برای اینکه محیط خانه و اتاق کودک در عین ایمن بودن همچنان برای کودکان با جذابیت همراه باشد، متخصصان توصیه های کارآمدی را مطرح می کنند که با توجه به آن محیط خانه به محیطی امن، سالم و سرگرم کننده تبدیل می شود.
ممکن است اینگونه تصور شود که با ایمن سازی طراحی اتاق کودک و خانه، آزادی والدین محدود شود، اما می توان با انجام دادن برخی اقدامات، دکوراسیونی راحت و لذت بخش را هم برای کودک و هم برای والد کودک مهیا کرد.
اصول ایمنی تخت کودک
شما هم شاید وسوسه شوید که یک تخت کودک را از یکی از دوستان یا اقوام خود قرض بگیرید، یا از تخت کودکی خودتان که هنوز در انباری مادرتان است استفاده کنید، اما مراقب باشید! بر اساس آمار موجود، هر سال تعدادی کودک در تختی که استانداردهای ایمنی فعلی را برآورده نمی کند یا بر اثر گیر افتادن در قطعات شکسته تخت خفه می شوند. نکات ایمنی زیر را برای تخت کودکتان در نظر بگیرید:
- برای جلوگیری از لغزیدن بدن کودک از بین میله های گارد محافظ یا گیر افتادن در بین آنها اطمینان حاصل کنید که میله های تخت بیش از ۷ سانتی متر از هم فاصله ندارند، یعنی نباید بتوانید یک قوطی نوشابه را بین میله ها جا بدهید. همچنین نباید میله ای از گارد یا نرده های محافظ برداشته یا شکسته شده باشد.
- ارتفاع نرده های محافظ تخت باید ۶۰ سانتی متر از سطح تشک فاصله داشته باشد.
- تشک تخت کودک باید کاملاً سایز تخت باشد، یعنی نباید بتوانید بیش از دو انگشت خود را بین تشک و کناره ٔ تخت جا بدهید.
- تخت دارای دیواره ٔ جانبی متحرک یا کشویی نخرید. اگر کودک شما در تختی با دیواره ٔ جانبی متحرک می خوابد، توصیه می شود مطمئن شوید که مکانیزم بازکننده ٔ آن به درستی کار می کند.
- چوب همه جای تخت باید صاف و بدون تراشه باشد و اگر تخت رنگ شده است، مطمئن شوید که رنگ آن نمی ریزد.
- پیچ و مهره ها، قطعات یدکی و چیزهایی شبیه اینها باید همراه و مخصوص تخت خریداری شده باشد. پس قطعات اصلی را با قطعات فروشگاهی متفاوت جایگزین نکنید.
- از خریدن تختی که تخته ٔ بالا یا سرتخت آن یا پایین تخت و پایگی اش، برش های تزئینی دارد یا به هر صورتی ممکن است سر یا دست و پای کودک بتواند در آن گیر کند، پرهیز کنید.
اصول ایمنی داخل و اطراف تخت کودک
کودک شما زمان زیادی را بدون نظارت در تخت خود می گذراند و وقتی اصلاً انتظارش را ندارید، راه هایی برای دست گرفتن به اشیای مجاور و بیرون آمدن از تخت یا سقوط کردن از روی گارد محافظ آن پیدا خواهد کرد. بنابراین، نکات زیر را برای رعایت اصول ایمنی داخل و اطراف تخت کودک به یاد داشته باشید:
- بالای تختخواب چیزی را با نخی بلندتر از ۱۷ سانتی متر آویزان نکنید. وقتی کودک شما بتواند روی دست ها و زانوی خود بلند شود، باید آن آویزهای بامزه و هر اسباب بازی دیگری را که به داخل تخت آویزان است بردارید، زیرا می توانند خطر خفگی ایجاد کنند.
- وقتی کودک توانست خودش را به حالت ایستاده بکشاند، تشک را روی پایین ترین حالت خود قرار دهید.
- هنگام تصمیم گیری در مورد محل قرار دادن تخت در اتاق فرزندتان، فقط چیدمان را در نظر نگیرید. با قرار دادن تخت دور از پنجره ها، مبلمان اتاق، بخاری و هیتر، چراغ ها، تزیینات دیواری از جمله برچسب هایی که می تواند از روی دیوار به داخل تخت بیفتد، ریسمان ها و مبلمانی که کودکتان می تواند از آن بالا برود، یک منطقه ٔ ایمن در اطراف تخت ایجاد کنید.
- کرکره های پنجره خطر ویژه ای ایجاد می کنند، زیرا گردن کودک شما می تواند در ریسمان هایی که کرکره ها را بالا می کشد یا از عرض کرکره ها عبور می کند، گیر بیفتد. اگر تخت باید در نزدیکی یک پنجره باشد یا ریسمان ها را کوتاه یا کلاً آنها را از دسترس کودک خارج کنید.
- سندرم مرگ ناگهانی نوزاد نیز یکی از بزرگ ترین ترس های والدین است، اما روش هایی برای کاهش ریسک آن وجود دارد. برای خوابیدن همیشه کودک را روی پشتش قرار دهید. سطحی که روی آن می خوابد باید سفت و صاف باشد. هرگز از بالش، ضربه گیر یا ملافه و روتختی نرم و پف دار در تخت نوزاد استفاده نکنید و حیوانات عروسکی نرم را نیز از آن خارج کنید. سن استفاده از بالش برای کودک را بدانید.
- کارشناسان طب اطفال توصیه می کنند که والدین به جای پتو از لباس خواب گرم و پادار استفاده کنند، تا هیچ چیزی در تخت رها نباشد. سن استفاده از پتو برای کودکان را بدانید.
- وقتی قد کودکتان به ۸۹ سانتی متر رسید یا وقتی توانست از نرده های کناره ٔ تخت صعود یا سقوط کند، زمان آن است که به فکر تغییر تخت بیفتید. اگر فرزند شما برای تختخواب بچه های بزرگ تر کاملاً آماده نیست، می توانید این انتقال را با تخت کودک نوپا که کوچک تر است یا با قرار دادن تشک تخت کودک یا یک تشک معمولی روی زمین تسهیل کنید.
- هنگامی که کودکتان به یک تخت بزرگ انتقال یافت، برای جلوگیری از افتادن، یک گارد محافظ دور آن نصب کنید. به یاد داشته باشید که او عادت داشت در یک فضای محصور بخوابد. برای احتمال بیرون غلتیدن او از تخت، چند بالش یا چیز نرم دیگری را کنار تخت روی زمین قرار دهید.
لباس خواب کودک نیز مهم است. هنگامی که کودکتان از ۹ ماه بزرگ تر است، لباس خواب او باید کاملاً سایز و چسب تن باشد. تی شرت و سایر لباس خواب های شل و گشاد راحت تر آتش می گیرند و می توانند کودک شما را بسوزانند. لباس خواب سایز مناسبی که گشاد نیست، کمتر احتمال آتش گرفتن دارد و با همان سرعت لباس های دیگر نمی سوزد، زیرا هوای کمتری بین لباس و پوست کودک وجود دارد.
اصول ایمنی میز تعویض پوشک
هرگز کودک خود را بدون نظارت روی میز تعویض پوشک رها نکنید و همیشه از کمربند ایمنی آن برای نگه داشتن کودک استفاده کنید. محصولات دیگر مانند لوسیون کودک، روغن بدن کودک و دستمال مرطوب تعویض پوشک را در دسترس خود اما کاملاً دور از دسترس کودکتان قرار دهید و همیشه وقتی کودک روی میز تعویض پوشک است، یک دست خود را روی او نگه دارید. حتی با این حال هم، بهتر است کنار میز تعویض یک فرش نرم بیندازید تا در صورت سقوط، ضربه گیری وجود داشته باشد. برای امنیت بیشتر، میز را به دیوار تکیه بدهید.
ایمنی جعبه یا سبد اسباب بازی ها
اگر شما هم می خواهید برای نگهداری از اسباب بازی های کودکتان یک جعبه ٔ اسباب بازی بخرید، باید برخی نکات را بدانید. در حال حاضر بسیاری از جعبه های اسباب بازی لولای آرام بند روی درب خود دارند تا مانع از کوبیدن در آنها روی دست کودک شوند. اگر از جعبه ای با لولای معمولی استفاده می کنید، سعی کنید لولای آن را با لولای آرام بند جایگزین کنید یا درش را به طور کامل بردارید.
همچنین جعبه ٔ اسباب بازی ها باید دارای سوراخ هوا یا دهانه های دیگری برای تهویه باشد برای این احتمال که اگر کودک داخل آن بیفتد یا اگر یک کودک دیگر درب آن روی را کودکی که داخل آن است ببندد بتواند نفس بکشد و اگر جعبه ای که انتخاب کرده اید، این ویژگی ها را ندارد، استفاده از یک سبد پلاستیکی بزرگ کم خطرتر است.
ایمنی کمد و قفسه کتاب اتاق کودک
مانند بقیه ٔ اتاق ها و خانه، وسایل بلند مانند کمد و قفسه ٔ کتاب اتاق کودک را با چفت و بست به دیوارها متصل کنید تا مانع از افتادن آنها روی کودک شوید و به یاد داشته باشید که وقتی کارتان با دراورها و کشوها تمام شد، آنها را ببندید تا از خوردن سر کودک به آنها یا بسته شدن آنها روی دست کودک جلوگیری کنید.
رنگ اتاق کودک یا نوزاد
یکی از مواردی که اهمیت زیادی دارد رنگی است که برای اتاق کودک یا نوزاد انتخاب می شود، ممکن است بسیاری از رنگ ها ترند و جذاب باشند اما باید بدانید که همه ی رنگ های جدید و پرطرفدار انتخاب مناسبی برای اتاق کودک نیستند پس در انتخاب رنگ مناسب برای اتاق کودک صرفا به پرفروش بودن یک طرح و یا رنگ خاصی اکتفا نکنید.برای انتخاب رنگ مناسب بایستی به شرایط سنی و جنسیت فرزندتان توجه داشته باشید و متناسب با آن تصمیم بگیرید. برای دیوارها رنگ های شاد و ملایم انتخاب کنید؛ چراکه بعضی از رنگ ها برای اتاق یک نوزاد یا حتی نوجوان مناسب نیستند. رنگ هایی مثل لیمویی، سبز ملایم و آبی، هم برای مادر و هم برای کودک آرامش بخش است.
اگر تصمیم دارید اتاق نوزادتان را رنگ بزنید لازم است حداقل دو ماه قبل از متولد شدن نوزاد نقاشی اتاق را به اتمام برسانید در غیر این صورت، موقتا نوزاد را در یک اتاق دیگر قرار دهید. نگهداری از کودک نسبت به نوزاد آسان تر می باشد زیرا دستگاه تنفسی کامل تری دارند، به همین منظور برای اتاق کودکان تنها کافی است یک مدت طولانی اتاق را خالی و تهویه کنید و سپس اتاق را مورد استفاده قرار دهید.
نکته: اگر قصد دارید از کاغذ دیواری برای دیوار ها استفاده کنید حتما به استاندارهای لازم در این زمینه دقت کنید زیرا برخی از کاغذ دیواری هایی موجود در بازار استاندارد های لازم را ندارند و گرده های ریزی در فضا پخش می کنند که برای سلامت دستگاه تنفسی کودکان شما مضر می باشند.
کفپوش اتاق کودک یا نوزاد
یکی از مواردی که در ایمن سازی اتاق کودک باید به آن توجه شود استفاده از کفپوش مناسب است. طبیعتا اتاقی که در آن از کفپوشی با جنس سنگ، سرامیک یا پارکت و خالی از فرش برای کودک مناسب نیست.برای ایجاد ایمنی لازم برای کودکان باید کف اتاق کودک خود را با فرش یا موکت یک تکه که پرز ندهد و امکان مخفی شدن اشیاء ریز در آن وجود نداشته باشد، پر کنید. از انداختن یک تکه فرش کوچک در وسط اتاق خودداری کنید.
درب اتاق کودک یا نوزاد
یکی از کارهایی که تقریبا تمام کودکان زیر یک سال یاد می گیرند و انجام می دهند، باز و بسته کردن درب است پس برای حفظ سلامت کودک خود باید ایمن سازی درب اتاق کودک را نیز انجام دهید. از فوم های مخصوص و ابزاری استفاده کنید که مانع از بسته شدن درب با شدت و حدت می شوند. یعنی حتی اگر نوزاد بدون اینکه متوجه باشد و بدون اینکه شما حواستان باشد، درب را محکم ببندد، درب از حد مشخصی بسته نمی شود و در نتیجه ایمنی نوزاد حفظ می شود.
ایمنی حسگر دود و پریز در اتاق کودک
روی تمام پریزهای برق خالی از دوشاخه، محافظ پریز پلاستیکی قرار دهید. پریز برق باید به گونه ای باشد که کودک نه با دست و نه با هر شیء نوک تیزی امکان بازی کردن با آن را نداشته باشد. در غیر این صورت خطر برق گرفتگی همیشه کودک را تهدید می کند. همچنین اگر اتاق کودکتان در حال حاضر حسگر دود ندارد، بهتر است یکی نصب کنید. بسیاری از والدین یک حسگر مونوکسیدکربن را نیز در مکانی از خانه، شاید کنار در اتاق کودک از بیرون، نصب می کنند و حداقل باید یک بار در سال باتری های هر دو حسگر را تعویض کنید.
دمای مناسب برای اتاق کودک یا نوزاد
دمای مناسب برای اتاق کودک نیز از موضوعاتی است که به ایمن سازی اتاق کودک مربوط می شود. دمای نامناسب می تواند خطر سندرم مرگ ناگهانی در نوزاد را افزایش می دهد. تعیین دمای مناسب اتاق کودک به موضوع سن و وزن کودک و البته فصل بستگی دارد.بنابراین ما لیستی از نکات مهم در ایمنی اتاق کودک، حفظ ایمنی نوزاد در خانه در هر فصل را در زیر برای شما آورده ایم:
- بهار / ۱۶ درجه سانتی گراد
- تابستان/ بین 16 تا 17 درجه سانتی گراد
- پاییز / تقریبا 16 درجه سانتی گراد
- زمستان / بین 18 تا 20 درجه سانتی گراد و نه بیشتر از 20 درجه سانتی گراد
حفاظ پنجره ها
یکی دیگر از مواردی که در تمامی اتاق های منزل به ویژه اتاق کودک باید رعایت شود، استفاده از حفاظ برای پنجره هاست. برای افزایش ایمنی و حفاظت از پنجره روش های بسیار متفاوتی وجود دارد، در ایران معمولا در خانه هایی که خانواده دارای کودک هستند برای حفاظت از پنجره ها از نرده های فلزی استفاده می شود.
اما دقت شود که یکی از مطمئن ترین روش های حفاظت برای کودکان، استفاده از قفل پنجره می باشد که کودک موفق به باز کردن آن به تنهایی نشود. روش ذکر شده برای پنجره هایی که در اطراف میز و مبلمان و صندلی ها هستند حتما باید اجرا شوند.
نکاتی که در ایمن سازی اتاق کودکان باید رعایت شوند.
- لبه های که حالت تیز دارند همانند تخت، کمد و دراور و هر میزی که در اتاق کودک است، باید با ابزار محافظتی که برای این منظور طراحی شده اند، ایمن شوند تا موجب صدمه به کودک نشوند.
- دستگیره های کمد اتاق کودک نباید طوری باشد که کودک بتواند از آن ها به عنوان پله و نردبان استفاده کند و بالا برود. دستگیره ها نباید به راحتی از کمد جدا شوند و بایستی استحکام بالایی داشته باشند.
- مراقب بخاری یا شوفاژ و رادیاتور باشید و کودک را از خطرناک بودن آن ها مطلع کنید و در فصل زمستان و پاییز باید دمای مناسبی برای هریک از آن ها منظور شود.
- اتاق خواب کودک باید از هرگونه وسایل شکستنی و تیز به دور باشد.
- تخت کودک باید به دور از پنجره باشد چون کودکان کنجکاو هستند و با هر بار بیدار شدن از خواب می توانند روی تخت بایستند و از بلندی پنجره به بیرون نگاه کنند.
- سعی کنید که از مواد و وسایل طبیعی برای اتاق استفاده کنید، زیرا که بچه ها به طور مداوم در تماس مستقیم با این وسایل هستند و هرگونه استفاده از موادی که برای آن ها ضرر دار می تواند خطر آفرین باشد.
سخن پایانی
استفاده و رعایت شرایط ایمنی مناسب برای اتاق کودکان و نوزادان از جمله مواردی است که همه ی والدین موظف هستند آن ها را رعایت کنند. استفاده از ابزارهایی مانند دماسنج اتاق کودک یا تخت های امن و تشک های راحت، نه تنها نوزاد شما را در رفاه و آرامش غرق می کند، بلکه خیال شما را نیز راحت می کند. پس حتما مواردی که در این مقاله ذکر شد را رعایت کنید و امیدواریم که این مطلب به میزان کافی برای شما مفید واقع شده باشد.