معرفی فیلم بید مجنون

سه شنبه، 04 آبان 1400 زمان مطالعه 6 دقیقه

بید مجنون نام فیلمی به کارگردانی مجید مجیدی است. بید مجنون که با نام‌های بازگشت و بار دیگر زندگی مراحل ساخت را طی کرد پس از فیلم‌های بدوک، پدر، بچه‌های آسمان، رنگ خدا و باران، ششمین فیلم بلند مجید مجیدی است.

خلاصه داستان بید مجنون

مردی پس از سال ها، طی عمل جراحی که در خارج از کشور انجام می گیرد، بینایی خود را باز می یابد؛ و در ادامه با مشکلاتی در زندگی مواجه می شود نابینایی که از ۸ سالگی بینایی خود را از دست داده است امیدی می یابد برای دیدن دوباره رنگ ها و خطوط زندگی عادی. یوسف در تصور آنکه با یافتن بینایی خود به خود حقیقی دست خواهد یافت و پس از آن خواهد توانست ارتباطی در خور خود با خدای خود برقرار نماید با خدای خویش عهد می بندد که در صورت توان مجدد برای بینایی در راه خداوند زندگی کند و آن زندگی ساده و متمرکزی که تا بحال داشته است را با این امکان و فرصتی که مجدداً در اختیارش قرار خواهند داد غنی تر سازد و رشد دهد. اما وقتی در شرایط واقعی قرار می گیرد و زرق و برق زندگی را مشاهده می کند همچون بید بر سر ایمان خویش می لرزد.

نکاتی درباره فیلم بید مجنون

بعد از اکران زن زيادی (تهمينه ميلانی)، ماهی ها عاشق می شوند (علی رفيعی) و خيلی دور، خيلی نزديک (رضا ميرکريمی)، بيد مجنون به کارگردانی مجيد مجيدی از نيمه دوم مرداد بر پرده سينماهای تهران و شهرستانها رفته است، در حالی که کافه ترانزيت (کامبوزيا پرتوی) و گيلانه (رخشان بنی اعتماد) هم در راه است.بيد مجنون، پرطرفدارترين فيلم جشنواره بيست و سوم فجر، در ۹ رشته نامزد دريافت سيمرغ شد و در نهايت چهار سيمرغ بلورين را به خود اختصاص داد. اين فيلم سيمرغ بلورين بهترين صدابرداری (يدالله نجفی)، سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول مرد (پرويز پرستويی، سيمرغ بلورين بهترين کارگردانی (مجيد مجيدی) و نيز سيمرغ بلورين بهترين فيلم از نگاه تماشاگران را دريافت کرد. يوسف، پس از جراحی، بی تاب ديدن، شبانه، خود پانسمان چشمهايش را باز می کند. عبور نور، هجوم رنگ، ديدن؛ ديدن پس از ۳۸ سال. يوسف، بی قرار و مجنون حس تازه خود، در راهروهای بيمارستان سرگردان می شود. بازی جنون زده پرستويی، به همراه کارگردانی نرم و دقيق و دور از افراط مجيدی، اين صحنه را در يادها حک می کند.يوسف هيجان زده و شوريده حالِ حس و توانايی نويافته خود، به وطن بازمی گردد. در فرودگاه مستقبلان فراوانی پشت حايل شيشه ای به استقبال او رفته اند. نگاه کاوشگر يوسف در ميان جمعيت می چرخد و می چرخد، تا مادر و همسر و دختر خود را می يابد. باز هم با همراهی پرستويی و مجيدی، صحنه مجذوب کننده ديگری پرداخته می شود.اين دو سکانس پياپی، اوج جذابيت فيلم است. اما نه پيش از آن فيلم چنان جذبه ای دارد و نه در ادامه می تواند در آن سطح کيفی حفظ شود. لاجرم اين دو تکه از کل اثر جدا می ماند.مجيدی بيد مجنون را چهار سال پس از باران می سازد.او کار خود را به عنوان بازيگر در آثار مذهبی آغاز می کند، اما از همان آغاز، هر چند بی سر و صدا، دغدغه های فيلمسازی خود را پی می گيرد.پس از ساخت چند فيلم کوتاه، با پشتيبانی حوزه هنری نخستين فيلم بلند خود، بدوک را در ۱۳۷۰ می سازد، که مورد توجه قرار می گيرد و او به ادامه راه ترغيب می شود. مجيدی از همان ابتدا راهش پيدا بود و لابلای شيوه های گوناگون فيلمسازی سردرگم نبود. فضای آشنای فيلمهايش، چه برای کودکان و چه بزرگسالان، همواره در سطح معلومی سير کرده است؛ نه دچار خيزاب شده و نه به گل نشسته است.مجيدی که فيلمسازی را با کودکان آغاز کرده و زبان تصويری خاص خود را هم از آن وادی آموخته است، در دو کار اخيرش از دنيای کودکان فاصله می گيرد و سراغ بزرگسالان می رود؛ اما همچنان همان سبک و سياق آشنای سينمای کودکش در اين آثار جاری است. با آن که دو نويسنده ديگر( فؤاد نحاس و ناصر هاشم زاده)، در نگارش و پرداخت فيلمنامه با مجيدی همکاری کرده اند، و علی رغم نامزدی بهترين فيلمنامه جشنواره فجر، حاصل کار اين سه فيلمنامه نويس درخشش چندانی ندارد. اگر حتی عدم يکدستی روايت را به انتخاب آگاهانه فيلمساز نسبت دهيم، ضعف گفتگوها ديگر توجيه فنی خاصی ندارد. با اين حال روايت کلی قصه و توصيفهايی که به مدد پرداخت تصويری کارگردان حاصل آمده است را می توان امتيازی ويژه برای فيلمنامه برشمرد.تصاوير فيلم تا پيش از بينايی يوسف چشم نواز و بهشتی است. دنيا، تکه ای از بهشت است. اما نور با خود اثرات دوزخ را همراه دارد. نور، اين بار نورالسماوات والارض نيست.پس از بينايی اغلب تصاوير حاکی از آلودگی و خرابی است: تلويزيونها تصاويری از فقر و جنگ و وحشی گری را نمايش می دهند، بچه ها در مترو جيب مسافران را می زنند، چشم با خود حرص و دنياطلبی را می آورد...بيد مجنون هرچند برای مخاطب بزرگسال ساخته شده است، اما مجيدی همچنان همان الفبايی را به کار می برد که در سينمای کودکش به کار می برد: ساده و صريح و ملموس. در اين دنيا خدا ساده و دم دست است و رابطه با او آسان. دنيای فيلمهای مجيدی دنيای کودکانه ای است که ـ شايد ـ او در کودکی اش در ميان داستانهای دينی آموخته و حالا به همان راحتی و سادگی آن را بازتاب می دهد: خوبی، بدی، پاکی، توبه، نياز، دعا...در انتهای داستان اما، مجيدی به پيروی از نيت دينی اش، به نتيجه گيری ساده، اما قاطعی می رسد که همين حاصل، فضا، تصاوير، درام و جوهره فيلمش را تنزل می دهد. همان اتفاقی که در خيلی دور، خيلی نزديک رضا ميرکريمی هم می افتد و مرام مذهبی فيلمساز با يک نتيجه گيری محتوم، انديشه فيلم را کم اثر می کند.مجيدی در ادامه حرکت باحوصله و يکنواخت خود در فيلمسازی، بيد مجنون را می سازد، که نه جايگاه ويژه ای بالاتر از آثار قبلی او می يابد و نه پايين تر.در فيلمی که از ديدن و نديدن روايت می کند، بار سنگينی بر دوش فيلمبرداری همچون محمود کلاری است. از او توقع می رود که بيش از آن که چشم می بيند به تصوير کشد؛ آن چه را که چشم نمی بيند، ببيند. در اين ميان هرچند تصاوير کلاری پاکيزه و خوش رنگ است، اما به فضای دوگانه فيلم مددی نمی رساند.در عوض صدای دالبی فيلم غالبا تأثيرگذار است و فضای دو گانه قصه را همراهی می کند. گرچه گاه به ورطه افراط می افتد، اما در بسياری اوقات چيزی فرای تصاوير و بينايی ارائه می دهد.اما شايد والاترين امتياز فيلم، بازی پرويز پرستويی در نقش يوسف باشد. وقتی می بينيم که مجيدی اين بار از عادت مألوف خود عدول کرده و به جای استفاده از نابازيگران و يا بازيگران گمنام سراغ ستارگان رفته، شايد در آغاز گمان کنيم که اين ترفندی برای جلب مخاطب بوده است، ولی وقتی فيلم را می بينيم خبردار می شويم که اين بار چاره ای جز بهره گيری از بازيگر توانايی چون پرستويی نبوده است. بدون شک بيد مجنون و نقش يوسف، بدون حضور پرستويی يکسره متفاوت از آن چه هست می شد.

کارگردان فیلم بید مجنون

مجید مجیدی متولد 1338 تهران است. وی فعالیت هنری خود را با بازی در نمایش های صحنه ای آغاز کرد و سپس به «حوزه اندیشه و هنر اسلامی» پیوست و به بازی در نمایش و نویسندگی و کارگردانی فیلم کوتاه پرداخت. نویسندگی و کارگردانی فیلم کوتاه «انفجار» نخستین تجربه اوست، که با دوربین 16 م.م فیلمبرداری شد و فیلم «بدوک» اولین فیلم بلند در مقام کارگردانی می باشد.