منطقه حفاظتشده لار یا پارکملی لار در منطقهای در فاصله 70 کیلومتری شرق تهران قرار دارد. منطقهای دنج که از درهای در حاشیه جنوب غربی تا شمال شرقی کوه دماوند تشکیل شده است. این منطقه جزو تقسیمات استان مازندران به حساب آمده و از دیرباز به سبب خوش آب و هوایی محل، اردوگاههای پادشاهان در فصل گرما بوده است. پارک ملی لار نمونهای شاخص از زیستگاههای کوهستانی به شمار میآید که در سال 1354 به پارک ملی تبدیل شد و از سال 1361 طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست بهعنوان منطقه حفاظت شده اداره میشود و از سال 1370 بعضی از مناطق آن برای شکار و تیراندازی ممنوع اعلام شد. دریاچه 20 کیلومتری لار یکی از مراکز تفریحی این منطقه است. منطقه حفاظت شده لار بین استانهای تهران و مازندران واقع شده است. منطقه لار با وسعتی حدود 73500 هکتار در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز قرار دارد. این دره در شمالشرقی تهران واقع شده است و از قسمت شمال به کوههای نور، از غرب به خاتون بارگاه و گرمابدر، از قسمت جنوب به لواسانات و از قسمت شرق به کوه دماوند و پلور محدود میشود. این پارک از دو اقلیم ارتفاعات فوقانی و مرطوب و سرد تشکیل شده است که بارش بسیاری را به صورت برف ایجاد میکند و بهدلیل آنکه دارای ویژگیهای خاص و گونههای متنوع گیاهی و جانوری است، تحت حفاظت قرار گرفته است. وجود ماهی قزلآلای خال قرمز، از نادرترین گونههای آبزی جهان، اهمیت این مجموعه را دو چندان کرده است. این پارک دارای چشماندازهای بسیار زیبایی است. چشمهها و رودخانههای پر آب زیستگاههای امن در دو سوی این دره زیبا طراوت و جذابیت آن را دوچندان کرده است.
دشت لار به دلیل داشتن آب و هوای مناسب و رودخانههای متعدد و پوشش گیاهی انبوه دارای تنوع جانوری فراوانی است و تقریبا تمامی جانداران و گیاهان منطقه البرز مرکزی در این پارک وجود دارند. از لحاظ حیات وحش جانوری بهدلیل موقعیت ویژه کوهستانی و آبی دارای گونههای متفاوتی است. پرندگان این منطقه جمعاً یکصد گونه و شامل کبک، عقاب، سارگپه، درنا، فلامینگو، دلیجه، کبک دری و… است. عقاب طلایی، گونهای بیهمتا تنها در این حوزه از ایران زیست میکند و بومی این منطقه است. پستانداران این منطقه شامل کل و بز، قوچ، خرگوش، سمور، میش البرز مرکزی، خرس قهوهای، پلنگ، گرگ، روباه، گراز و گربه وحشی و… است. در این دره به علت داشتن زیستگاه امن و مناسب، پستاندارانی چون کل و بز رشد خوبی در این سالها داشتهاند. افعی، افعی دماوندی، افعی البرزی، مار، مارمولک، بزمجه، لاک پشت و قورباغه از انواع دوزیستان و خزندگان منطقه است. ماهی قزل آلای خال قرمز یکی از نادرترین گونههای قزل آلا، در این منطقه یافت میشود. قزلآلای خالقرمز نام گونهای ماهی است. این ماهی را در برخی کشورها «قزلآلای قهوهای» مینامند.
مجموعاً در منطقه حدود 400 گونه گیاهی شناسایی شده است که به 48 تیره تعلق دارند. از این تعداد قریب به 338 گونه گیاهان دائمی و چند ساله هستند. از گونههای گیاهی موجود قریب به 35 گونه آن انحصاری ایران است. جذابیت این منطقه به پوشش گیاهی متنوع و جالب آن است. شماری از گیاهان این دشت خوراکی و دارویی است که طرفداران زیادی دارند. گون و خرگوشک و آویشن (اوشم) و شنگ، لواش، سیرک (تلم)، پیازک، قارچ وحشی، کاسنی، گلپر (الرگ)، شیرین بیان، باریجه، چای کوهی، بارهنگ و والک نمونههایی از گیاهان دشت لار و بلندیهای آن است. زنبق وحشی بنفش و ارغوانی، مرغک و گل زرد و شقایق دشت لار را در بهار رنگارنگ کرده و زیبایی آن دو چندان میشود. از این منطقه به علت وجود پوشش گیاهی مرتعی و همچنین تنوع زیاد گیاهان و گلها برای زنبورداری نیز استفاده میشود که این کار از اوایل خرداد شروع و تا اواخر شهریور همان سال ادامه دارد. از این منطقه بهعلت وجود ارزشها و جاذبههای طبیعی و چشماندازهای زیبا بهعنوان یک منطقه اکوتوریستی و تحقیقاتی و جهت پژوهش و آموزش نیز استفاده میشود که بهعلت وجود تنوع بسیار در میان گونههای گیاهی و جانوری مورد توجه مردم و دوستداران طبیعت قرار گرفته است.
سد لار یکی از سدهای خاکی تأمین کننده آب آشامیدنی حوالی تهران و تأمینکننده آب مورد نیاز آبیاریهای کشاورزی منطقه است. این سد در 75 کیلومتری شمالشرق تهران و در 100 کیلومتری شهر آمل قرار دارد. این سد در مرز استان مازندران و تهران واقع است و جزو پارک ملی لار نیست و در استان مازندران قرار دارد. دریاچه سد لار به دلیل نزدیکی به کوه دماوند و واقع بودن در منطقه دشت لار به یکی از گردشگاههای اطراف تهران تبدیل شده است که در سالهای اخیر بهعنوان مراکز پرورش ماهی قزل آلا و ماهیگیری و همچنین ورزشهای چون اسکی روی آب از آن استفاده میشود. رود دیو آسیاب، رود لار، رود سفیدآب، رود الرم، رود ورا رود، چهل بره، آب سیاه چال، آب امام پهنک از رودخانههای این منطقه سرسبز هستند که همگی بهسمت سد لار سرازیر میشوند و بخشی از آب تهران را تأمین میکنند.
در اطراف دشت لار کوههای سر به فلک کشیده وجود دارد که عبارتاند از کوه دماوند، کوه دیو آسیاب، کوه یخ کمر، کوه گل زرد، کوه پهنک، کوه زرشکی، کوه کمردشت، کوه نمک کوسر، کوه سیاه چال، کوه آرو، کوه اسب کلک، کوه کافر راه و در آخر کوه کبود.
با ورود به جاده هراز از انتهای بزرگراه بابایی و عبور از رودهن و بومهن و سپس گردنه امامزاده هاشم مسیر سرپایینی شده و با طی چند پیچ و 2-3 کیلومتر منظره بینظیری از کوه دماوند را مشاهده خواهید کرد که توصیه میشود پیش از رسیدن به ساختمان راهداری توقفی کرده و عکسی یادگاری با این غول سپید داشته باشید. کمتر از 10 دقیقه بعد به پلور خواهید رسید. دقت کنید که تابلو چشمگیری وجود نداشته و بهتر است که دنبال مجسمه طلایی کوهنورد در سمت چپ خود بگردید و از همان جا به جاده فرعی وارد شوید، در کمتر از یک ربع به محیطبانی سد لار خواهید رسید.