معرفی فیلم دشمن زن

اگر بخواهیم قضاوت عادلانه ای در مورد این فیلم داشته باشیم باید جدا از رخدادهای تکراری آن؛ کارگردان را به واسطه برخی از جسارتهایی که به خرج داده است تحسین نمود.چرا که توانسته است در چنین حال و هوائی تا مرز عقاید فمینیستی پیش برود و ظریفانه روی یک لبه تیز قدم بزند.
حتماً شما هم مثل من به یاد دارید که دهه هشتاد ازلحاظ اوضاع سیاسی و اجتماعی چه حال و هوایی داشت.دوران تحریم و قطعنامه دانی که پاره نمی شد و آن چیزی که لولو برد یک طرف، شرایط سخت زندگی، کمبود کالاهای اساسی یا افزایش قیمت های عجیب وغریب که در پی افزایش نرخ دلار اتفاق می افتاد از طرف دیگر، جامعه ایرانی را به شدت ناامید و مستأصل کرده بود.ازلحاظ جامعه شناسی سینما، طبیعی است که در چنین شرایطی اقبال عامه مخاطبان به سمت فیلم های کمدی سبکی باشد که آن ها را برای حداقل نود دقیقه از شرایط نگران کننده زندگی شان دور کند.در همین شرایط هم بود که سیل کمدی های سخیف و بی خاصیت روانه پرده سینماها شد تا با سوءاستفاده از این رغبت مخاطبان با دم دستی ترین، مبتذل ترین و جلف ترین شوخی ها فروش فیلم ها تضمین شود.فیلم های تولیدشده در این دهه اکثراً در این گروه جای می گیرند تا در این سال ها نه تنها شاهد یکی از تاریک ترین دورهای سیاسی و اجتماعی باشیم بلکه فرهنگ و هنر و به ویژه سینما نیز این افول را تجربه کنند.اگر این ها را یادتان باشد، حتماً یادتان می آید که در آن دوره انتقادات به ساخت پی درپی این فیلم ها اغلب با واکنش تند تماشاچیان همراه بود که سینمای خاص را نباید به مخاطبان عام تحمیل کرد و در این شرایط دشوار زندگی فقط نود دقیقه خوش بودن کافی است و کسی به فیلم های تلخ و تاریک اجتماعی نیازی ندارد؛ وقتی خود هرروزه این فیلم ها را زندگی می کنیم.نتیجه این دوره از فیلم سازی ایران چه بود؟ با بهبود نسبی اوضاع، سینما هم رونق گرفت و چهره هایی که از میان همان ناامیدی و شرایط نابسامان بر خواسته بودند فرصت درخشش یافتند اما زمان زیادی طول کشید تا اعتماد همان مخاطبان به سینما جلب شود.درنتیجه سال ها تولید فیلم های ضعیف و مبتذل، سینما نه تنها مخاطبان خاص خود را ازدست داده بود که مخاطبان عام نیز که دیگر با این کمدی های بی ارزش راضی نمی شدند، ترجیح می دادند با تهیه نسخه فیزیکی آثار در کنار خانواده با هزینه کمتر فیلم ببینند، زیرا تجربه ثابت کرده بود خرید بلیت و نشستن در سالن سینما اغلب به نتیجه خوبی منجر نمی شود و این گونه حداقل هر وقت از تماشای فیلم خسته می شدند دی وی دی را از دستگاه درآورده و به سویی پرتاب می کردند.اکنون کم کم که سینمای ایران توانسته بر جبر زمانه غالب شود و دوباره با مخاطبان خود آشتی کند، حالا که سینمای ایران بیش از هر زمان دیگری مرزهای جغرافیایی را درنوردیده است و سینماگران ایرانی در تمام جشنواره های معتبر جهانی درخشیده اند، درست زمانی که فکر می کردیم جهش بزرگی به سوی یک سینمای مستقل، بومی درعین حال بین المللی و موفق را در پیش خواهیم داشت، به یک باره شرایط اجتماعی و اقتصادی بار دیگر سخت می شوند و نم نمک و آرام آرام فیلم های مبتذلی که فقط تکیه بر فروش گیشه و نیاز مخاطب به تجربه فضایی متفاوت از زندگی روزمره شان دارند، از گوشه و کنار سر برمی آورند و خودی نشان می دهند، گیشه ها را فتح می کنند و حالا به جای انتظار برای یک پرش به سوی موفقیت، با نگرانی شمارش معکوس سقوط دوباره سینما را نظاره گر هستیم.این مقدمه نسبتاً طولانی را گفتم تا راجع به «دشمن زن» صحبت کنم.فیلمی که حرفی برای گفتن ندارد و در یک کلام بد است.«دشمن زن» ادامه فیلم هایی است که دریکی دو سال اخیر زیاد می بینیم و شاید این فیلم را بتوان پایین ترین نقطه سقوط سینمای ایران به ورطه خنده محض آن هم با شوخی های مبتذل، جنسی و سخیف دانست.سینمایی که سودای اخلاق مداری دارد اما چیزی فراتر از دغدغه های جنسی عرضه نمی کند. «دشمن زن» تکراری ترین فیلم سینمای ایران است. از خط اصلی داستان بگیرید تا کاراکترها و دیالوگ ها همه و همه از میان سینمای فیلمفارسی، فیلم های افتضاح دهه هشتاد و شوخی های رایج فضای مجازی بر خواسته است و به اندازه همین شوخی ها هم پوچ و سطحی است.«دشمن زن» بزرگ ترین ضربه را از فیلم نامه اش می خورد. فیلم نامه ای که شاید اگر باراهنمای فیلم نامه نویسی برای احمق ها نگاشته می شد پخته تر و قابل قبول تر می بود.کاراکترها بی هدف روی پرده پرسه می زنند، عاشق می شوند و فارغ می شوند، معرفت به خرج می دهند و بی مرامی می کنند و خط اصلی داستان در میان مسیر خطی و بی افت وخیز گم می شود.«دشمن زن» به عنوان فیلمی که قرار است کمدی باشد، یک موقعیت کمدی نخ نما را به تصویر می کشد که از «گنج قارون» تا «بی وفا» به تصویر درآمده است و اتفاقاً نقطه مشترک دیگر این فیلم آخری با «دشمن زن» بازی گوهر خیراندیش در نقشی مشابه است.فیلم نامه بی دروپیکر «دشمن زن» نه تنها این موقعیت کمدی را پرورش نمی دهد (اگر بعدازاین همه تکرار اصلاً قابلیت بازپرداخت خلاقی وجود داشته باشد) بلکه حتی سعی در آفرینش کمدی هم نمی کند و تمام شوخی ها و لحظاتی که قرار است خنده دار باشد هرروز در صفحات دنیای مجازی دست به دست می شوند و هر کس حداقل یک بار به آن ها خندیده است.این استفاده بی شرمانه از کمدی که توسط مردم ساخته می شود و دست به دست می شود و دوباره به همان مردم فروخته و خورانده می شود در فیلم های این روزها زیاد دیده می شود اما در «دشمن زن» آن قدر زیاد است که فکر می کنیم اگر فضای مجازی نبود احتمالاً اصلاً فیلمی به نام «دشمن زن» هم نبود.اجازه بدهید راجع به منطق دراماتیک هم حرف نزنیم چراکه اصلاً وجود ندارد، انگار فیلم نامه نویس محترم فراموش کرده است که اوضاع فعلی جامعه با دهه سی و چهل شمسی تفاوت اساسی کرده است و به کل با چیزی به اسم ظرف زمان آشنایی ندارد که روایتش این همه سؤال در ذهن مخاطب ایجاد می کند. نام محسن قرایی که به عنوان یکی از مستعدترین فیلم سازهای نسل جدید شناخته می شود به عنوان مشاور کارگردان هم معمایی است که پاسخی برای آن پیدا نمی شود.کاش قرایی حداقل درانتخاب بازیگران کمکی به امینی می کردتاهمین فیلم نامه ضعیف وداستان تکراری کمی قابل تحمل می شد.حضورسام درخشانی درنقش اول این فیلم،آن هم باارائه چنین تصویری جزفتح گیشه چه توجیه دیگری داشته است؟استفاده از بازیگری که به واسطه سریال «پژمان» شناخته شد و هنوز هم موفق ترین نقش هایش را کنار پژمان جمشیدی ایفا می کند، در نقش لوطی با مرامی که اتفاقاً قرار است شبیه جورج کلونی باشد، به جز استفاده از محبوبیت دوره ای این بازیگر و چهره اش چه دلیل دیگری داشته است؟کریم امینی در مقام کارگردان سعی داشته تا به سینمای فیلم فارسی و قهرمان های آن هم ادای احترامی کند و در همین راستا عبایی به تن سام درخشانی دوخته است که هرچقدر برازنده بازیگرانی چون ناصر ملک مطیعی بود به تن درخشانی زار میزند و لکه ننگی پاک نشدنی برای شمایل کلاه مخملی سینمای ایران است.الناز حبیبی هم بازیگری نیست که در سینما خیلی جدی اش بگیریم، اما هیچ وقت تا این حد مثل یک دختربچه لوس و اعصاب خردکن ظاهرنشده بود که حضورش در یک فیلم را کلاً زیر سؤال ببریم.بهرنگ علوی با همه مهارت های بازیگری اش به قر دادن با آهنگ جواد یساری در فیلم بسنده می کند تا ترکیب این دو عنصر، حضور جواد یساری به عنوان خواننده قبل از انقلاب و رقص و آواز رستورانی (بخوانید کاباره ای) مردم ناامید و خسته را مشتاق تماشای فیلمی کند که شاید بتواند حالشان را خوب کند و مثلاً خط قرمزها را جابه جا کند.در مورد بهاره کیان افشار هم که گویا این روزها تنها بازیگر زن سینمای ایران است و اگر در یک فیلم حضور نداشته باشد باید تعجب کنید، باید بگویم آن قدر نقشش سرگردان و بی انگیزه است و آن قدر بد پرداخته شده است که اصلاً جایی برای بازی و هنرنمایی ندارد؛ درست مثل بهرنگ علوی اما کمی بدتر.با همه این ها «دشمن زن» فیلم مهمی در سینمای ایران است؛«دشمن زن»می تواند پایانی براین فیلم های به اصطلاح کمدی باشدکه فقط دغدغه های جنسی دارندیاتسهیل کننده مسیرآثارضعیف تروتجاری تر.

کارگردان فیلم دشمن زن