معرفی ماسوله آذربایجان، روستای اشتبین سرسبز و زیبا

روستای اشتبین کجاست؟

در دل کوه های بلند استان آذربایجان شرقی در ۱۴ کیلومتری حاشیه جنوبی سواحل رود ارس، روستای اشتبین در شهرستان جلفا از توابع بخش سیه رود در دهستان نوجه مهر قرار دارد که قدمت آن به دوران صفویان بازمی گردد. اشتبین در ۱۷۰ کیلومتری شمال تبریز و در ۱۸۳ کیلومتری غرب کلیبر قرار دارد.

خانه ها و آب و هوای اشتبین

اکنون که می دانیم روستای اشتبین کجاست، می خواهیم خانه های آن را توصیف کنیم. اشتبین در ارتفاعات پر شیب منطقه کوهستانی جلفا به صورت پلکانی ساخته شده است که حیاط هر خانه، سقف خانه زیرین است. هر خانه دارای تراس(بالکن) است که روی معابر قرار می گیرد و به زبان اهالی اشتبین، آرتیرما نامیده می شود. آرتیرما با ایجاد فضای بادگیر و خنک، مانع نفوذ گرمای خورشید به درون خانه ها در فصل تابستان می شود. بنه گاه یا بنا گاه نیز فضایی از خانه هاست که روزنه ای به خارج ندارد و فقط یک نورگیر دارد که در قسمت انتهایی سقف است. محلی ها به بنه گاه، اشتبین بنه هم می گویند. معمولا زیر بنه گاه که متشکل از چند ستون چوبی است تنوری برای پخت نان قرار دارد. کوچه های روستای اشتبین باریک و سنگ فرش شده است. آب و هوای روستا سرد و کوهستانی است اما سمت دره ها هوا گرم تر و معتدل تر است. بهار و تابستان بهترین زمان سفر به اشتبین است.

معرفی کشور ناشناخته و زیبای مولداوی و زیبایی های توریستی و گردشگری آن

وجه تسمیه روستای اشتبین

وجه تسمیه روستای پلکانی اوشتبین این است که «اوش» به معنای عدد سه و «تبین» به معنی قبیله است و این روستا از ترکیب سه روستای اطراف تشکیل شده و عده ای هم معتقدند که بخش دوم نام روستا «بیین» به معنای میان است. همچنین این روستا چون در میان سه کوهستان کیامکی، کوه های دودسته شان و قازان داغی واقع شده است به این نام مشهور می باشد.

آثار تاریخی روستا

خانه سلمانزاده

خانه سلمانزاده از خانه های قدیمی داخل روستا می باشد که با توجه به کتیبه موجود در سردر بنا، قدمت این خانه به دوره صفوی و سال ۹۷۷ هجری قمری می رسد که به نام آخرین مالک آن سلمانزاده نامیده می شود و دارای ۳۰۵ مترمربع مساحت می باشد که چندین کتیبه به خط ثلث مربوط به زمان شاه طهماسب صفوی، گورستان قدیمی، کتیبه های مرمرین مربوط به قرن های نهم و دهم هجری و مقبره حکیم ابولقاسم نباتی حکایت از پیشینه تاریخی و فرهنگی این روستای تاریخی دارد.

ثبت ملی

این اثر در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۶۹۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کتیبه های مرمرین

کتیبه های مرمرین مربوط به آرامگاه خواجه ملک کدخدا و کتیبه ای دیگر مربوط به خواجه احمد در اشتبین یافت شده است که از قرن ۹ و ۱۰ هجری قمری باقی مانده اند. ده ها کتاب و آثار تاریخی دیگر مانند کتاب تاریخ نادری نیز از گذشتگان به جا مانده است که مردمان اشتبین نسبت به حفظ آثار تاریخی و به جا مانده از هنرمندان توجه خاصی دارند.

آرامگاه حکیم نباتی

ابوالقاسم نباتی شاعری است که زادگاهش روستای اشتبین بوده است و اکنون مقبره سفید رنگ وی در اشتبین در ارتفاعات کوه زوندول قرار دارد. سید ابوالقاسم نباتی متخلص به خان چوبان و مجنون شاه در قرن ۱۲ و ۱۳ هجری قمری می زیسته است. اشعار باقی مانده از نباتی بیش از ۵۰ هزار بیت است که به ۲ زبان فارسی و ترکی سروده شده است. وی یکی از ارادتمندان و طرفداران واقعی حافظ شیرازی و عمر خیام بود. روستای پلکانی اشتبین به ماسوله ی آذربایجان معروف است.

گورستان قدیمی روستای اشتبین

گوستان قدیمی قدمت دیرینه ی روستای اشتبین را نشان می دهد. میان قبرها، سنگ قبرهایی وجود دارد که از ۸۰۰ سال پیش باقی مانده اند.

سوغات

روستای اشتبین به دلیل نزدیکی به دو رودخانه ارس و هراس، بسیار سرسبز و پر از باغ های وسیع و حاصلخیز است. سرسبزی باغ ها به زیبایی منحصر به فرد این روستا افزوده است. میوه های اشتبین بسیار مرغوب است. محصولات آن شامل انار، انجیر، گردو، آلبالو، زردآلو، انگور، سماق، زغال اخته، ازگیل و توت است. انارهای این روستا به دلایل ژنتیکی بسیار مرغوب است و بدون هیچ گونه کودی به دست می آید که شامل دو نوع است: انار سفید و قرمز. زنان محلی از محصول باغات خود رب و لواشک انار خانگی بسیار خوشمزه درست می کنند. همچنین انجیرها را بعد از فصل چیدن خشک کرده و نوعی شیرینی به نام «میان پر» درست می کنند که آذری ها به خصوص در شب یلدا و چهارشنبه سوری از آن استفاده می کنند. گردوی اشتبین نیز بسیار چرب تر و خوشمزه تر از گردوهای مناطق دیگر است.

از غذاهای سنتی اشتبین می توان به آبگوشت، کوفته، آش و کباب اشاره کرد. کیفیت عسل های این منطقه نیز بی نظیر است. اگر به این منطقه سفر کردید، خرید از محصولات این بهشت پنهان را فراموش نکنید زیرا نظیر آن را نمی توانید هیچ جای دنیا پیدا کنید.

اهالی اشتبین از سال های دور به تولید ابریشم نیز مشغول بوده اند و چندین کارگاه تولید ابریشم در این روستا وجود دارد.

مسیر دسترسی به روستای اشتبین

برای رسیدن به روستای اشتبین باید از جلفا، کردشت، نوردوز، سیه رود و سه راهی آبادی هراس عبور کنید. رود ارس در بخش شمالی روستای اشتبین و با فاصله 14 کیلومتر قرار دارد. رود هراس هم در بخش شرقی روستای اشتبین واقع است.

معرفی مرکز فرهنگی متفاوت و زیبای حیدر علی اف آذربایجان