ممنوع الخروجی
ممنوع الخروجی به این معناست که فردی به دلیل وجود مانع قانونی، قادر به خروج از کشور خود و سفر به کشوری دیگر نیست. البته معمولا افراد از ممنوع الخروجی خود مطلع نیستند. چرا که اگر کسی بداند امکان سفر کردن به خارج از مرزها را ندارد، قطعا برای رزرو بلیت و محل اقامت هزینه ای نمی کند.
ممنوع الخروجی چه از طریق دادگاه باشد چه از طریق اداره اجرای ثبت، به فرد ابلاغ نمی شود.
خدمات پزشک قانونی و مراحل پذیرش مراجعین در پزشک قانونیاشخاص ممنوع الخروج
- بدهکاران قطعی مالیاتی بر طبق ماده ۱۷ قانون گذرنامه « دولت می تواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفان از انجام تعهدات ارزی طبق ضوابط و مقرراتی که در آیین نامه تعیین می شود جلوگیری کند.» کشور دولت می تواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران مالیاتی براساس مقررات و شرایطی از خروج افرادی به خارج از کشور جلوگیری کند و برای آن ها گذرنامه صادر نکند.
- همچنین بدهکارانی که به موجب قانون با صدور حکم قطعی دادگاه و یا صدور اجرائیه در سازمان ثبت اسناد و املاک بدهکار قلمداد شده اند و بدهی آنها محرز شده است، امکان خروج از کشور را ندارند. لازم به ذکر است که تا زمانی که بدهکار نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام نکند و یا از طلبکار رضایت اخذ نکند، اجازه خروج از کشور را نخواهد داشت و نمی تواند ممنوع الخروج بودن خود را رفع کند.
- کسانی که در خارج از کشور مرتکب اعمال خلاف قانون از قبیل سرقت، کلاهبرداری، خرید و فروش موادمخدر، ولگردی، فساد اخلاقی و سایر اعمال خلاف شئونات جمهوری اسلامی شوند از خروج مجددشان جلوگیری خواهد شد.
- اشخاصی که نمیتوانند به طور مستقل پاسپورت دریافت کنند و باید شخص دیگری مانند پدر یا شوهر برای آنها پاسپورت اخذ کند. در واقع این افراد همواره نیازمند اجازه برای مثال پدر یا شوهر خود می باشند.
- اشخاصی که بنا به دلیل مغایرت سفر خارجی آنان با مصالح جمهوری اسلا می ، بر طبق قانون و با توجه به تشخیص مقامات قضایی کشور از خروج برخی از افراد جلوگیری خواهد شد. عموما ممنوع الخروج بودن این دست از افراد به صورت کتبی از سوی مقامات قضایی کشور اعلام می شود.
اعتبار حکم ممنوع الخروجی
بر این اساس که در ماده ۱۳۳ قانون آیین دادرسی کیفری، موضوع ممنوع الخروج کردن اشخاص به صورت واضح مشخص شده و در ماده ۳۰۸ همین قانون، قوانین مغایر با قانون آیین دادرسی کیفری ملغی اعلام شده است، مراجع قضایی نمی توانند خارج از مقرره قانونی مندرج در قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص ممنوع الخروج کردن اشخاص تصمیم بگیرند و دستوری مغایر با آزادی های افراد در خروج از کشور صادر کنند. در ماده ۱۳۳ قانون آیین دادرسی کیفری قانون گذار بیان کرده است که با توجه به اهمیت و دلایل جرم، دادگاه می تواند علاوه بر موارد مذکور در ماده قبل (منظور قرارهای تامین کیفری از جمله قرار بازداشت موقت، وثیقه، کفالت و التزام است) قرار عدم خروج متهم را از کشور صادر کند.
مدت اعتبار قرار ۶ ماه است و چنان چه دادگاه لازم بداند، می تواند هر ۶ ماه یک بار آن را تمدید کند. این قرار پس از ابلاغ، ظرف مدت ۲۰ روز قابل اعتراض در دادگاه تجدید نظر استان است. قانونگذار این قرار را از جمله قرارهای تامین کیفری برشمرده و محدودیت هایی را برای صادرکننده قرار، در نظر گرفته است. از جمله اینکه؛ اولا جرم باید دارای اهمیت باشد و نسبت به جرایم کم اهمیت نمی توان شخصی را ممنوع الخروج کرد. همچنین ضروری است دلایلی بر ارتکاب جرم توسط شخصی که ممنوع الخروج می کنیم وجود داشته باشد تا بتوان با آن دلایل، تصمیم قضایی گرفت. اگر دلیلی در پرونده وجود نداشته باشد نمی توان شخصی را ممنوع الخروج کرد.
اهمیت ابلاغ ممنوع الخروج بودن
لازمه ممنوع الخروج کردن شهروندان این است که در بدو امر علیه یک شخص، پرونده ای کیفری تشکیل شده باشد و دلایل و مدارک موجود در آن، این اختیار را به دادیار یا بازپرس بدهد که شخص را ممنوع الخروج کند. این تکلیف قانونی که به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید، نشان از اهمیت حقوق شهروندی دارد و نمی توان شهروندان را از حقوق قانونی آنها به ناحق و برخلاف قانون محروم کرد.
به این نکته نیز باید توجه داشت که قرار عدم خروج از کشور، با شرایطی که مرقوم شد پس از صدور باید به متهم ابلاغ شود و یک نسخه از قرار به وی داده شود تا بتواند ظرف ۲۰ روز از ابلاغ، اعتراض خود را به دادگاه های عمومی و انقلاب یا دادگاه تجدیدنظر ارایه دهد.
صحیح نیست که شهروندان پس از اطلاع از ممنوع الخروجی خود، سردرگم شده و ندانند برای احقاق حقوق خود به کجا پناه برند. دادگاه رسیدگی کننده به پرونده، پس از بررسی اوراق آن در صورتی که قرار ممنوع الخروجی مطابق قانون صادر شده باشد، قرار صادره را تایید می کند و در غیر این صورت قرار را نقض می کند. در صورت نقض قرار توسط مرجع قضایی صالح، یا صدور قرار منع پیگرد، یا موقوفی تعقیب یا برائت متهم، مرجع صادرکننده قرار مکلف است مراتب را بلافاصله به مراجع ذی ربط اطلاع دهد. وقتی که تمامی موازین قانونی توسط مراجع قضایی رعایت شد، هیچ کس حق ندارد به تصمیم قضایی ایرادی گرفته و درصدد متزلزل کردن این دستگاه پر مسوولیت و حساس کشورمان برآید.
در صورتی که مقام قضائی قرار ممنوع الخروجی برای فردی صادر کند، آیا فرد می تواند نسبت به آن اعتراض داشته باشد؟
بله، امکان اعتراض به حکم ممنوع الخروجی وجود دارد و طبق تبصره ٢ ماده ٢٤٧ این قرار ظرف ١٠ روز قابل اعتراض است. براساس این که صادر کننده این قرار چه مرجعی است، محل اعتراض به آن متفاوت است. به عبارت دیگر در صورت صدور این قرار توسط بازپرس، مرجع اعتراض دادگاه خواهد بود. اما اگر قاضی دادگاه قرار ممنوع الخروجی را برای فرد صادر کرده باشد، مرجع اعتراض دادگاه تجدیدنظر استان خواهد بود.
نحوه استعلام ممنوع الخروجی چگونه است؟
درگذشته استعلام ممنوع الخروجی فرآیندی زمان بر و سخت بود. افراد باید برای اطلاع از وضعیت خروج شان به اداره گذرنامه مراجعه می کردند و استعلام آن طول می کشید. اما خوشبختانه این سال ها آن پروسه زمان بر به روش های ساده تری تبدیل شده است. شما برای استعلام ممنوع الخروجی می توانید به سادگی به سایت exit ban مراجعه کنید.
در این سامانه کافیست مشخصات شخصی تان مانند نام، نام خانودگی، نام پدر و شماره ملی را در صفحه اصلی وارد کنید تا پس از چند ثانیه وضعیت خروج تان مشخص و به شما اطلاع داده شود.
البته این سایت که متعلق به سازمان ثبت اسناد است، فقط مربوط به پرونده های دوایر اجرای اسناد رسمی سازمان ثبت است. برای فهمیدن وضعیت اجازه خروج از کشور در رابطه با پرونده های قضایی و کیفری، باید به سامانه ثنا مراجعه کنید. در این سامانه تمام ابلاغیه های قضایی که ممکن است موضوع آن شما باشید وجود دارد.
برای سایر پرونده هایی که ممکن است شما را ممنوع الخروج کنید هم باید شخصا به اداره گذرنامه مراجعه کنید.
اقدامات لازم در صورت ممنوع الخروج شدن
حالا که فهمیدید چطور باید از ممنوع الخروج شدن مطلع شوید، سوال این است که بعد از اطلاع از ممنوع الخروجی چه کاری از دست تان بر می آید؟
در مرحله اول باید به دنبال علت ممنوع الخروج شدن تان باشید. از زمان ابلاغ حکم ممنوع الخروجی، به مدت 20 روز به اعتراض در مورد حکم تان وقت دارید. حکم شما به دادگاه تجدید نظر خواهد رفت و مجددا وضعیت شما بررسی خواهد شد. در کل حکم ممنوعیت خروج از کشور 6 ماه اعتبار دارد. یعنی از زمانی که دادگاه درخواست ممنوعیت خروج افراد را صادر کند، تا 6 ماه شخص ممنوع الخروج خواهد بود. درصورت نیاز به تمدید این حکم هم دادگاه باید درخواست آن را صادر کند. اگر علل ممنوع الخروجی تان مالی باشد، رفع ممنوع الخروجی کمی راحت تر است. مثلا اگر مشکل ممنوع الخروجی تان به خاطر عدم پرداخت مهریه باشد باید به دنبال گرفتن حکم اعسار باشید. حکم اعسار در مهریه یعنی شما توانایی پرداخت مهریه را ندارید و باعث تقسیط مهریه می شود. آنوقت اجازه خروج شما مجددا صادر خواهد شد. درصورت دریافت حکم اعسار از دادگاه می توانید مجددا از کشور خارج شوید. اگر مشکل تان مربوط به مسائل مالیاتی است، می توانید با پرداخت یکجای وجهی که بدهکار هستید یا سپردن تضمین بانکی، قرار وثیقه یا اخذ حکم شورای عالی مالیات مبنی بر ورشکستگی، به ممنوع الخروجی تان پایان دهید. در سایر موارد هم باید طبق نظر دادگاه عمل کنید.
اعتبار امر مختومه و شرایط حصول آن چیست؟
