معرفی فیلم رضا

یکی از نشانه های نوگرایی در سینمای ایران ، ابتکار وسواس گونه ی فیلم هایی مانند " رضا " است. " رضا " یک برداشت آرام از یک ازدواج و عاشقانه ی مدرن با گوشه و کنایه های تند به سبک کمدی های وودی آلن است. داستان فیلم حول قهرمان شوخ طبع و خشن فیلم ، رضا ( بازیگر آن ، نویسنده و کارگردان فیلم علیرضا معتمدی است ) که نمونه ای از یک انسان منفعل و بی انگیزه است و زنی که بدون اینکه رضا تاثیری داشته باشد مرتبا وارد زندگی او می شود یا از زندگی او بیرون می رود ، شکل گرفته است. با اینکه فیلم شروع آرامی دارد و عجله ای برای روایت داستان فیلم وجود ندارد ، اما داستان مانند حکایت یک زندگی واقعی جذاب و درگیرکننده است.رضا با هیکلی مانند بازیکنان راگبی ، موهای بلوند و ریش قرمز اش ، انگار از تبار وایکینگ هاست. با اینکه چاق است اما مانند اهالی اسکاندیناوی خوش چهره است. او ادعا می کند که از آخرین اعضای قبیله ای است که قرن ها پیش به شهر مقدس اصفهان مهاجرت کرده اند. او را می بینیم که در آپارتمان دلباز و نورگیرش که با میراث ابا و اجدادی اش پر شده می خوابد. او وقتی از خواب بیدار می شود ، لباسش عوض می کند و دوباره به تخت باز می گردد.متوجه می شویم که این رفتار برای طفره رفتن و به تاخیر انداختن رویارویی با یک بحران احساسی در زندگی اوست. همسرش فاطی (سحر دولتشاهی) بدنبال طلاق گرفتن از اوست. برخلاف بسیاری از جدایی های ناراحت کننده در درام های ایرانی مانند جدایی نادر از سیمین ، جدایی آنها شبیه به جداشدن دوستانه ی دو دوست خوب است. فاطی دارای یک شخصیت خودخواه و شوخ طبع است که از این نظر بسیار شبیه خود رضا است. آنها برای طلاق خود پیش یک قاضی می روند و در تلاشند تا نشان دهند که تفاوت های غیرقابل انکاری با یکدیگر دارند. در انتها فاطی فقط باید ثابت کند که باردار نیست تا حکم طلاق جاری شود.پس از 9 سال زندگی مشترک رضا بشدت احساس تنهایی می کند و مسیر خود را گم کرده است. بذر تردید توسط قاضی در فکر رضا کاشته می شود که به آنها اعلام میکند " طبق قوانین اسلامی ، زوجین سه ماه و ده روز فرصت دارند برای تغییر نظر و ابطال حکم طلاق وقت دارند". فاطی حتی نمی داند چرا می خواهد رضا را ترک کند. او فکر می کند که رضا دیگر برای او جذاب نیست.رضا یک استودیو معماری بسیار جذاب را مدیریت می کند و کار او بازسازی مکان های باستانی و ساختمان های تاریخی اطراف شهر است ، اما با شرایط پیش آمده تمرکز کردن روی کارش برای او دشوار است.همچنین او یک نویسنده نیز هست که این یک المان اتوبیوگرافیک را به شخصیت اضافه می کند ( معتمدی یک نویسنده ، شاعر و نمایش نامه نویس است).رضا شروع به روایت داستان مهاجرت نیاکان خود به اصفهان میکند. سالها پیش ، یک پیرمرد صدساله یک برای زیارت آمده بود ، مریض می شود و همراهانش او را در بیایان رها می کنند تا بمیرد ، اما او سلامتی خود را باز می یابد و دوباره ازدواج کرده و صاحب فرزندان زیادی می شود. این روایت به وضوح به زندگی رضا و امید او برای آینده روشن تر ارجاع داده شده است. بدلیل کمدی کمرنگ موجود در فیلم ، اغلب انتظارات مخاطب برآورده نمی شود. رضا با دلشکستگی در ساعات پایانی شب به کافه ای می رود. آنجا خدمتکار جوانی را در حال گریه می بیند و سعی می کند تا با او آشنا شود اما بعد متوجه می شود که آن دختر صاحب کافه است. ویولت (ستاره پسیانی) با اینکه با رضا اختلاف سلیقه دارد (او تفریحات خارج از محیط های بسته دوست دارد اما رضا از پیاده روی و ماهی گیری متنفر است) اما قبول می کند که دوباره او را ملاقات کند. آنها با هم وارد یک رابطه ی احساسی می شوند. دقیقا زمانی که رضا آماده می شود تا ویولت را به منزل خویش دعوت کند ، سر و کله ی فاطی پیدا می شود و رضا به شکل غیرمحترمانه ای ویولت را رد می کند.در سکانس های پایانی فیلم ، رضا زن سومی (نسیم میرزاده) را تحت شرایطی عجیب ملاقات میکند.آنها با هم در حال اسب سواری هستند که ناگهان رضا مریض شده و او رضا را به بیمارستان می برد. دقیقا مانند آن پیرمرد در داستان رضا ، او ابتدا بنظر می رسد که مُرده است اما توسط یک شاهزاده ی زیبا به زندگی بازگشته و شاید همین راهی برای ادامه نسل او باشد.برای اکثر پلان ها از قاب ثابت استفاده شده که یک ظاهر تمیز و منظم به فیلم برداری کار می دهند اما هر از گاهی بدلیل طولانی شدن پلانها خسته کننده نیز بنظر می رسد. اما فیلم برداری جذاب علی تبریزی دارای لحظات جادویی نیز هست. صحنه ی عبور نور از پنجره های چوبی یکی از آن صحنه هاست. موزیک ملایم فیلم که شامل صدای زنانه و نوای ساکسیفون آهنگ " تابستان " است نیز بسیار دوست داشتنی است.

کارگردان فیلم رضا

علیرضا معتمدی متولد سال 1357، کارگردان، نویسنده و بازیگر است. او از سال 1372 در انجمن سینمای جوان کار در سینما را آغاز کرد و با دوستانش فیلم کوتاه ساخت. وی تاکنون در زمینه های مختلفی از جمله نویسندگی فعالیت داشته است ولی به دلیل تجارب تلخ در همه ی زمینه های سینما، این عرصه را به مدت 5 سال ترک کرد و در بخش تبلیغات و صنعت فعالیت می کرد، تا اینکه در سال 1397 تصمیم گرفت مجددا به سینما بازگردد و فیلم بسازد، از این رو داستان «رضا» را به تصویر کشید. اولین فیلم کوتاه علیرضا معتمدی در سال 1399 در سینما هنر و تجربه به نمایش درآمد. او در این اثر به عنوان فیلمنامه نویس، بازیگر، تهیه کننده و کارگردان حضور داشت و برای نوشتن فیلمنامه از زندگی روزمره و تجربیاتش کمک گرفته بود ولی تاکید داشت که سرنوشت «رضا» (نقش اصلی فیلم) بر اساس واقعیت زندگی شخصی اش نیست. وی این فیلم را در زادگاهش یعنی اصفهان ساخت و در رابطه با هم خوانی این فیلم با زندگی شخصی اش گفته است، ناصر تقوایی در یکی از ورک شاپ هایش در شهر اصفهان به هنرجویان خود ضمن آموختن راه و رسم فیلمسازی توصیه کرد، وقتی فیلمساز شدند درباره خودشان، شهرشان و دور و اطراف شان فیلم بسازند، همین نکته کوتاه اما کلیدی باعث شد تا این نویسنده اولین فیلم خود را بر این مبنا بسازد. نکته قابل توجه در رابطه با ساخت «رضا» این است که علیرضا معتمدی به دلیل شرایط و ضوابط سختی که برای گرفتن مجوز کارگردانی خانه سینما وجود دارد با پروانه ساخت ویدیویی فیلم را ساخت، به همین دلیل از پخش فیلم او برای اکران عمومی مخالفت شد و در نهایت در سینمای هنر و تجربه به اکران درآمد، دلیل آن وقفه دو ساله از اتمام کار تا اکران نیز همین مسئله بود. کیومرث پوراحمدکه در کنار علیرضا معتمدی تهیه کنندگی این کار را بر عهده دارد، در حقیقت برای کمک به علیرضا معتمدی برای کمتر کردن فشارها بر او برای ساخت اولین فیلمش در این کار حضور پیدا کرد، کارگردان فیلم «رضا» در این رابطه گفت: "کیومرث پوراحمد درست زمانی که همه به سمت من سنگ پرت می کردند به کمک من آمد و در کنار من ایستاد و چون کارت تهیه کنندگی داشت به عنوان تهیه کننده به من کمک کرد." در فیلم «رضا» از قطعه ای از شهرام ناظری استفاده شده است که عده ای براین باور بودند که این آهنگ به طور اختصاصی برای این فیلم ساخته شده ولی علیرضا معتمدی این را رد کرده و گفته است که این آهنگ به طور عمومی منتشر نشده است و در یک اجرای خصوصی قدیمی پخش شده و وی از شهرام ناظری خواهش می کند تا بتواند از این قطعه در فیلمش استفاده کند ولی اکنون آن اختصاصا متعلق به فیلم است. علیرضا معتمدی درباره داستان فیلمش و دلیل نوشتن شخصیتی مثل "رضا" عنوان کرد که این فیلم رئال نیست ولی منطق آن طوریست که باورپذیر می باشد، وی در این فیلم به دنبال رویکردی برای شخصیت رضا و نحوه زندگی اش نبوده که همه آن را بپذیرند، در عوض می خواهد نوع نگاه و زندگی «رضا» را به مخاطبینش پیشنهاد دهد، زیرا به نظر وی روش "رضا" برای زندگی نشات گرفته از تجاربش به دلیل سن و سالش است و متوجه شده در این جهان بزرگ و کهکشان های بی انتها خیلی چیزها در اختیار خودت نیست و نمی توانی تغییر ایجاد کنی و هر چقدر قوی، زرنگ، خوشگل و… باشی بعضی موارد عوض نمی شوند و مجبوری بپذیری. در مقابله با زندگی دو راه وجود دارد: یا غمگین و افسرده شوی یا سعی کنی در همین وضعیت به راهت ادامه دهی و بپذیری که شرایط تغییر نمی کند. وی هم در فیلم «رضا» سعی کرد راه دوم را انتخاب کند، زیرا به نظرش این مسیر تازه و جذاب تر است. علیرضا معتمدی در مصاحبه ای افزود: "من یک رمان نوشته بودم که داستان «رضا» یک فصل از آن رمان است. موقعی که نوشتم، خیلی تصویری و سینمایی بود. نوشتن که تمام شد، مردد بودم آن را چاپ کنم یا نه. تصمیم گرفتم آن را تبدیل به فیلم کنم، با همان قالبی که در رمان بود، یعنی با یک آدمی همراه می شویم و همان احوالات روحی را با او تجربه می کنیم. به همین جهت هم هست که نوع روایت در آن بیشتر از این که شبیه روایت در سینما باشد، شبیه قصه و ادبیات است." در این فیلم سحر دولتشاهی، ستاره پسیانی، رضا داوودنژاد، سولماز غنی، افسر اسدی و علیرضا معتمدی به ایفای نقش پرداخته اند. این فیلم توانست برنده جایزه "سینه پلاس" از جشنواره بلفور به همراه جایزه نقدی حمایت از اکران عمومی فیلم در کشور فرانسه، همچنین کسب تقدیرنامه هیات داوران از جشنواره بمبئ و برنده جایزه بهترین فیلم از جشنواره آسیایی بارسلون شود. از دیگر دستاوردهای این فیلم می توان به حضور در جشنواره های معتبری مانند سائوپائولو، بمبئی، بلفور، پکن، هانوی و سن دیه گو اشاره کرد. علیرضا معتمدی خطاب به دیگر فیلمسازان گفت: "من تک و تنها فیلمم را ساختم. توصیه ام نیز به فیلم سازهای جوان، این است که برای ساخت فیلم خود از کسی کمک نخواهند و به یاری هیچ کس امید نبندند."

بازیگران فیلم رضا

سحر دولتشاهی، علیرضا معتمدی، ستاره پسیانی، رضا داوودنژاد، افسر اسدی، سولماز غنی، نسیم میرزاده، پانته آ مرزبانیان

سایر عوامل فیلم رضا

• نویسنده و کارگردان :علیرضا معتمدی
• تهیه کننده :کیومرث پوراحمد
• مدیر فیلمبرداری :علی تبریزی
• طراح صحنه :کیوان مقدم
• طراح لباس :سارا سمیع
• صدابردار :رشید دانشمند
• تدوین گر:میثم مولایی
• طراح گریم :عظیم فراین
• صدا گذار:امیر حسین قاسمی
• مدیر برنامه ریزی:افشین رضایی