آزادی مطبوعات یا آزادی رسانه ها این اصل است که ارتباط و بیان از طریق رسانه های مختلف، از جمله رسانه های چاپی و الکترونیکی، به ویژه مطالب منتشر شده، باید یک حق استفاده آزادانه تلقی شود. این اصل مانند یک ضمانت نامه از سوی دولت ها به رسانه های عمومی می باشد تا به وسیله آن بتوانند با رویه های محدود کننده ابزار نظر در جوامع مقابله کنند این اصل در قانون اساسی بسیاری از کشور ها لحاظ گردیده است تا به وسیله آن بتوان از آزادی مطبوعات حمایت کرد.
سر مقاله نویسی مطبوعاتی چیست؟به دلیل نقش رسانه ها در شکل گیری ادراکات و عقاید عمومی در مورد موضوعات مهم سیاسی و اجتماعی از همان آغاز به مطبوعات نام رکن چهارم را دادند. مطبوعات می توانند در طول زمان بر افکار عموم تاثیر گذاشته ان را شکل دهند از این رو این ابزار پر قدرت نقش به سزایی در افزایش اطلاعات و توسعه ی فرهنگ دارد. علاوه بر ان از مطبوعات بعنوان ناظر بر عملکرد دولت در سرار جهان ید می شود این ابزار از طریق اطلاع رسانی صحیح روشن و دقیق از عملکرد دولت مردان، مردم را نسبت به فداکاری ها و خطا های حکومت حاکم آگاهی می بخشد پس اگر ازادی مطبوعات سلب نشود انان می توانند در پیشرفت وتوسعه جامعه گام های موثر بر دارند به همین منظور سازمان یونسکو در نوامبر 1991 میلادی روز سوم می را هر سال بعنوان روز جهانی مطبوعات اعلام کرده است.
در راستای تحقق آزادی مطبوعات برای دست یافتن به جامعه مدنی وپویا و تحقق بالاترین آرمان بشری در جهان سازمان های مختلفی جهت حمایت از مطبوعات و روزنامه نگاران وخبرنگاران در سرتاسر جهان ایجاد شده است ازجمله این سازمان ها می توان به سازمان بین المللی غیر انتفاعی گزارشگران بدون مرز با مخففRSF هدف این سازمان دفاع از آزادی مطبوعات و روزنانمه نگاران وخبرنگاران است. و کمیته ی حفاظت از روزنامه نگاران CPJ این کمیته با اعتقا بر اصل "لزوم آزادی مطبوعات برای رشد جوامع مدنی" از روزنامه نگاران سراسر جهان در راستای تهیه ی اطلاعاتی مبتنی بر واقعیت بدون هراس از انتشار آنها دفاع می کند.
بررسی وضعیت آزادی مطبوعات در جهان
سازمان گزارشگران بدون مرز هر ساله لیستی از کشور های جهان که در آن کشور ها بر اساس آزادی مطبوعات رده بندی می شوند را انتشار می دهد. شاخص آزادی مطبوعات در این سازمان به بررسی حمله مستقیم به روزنامه نگاران و رسانه ها بعلاوه دیگر منابع غیرمستقیم برای فشار وارد کردن و محدود کردن رسانه ای آزاد برای افشای خبرها و نشر اطلاعات می باشد، می پردازند. طبق این لیست در سال 2003:
کشور های که بیشترین آزادی مطبوعات در جهان را دارا می باشند شامل: فلاند، ایسلند، هلند و نروژ
کشور هایی که کم ترین ازادادی مطبوعات در جهان را دارا می باشند شامل: کره شمالی، برمه، چین، ویتنام، نپال، و ایران.
طبق گزارش آماری این سازمان که در سال 91 منتشر شد سال 2012 مرگبارترین سال در مقایسه با سال های دیگر برای روزنامه نگاران وخبرنگاران بیان شده است که در ان ذکر شده است در سال 2012، 67 روزنامه نگار کشته و یا به قتل رسیده اند و همچنین 879 تن دستگیر و38 نفر روزنامه نگار ویا خبرنگار ربوده شده اند. طبق نظرات این سازمان آزادی مطبوعات در ایران رعایت نگردید و وضعیت مطلوبی ندارد.
حدود آزادی مطبوعات
یکی از بحث های چالش برانگیز در مطبوعات تعیین حدود آزادی آنها بوده است، آزادی مطبوعات چیست؟ چه باید ها و نباید هایی در آن باید رعایت شود آیا آزادی مطبوعات می تواند امنیت ملی را به خطر بیاندازد. بخاطر همین دلایل آزادی مطوبوعات باید دارای چارچوب و قواعدی باشد از جمله اینکه آزادی مطبوعات باید در راستای رسالت و اهداف مطبوعات باشد.بخاطر همین امر محدودیت هایی در کشور در رابطه با آزادی مطبوعات در نظر گرفته شده است طبق اصل 24 قانون اساسی، اول اینکه آزادی مطبوعات نباید مغایر با مبانی اسلام باشد و دوم اینکه مخل حقوق عمومی نباشد.
