معرفی کتاب جانستان کابلستان؛ روایت سفر به افغانستان اثر رضا امیرخانی

درباره رضا امیر خانی

رضا امیرخانی (زاده ۱۳۵۲) نویسنده و منتقد ادبی ایرانی است. او مدتی رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران بود. او تاکنون آثار مختلف رمان، داستان بلند، مجموعه داستان کوتاه، سفرنامه و مقالات بلند تحلیلی اجتماعی را نگارش کرده است. برخی از آثار وی به زبان های روسی، اندونزیایی، عربی، اردو و ترکی ترجمه شده است.

درباره کتاب جانستان کابلستان

افغانستان کشوری است که شاید کمتر پیش آید قصد سفر کردن به آن جا را داشته باشیم و بواسطه مشکلات اقتصادی و سیاسی که در آن جا وجود دارد همواره جهت سفر ها از افغانستان به سمت ایران بوده. این عدم نا آگاهی و شناخت درست از کشور افغانستان باعث شده تا در دید اغلب ما افغان ها وجهه خوبی نداشته باشند. پس به همین دلایلی که گفته شد این کتاب ارزش بسیار زیادی دارد چرا که به موضوعی پرداخته که تا به حال کمتر کسی به آن توجه کرده است. این کتاب داستان سفرنامه رضا امیر خانی به افغانستان است. او در سال 2009 از سه شهر هرات، مزار شریف و کابل دیدن کرد و تجربیات اش را به رشته تحریر درآورد که البته محدود به سفرنامه نیست بلکه تا حدودی می توان مطالب سیاسی هم در آن مشاهده کرد و همچنین نویسنده به تفاوت های بین ایران و افغانستان از جنبه های مختلف نیز اشاره کرده است. از ویژگی های امیر خانی تعلیق در داستان هایش است که ذهن خواننده را درگیر خودش می کند. اولین تعلیق در این کتاب هم مقدمه ای است که امیر خانی در ابتدای کتابش آورده. این کتاب جز معدود کتاب هایی است که یک نویسنده ایرانی در مورد افغانستان نوشته است چرا که عموما مقصد سفر ایرانی ها نیست. بازدید امیر خانی از شهر های هرات، مزار شریف و کابل و اتفاقاتی که در این شهر ها رخ می دهد می تواند جالب باشد. این کتاب در 9 فصل و 348 صفحه به همت انتشارات افق به چاپ رسیده است. «و بدانید آن چه از وهم و خیال بیرون است و حقیقتی است انکارناپذیر، پاره ای دیگر از جانِ ما [ایرانیان] است که آن سوی مرز جدا افتاده است...» سرزمین زیبای افغانستان در طول دهه های اخیر شاهد غم انگیزترین حوادث، خونبارترین جنایات و خطیرترین وقایع بوده است. مردمان این کشور طی این دهه های آکنده از وحشت حتی یک روز را خارج از سیطره ی سایه ی شوم جنگ و خفقان به شب نرسانده اند. این مردم شریف از زمان حمله ی شوروی در اواخر دهه ی هفتاد میلادی، و سپس، یورش ارتش آمریکا به کشورشان در پی حمله ی نیروهای القاعده به برج های دوقلو در تاریخ 11 سپتامبر سال 2001، و بعد، استیلای دوباره ی نیروهای بنیادگرای گروهک طالبان بر این کشور در سال 2021، همواره و به انحای گوناگون، درگیر مبارزه با دشمنان داخلی و خارجی بوده اند. با این همه، در طول تمام این سالیان خونبار و سرشار از بیم و هراس، نور امید در قلب این مردم نازنین حتی برای لحظه ای خاموشی نگرفته است. آری، در افغانستان، علی رغم تمام آنچه از بدی و شرارت بر این سرزمین رفته، هنوز می توان نشانی از شور و امید و زیبایی جست. رضا امیرخانی در کتاب جانستان کابلستان به روایت همین شور و امید و زیباییِ آمیخته با یأس و هراس نشسته است. رضا امیرخانی برای اغلب مخاطبین کتاب خوان ایرانی نامی آشنا و بی نیاز از معرفی است. البته بیشتر ما او را با رمان ها و داستان های کوتاه و بلندش می شناسیم. با این حال او در سفرنامه نویسی نیز یدی طولا و مهارتی درخور دارد؛ بهترین گواه این مدعا همانا همین کتاب جانستان کابلستان است؛ اثری که نه تنها بهترین تجربه ی نویسنده در عرصه ی سفرنامه نویسی، بلکه از بهترین عناوین در تمام کارنامه ی ادبی اوست. در کتاب جانستان کابلستان مخاطب مشاهدات و تأثرات نویسنده از دیدار چندروزه اش از دیار افغانستان در سال 1388 خواهید بود. امیرخانی در طول این سفر از اغلب شهرهای مهم کشور افغانستان، از جمله کابل و هرات دیدن کرده و در باب مردمان مقیم این شهرها، و فرهنگ و عادات آن ها به تفصیل نوشته است. افغانستان، چنان که می دانیم، یکی از اقلیم های زبان فارسی است. پس میان این سرزمین و ایران پیوندی استوار، دست کم از حیث فرهنگی، برقرار است. بنابراین شناخت فرهنگ و تاریخ این کشور برای ایرانیان دوچندان جذاب و آموزنده خواهد بود. در کتاب جانستان کابلستان البته چندان از تاریخ درازآهنگ افغانستان سخن نرفته است. با این همه اطلاعات درخوری در باب خرده فرهنگ های موجود در این سرزمین ارائه شده است. در پایان بحث از کتاب جانستان کابلستان باید به یکی از ویژگی های منحصربه فرد این اثر اشاره کرد. این ویژگی همانا زبان صیقل خورده و نثر شیوای کتاب جانستان کابلستان است؛ نثری که اثر حاضر را از اغلب عناوین متعلق به ژانر سفرنامه متمایز می سازد. کتاب جانستان کابلستان همچون اغلب آثار مشهور رضا امیرخانی، به همت انتشارات افق در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است. گفتنی ست که نسخه ی صوتی این کتاب نیز در سایت و اپلیکیشن کتابراه موجود و قابل تهیه است.

با رضا امیرخانی بیشتر آشنا شویم

رضا امیرخانی (Reza Amirkhani)، نویسنده، منتقد و داور ادبی است. او به سال 1352 در شهر تهران دیده به جهان گشوده است. تحصیلات آکادمیک امیرخانی در رشته ی مهندسی مکانیک (در دانشگاه صنعتی شریف) طی و تکمیل شده است. جالب است بدانید که وی به سال 1371، زمانی که تنها بیست سال داشت، موفق به اخذ گواهینامه ی معتبر خلبانی شد و این چنین، جوان ترین خلبان ایرانی لقب گرفت! گرایش های هنری و ادبی رضا امیرخانی همزمان با حضورش در شب های شعر انقلاب اسلامی در دبیرستان علامه حلی متبلور گشت. او نوشتن را از اواخر دوره ی دبیرستان آغاز کرد و بعدها، با ممارست و همت فراوان، نام خود را به عنوان یکی از شناخته شده ترین نویسندگان ایرانیِ پس از انقلاب، بر سر زبان ها انداخت. نخستین اثر ادبی مهم و درخور توجهی که از رضا امیرخانی به انتشار رسید، رمان «ارمیا» بود. امیرخانی در این رمان با دیدی انتقادی به روایت وضعیت جامعه ی ایرانی در عصر موسوم به «سازندگی» پرداخته است. کتاب ارمیا رضا امیرخانی را به جایزه ی جشنواره ی «20 سال دفاع مقدس» رسانید.دیگر اثر مهم امیرخانی کتاب «من او» است. رمانی خواندنی که حدود دو سال زمان برای نوشتن آن صرف شده است. این اثر، به گواه آمار و مستندات، یکی از پرفروش ترین آثار ادبی ایران در طول دهه ی هشتاد بود. از میان دیگر آثار رضا امیرخانی می توان به عناوین پیش رو اشاره داشت: «ناصر ارمنی»، «ازبه»، «نشت نشا»، «نفحات نفت»، «رهش»، «قیدار»، «جانستان کابلستان».

افتخارات رضا امیرخانی

• برنده ی جایزه ی ادبی جلال آل احمد برای کتاب رهش (بخش داستان و رمان)
• برنده ی جایزه ی ادبی جلال آل احمد برای کتاب نفحات نفت (بخش ویژه)
• برنده ی جایزه ی اثر برگزیده ی منتقدان مطبوعات برای کتاب من او
• برنده ی جایزه ی کتاب فصل برای کتاب قیدار

و...

در بخشی از کتاب جانستان کابلستان می خوانیم

هتلِ تجارت هتلی سه ستاره است و طبقاتِ پایین ش در حقیقت اداری است و اتاقِ تجارتِ شهر. در طبقات یک سالن هم دارد که بعضی خانواده های متمولِ هرات، در آن عروسی می گیرند. وارد می شوم. کنارِ ورودی دو نفر با لباسِ افغانی و کلاشینکف ایستاده اند. نمی دانم برای چه. به احترامِ خانواده راه را باز می کنند. آداب دان مردمی هستند مردمِ این دیار... از پذیرش که جوانی با لباس و شلوارِ مرتب است، قیمتِ اتاق را می پرسم. دو نفره شبی 90 تا 100 دلار. با صبحانه . انصافا نسبت به ساخت مان و تجهیزاتی که در همین لابی به چشم می آید، گران نمی گوید. اما به نسبتِ وضعِ شهر، تا آن جا که در همین ده دقیقه توانستیم ببینیم، رقمِ بالایی به نظر می رسد. یعنی قیمت، به داخلِ هتل می آید، اما به بیرونِ هتل نه... نمی دانم چرا حسِ خارج بودن! می کنم یک هو! الان که لو-سیزن است و های-سیزن نیست... همه جای دنیا ارزان تر حساب می کنند توی این فصول... از این سر و صدای من، مدیرِ هتل، که دفترش پشتِ پیش خوانِ پذیرش است، بیرون می آید. نگاهی به ما می اندازد. کت و شلوار و کراوات دارد و شکمی بیرون زده. عاقل مردی است پنجاه ساله. ایرانی هستید شما... به خیر... به خیر... خوش آمده اید به هرات... (به مسوولِ پذیرش اشاره می کند) شما اتاق بدهید به آقا، طفلِ خردشان اذیت نشود، چیزی هم ازشان نگیرید...

فهرست مطالب کتاب

• مور و تیمور (پیش درآمد)
• مشهورات هرات
• متواترات هرات
• تحریرات هرات
• زاتر زار و نزارِ مزار
• بلخ؛ الخ...
• تقابل با کابل
• انتخاباتیات
• بلاکشِ هندوکش

شناسنامه کتاب جانستان کابلستان

• نویسنده: رضا امیرخانی
• زبان: فارسی
• ناشر چاپی: نشر افق
• تعداد صفحات: 352
• موضوع کتاب: سفرنامه
• نسخه الکترونیکی:دارد
• نسخه صوتی : دارد

بنابراین دنبال کنندگان ادبیات امروز ایران و علاقه مندان به ژانر سفرنامه، بیش از سایرین از مطالعه ی کتاب جانستان کابلستان، اثر رضا امیرخانی، لذت خواهند برد. امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید و برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. همچنین شما نیز بهترین کتابی که تا حال مطالعه کرده اید، برای ما معرفی نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.

معرفی کتاب قهوه استانبول نیکو می سوزد اثر علی اکبر شیروانی