معرفی رمان ظرافت جوجه تیغی اثر موریل باربری 

درباره کتاب ظرافت جوجه تیغی

کتاب «ظرافت جوجه تیغی» نوشته موریل باربری، نویسنده فرانسوی و برگزیده چند جایزه معتبر ادبی از جمله جایزه اتحادیه ناشران فرانسه است. این کتاب که دومین اثر باربری است، به سرعت توانسته نظر منتقدان و خوانندگان رمان در جهان را به خود جلب کند، بسیاری از منتقدان این اثر را با آثار برجسته ادبی جهان مثل «در جست و جوی زمان از دست رفته» مارسل پروست و آثار کوندرا مقایسه کرده اند. این کتاب مجموع روایت های دو راوی است که به صورت متناوب در فصلهای مختلف کتاب در کنار هم قرار گرفته اند. یکی از شخصیت های این رمان رنه است. «رنه» بیوه زنی پنجاه و چهارساله، ریزه میزه، زشت و چاق است. او از 17 سالگی سرایدار ساختمان شمارة 7 خیابان «گرونل» بوده است؛ یک هتل کاملا خصوصی با حیاط و باغ. این ساختمان هشت آپارتمان بسیار بزرگ و با شکوه دارد که مالک هریک از آنها در آپارتمان خود زندگی می کند. در این داستان، رنه خاطرات زندگی خود و روابطش با اهالی ساختمان را بیان می کند. او هیچ آینده ای را برای خود تصور نمی کرد، تا این که یکی از همسایگان، که مرد متشخصی است، او را برای مهمانی شام به همراه دیگر همسایه ها دعوت کرده است. آن مرد در آن مهمانی رنه را به جوجه تیغی تشبیه می کند که از بیرون پوشیده از خار است و به مانند یک قلعة واقعی نفوذناپذیر به نظر می رسد، اما از درون به اندازة جوجه تیغی ظریف است. این مهمانی باعث تغییرات بسیار مهمی در زندگی یکنواخت رنه میشل می شود.

خلاصه داستان ظرافت جوجه تیغی

ظرافت جوجه تیغی یا جوجه تیغی باوقار دومین اثر نویسنده معاصر فرانسوی، موریل باربری، است که در سال 2006 چاپ شد. این کتاب دو راوی دارد و به شکل متناوب هر فصل را یکی از راوی ها (رنه میشل و پالوما) روایت می کنند در واقع زاویه دید ثابت است اما راوی ها در هر فصل تغییر می کنند و همین موضوع باعث می شود خواننده خودش را جای دو نفر قرار دهد.
این داستان که بن مایه فلسفی دارد در یک ساختمان شیک و اعیان نشین به نام "گرونل" که هشت واحد دارد اتفاق می افتد و درباره زندگی ساکنان و سرایدار این ساختمان است.
میشل یا سرایدار ساختمان در ابتدای داستان تصویری نامطلوب از خود ارائه می دهد که زشت و بیوه و تحمل ناپذیر است اما خواننده به مرور درمی یابد که این فقط یک نقاب اجتماعی است که سرایدار بر چهره زده است و اتفاقا در باطن و خلوت، میشل ادبیات و فلسفه می خواند به موسیقی و مسائل اجتماعی اهمیت می دهد اما تمایل دارد خود را در ظاهر خسته کننده و وراج نشان دهد. در واقع نام کتاب نیز به میشل اشاره دارد چرا که جوجه تیغی نیز در پشتِ ظاهرِ خشنش موجودی زیبا و دوست داشتنی پنهان است.

راوی دیگر این داستان پالوما است که در همان ساختمان گرونل زندگی می کند و دچار نوعی یأس فلسفی است و به نظرش زندگی خانواده اش مسخره است بنابراین ترجیح می دهد در روز تولدش خودکشی کند اما تصمیم می گیرد تا روز تولدش (15 ژوئن) عادی رفتار کند تا کسی بویی نبرد. خیلی از اندیشه های پالوما که دانش آموزی درس خوان و باهوش است قسمت های فلسفی این رمان را پیش می برد.
در واقع میشل و پالوما هر دو آنچه که هستند را به دیگران نشان نمی دهند و به عبارت دیگر ماسکی اجتماعی بر چهره دارند و می توان گفت یکی از اهداف نویسنده توجه دادن مخاطب به این مسأله است که افراد اجتماع و اطرافیان خود را قضاوت نکنیم چرا که هر شخصی با هر ویژگی اخلاقی و طبقه اجتماعی می تواند افکاری فلسفی و قابل توجه داشته باشد و نباید دیگران را از روی ظاهر و موقعیت اجتماعی قضاوت کرد!
داستان روالی عادی دارد و میشل و پالوما به نوبت از خلوت و دغدغه های ذهنی خود سخن می گویند تا اینکه شخصی ژاپنی به نام "کاکورو اوزو" به ساختمان گرونل اسباب کشی می کند و پس از آن زندگی پالوما و میشل تغییر می کند.
کاکورو اهل ژاپن و انسانی فرهیخته و کتاب خوان است و باعث می شود تا تغییراتی در نوع تفکر و دیدگاه پالوما و میشل صورت گیرد.

"ظرافت جوجه تیغی" که برنده چندین جایزه معتبر ادبی و فرانسوی است به مخاطب کمک می کند وارد دنیا و خلوت آدم ها شود و فارغ از شغل و جایگاه اجتماعی شان، آنها را دوست داشته باشد.

درباره نویسنده کتاب ظرافت جوجه تیغی

موریل باربری (متولد ۲۸ مه ۱۹۶۹ در کازابلانکا، مراکش) رمان نویس مراکشی الاصل فرانسوی و استاد فلسفه است. او از دانش آموختگان فلسفه مدرسه عالی فونتنی سن-کلود است. نخستین رمان او «پرخوری» در سال ۲۰۰۰ به بازار آمد و اثر مشهور «ظرافت جوجه تیغی» در سال ۲۰۰۶ عرضه شد که با فروش میلیونی و جوایز متعدد همراه شد. دو رمان خانم باربری توسط نشر گالیمار در فرانسه منتشر شده اند. وی هم اکنون در ژاپن زندگی می کند.

قسمتی از کتاب ظرافت جوجه تیغی

آدم ها خیال می کنند به دنبال ستاره ها می گردند ولی مثل ماهی قرمزهای داخل پارچ کارشان پایان می یابد. از خودم می پرسم آیا ساده تر این نیست که از همان ابتدا به بچه ها یاد بدهند که زندگی پوچ است. این امر ممکن است پاره ای از لحظه های زیبای دوران کودکی را نابود کند ولی، در عوض، به بزرگ سالان اجازه می دهد زمان بسیار قابل توجهی را هدر ندهند – جدا از این که آدم، دست کم، از خطر یک ضربه روحی، ضربه پارچ، در امان خواهد ماند. (کتاب ظرافت جوجه تیغی – صفحه ۱۸)

مهم مردن و در چه سنی مردن نیست، مهم این است که آدم به هنگام مردن در حال انجام دادن چه کاری است. (کتاب ظرافت جوجه تیغی – صفحه ۲۲)

بسیار پسندیده است که انسان در خصوص تحول، تکامل، تمدن و واژه هایی در همین ردیف حرف بزند و سخنرانی های پرآب و تابی ایراد کند، ولی انسان از ابتدای پدیدار شدنش تا امروز پیشرفت زیادی نکرده است: همچنان باور دارد که تصادفاً به وجود نیامده است و خدایانی که اکثریت شان مهربان اند بر سرنوشتش نظارت دارند. (کتاب ظرافت جوجه تیغی – صفحه ۵۴)

به نظر داراها این طور می آید که افراد خرده پا، شاید به علت این که زندگی آن ها ارزش چندانی ندارد و محروم از اکسیژن، پول و مردم داری اند، احساسات انسانی را با شدت کمتری درک می کنند و با بی اعتنایی زیادی با آن روبه رو می شوند. چون ما سرایدار بودیم، به نظر می آمد که پذیرفته شده است که مرگ برای ما در روند طبیعی امور قرار دارد و چیزی عادی و پیش پاافتاده است حال آن که برای داراها چیزی غیر عادلانه و واقعه ای ناگوار شمرده می شود. (کتاب ظرافت جوجه تیغی – صفحه ۷۵)

این توانایی ما در پذیرفتن آن چه می خواهیم به خودمان بقبولانیم و سر خودمان کلاه بگذاریم تا پایه اعتقادات ما دچار تزلزل نشود، پدیده ای مسحورکننده است. (کتاب ظرافت جوجه تیغی – صفحه ۱۱۵)

وقتی نگرانم، به پناهگاهم می روم. هیچ نیازی به مسافرت ندارم. رفتن و پیوستن به قلمرو خاطرات ادبی ام کفایت می کند. زیرا چه وسیله تفریحی شریف تر و چه هم صحبتی سرگرم کننده تر از ادبیات وجود دارد و چه هیجانی لذت بخش تر از هیجانی است که خواندن کتاب نصیب انسان می کند. (کتاب ظرافت جوجه تیغی – صفحه ۱۳۴)

آیا سرنوشت من، از پیش بر پیشانی ام نوشته شده؟ اگر می خواهم بمیرم، برای این است که به آن اعتقاد دارم. ولی اگر، در جهان ما، این امکان وجود داشته باشد که انسان چیزی بشود که هنوز نیست… آیا خواهم توانست از این امکان استفاده کنم و از زندگی باغ دیگری جز باغ پدرانم درست کنم. (کتاب ظرافت جوجه تیغی – صفحه ۲۲۱)

شناسنامه کتاب ظرافت جوجه تیغی

نویسنده: موریل باربری

ناشر: کندو کاو

تعداد صفحات: 360