیری به بندر عسلویه به عنوان طولانی ترین خط لوله در خلیج فارس، با حاشیه هایی همراه شد. این خط لوله به طول ۳۰۵ کیلومتر، شامل ۲۹۰ کیلومتر خط لوله در دریا و حدود ۱۵ کیلومتر خط لوله در ساحل است.
پس از انتشار گزارش دیوان محاسبات کشور درباره تفریغ بودجه سال ۱۳۹۸، مشخص شد که شرکت ملی نفت ایران با توجه به لزوم انتقال گاز سلمان به سیری و فرسودگی لوله های قدیمی، بدون انجام مطالعات اولیه، نیازسنجی و امکان سنجی، اقدام به تعریف پروژه جدیدی به منظور احداث خط لوله جدید به مبلغ ۳۵۵ میلیون دلار کرده، ولی بعد از پیشرفت ۵/۱۴ درصدی این خط لوله جدید و صرف مبلغ ۵۰ میلیون دلار برای اجرای پروژه، آن را رها کرده و دوباره ترمیم خط لوله قدیمی را در دستور کار قرار داده است!
دلیل فرسودگی لوله چه بود؟
همانطور که گفته شد، احداث خط لوله جدید به دلیل فرسودگی خط لوله قدیمی رخ داد. عباس رجب خانی، رئیس فعلی منطقه عملیاتی خارگ و رئیس سابق منطقه عملیاتی لاوان در شرکت نفت فلات قاره درباره گزارش دیوان محاسبات، بیان کرد: این مسئله به دلیل بحث کرسنت به وجود آمد؛ چون، پروژه اصلی ما انتقال گاز به میدان مبارک و از آن جا به شارجه بود که به دلیل مسائل سیاسی اتفاق نیفتاد. سپس در شرکت نفت فلات قاره تصمیم گرفته شد که از سیری، یک خط لوله به عسلویه کشیده شود.
او البته ضمن تاکید بر این که اگر با توجه به آن زمان بررسی شود، شاید تصمیم اشتباهی نبوده و لازم بوده که این اتفاق بیفتد، گفت: در حقیقت با این شکل، ما در آن جا یک مثلث را ایجاد کردیم در حالی که اگر مسیر را مستقیم می رفتیم، خط لوله کوتاه تر و کم هزینه تر می شد، اما به هر حال به دلیل تغییر سیاست این اتفاق رخ داد.
فلر هایی که همچنان می سوزند
صرف نظر از تمام این اتفاق ها، اکنون گاز تولید شده در میدان سلمان باید برای توسعه اقتصادی کشور استفاده شود که متاسفانه اکنون بخش عمده آن به صورت فلر سوزانده می شود. قرار بود حدود ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز ترشی که به امارات نرفت، به پالایشگاه چهارم مجتمع گاز پارس جنوبی برود.
علیرضا سلمان زاده، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره درباره میزان فعلی انتقال گاز از میدان نفتی سلمان به عسلویه اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۱۶۰ میلیون فوت معکب گاز در روز، از میدان سلمان به سیری و از آن جا به عسلویه برای رفع کمبود گاز منتقل می شود و این انتقال گاز هم اکنون برقرار است.
هدف از انجام این طرح این بود که با اضافه شدن این مقدار گاز ترش یعنی حدود ۵۰۰ میلیون فوت مکعب به خوراک پالایشگاه چهارم، این پالایشگاه به ظرفیت اسمی ۱۱۰ میلیون متر مکعب گاز شیرین در روز برسد که این کار از سال ۱۳۹۵ آغاز شده، اما همانطور که مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره بیان کرد، در حال حاضر تنها ۱۶۰ میلیون مترمکعب گاز ترش در حال انتقال است و هنوز راه درازی در دست یابی به این هدف وجود دارد و این گاز همچنان به صورت فلز در حال سوختن است.