معرفی روستای تاریخی شواز در استان یزد
معرفی روستای شواز
روستای شواز یکی از مناطق دیدنی شهر تفت است که در جنوب غربی استان یزد، منطقه پشتکوه و در اطراف روستای نصرآباد قرار دارد. فاصله شواز تا تفت 68 کیلومتر و تا یزد 95 کیلومتر است. روستای شواز یکی از روستاهای هدف گردشگری شهرستان تفت محسوب می‌شود. این روستا نام خود را از باد گرفته است. به نقل از مردمان این روستا، شواز تغییر یافته شب باد یا شاه باد است که در اصطلاح محلی به وزش باد در شب گفته می‌شود. از آنجایی که باد شب‌ها در این آبادی شدیدتر می‌شود، این روستا به این نام مشهور شده است.
قدمت روستای شواز
قدمت قلعه شواز به طور دقیق مشخص نیست اما با توجه به قرار گرفتن قلعه روی یک تپه مرتفع، خشت‌های قطور به کار رفته در قلعه، سفال‌های خاکستری یافت شده در آن، نماسازی سنگی برج‌های این بنا و قوس اتاق‌ها و راهروها و سنگ‌نبشته‌ای که در بدنه سنگی یکی از دیوارهای داخلی قلعه کشف شده است، احتمال می‌رود این قلعه در اواخر دوره اشکانیان و اوایل ساسانیان ساخته شده باشد. سنگ‌نگاره‌های اسبقته یا هسبخته روستای شواز روی 17 صخره حکاکی شده‌اند که از میان ده صخره در مردادماه 1382 به ثبت ملی رسیده است.
جاذبه‌های دیدنی روستای شواز
قلعه شواز: قلعه شواز مهمترین جاذبه و اثر تاریخی روستای شواز است که در آذرماه 1395 در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است. این قلعه یکی از مهمترین و قدیمی‌ترین قلعه‌های استان یزد است در طول زمان و از دوران ایران باستان همچنان پابرجا مانده است. قلعه شواز مکانی مسکونی و همچون دژی مستحکم در برابر حملات دشمنان و مهاجمان بوده است. این قلعه روی صخره‌ای سنگی و رسوبی در ارتفاع 100 متری از سطح زمین بنا شده است و بر اطراف خود کاملا اشراف دارد. قلعه شواز به شیوه معماری ساسانی ساخته شده است و پنج هزار متر مربع مساحت دارد. این قلعه از سنگ‌های رسوبی ساخته شده است و در اطراف آن پرتگاه‌های تند و خطرناک وجود دارد که دسترسی دشمن را به آن سخت و دشوار می‌کرده است. قلعه شواز سه طبقه دارد که طبقه هم‌کف برای نگهداری چهارپایان و دام‌ها، طبقه اول برای سکونت و طبقه دوم برای انبار کردن آذوقه و نگهداری لوازم بوده است.
قبرستان شواز: قبرستان تاریخی شواز از دیگر مناطق گردشگری شواز است. در این قبرستان سنگ قبرهای عمودی با ارتفاع نیم‌متر از سطح زمین و در بالا و پایین قبر وجود دارد. روی این قبرها نوشته‌ای حک نشده است و جالب آن که با توجه به موقعیت قرارگیری قبرها هیچ یک از آن‌ها به شیوه اسلامی دفن نشده‌اند.
چشمه شواز: کمی دورتر از روستای شواز چشمه‌ای به نام تلخ و شور قرار دارد. از آنجایی که این چشمه آب تلخ و شور دارد به این اسم نام‌گذاری شده است. در طول مسیر چشمه تلخ و شور در اثر فرسایش آبی دره‌ای شکل گرفته است و این چشمه همچون آبشار جاری است. در اطراف آبشار شواز درختان و درختچه‌هایی چون گز و نی دیده می‌شود.