منبع تحت فشار چیست؟ 

اجزا و نحوه کارکرد

منبع تحت فشار یک مخزن بسته است که در قسمت پایینی خود یک محل اتصال به سیم لوله کشی آب شهری و در قسمت بالا اتصالی برای تزریق و آزمایش میزان هوا دارد. منبع تحت فشار با ذخیره آب لوله کشی و تزریق آن در زمان مناسب کار می کند؛ به عبارت دیگر با استارت پمپ آب پر فشار درحالیکه آب مصرفی را تامین می کند، بعد از بستن شیر توسط مصرف کننده تا زمان رسیدن فشار داخل لوله ها و منبع پمپ آب به فشار ماکسیمم که قبلا روی فشار سنج یا pressure switch تنظیم شده است به پمپاژ ادامه می دهد، حتی اگر مصرف کننده دیگری شیر آب را باز کند و میزان آب مورد نیاز او کم باشد. برای مثال، هنگام دست شیتن یا مسواک زدن پمپ روشن نمی شود تا زمانی که آب ذخیره شده در منبع تحت فشار باعث رسیدن فشار داخل بشکه به فشار مینیمم نگردد. یکی از معروف ترین برندهای منبع تححت فشار، منبع تحت فشار واتس است.

هرچه مخزن تحت فشار حجم آب ذخیره شده بیشتری داشته باشد، میزان دفعات استارت و استاپ در پمپ کاهش یافته که باعث افزایش عمر پمپ، مخزن تحت فشار و کاهش مصرف انرژی و هزینه ها می گردد.

لازم به ذکر است که منبع تحت فشار باعث افزایش فشار آب نمی شود، همچنین افزایش حجم آب یا فشار تغییری در فشار آب ایجاد نخواهد کرد. بلکه محاسبه حجم آب و فشار توسط منبع تحت فشار می توان تاثیر مثبتی در عملکرد تنظیم فشار آب ایجاد کرد. درحقیقت منبع تحت فشار نقاط ضعف سیستم پمپاژ آبرسانی ساختمان را برطرف کرده و سطح کیفیت آب ساختمان را افزایش می دهد.

انواع منبع تحت فشار

منبع تحت فشار دارای سه نوع متفاوت است که از لحاظ عملکرد با یکدیگرندارد اما تجهیزات متفاوتی را دارا می باشند:

• منبع تحت فشار دیافراگمی
• منبع تحت فشارتیوپی
• منبع تحت فشار فلزی

اکثر دستگاه ها و تجهیزات مختلف به شکل متفاوتی دسته بندی می شوند ولی تقسیم منبع تحت فشار بر اساس نحوه جداسازی آب و هوای داخل آن است. وظیفه منبع تحت فشار جای دادن حجم دقیقی از آب و فشار درون آن می باشد اما وجود تعامل آب و هوا با یکدیگر، می تواند مشکلات زیادی نظیر پوسیدگی و زنگ زدگی ایجاد کند و به منبع فشار آسیب بزند. بنابراین با شناخت انواع منابع فشار می توان منبع تحت فشار با عملکرد مناسب انتخاب کرد.

منبع تحت فشار دیافراگمی

این منبع از دو قسمت نیم کره ای تشکیل شده که به هم متصل شده و تشکیل یک کره کامل یا مخزن بسته را می دهند. در وسط این نیم کره از یک دیافراگم یا پرده پلاستیکی برای جداکردن دو بخش نیم کره استفاده می­شود. این منبع تحت فشار برای پمپ­های آبرسانی بهترین گزینه است زیرا استهلاک این منابع بسیار کم خواهد بود که این کاهش استهلاک به دلیل طراحی و بدنه منبع تحت فشار است. نقطه ضعف این منابع، عدم امکان تعویض دیافراگم در صورت خرابی، پوسیدگی و پارگی است. نقطه ضعف دوم مخزن دیافراگمی قیمت بالای آنهاست؛ نسبت به دو مدل دیگر منابع تحت فشار این مدل دارای تکنولوژی ساخت معتبر شرکت­های خارجی بوده و معمولا شرکت های وارد کننده این منابع به دلیل کاهش مراودات اقتصادی، کمتر این منبع را وارد می­کنند. هرچند که استهلاک پایین این منبع باعث شده هنوز طرفداران خودش را داشته باشد.

منبع تحت فشار تیوپی

منبع تحت فشار تیوپی از لحاظ ظاهری و کارکرد مشابه نمونه دیافراگمی است اما در داخل آن یک تیوپ پلاستیکی جایگزین دیافراگم شده است. وجه تمایز اصلی بین این دو منبع در محل اتصال آنها به منبع آب قابل مشاهده است زیرا تشخیص آنها از لحاظ ظاهری دشوار خواهد بود. منبع تحت فشار تیوپی در قسمت اتصال آن به منبع آب از یک فلنج در قسمت تحتانی خود استفاده می­کند که وظیفه آن نگه داشتن تیوپ از داخل می­باشد. این تیوپ در داخل منبع، توسط گاز نیتروژن یا هوای داخل منبع پر شده و در اثر فشرده شدن آن آب درون لوله ­ها با فشار کافی جریان پیدا می­کند. تیوپ میان فلنج و منبع فلزی محکم شده و موجب آب بندی منبع تحت فشار نیز می­گردد. طول عمر این منبع فشار در مقایسه با نمونه دیافراگمی کمتر است اما تعویض و تعمیر آن بسیار ساده­تر و کم هزینه­تر می­باشد. از منبع تحت فشار تیوپی در کنار پمپ­های آبرسانی استفاده می­شود. با تنظیم هوا و محاسبه ظرفیت مناسب می­توان در انرزی و هزینه­ها صرفه جویی کرد.

منبع تحت فشار فلزی

منبع تحت فشار فلزی با نام­های "بدون جدا کننده" یا " گالوالیزه" نیز شناخته می­شود. همانطور که از نام این منبع پیداست، هیچ تجهیزاتی نظیر دیافراگم یا تیوپ برای جدا کردن هوا و آب درون منبع وجود ندارد. دلیل آین امر این است که این منابع برای مصارف بسیار بالا و ابعاد بزرگ و متفاوت تولید می­شوند؛ به همین دلیل جدا کننده در انها کاربردی ندارد و عمده استفاده این منابع به عنوان منبع انبساط بسته است.

از نقاط قوت این منابع می­توان به عدم وجود جدا کننده که در نتیجه آن به تعمیرات داخلی منبع فلزی احتیاج نیست. اما همین نقطه قوت باعث ایجاد نقطه ضعف نیز شده است؛ نرخ پوسیدگی بسیار بالا، نیاز حتمی به کمپرسور برای تزریق روزانه یا هفتگی هوا و نیاز به تجهیزات کنترلی و نظارتی که بسیار هزینه­بر هستند از نقاط ضعف منبع تحت فشار فلزی می­باشد.

راه­های جلوگیری از ترکیدگی و سوراخ شدن تیوپ یا دیافراگم

• استفاده از منبع ذخیره قبل از پمپ
• تنظیم فشار منابع تحت فشار
• از بین بردن ناصافی سطح داخلی مخزن در زمان تعویض تیوپ یا دیافراگم
• محاسبه صحیح حجم منبع تحت فشار
• تراز بودن منبع تحت فشار
• خشک بودن محل نصب برای افزایش عمر منبع
• استفاده از لرزه­گیر
• استفاده از فیلتر قبل از پمپ و منبع