مسجد جامع سراب کجاست؟

مسجد جامع سراب قدیمیترین اثر دوران اسلامی در شهر سراب است. این مسجد بدون گلدسته و مناره بوده واز نظر ساختمانی عبارت است از یک شبستان بزرگ، یک حیاط کوچک، یک منبر و سه محراب . ۳۶ ستون اصلی و ۲۹ ستون کاذب و نیم ستون که طاقهای جناقی و گنبدهای مدور مسجد بر آنها نهاده شده است.

اثری تاریخی با محراب ۵۰۰ ساله در آذربایجان و معماری زیبا از آثار ارزشمند استان آذربایجان غربی به حساب می آید.مسجد جامع، در معماری دوره اسلامی ایران، به مسجدی گفته می شد که در هر شهر برای اجتماع مردم توسط حاکمان تأسیس می شد و نمازهای گروهی مهم مانند نماز جمعه و نماز عید در آن اقامه می شد، به همین علت در مقیاس بزرگ تر ساخته شده است. در ایران به مسجد جامع، مسجد جمعه و مسجد آدینه هم گفته می شود. می توان گفت که تقریبا تمام شهرهای ایران، مسجدی با نام مسجد جامع دارند. مطابق تحقیقات انجام شده توسط باستان شناسان اکثر مساجد جامع ساخته شده در ایران بعد از اسلام، روی باقی مانده های آتشکده های باستانی که قبل از ورود اسلام به ایران محل نیایش و عبادت زرتشتیان بوده اند، شکل گرفته اند.

مسجد جامع سراب یکی از مسجد جامع های ایران است که از قرن نهم هجری برجای مانده و در استان آذربایجان شرقی است. این مسجد بدون گلدسته و مناره ساخته شده و از یک شبستان بزرگ و یک حیاط کوچک در سمت غربی و دو در ورودی تشکیل شده است. در ورودی شرقی دارای کتیبه ای مرمرین است که با خط نسخ متداول دوره گورکانیان و ترکمانان آق قویونلو و هم عصر سلطنت ابوالنصر اوزون حسن آق قویونلو است. در ورودی با ۱۰ پله به صحن شبستان مربوط می شود و در بدنه آن دیوار جنوبی پلکان، سنگ مرمر کوچکی کار گذاشته شده و بر آن عبارت «الشفاء فی الیوم بنت الیاس» حجاری شده است. مسجد جامع سراب در سال ۸۵۷ هجری قمری ساخته شده است و در دسته مساجد بدون گلدسته و مناره به حساب می آید.

مسجد جامع سراب دارای یک شبستان بزرگ، یک صحن کوچک و دو در ورودی است و ۳ محراب دارد که ۲ محراب آن دارای تزئینات بسیار ساده گچی بوده و محراب سوم محرابی بسیار نفیس از کاشی لعابدار و زرین فام بوده است. شبستان مسجد مجموعه ای است از ۶۰ گنبد که همه آن ها (به استثنای ردیف چهارم از شرق) مستقیما روی طاق جناقی و ستون ها ساخته شده اند. ارتفاع متوسط این گنبدها از کف شبستان، درحدود ۴٫۵ متر است، اما ردیف چهارم که بلندتر ازدیگر گنبدها است، ۲٫۶ متر ارتفاع دارد. مسجد دارای منبر چوبی ۷ پله بلندی به طول ۳٫۶ متر و به ارتفاع ۲٫۱۰ متر است و در بالای سطح شرقی نام واقف آن با خط ثلث زیبا، از چوب سفید منبت کاری شده است. مسجد جامع سراب ۳ محراب دارد که هر کدام از ویژگی های خاصی برخوردارند. یکی از این محراب ها بسیار نفیس و زیبا، از کاشی لعابدار برجسته است و با وجود صدمات مختلفی که دیده است، باز هم از زیبایی قابل توجهی برخوردار است.

معرفی مسجد جامع سراب

مسجد جامع سراب یکی از جاذبه های گردشگری استان آذربایجان است و قدمت آن به قرن نهم هجری بر می گردد. نکته جالب این مسجد این است که برعکس سایر مساجد، هیچ مناره و گلدسته ای ندارد. روی سردر ورودی این مسجد یک سنگ نوشته از جنس مرمر قرار گرفته که عباراتی با خط نسخ روی آن کار شده است. همچنین یک کتیبه دیگر هم در زمان مرمت و بازسازی مسجد پیدا شد که هردوی این ها برای مراقبت و نگهداری بهتر به سازمان میراث فرهنگی منتقل شدند. مسجد جامع سراب در سال 1347 با شماره 797 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. امامزاده بزرگ از دیگر مکان های دیدنی این منطقه است که بازدید از آن خالی از لطف نیست.

معماری و تزیینات مسجد جامع سراب

مسجد جامع سراب بدون گلدسته و مناره ساخته شده و از يک شبستان بزرگ و حياط کوچکی در سمت غربى و دو در ورودى تشکيل شده است. بدنه داخلی مسجد فاقد تزیینات خاصی است و فقط در ضلع جنوبی آن سه محراب وجود دارد که دو محراب آن دارای تزیینات بسیار ساده گچی هستند و محراب سوم با کاشی لعابدار و زرین فام مزین شده است. ارتفاع محراب سوم به ۱۴۲ سانتی متر و عرض آن از گوشه لچک ها به ۱۵۲ سانتی متر می رسد. داخل محراب از کاشی یک پارچه با نقش اسلیمی، ختایی و لعاب فیروزه ای ساخته شده است و هر دو لچکی از همان جنس هستند. کتیبه ای به عرض ۳۰ سانتی متر از قطعات کاشی زرین فام با نقوش برجسته، زیبایی دوچندان به محراب بخشیده اند. متاسفانه قسمت اعظم کتیبه آسیب دیده و تخریب شده است؛ اما با توجه به قسمت های باقی مانده گمان می رود که حاوی تاریخ ساخت یا سازنده محراب باشد. این محراب مسجد که ۵۰۰ سال قدمت دارد، در سال های اخیر به موزه آذربایجان سپرده شد.

شبستان مسجد شامل مجموعه اى از گنبدها می شود که به استثناى رديف چهارم از شرق مستقيما روى طاق جناقى و ستون ها ساخته شده اند. مسجد داراى منبری چوبى با هفت پله بلند است که ۳٫۶ متر طول و ۲٫۱۰ متر ارتفاع دارد و در بالاى بخش شرقى آن نام واقف منبر با خط ثلث زيبا از چوب سفيد منبت کارى شده است. مسجد جامع سراب دو در ورودی دارد که یکی در شرق و دیگری در ضلع غربی آن قرار گرفته اند. در بالای در ورودی شرقی، کتیبه ای از سنگ مرمر به خط نسخ و متعلق به دوره ترکمانان آق قویونلو به چشم می خورد و تاریخ ۸۷۵ هجری قمری و نام بانی مسجد «حاجی رفیع الدین بن الحاجی مشیرالدین» بر آن حک شده است. این در به وسیله ۱۰ پله به صحن و شبستان متصل می شود. در قسمت غربی نیز به واسطه هفت پله بلند سنگی، حیاط کوچک غربی را به شبستان بزرگ مسجد مرتبط می کند.

نکات بازدید از مسجد جامع سراب

• نماز جمعه شهر سراب و بسیاری از مراسم مذهبی در طول ایام سال مانند نماز بزرگ عید فطر و مراسم اعتکاف در این مکان مذهبی برگزار می شود. همچنین بسیاری از مردم شهر سراب مراسم ترحیم درگذشتگان خود را در این مکان برگزار می کنند.
• در ساعات نماز می توانید از این مسجد دیدن کنید.
• هنگام بازدید از مسجد جامع سراب، لباس مناسب بر تن داشته باشید.

مسجد جامع تبریز کجاست؟