معرفی کتاب محاکمات نورنبرگ اثر جان داونپورت

درباره کتاب محاکمات نورنبرگ

پس از پایان جنگ جهانی دوم (1945-1939 م) و شکست آلمان نازی و هم‌پیمانانش، دادگاهی در شهر نورنبرگ آلمان برای بررسی پروندۀ جنایات صورت گرفته توسط حزب نازی و محاکمۀ عاملان این جنایات بشری برگزار شد. بدین‌ترتیب دادگاهی مرکب از نمایندگان کشورهای مختلف، وظیفۀ تعقیب و مجازات مسببان فجایع زمان جنگ را برعهده گرفت. قضات این دادگاه از کشورهای آمریکا، انگلستان، شوروی و فرانسه بودند که از تاریخ اوت 1945 تا سپتامبر 1946 در نورنبرگ گرد آمدند و به پرونده‌های موجود رسیدگی کردند. هرچند آدولف هیتلر در همان سال 1945 خودکشی کرد، اما بسیاری از رهبران حزب نازی دستگیر و در این دادگاه محاکمه گردیدند. رودولف هیس، هرمان گورینگ، فون ریبنتروپ از جمله اعدامیان نازی بودند. در این کتاب جریان فعالیت‌های دادگاه نورنبرگ و بازجویی‌ها و جلسات محاکمۀ رهبران حزب نازی را می‌توان دنبال کرد. دادگاه نورنبرگ بعدها الگویی برای دادگاه‌های بین‌المللی آینده شد.

بخشی از کتاب محاکمات نورنبرگ

ماشین مرگ نازی حزب ناسیونال سوسیالیست کارگران آلمان - یا به‌اختصار «حزب نازی» - به مدت دوازده سال، از 1933 تا 1945، بر آلمان حکومت کرد و بر زندگی بیش از 65 میلیون نفر ساکنان آن تسلط داشت. نازی‌ها، تحت رهبری آدولف هیتلر، درصدد برآمدند نظمی تازه‌، نظامی ارزشی و اعتقادی جدید مبتنی بر آرمان‌های نازی، را به اروپا تحمیل کنند. آن‌ها، به هنگام ایجاد این نظم تازه، بر آن شدند تا هرکس را که به لحاظ سیاسی با آن‌ها مخالفت کند یا این‌که با معیارهای نژادی آن‌ها منطبق نباشد به زندان بیندازند یا بکشند. رقبای سیاسی نظیر کمونیست‌ها و سوسیالیست‌ها، اقلیت‌های مذهبی، مردمان سینتی و روما (مشهور به کولی ها)، و همجنس گرایان، در زمره این کسان بودند. چنین کسانی را بی‌رحمانه تحت پیگرد قرار می‌دادند و به‌سرعت به زندان‌های خاصی مشهور به اردوگاه‌های کار اجباری که در دهه 1930 در سرتاسر آلمان برپاشده بود می‌انداختند.
بین صد هزارتا 250 هزار آلمانی در این پیگرد و آزارها و کشتارها به نحوی مشارکت مستقیم داشتند. میلیون‌ها نفر دیگر به امر تسخیر و حکومت بر مناطق گسترده‌ای از اروپا یاری رساندند. گروه‌های درگیر عبارت بودند از ارتش، دستگاه اداری حکومت، و از همه بدنام‌تر اس اس. اس اس (Schutzstafet) در دهه 1920 به‌عنوان گارد شخصی هیتلر آغاز به کارکرد، اما طی زمان در زرادخانه نازی‌ها به سلاح اصلی تبدیل شد. اس اس، که درمجموع بیش از یک‌میلیون عضو داشت، عهده‌دار مسئولیت سرپرستی برنامه نژادی نازی بود. این سازمان اردوگاه‌های کار اجباری را اداره می‌کرد و به مشابه یک سپاه نخبه موسوم به Waffen-SS (اس اس رزمی) در کنار ارتش آلمان می‌جنگید. اس اس تیرباران دسته‌جمعی یهودیان را در روسیه سازمان‌دهی و اجرا می‌کرد و اردوگاه‌های مرگ را، که در آن‌ها یهودیان را از 1942 تا 1944 در اتاق‌های گاز به‌طور برنامه‌ریزی‌شده به کام مرگ می‌فرستادند، اداره می‌کرد. مردان وزنانی که در آنچه نازی‌ها «راه‌حل نهایی مسئله یهودیان» می‌نامیدند نقش فعالی داشتند در وظایف بی‌رحمانه خود از مساعدت تعداد به‌مراتب بیش‌تری از آلمانی‌ها و غیر آلمانی‌هایی برخوردار بودند که تماشاگر بودند و برای بازداشتن هیتلر هیچ کاری نمی‌کردند. این افراد یا آنچه را رخ می‌داد نادیده می‌گرفتند یا از شجاعت کافی برای مقاومت بی‌بهره بودند. برخی مایل بودند شکنجه و قتل دیگران را تحمل کنند تا برای خودشان امتیازاتی کسب کنند. اما اکثر تماشاگران ظاهرا به بازداشتن نازی‌ها اهمیت چندانی نمی‌دادند.

ژانر کتاب محاکمات نورنبرگ

کتاب محاکمات نورنبرگ در ژانر تاریخی، فلسفه، جامعه‌شناسی و هنر قرار دارد، ژانر تاریخی همان‌طور که از نامش پیداست، پیشینه‌ای تاریخی دارد و موضوعی را مبتنی بر تاریخ، روایت می‌کند، این‌گونه داستان‌ها اصولا حول محور یک شخص حقیقی یا یک منطقه خاص و یا یک واقعه ثبت‌شده تاریخی شکل می‌گیرند. کتاب محاکمات نورنبرگ نیز دقیقا به همین شیوه روایت‌شده و واقعه تاریخی محاکمه حزب نازی را بیان می‌کند. از طرفی نیز به دلیل وجود پیچیدگی‌ها و تفکر عمیقی که در مخاطب در رابطه با این حزب و این رخداد برمی‌انگیزد باعث می‌شود که آن را در زمره کتاب‌های فلسفی، جامعه‌شناسی و هنری نیز برشمرد.

خلاصه کتاب محاکمات نورنبرگ

کشتار بی‌رحمانه شش میلیون یهودی و زندانی کردن، شکنجه، و اعدام میلیون‌ها غیر یهودی بدترین جنایت در تاریخ انسان بود. طی جنگ جهانی دوم (1945 - 1939) سایه‌ای تاریک و مرگبار بر اروپا افتاد، این سایه در آلمان نشو ونما یافته بود و نازیسم نامیده می‌شد، نازیسم در ابتدا یک جنبش ملی‌گرای تندرو بود و بعدها به شکل حکومتی درآمد که خاطره‌اش همواره با بی‌رحمی سرکوب و تلاش برای نابودی یهودیان اروپا عجین خواهد بود.
سایه نفرتی که پس از تجاوز نازی‌ها به لهستان در 1939 فروافتاد تا 1945 کنار نرفت، در آن سال سرانجام ایالات‌متحده، بریتانیای کبیر، فرانسه، و اتحاد شوروی ارتش آلمان را شکست دادند و جنگ را به پایان بردند. فروپاشی کامل آلمان به کابوس حکومت نازی پایان داد، اما همین‌که این اتفاق افتاد، فرایند تازه‌ای آغاز شد؛ فرایند اجرای عدالت در مورد کسانی که به نام آدولف هیتلر و حزب نازی تمام یک قاره را به وحشت انداخته بودند."
بخشی که خواندید پیش گفتاری از کتاب محاکمات نورنبرگ بود، نویسنده کتاب جان داونپورت در این کتاب به بیان اتفاقات و جنایات صورت گرفته توسط نازی‌های آلمان پرداخته است و درنهایت فرآیند شکست نازی‌ها و داستان تشکیل دادگاه محاکمه در شهر نورنبرگ را بازگو می‌نماید.
این دادگاه در بیستم نوامبر سال 1945 برگزار می‌گردد، یعنی مصادف با پایان جنگ جهانی دوم، هدف از برگزاری دادگاه نورنبرگ محاکمه 22 نفر از رهبران اصلی حزب نازی بود که جنایات آن‌ها به کشته شدن بیش از 50 میلیون نفر و فروپاشی زندگی میلیون‌ها انسان انجامید.
در این دادگاه که در شهر نورنبرگ آلمان برگزار شد، هشت قاضی از آمریکا و بریتانیا و فرانسه حضور داشتند و این در حالی بود که پیش از برگزاری دادگاه آدولف هیتلر، هیملر (رئیس وافن اس اس) و یوزف گوبلز (وزیر تبلیغات نازی) درست قبل از دستگیری دست به خودکشی زده بودند.
رهبران دیگری هم نظیرِ رابرت لی رئیس جبهه کار رایش خود را حلق آویز و گورینگ فرمانده لوف‌وافه نیز با خوردن سیاه نور، پس از دستگیری‌شان بدین ترتیب دست به خودکشی زدند. رابرت جکسن در دادگاه نورنبرگ ریاست دادستان‌ها را به عهده داشت و مدارکی بالغ‌بر بیش از پنج میلیون صفحه مدرک و هزاران حلقه فیلم از هولوکاست و ده‌ها شاهد را به این دادگاه ارائه داده بود.
اسامی برخی از محاکمه شدگان در دادگاه نورنبرگ عبارت است از:
هرمان گورینگ، رودلف هس، فریتز زاکل، آلبرت اشپر، مارتین بورمان، کارل دونیتز، هانس فرانک، ویلهلم فریک، هانس فریتچه، والتر فانک، آلفرد یودل، ارنست کالتنبرنر، ویلهلم کایتل، گوستاو کروپ، رابرت لی، کنستانتین فون نویرات، فرانتس فن پاپن، اریش رایدر، یواخیم فون ریبنتروپ، هیالمار شاخت، بالدور فون شیراخ، آرتور زایس‌اینکوارت ویولیوس اشترایخر.

شناسنامه کتاب محاکمات نورنبرگ