مد ژاپن ظاهر مجزا و متفاوتی دارد که آن را از سایر استایل های مد در جهان متمایز می سازد. با وجود اینکه استایل ژاپنی زیبایی بسیار زیادی دارد، اما پوشیدن لباس های مربوط به این استایل نکات خاص خود را دارد. دلیل این موضوع این است که هر پیراهن ژاپنی دارای قسمت های متحرک، رنگ های روشن و جزئیات خیره کننده است؛ بنابراین به سادگی می توان در اجزای آن غرق شد.
تاریخچه ی لباس های ژاپنی
ژاپن در کل دنیا به استایل منحصر به فرد خود که هیچ جای دنیا مشابه آن وجود ندارد، معروف است. اما دنیای مد ژاپن از کجا شروع شد؟ تاریخچه ی مد ژاپن را می توان به سال ۲۰۰ نسبت داد. زمانی که امپراطوری روم وجود داشت، بسیاری از مردم دنیا از وجود ایالات متحده اطلاع نداشتند و وایکینگ ها هم هنوز به کانادا نرسیده بودند. اما دنیای مد در ژاپن در آن زمان رونق داشت.مجسمه هایی که در آن زمان از خاک رس ساخته شده بودند به تازگی در ژاپن کشف شده اند و دلیل شهرت آن ها مدل لباس هایی است که مجسمه ها به تن دارند. این لباس ها جزئیات بسیار زیادی داشته و اطلاعات بسیار زیادی از سبک لباس پوشیدن آن زمان را در اختیار مورخان قرار می دهند.حدود سال ۶۰۰ موارد بسیار خاص و متمایزی در دنیای مد ژاپن برای نخستین بار پدیدار شدند. در آن زمان لباس های مشابه کیمونو که با عنوان پاوو (Pao) شناخته می شدند برای نخستین بار به طور گسترده مورد استقبال مردم قرار گرفتند. ایده ی این لباس ها از لباس های دربار چین که در آن زمان طبقه ی اشرافی و سلطنتی می پوشیدند، الهام گرفته شده بود.
مدل های مختلف پیراهن ژاپنی
حتی در بین استایل های رایج ژاپنی، مدل ها و طراحی های بسیار متفاوتی وجود دارند که ظاهرهای متمایزی را ایجاد می کنند. با نگاه جزئی تر به مدل های رایج پیراهن های ژاپنی می توانید انواع مختلف پیراهن ژاپنی را تشخیص داده و زمان و موقعیت پوشیدن آن ها را یاد بگیرید.
فیوریسود (Furisode)
فیوریسود یکی از رسمی ترین مدل های کیمونو با آستین های خیلی بلند است. این مدل پیراهن از ابریشم باکیفیت تهیه شده و اغلب به رنگ های بسیار روشن است. فیوریسود جز لباس های بسیار گران قیمت است که توسط خانم های جوانی که آماده ی ازدواج هستند در رویدادهای اجتماعی مهم پوشیده می شود. به دلیل قیمت بالای این لباس و اهمیت آن برای ظاهر اجتماعی خانم های جوان، بسیاری از پدر و مادرها در صورت نیاز فیوریسود را اجاره می کنند. این لباس یک کیمونوی ژاپنی بسیار شیک است.
جونیهیتو (Junihitoe)
جونیهیتو یکی از پیچیده ترین لباس ها است. معنی کلمه ی جونیهیتو، «لباس بلند و گشاد ۱۲ لایه» است. لایه ی درونی این پیراهن ژاپنی از نخ پنبه یا ابریشم سفید تهیه شده است. لایه های بیشتری روی آن قرار دارند که بیرونی ترین لایه کت است. لایه های جونیهیتو شامل یک لایه ابریشم به نام Kosode، یک دامن پلیسه دار به نام Hakama، یک لایه ی خشک و سفت به نام Uchignihu، یک کت دور کمر به نام Karaginu و یک لایه ی ابریشم به نام Uwai همراه با چند Uchigi که پارچه های سبک و صافی هستند که لایه های بیشتری را اضافه می کنند دارد.جونیهیتو به دلیل لایه های زیاد و طراحی پیچیده بسیار گران قیمت و سنگین است. ماساکو، ملکه ی ژاپن در جشن عروسی خود این لباس را پوشید. قدمت این لباس به حدود ۹۰۰ سال قبل و زمانی که زنان دربار ژاپن آن را می پوشیدند باز می گردد. جونیهیتو فقط برای مراسم های بسیار رسمی و تنها توسط افراد بسیار ثروتمند و سلطنتی پوشیده می شود.
کیمونو (Kimono)
لباس های بسیار اندکی وجود دارند که مخصوص یک کشور باشند، اما کیمونو لباسی است که مخصوص ژاپن است. در واقع کیمونو به زبان ژاپنی به معنای لباس یا چیزی برای پوشیدن است. این مدل لباس از قرن ها قبل استفاده می شده و تا امروز هم محبوب باقی مانده است.کیمونو پیراهنی است که به روش خاصی دور بدن جمع و تا می شود. این پیراهن در مدل های گشاد بلند که بلندی آن ها تا روی زمین یا تا روی مچ پا است طراحی می شود. کیمونو آستین های بلند و حجیمی دارد که در رنگ ها و طرح های متنوعی تهیه می شوند. در مدل های سنتی یک کمربند پارچه ای جدا برای بستن کیمونو به کار می رفت، اما در طراحی های جدیدتر کمربندهای پارچه ای اغلب به کیمونو متصل هستند.کیمونو لباس ملی ژاپن است که جنس ها، رنگ ها و طرح های مختلف آن گویای داستان اطلاعات مربوط به تاریخچه ی افرادی است که آن را می پوشیدند. به دلیل اینکه کیمونو جز لباس های سنتی به شمار می رود اغلب در موقعیت های خاص و رویدادهای فرهنگی مانند جشن های چای پوشیده می شود.سال های سال مردان و زنان کیمونو را به عنوان پوشش روزمره استفاده می کردند، اما امروزه کیمونو کمتر در استایل های خیابانی مشاهده می شود. اکنون افراد میانسال ژاپنی هم از کیمونو به عنوان لباس روزمره استفاده نمی کنند، اما این لباس همچنان در رویدادها و جشن های رسمی کاربرد دارد.کیمونوهای سنتی از جنس ابریشم بودند و با دست دوخته می شدند. هنگام جمع کردن آن دور بدن اغلب سمت چب روی سمت راست بدن قرار داده می شود. تنها زمانی که کیمونو برعکس تا می شود، هنگامی است که برای مراسم سوگواری استفاده شود. اغلب اوقات، هاکاما که نوعی دامن شیک و یکی از لباس های سنتی ژاپنی است برای جشن های خاص روی کیمونو اضافه می شود.
نماکی (Nemaki)
پیراهن های نماکی کیمونوهای نخی ای هستند که اغلب در اسپاها و مکان های تفریحی پوشیده می شود. این لباس های بلند گشاد اغلب به رنگ های آبی یا سفید بوده و با جزئیاتی مانند جیب های کوچک که بیشتر مربوط به سبک لباس پوشیدن غربی است همراه شده اند.
شیروماکو (Shiromuku)
شیروماکو سنتی ترین لباس عروس در ژاپن است که رنگ آن به صورت کامل سفید بوده و حداقل دو لایه دارد که با کمربند سفید دور کمر جمع می شوند. عروس همچنین یک پوشش سر سفید و کفش سفید هم به همراه لباس عروس خود می پوشد. شیروماکو اغلب از پارچه ی گران قیمتی مانند ساتن یا ابریشم تهیه شده و روی آن با مهره ها یا گل دوزی کار می شود.
نسخه ی جدیدتر شیروماکو، ایروچیکاک (Irouchikake) یک لباس بدون کمربند دنباله دار است که برخلاف شیروماکو در رنگ ها و پارچه های مختلفی تولید می شود.
اوچیکاک (Uchikake)
اوچیکاک یک کیمونوی سفید با دوخت های بسیار زیاد است که عروس های ژاپنی در مراسم عروسی خود می پوشند. علاوه بر این داماد هم یک کیمونوی مردانه ی مشکی می پوشد. اوچیکاک لباس بسیار بلندی محسوب می شود که بر خلاف لباس های مدل غربی که از پشت دامن بلند هستند این لباس در همه ی جهت های دامن بلند است. در صورت نیاز، شرکت کنندگان در مراسم عروسی در بلند کردن لباس به عروس کمک می کنند. به دلیل قیمت بسیار بالای اوچیکاک بسیاری از افراد ترجیح می دهند برای جشن عروسی خود آن را اجاره کنند.
یوکاتا (Yukata)
یوکاتا هم توسط مردان و هم زنان در ژاپن پوشیده می شود. این پیراهن کیمونویی است که از نخ تهیه شده با الگوهای شابلونی تزئین شده است. این لباس در اصل تنها پس از حمام کردن استفاده می شده است. اما به دلیل اینکه پارچه ی نخی سبک بوده و برای پوشیدن در فصل تابستان مناسب و راحت است، یوکاتا محبوبیت بیشتری برای ماه های گرم سال پیدا کرد. بسیاری از خانم های ژاپنی استایل یوکاتا را بر کیمونوی سنتی ترجیح می دهند زیرا به راحتی تمیز شده و پوشیدن آن راحت است.
استایل های مختلف در دنیای مد ژاپن
در تاریخ ژاپن، لباس های مختلفی وجود دارند و هرکدام از آن ها نشان دهنده یک چیز به خصوص است. شایان ذکر است که در طول تاریخ لباس های ژاپنی دچار تحولات مختلف شدند و مطابق با زمانه خود پیش می رفتند. همه ی مردم دنیا می دانند که مد ژاپن بسیار پیشرو، رنگارنگ و جذاب است. دنیای مد ژاپن نه تنها مشابهی ندارد، بلکه چندین استایل مجزای متمایز مخصوص خودش را عرضه کرده است.
استایل هاراجوکو (Harajuku)
در مجموع بسیاری از این سبک های مد با عنوان مدل هاراجوکو (Harajuku) یا استایل خیابانی شناخته می شوند که به سادگی همه ی انواع مدی که به صورت رایج در شهرهای بزرگ ژاپن، به ویژه توکیو، توسط افراد اهل مد پوشیده می شوند را توصیف می کند. اغلب استایل خیابانی ژاپنی با طرح های دیداری برجسته مانند طرح های جذاب و رنگ های روشن شناخته می شوند. تزئینات بیش از حد اغلب نمادی از سبک مد هاراجوکو است که نام آن از منطقه ی خاصی در توکیو گرفته شده است.
استایل دل کی (Doll Kei)
استایل های دل کی اغلب به صورت پیراهن های بلند یا متوسط تهیه می شوند. پارچه ی آن ها از مخمل یا سایر پارچه های سنگین بوده و تزئیناتی مانند نوارهای طلایی یا طرح های گل دار دارند. رنگ لباس های این استایل اغلب پررنگ و تیره بوده اما رنگ بندی و طرح های گل دار گرافیکی آن ها اغلب جالب توجه هستند.
استایل سویت لولیتا (Sweet Lolita)
پوشیدن لباس های عروسکی در استایل سویت لولیتا بسیار رایج است. در این استایل از رنگ های پاستلی و ملایم و تزئینات فراوان استفاده می شود. تور، روبان، پاپیون و گل نشانه های استایل سویت لولیتا هستند که ظاهری بسیار زنانه و جوان پسند دارد. رنگ صورتی در این استایل بسیار مشهور است. در استایل گوتیک لولیتا رنگ های صورتی و پاستلی با مشکی و قرمز با ظاهری الهام گرفته از ویکتوریا که شامل تورها و روبان های فراوان است جایگزین می شوند.
استایل ویژوال کی (Visual Kei)
استایل ویژوال کی یکی از استایل های گوتیک بسیار شیک است که از رنگ های تیره ی بسیاری استفاده می کند. پیراهن های مرتبط با این استایل اغلب مدل های ماکسی بلند متناسب، پیراهن های A-line متناسب همگام با استایل گوتیک می باشند.
مردم ژاپن چه زمانی لباس های سنتی می پوشند؟
مردم ژاپن دیگر کیمونو را به عنوان لباس روزمره استفاده نمی کنند. این لباس ها در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم از رده خارج شدند. البته کیمونوها همچنان برای جشن های عروسی، موقعیت ها و مراسم های خاص پوشیده می شوند. اخیرا پوشیدن لباس کیمونو رشد چشم گیری پیدا کرده است. این پیراهن در روند مد غربی محبوبیت بسیاری پیدا کرده و همین موضوع منجر به محبوبیت دوچندان این پیراهن شده است. علاوه بر این پیراهن های کیمونو همچنان برای رویدادهای رسمی به کار می روند.
مردم چه زمان و چگونه از کیمونو استفاده می کنند؟
کیمونوها همچنان در جشن های فارغ التحصیلی، جشن های رسیدن به سن بلوغ و جشن های مختلف تابستانی استفاده می شوند. علاوه بر این افراد کیمونوهای تمام مشکی را در مراسم های سوگواری و ترحیم می پوشند. موفوکو (Mofuku) یک کیمونوی تمام مشکی دارای نشان خانوادگی است که در مراسم سوگواری پوشیده می شود. کیمونوهای ساده هم در جشن های چای استفاده می شوند.
کیمونوها همچنان به روش سنتی با زیر پیراهن های خاص پوشیده می شوند. روشی که کیمونو دور بدن بسته می شود این گونه است که سمت چپ روی سمت راست می آید. در صورتی که سمت راست روی سمت چپ قرار داده شود ناخوشایند و بدیمن خواهد بود؛ زیرا نمادی از مراسم ختم و سوگواری است. کیمونوها به صورت سنتی با یک کمربند پهن دور کمر بسته می شدند اما در مدل های جدیدتر کمربند به خود کیمونو متصل است و به سادگی در قسمت کمر بسته می شود.
تفاوت بین کیمونو و یوکاتا چیست؟
استایل های کیمونو و یوکاتا مشابهت بسیاری دارند اما تفاوت آن ها در این است که یوکاتا از نخ پنبه تهیه می شود و آستر و لایه ندارد. علاوه بر این یوکاتا از یک یک نوع پارچه و کیمونو از چند پارچه ی مختلف تهیه می شود. برای اینکه یوکاتا به گونه ای طراحی شده که قابل شست و شو با ماشین لباسشویی باشد، اغلب بدون ناگاجوبان (Nagajuban)، زیرپیراهنی که با کیمونو ست است می پوشند. کیمونو اغلب از ابریشم یا پارچه ای طریف تر از نخ تهیه می شود و قابل شست و شو با ماشین لباسشویی نیست.
زیر کیمونو چه لباسی می پوشند؟
در پیراهن های سنتی ژاپنی، لایه های بسیار زیادی وجود دارد که زیر کیمونو پوشیده می شود. ناگاجوبان لباسی است که از پارچه ی محکم و مقاومی که قابل شست و شو با ماشین لباسشویی است، تهیه شده و به گونه ای پوشیده می شود که لبه های آن از زیر کیمونو مشخص باشند. علاوه بر این می توان زیر کیمونو هایوکو (Hiyoku) هم پوشید. هایوکو به عنوان لایه ای اضافی برای گرم ماندن در روزهای سرد و ایجاد استایل رسمی به کار می رود.