مازندران به پرتقال هایش معروف است / با قطب های مرکبات ایران آشنا شوید 

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقل از همشهری آنلاین؛ جعبه‌های مرکباتی که از این منطقه سرریز می‌شود، توسط خودروهای باربری به نقاط مختلف کشور و همچنین برخی کشورهای همسایه صادر می‌شود. نه‌تنها بخش قابل توجهی از تولیدات مرکبات در مازندران یعنی حدود یک‌ششم کل تولید آن متعلق به قائمشهر است، بلکه این شهرستان در کشور هم قطب تولید مرکبات محسوب می‌شود.
چرا قائم‌شهر قطب است؟

چرا قائم شهر قطب مرکبات است؟

آمارها نشان می‌دهد سطح زیرکشت مرکبات دنیا 11 میلیون هکتار، سطح زیرکشت مرکبات ایران 300 هزار هکتار و سطح زیرکشت مرکبات مازندران 120 هزار هکتار است که سهم قائم‌شهر از این آمار، 15 هزار هکتار می‌شود. مازندران‌ با تولید بیش از 3 میلیون ‌و 500 هزار تن در سال بیش از 52 درصد نیاز بازار داخل را تامین می‌کند و سهم قائم‌شهر از این تولید، سالانه بیشتر از 400 هزار تن مرکبات است.
از سطح زیرکشت شهرستان قائم‌شهر حدود 11هزار و500 هکتار پرتقال و 3500 هکتار نارنگی است. آمارها نشان می‌دهد متوسط عملکرد تولید پرتقال در باغات این شهرستان 23تن در هکتار و نارنگی 27تن است و این شهرستان در عرصه صادرات مرکبات به کشورهای دیگر، رتبه اول مازندران را هم در اختیار دارد؛ به‌طوری که سال گذشته بیش از 4 هزار تن از مرکبات این شهرستان به خارج از کشور صادر شد.
بیش از 25 رقم مرکبات شامل انواع پرتقال تامسون، ناول، ناولینا، مورو، سانگین، بیروتی، پرتقال خونی کاراکارا، پرتقال خونی تاراکو، پرتقال خونی موزی، سلطان مرکبات یا گریپ فروت، لیموشیرین و لیموترش و ارقام نارنگی مانند کلمانتین (یافا)، نارنگی زودرس، محلی، انشو و نارنگی پیج، بالنگ، نارنج و ... در قائمشهر تولید می‌شوند و پیش‌بینی شده است که میزان تولیدات مرکبات قائمشهر در سال 1403 رکورد بزند.

بیشتر از 52 درصد از تولید مرکبات کشور متعلق به استان مازندران است، اما چطور شد که مازندران به قطب مرکبات کشور تبدیل شد؟ به ‌گفته معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران، چند دهه است که در مازندران تولید مرکبات انجام می‌شود و طی دهه‌ها، توسعه پیدا کرده است.
آن‌طور که هادی باقری به همشهری توضیح می‌دهد، مراکز تحقیقاتی در این حوزه موجب شده است اقدامات بسیاری خوبی در زمینه تولید مرکبات به‌ویژه توسعه ارقام جدید، با بهره‌وری بیشتر انجام شود و کم‌کم ارقام مناسب با شرایط اقلیمی استان به باغداران معرفی و عوارض و آفت‌ها به حداقل برسد. او با بیان اینکه فصل برداشت مرکبات با نارنگی پیش‌رس آغاز می‌شود، می‌گوید: «اوایل آبان به استقبال برداشت انواع پرتقال و بعد از آن به استقبال رقم عمده مرکبات استان یعنی پرتقال تامسون می‌رویم.» معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با تأکید بر اینکه بعد از برنج، مرکبات مازندران دومین محصول مهم اقتصادی و منبع درآمد در استان محسوب می‌شود، می‌افزاید:‌ «ظرفیت انبارداری محصولات کشاورزی مازندران هم بر همین مبنا با توسعه سردخانه‌ها از 800 هزار تن به یک‌میلیون ‌و 500 هزار تن افزایش یافته است.» به ‌گفته باقری، گردش مالی مرکبات استان بیش از 50 هزار میلیارد تومان است و این خود نشان می‌دهد مسئولان باید توجه بیشتری به تولیدات گیاهی مازندران داشته باشند و بودجه مناسبی را به استان تخصیص دهند؛ هم در جهت توسعه گلخانه‌های عاری از ویروس و هم در زمینه مبارزه با آفات.

به‌ گفته معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران، اوضاع مرکبات سال 1403 در مازندران بسیار خوب است. هادی باقری به همشهری می‌گوید که باغداران توانسته‌اند باغ‌های خود را توسعه دهند و امیدوارند امسال با یک قیمت منطقی که ضامن سود کشاورز و باغدار باشد و کرامت مصرف‌کننده هم حفظ شود، محصولات خود را عرضه کنند. او با بیان اینکه نرخ صادرات از مبدأ مازندران در سال 1403 افزایش 12 درصدی داشته است هم تأکید می‌کند که تا این لحظه، قیمت محصولات باغی و مرکبات به ‌اصطلاح سر درخت، قیمت مناسبی دارد. مازندران‌ با تولید بیش از 3 میلیون ‌و 500 هزار تن در سال بیش از 52 درصد نیاز بازار داخل را تامین می‌کند و سهم قائم‌شهر از این تولید، سالانه بیشتر از 400 هزار تن مرکبات است.

روستای «آب‌توت» و مهاجرت معکوس

روستای «آب توت» در کهگیلویه و بویراحمد نیز یکی از قطب‌های مهم تولید مرکبات است. این روستا در شهرستان گچساران قرار دارد و هر سال در فصل پاییز و زمستان از بیش از 124هکتار از باغستان‌های این روستا محصول برداشت می‌شود. پرتقال و نارنگی دو محصول اصلی این روستا هستند و جالب اینکه، ایجاد باغ‌های مرکبات در روستای آب‌توت و درآمد خوب حاصل از آن، منجر به مهاجرت معکوس ساکنان قدیمی آن از ابتدای دهه 1390 شده است. در فصل برداشت میوه بیش از 120نفر از ساکنان روستاهای همجوار در روستای آب توت به ‌مدت 4‌ماه مشغول کار می‌شوند.

«قیر وکارزین»، بزرگ‌ترین تولیدکننده لیموترش

شهرستان «قیر و کارزین» در استان فارس با توجه به شرایط اقلیمی منحصر به‌فرد، بزرگ‌ترین تولیدکننده لیموشیرین و لیموترش کشور است؛ به‌طوری‌که باغداران این شهرستان سالانه 43 درصد لیموشیرین و 25 درصد لیموترش مصرفی کشور را تامین می‌کنند. محصول برداشت شده از این شهرستان برای مصرف داخلی به کشورهای دیگر نظیر روسیه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس صادر می‌شود. برداشت این محصول توانسته اشتغال‌زایی فصلی برای 20هزار نفر فراهم کند و باعث رونق اقتصادی و معیشت مردم در این شهرستان شود. در شهرستان قیر وکارزین از هر هکتار به‌طور متوسط 38تن لیمو برداشت می‌شود که با توجه به سطح کشت، این رقم در مجموع سالانه به 171هزار تن می‌رسد.

روستای «صنم حاجی‌کلا»

اهالی روستای «صنم حاجی‌کلا» استان مازندران اغلب به باغداری مشغول هستند. در این روستا که قطب تولید مرکبات قائمشهر محسوب می‌شود و در 15کیلومتری جنوب غربی شهرستان قائمشهر واقع شده، کشاورزی (باغداری و شالیکاری) جایگاه ویژه‌ای دارد. البته باغداری از میان این دو مهم‌تر و به‌قولی باصرفه‌تر است. این روستا دارای باغداران نمونه در سطح شهرستان استان است. بیشتر محصول آنها مرکبات مانند تامسون، تامسون خونی، نارنگی، پرتقال و لیموترش است. البته برخی نیز از زمین‌های خود انواع کیوی، توت‌فرنگی، نخود و لوبیا، گوجه فرنگی و حتی گیلاس و آلبالو و سیتی نیز برداشت می‌کنند که در مقایسه با مرکبات بسیار اندک است.