اعسار از پرداخت مهریه چیست؟ / قسط بندی مهریه

مفهوم اعسار و آشنایی با اهمیت مهریه: باید بگوییم که مقدار مهریه تفاوتی نمی کند و در صورتی که زوجه آن را درخواست کند، زوج باید آن را تهیه کرده و در اختیار زوجه قرار دهد و اگر نتواند یا نخواهد این کار را انجام دهد، زوجه می تواند به دادگاه خانواده شکایت کرده و اموال منقول و غیرمنقول زوج را توقیف کند، البته با ثبت شکایت نیز می تواند این کار را انجام دهد.توجه کنید که برخی از اموال قابل توقیف نیستند و در صورتی که توقیف شود، زوج می تواند نسبت به این کار اعتراض داده و اموال خود را آزاد کند.

موارد استثنایی در توقیف اموال زوج در عدم پرداخت مهریه

۱٫ منزل مسکونی که به لحاظ عرفی در شان محکوم علیه بوده و اگر توقیف شود زوج در امورات زندگی دچار عسر و حرج می شود.

۲٫ اسباب و اثاث منزل که برای رفع نیازهای زندگی محکوم و برای افراد تحت تکفل او لازم و ضروری هستند.

۳٫ مواد غذایی و سایر اقلام غذایی مورد نیاز محکوم و افراد تکفل او که باید به صورت آذوقه و توشه ذخیره و انبار شود.

۴٫ کتاب و مجلات تحقیقاتی، علمی و پژوهشی برای فرد محکوم که نسبت به رفع نیازهای مطالعاتی وی لازم و ضروری است.

۵٫ کلیه ابزار و وسایل لازم جهت انجام کار، کشاورزان، صنعتگران، کسبه، که برای تامین معاش خود و افراد تحت تکفل وی لازم و ضروری است.

۶٫ تلفن مورد نیاز محکوم که برای برقراری ارتباطات وی لازم است.

۷٫ مبلغ اجاره که هنگام عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، البته مشروط به این که کسرکردن مبلغ اجاره موجب زحمت و دشواری برای وی شود و مانند مستاجر بدان نیازمند است و بالاتر از شان و منزلت او نیست.

مفهوم اعسار

ماده تبصره ۱. اگر منزل مسکونی محکوم علیه بیش از نیاز وی باشد طوری که به غیر از آن ثروت دیگری نداشته باشد، و مشارالیه نیز تمایلی به فروش آن نداشته باشد، براساس تقاضای محکوم له و با نظارت مراجع قانونی می تواند در معرض فروش قرار گیرد و مازاد مبلغ حاصل از فروش منزل می تواند برای عودت دیون محکوم علیه به کار برود، مگر این که استیفای محکوم با روش های ساده تری انجام گیرد تا منافع حاصل از فروش منزل به طلبکاران پرداخت شده و دیون وی نیز پرداخت گردد، با این روش محکوم به می تواند دیون خود را استیفا نماید و سهم مشاعی خود را به اشخاص ثالث پرداخت نماید.

ماده تبصره ۲. اگر استناثات دین به صورت اموال دیگری نمود پیدا کند، به طور مثال، منزلی که در طرح های عمرانی قرار گرفته، به فروش رفته و در نهایت به وجه نقد تبدیل می شود، یا این که دولت به عوض آن، اموال دیگری را به محکوم به می پردازد، اگر با این اوضاع، محکوم به حاضر به پرداخت دیون خود نشود، در این صورت دادگاه باید تصمیم دیگری را در مورد او اتخاذ کند.
اگر مستثنات دین، همان اموالی که توقیف این نوع اموال جزء موارد استثنایی است و براساس قانون قبلی، ماده قانونی ۵۲۴ قانون دادرسی، تغییر کرده است. به طور مثال، مبلغ پیش پرداخت (ودیعه) قرارداد اجاره یا دستگاه تلفن براساس شرایط مذکور بوده و نمی توان آن ها را توقیف کرد.

در ادامه مقاله به عناوین زیر پرداخته می شود:

• کارهای لازم برای مفهوم اعسار از پرداخت مهریه چیست؟
• شرایط مفهوم اعسار از پرداخت مهریه چیست؟
• مهلت زمانی دادخواست اعسار از پرداخت مهریه چقدر است؟
براساس ماده قانونی ۶، قانون ذکر شده، معسر به کسی می گویند که اموال منقول و غیرمنقول خیلی زیادی ندارد و فقط همان مستثنات دین را برای پرداخت دیون دارد و توقیف این نوع اموال باعث خواهد شد تا در زندگی دچار رنج و زحمت فراوانی شود.

تبصره ـ عدم دسترسی به اموال به منزله عدم وجود آن هاست.

پس از این که دادگاه حکم خود را صادر کرد، مدعی اعسار که همان زوج است باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند و دادخواست اعسار خود را ارائه کند. کلیه مدارک لازم برای ارائه دادخواست اعسار از مهریه عبارتند از : استشهادنامه شامل شهادت دو نفر، صورت کلیه اموال منقول و غیرمنقول، مقدار وجوه نقد در حساب های بانکی و لیست کلیه نقل و انتقالات اموال در طول یک سال گذشته و دادنامه محکومیت مهریه.

مدعی اعسار که همان زوج است می تواند فرم مربوط به فرم نقل و انتقالات اموال در طول یک سال گذشته را از دفتر خدمات قضایی تهیه کند. تهیه استشهادنامه نیز آسان است و نیاز به فرم خاصی نیست. دو تن از دوستان یا همکاران زوج می توانند در یک برگه A4 ، استشهاد خود را مبنی بر عدم توانایی زوج در پرداخت دفعی زوج بیان کنند و لازم است که کلیه مشخصات خود شامل نام و نام خانوادگی، شماره تلفن، آدرس پستی محل سکونت، نحوه آشنایی با زوج را بیان کرده و همچنین قید کنند که از وضعیت مالی زوج در زمینه عدم پرداخت یکجا مهریه آگاه و باخبر هستند.

براساس ماده ۹ قانون اجرای محکومیت های مالی، شاهدان ملزم به درج کلیه مشخصات خود بوده و باید به نحوه امرار معاش مدعی مفهوم اعسار مهریه نیز شهادت دهند و این که مدعی اعسار از پرداخت مهریه فقط اموال مستثنائات دین را دارا بوده و اموال دیگری را برای پرداخت دیون خود ندارد تا با پرداخت مبالغ آن اموال، بتواند دین خود را ادا کند.

نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که تاجربودن مدعی به معسر بودن او از پرداخت مهریه یا هر حکم مالی دیگری کمکی نمی کند تا در مورد او اجرا نشود. اگر شخصی تاجر باشد، باید علاوه بر این که فرم اعسار از مهریه را به دادگاه تسلیم می کند، باید دادخواست ورشکستگی خود را نیز به دادگاه تقدیم کند، این نکته مهم در ماده ۱۵ محکومیت های مالی عنوان شده است.

نمونه متن استشهادنامه برای مفهوم اعسار از مهریه این جانب … فرزند … به شماره ملی … و آدرس … که از دوستان آقای … هستم شهادت می دهم که ایشان به غیر از یک واحد آپارتمان به آدرس … که در آن ساکن است، هیچ گونه اموال منقول و غیرمنقولی ندارد و شغل ایشان …. با میزان درآمد ماهیانه حدود …. ریال است و برهمین اساس قادر به پرداخت مهریه به اندازه ریالی … نیست. این جانب گواهی می دهم که تمام گفته هایم صحت داشته و حاضرم در دادگاه نیز شهادت دهم.

امضاء

نکته مهمی که در این میان وجود دارد و این است که مدعی اعسار باید پس از زمان ابلاغ اجراییه، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تسلیم کند. ارائه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه باعث خواهد شد تا مدعی اعسار از پرداخت مهریه جلب و توقیف نشود. در صورتی که در مدت زمان مشخص شده، زوج دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تسلیم نکند در این صورت زوجه می تواند درخواست کند تا زوج را جلب و توقیف کنند، رضایت زوجه باعث آزادشدن وی می شود، زوج می تواند از طرف خود وکیل یا وثیقه گذاری را به دادگاه معرفی کند.

آزادشدن زوج منوط به قبول کردن وثیقه یا کفالت از طرف دادگاه است، ولی در هر حال باید وضعیت اعسار از پرداخت مهریه توسط زوج مشخص شود و محبوس بودن زوج در این مدت الزامی نیست. اگر دادگاه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را رد کند بنابراین در مدت ۲۰ روز به وکیل یا وثیقه گذار، حکم دادگاه ابلاغ می شود تا مدعی اعسار از پرداخت مهریه که همان محکوم است را به دادگاه تحویل نماید.

معنا و مفهوم قانون ۱۱۰ سکه

حتی اگر به فرض هم مفهوم اعسار از پرداخت مهریه زوج هم پذیرفته نشود، براساس ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده مصوبه ۱۳۹۱، می توان زوج را بخاطر عدم پرداخت ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن جلب و توقیف کرد و در صورتی که زوج این مبلغ را پرداخت کند حال خواه به صورت نقدی یا به صورت اقساط، زوج از محکومیت زندان رهایی خواهد یافت. دادگاه نسب به پرداخت باقی مهریه اختیاری از خود ندارد ولی اگر سایر اموال زوج مشخص شود، دادگاه می تواند زوج را در ماه های آتی توقیف کند.

براساس ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده، در صورتی که میزان مهریه در زمان عقد تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن باشد، می توان براساس ماده ۲ قانون اجرای محکومیت مالی می توان همه آن را وصول کرد. اگر میزان مهریه بیش از مقدار مشخص شده بالا باشد، بنابراین دریافت مازاد مهریه براساس ملائت زوج خواهد بود. مهریه باید به نرخ روز محاسبه و از طرف زوج به زوجه پرداخت شود.

نکته مهمی که در زمینه طلاق و مفهوم اعسار از پرداخت مهریه وجود دارد این است که اگر مردی تمایل داشته باشد که همسر خود را طلاق دهد و دادگاه نیز برای طلاق، حکم قطعی صادر نماید، و بازهم تمایل داشته باشد که براساس مده ۲۹ قانون حمایت از خانواده، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را نیز به دادگاه تقدیم کند، اگر به فرض، دادگاه دادخواست اعسار وی را نپذیرد به همین دلیل تا زمانی که مهریه را کامل پرداخت نکرده نمی تواند همسر خود را طلاق دهد حتی اگر به فرض مقدار مهریه از ۱۱۰ سکه هم بیشتر باشد، به همین دلیل حکم طلاق همسر از طرف دادگاه لازم الاجرا نیست.

اگر زوجی بخاطر عدم پرداخت مهریه از طرف دادگاه یا اجرای ثبت، ممنوع الخروج باشد، بعد از این که دادخواست مفهوم اعسار از پرداخت مهریه را به ثبت رساند می تواند ممنوع الخروجی خود را رفع نماید که این نکته مهم در ماده ۲۳ قانون اجرای محکومیت های مالی ذکر شده است.