تعریف مهریه
مالی است که به هنگام عقد نکاح شرعا و عرفا و قانونا، ازطرف مرد به زن پرداخت می گردد و صداق، صداقیه، کابین و فرض هم نامیده می شود از جمله حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد ، مهریه یا مهر می باشد. به موجب ماده 1082 قانون مدنی : ” به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید ” . همانگونه که از این ماده مشخص می شود ، به محض اینکه عقدی میان طرفین واقع شد ، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد .
آیا سقف مطالبه مهریه۱۱۰ سکه است؟
در اینجا سه حالت می توان متصور شد:
حالت اول- مهریه کمتر از ۱۱۰ سکه است: که در اینصورت باید تمامی مهریه پرداخت شود، درغیراینصورت برابر قانون رفتار خواهد شد. (مطابق ماده ۲ قانون محکومیت های مالی)
حالت دوم- مهریه دقیقاً ۱۱۰ سکه است: که مانند حالت اول باید تمامی مهریه پرداخت شود، درغیراینصورت برابر قانون رفتار خواهد شد. (طبق ماده ۲ قانون محکومیت های مالی کسانی که برای پرداخت ۱۱۰ سکه اقدام نکنند، راهی زندان می گردند.)
حالت سوم- مهریه بیش از ۱۱۰ سکه تعیین شده است: که در این وضعیت، در ابتدا باید ۱۱۰ سکه مطابق قانون پرداخت گردد. (و درصورت امتناع از پرداخت، مطابق ماده۲ محکومیت های مالی زندان در انتظار فرد خاطی است)
سپس دادگاه تمکن مالی فرد را بررسی کرده و مطابق وضعیت مالی و تمکن وی تصمیم گیری خواهد نمود.
ماده ۲۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی : هر کس محکوم به پرداخت مالی به دیگری شود چه به صورت استرداد عین یا قیمت یا مثل آن و یا ضرر و زیان ناشی از جرم یا دیه و آن را تادیه ننماید دادگاه او را الزام به تادیه نموده و چنانچه مالی از او در دسترس باشد آن را ضبط و به میزان محکومیت از مال ضبط شده استیفا می نماید در غیر این صورت بنا به تقاضای محکوم له ، ممتنع را در صورتی که معسر نباشد تا زمان تادیه حبس خواهد کرد .
(ماده ۲۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ، تقاضای طلبکار در بازداشت کردن بدهکار تا زمان پرداخت و حصول برائت ذمه را به رسمیت شناخته است)

مهریه بالای 110 سکه
وکیل درخواست مهریه به خوبی میداند که مهریه بالاتر از 110 سکه بستگی به تمکن مرد دارد و طبق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی تنها تا 110 سکه را می توان بر اساس این قانون تقاضای اجراییه کرد اما باید بدانید در اقدام از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی شما میتوانید و البته چه بهتر که توسط وکیل متخصص مهریه اقدام به مطالبه کل مهریه کنید یعنی حتی بالاتر از 110 سکه و در مورد دادخواست مهریه نیز پس از اینکه رای صادر شد و طرف مقابل یعنی شوهر تقاضای اعسار داد باید بدانید که در این صورت کل مهریه قسط بندی میگردد یعنی اگر مثلاً مهریه 1000 سکه باشد 50 سکه به عنوان پیش تعیین میگردد و مثلاً ماهیانه یک ربع یا نیم یا تمام سکه بهار آزادی تعلق میگیرد که این مورد بستگی به نظر قاضی و تمکن دارد.
دریافت مهریه بالای ۱۱۰ سکه
دریافت مهریه با توجه به عندالمطالبه و عندالاستطاعه بودن مقادیر بالای ۱۱۰ سکه هم تفاوت هایی دارد. همانطور که قبلا اشاره شد اگر مهریه عندالمطالبه باشد و زیر ۱۱۰ سکه باشد شوهر باید تمام مهریه را پرداخت کند در غیر این صورت زندانی خواهد شد، این پرداخت می تواند با توجه به نظر دادگاه به صورت یکجا یا قسطی انجام شود. در مورد مهریه بالای ۱۱۰ سکه هم مانند شرایط زیر ۱۱۰ سکه شوهر باید تا سقف ۱۱۰ سکه را بپردازد ولی در مورد مقادیر بیشتر از آن عندالمطالبه بودن یا عندالاستطاعه بودن تفاوت هایی را ایجاد می کند.
اگر مهریه به صورت عندالمطالبه باشد و مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد و مرد توانایی پرداخت آن را نداشته باشد شوهر تا زمان پرداخت ۱۱۰ سکه یا جلب نظر همسر در زندان خواهد ماند. این نوع از حبس را حبس ناشی از محکومیت مالی می نامند و بر خلاف حبس ناشی از مجرمیت فقط تا زمان پرداخت بدهی اجرایی است.
اگر مهریه به صورت عندالاستطاعه باشد و مقدار آن بالای ۱۱۰ سکه باشد و مرد توانایی پرداخت آن را نداشته باشد مرد زندانی نمی شود. همچنین دادگاه این امکان را می دهد تا در صورت نداشتن مهریه اموال و منقولات شوهر را توقیف کند و در اختیار زن قرار دهد و بعد از پرداخت مهریه می تواند آن اموال را دوباره بازگرداند. خانواده های زیادی مهریه بالای ۱۱۰ سکه را به این صورت که تا ۱۱۰ سکه عندالمطالبه و باقی مانده عندالاستطاعه باشد در نظر می گیرند تا از حق قانونی تا سقف ۱۱۰ سکه برخوردار باشند و فشار زیادی به شوهر برای پرداخت وارد نشود.(با استناد به ماده 22 قانون حمایت خانواده مصوب 91/12/1)
ماده 22 - هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد ، وصول آن مشمول مقررات ماده (2) قانون اجرای محکومیت های مالی است . چنانچه مهریه ، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد ، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است . رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است .
ماده 2 قانون اجرای محکومیت های مالی - هرکس محکوم به پرداخت مالی به دیگری شود چه به صورت استرداد عین یا قیمت یا مثل آن و یا ضرر و زیان ناشی از جرم یا دیه و آن را تأدیه ننماید دادگاه او را
الزام به تأدیه نموده و چنانچه مالی از او در دسترس باشد آن را ضبط و به میزان محکومیت از مال ضبط شده استیفاء می نماید و در غیر این صورت بنا به تقاضای محکوم له ، ممتنع را در صورتی که معسر نباشد تا زمان تأدیه حبس خواهد کرد.
تبصره - چنانچه موضوع این ماده صرفاً دین بوده و در ذمه مدیون باشد دادگاه در حکمخود مستثنیات دین را منظور خواهد داشت و در مورد استرداد عین در صورتی مقررات فوقاعمال می شود که عین موجود نباشد بجز در بدل حیلوله که برابر مقررات مربوطه عملخواهد شد.
توقیف اموال برای مهریه : اگر قصد توقیف مالی را دارید اول می بایستی بررسی شود که جزء مستثنیات دین نباشد چون در آن صورت حتی بعد از توقیف نیز با اعتراض شوهر، مال مذکور از توقیف خارج می شود اجمالا بدانیم ودیعه مسکن متناسب با شأن شوهر، یک منزل مسکونی متناسب با شأن و ابزار کار از مستثنیات دین هستند ولی خودرو حتی اگر یکی باشد قابل توقیف است.
مهم ترین قسمت کار پس از ثبت دادخواست تامین خواسته مهریه این است که نباید منتظر پیامک دادگاه برای ارجاع به شعبه باقی ماند و می بایستی مکرر و به سرعت از طریق سایت عدل ایران بررسی کرد که دادخواست به کدام شعبه ارجاع شده است تا در اولین فرصت به شعبه مراجعه شود و با ارائه لیست اموال دستور توقیف را از قاضی شعبه در اسرع وقت نماییم. توصیه اکید می شود به جهت کیفیت کار توقیف اموال کل پروسه مربوط به آن را به وکیل مهریه واگذار نمایید.
پس از توقیف اموال باید توجه داشت که ظرف ۱۰ روز پس از صدور قرار تامین خواسته از سوی دادگاه، می بایستی دادخواست مطالبه مهریه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت رسد در غیر این صورت شوهر می تواند با مراجعه به شعبه تقاضای رفع توقیف نماید. هزینه دادخواست تامین خواسته غیر مالی محسوب می شود اما دادخواست مطالبه مهریه مستلزم پرداخت ۵/۳ از قیمت روز سکه های مطالبه شده به عنوان هزینه دادرسی است مگر این که اعسار از پرداخت هزینه دادرسی هم تقاضا شده باشد و دادگاه بپذیرد.
مصادیق مستثنیات دین مطابق مقررات قانونی
- منزل مسکونی که عرفا در شأن محکوم علیه در حالت اعسار او باشد . نکته مهم در این خصوص این است که منزل مسکونی باید مورد نیاز مدیون بوده و در شأن یک شخص بدهکار باشد . بنابراین ، در صورتی که بیش از یکی بوده یا به لحاظ عرفی مازاد بر شأن بدهکار باشد ، قابل توقیف است .
- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است . در این رابطه هم شاخص مورد نیاز و متناسب با شأن او مورد توجه است .
- آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره می شود .
- کتب و ابزار علمی تحقیق و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها .
- وسایل و ابزار کار کسبه ، پیشه وران ، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است .
- تلفن مورد نیاز مدیون .
- مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود ، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستاجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد . بنابراین ، مبلغی که بعنوان ودیعه پرداخت شده در صورتی که نتواند اجاره بها را بدون مبلغ ودیعه بدهد و در شان خودش باشد ، قابل توقیف نیست .
در نهایت توصیه می شود زوجه در تعیین مهریه معقول نهایت دقت را مبذول فرماید چرا که انتخاب غیر عاقلانه مهریه می تواند مشکلات بسیار زیادی را برای زن و شوهر در پی داشته باشد، افزایش پرونده های مربوط به عدم توانایی پرداخت مهریه و تعداد بالای محکومین زندانی نشان از رشد انتخاب های نامعقول و احساسی است، متاسفانه دریافت مهریه امروز تبدیل به یک اهرم فشار برای خانواده ها شده است تا مشکل عدم اطمینان نسبت به داماد را حل کنند و ازدواج صورت گیرد. در حالی که مهریه نمی تواند عنصر اطمینان و اعتماد را ایجاد کند، با مراجعه به دادگاه ها شما شاهد پرونده های بسیار زیادی خواهید بود که سال ها است در جریان هستند و دریافت مهریه از سوی زن انجام نشده است و شوهر هم با انواع روش ها قصد دور زدن پرداخت مهریه را دارد و دریافت مهریه به هفت خان تبدیل شده است و یک روند فرسایشی گرفته است.
در مواردی که تعداد آنها کم هم نیست این شوهر است که درگیر یک کلاهبرداری می شود، زنان زیادی هستند که بعد از یک بازی احساسی و ازدواج با مهریه بالا بلافاصله دریافت مهریه خود را شروع می کنند و باعث بروز مشکلات بسیار زیادی می شوند. پس بهتر است در هنگام تعیین مهریه خانواده ها عاقلانه تر تصمیم گیری کنند، و اگر قرار است دریافت مهریه انجام شود باید به گونه ای معین شود که زن به حق خود برسد، ازدواجی که از ابتدا بر اساس بی اعتمادی صورت گیرد بهتر است که هیچ گاه صورت نگیرد.