منعفت خود یک نوع مال است که در مثل سایر انواع مال از جمله مال منقول ، مال غیرمنقول ، مال مشاع و مال مفروز و ... تعریف و قواعدی مشخصی دارد . در حقوق افراد علاوه بر اینکه بر مال خود حق مالکیت دارند نسبت به منافع آن نیز دارای حق مالکیت هستند . مثلا وقتی در عقد اجاره می گوییم که مستاجر مالک منافع است یعنی اینکه اگرچه مستاجر مالک مال مورد اجاره نیست اما در مدت اجاره مالک منافع مال اجاره ای است و می تواند در حدود قانونی از آن استفاده کند . ما در این مقاله به بررسی تعریف منفعت مال و انواع منافع می پردازیم .
انواع مال
در قانون مدنی اموال بنا بر موضوعات مختلف به چند دسته تقسیم می شوند. از این رو انواع مال عبارتند از:
- مال مادی و مال غیر مادی: مال گاهی شی خارجی، ملموس و قابل دیدن است مثل خانه، اتومبیل و … است که در واقعیت وجود دارند، به این اموال، مال مادی می گویند.گاهی هم موضوع مال در واقعیت محسوس و قابل رویت نیست؛ مثل حق اختراع که در عالم خارج وجود ندارد اما درنهایت منجر به یک فایده مادی است، این نوع اموال، مال غیر مادی هستند.
- عین و منفعت: این تقسیم بندی مخصوص دسته بندی اموال مادی است که در مورد قبل گفته شد. عین که جمع آن اعیان است، مالی است که وجود خارجی دارد و انسان می تواند آن را لمس کند مانند خانه یا یک جفت کفش. منفعت، مالی است که با حواس پنجگانه حس نمی شود اما می توان وجود آن نفع را در یک عین تصور کرد؛ برای مثال خانه یک عین است، وقتی خانه ای به اجاره داده می شود، در واقع صاحب خانه، منفعت استفاده از خانه را به مستاجر داده است. مستاجر بدون اینکه مالک خود خانه باشد ، مالک منفعت استفاده از خانه است؛ این نوع از منفعت در حقوق مال محسوب می شوند.
- مال مصرف شدنی و مال قابل بقا: برخی از اموال وقتی مورد استفاده متعارف قرار می گیرند تمام می شوند مانند غذا، میوه و… که به آنها مال مصرف شدنی یا تمام شدنی می گویند. در مقابل استفاده از برخی اموال باعث تمام شدنشان نمی شود؛ مانند گوشی تلفن و یا دوچرخه که به آنها مال قابل بقاء گفته می شود.
- مال منقول و مال غیر منقول: این تقسیم بندی از جهت قابلیت و عدم قابلیت جا به جای اموال است. مال منقول مالی است که می توان آن را از مکانی به مکان دیگر جا به جا کرد اما مال غیر منقول قابلیت جا به جایی ندارد.
- مال مثلی و مال قیمی: مال مثلی مالی است که مانند و نمونه آن زیاد است و می توان نمونه های آن را به جای هم قرار داد مانند حبوبات، اما مال قیمی مالی است که شبیه و مانند آن زیاد نیست و منظور تنها یک مال مشخص است؛ برای مثال آپارتمان با شماره پلاک ۵۶۴ یا یک نسخه کتاب خطی.
- مال مفروز و مال مشاع: مال مفروز مالی است که کل مال در مالکیت یک نفر قرار دارد، اما مال مشاع مالی است که چند نفر با هم در آن شریک باشند.
منفعت مال یعنی چه
منظور از منفعت مال ثمره ای است که به تدریج و به مرور زمان از مال به دست می آید بدون اینکه از عین مال کم کند . در واقع در استفاده از منفعت هدف این است که از اصل مال نگه داشته شود و از منافع آن استفاده شود مثل وقتی که در قرارداد اجاره اصل مال برای خود موجر می ماند و مستاجر طبق قرارداد اجازه بهره بودن از منفعت مال که سکونت در آن است را دارد . منفعت در حقوق به چند دسته تقسیم می شود که مهمترین آنها منافع متصل و منافع منفصل هستند .
انواع منفعت
منفعت مال که در حقوق به آن نمآت هم گفته می شود را می توان به دو دسته تقسیم کرد . یکی از مهمترین انواع منافع از قرار زیر است :
- منافع متصل : طبق قانون مدنی ، منافع متصل منافعی هستند که همراه خود مال اند و به واسطه استفاده از مال وجود دارند مثل وقتی که حیوانی به اجاره داده می شود و اجاره دهنده ادعا می کند که اجاره کننده نمی تواند از فواید حیوان ( مثلا اگر حیوان گوسفند باشد از شیر آن ) استفاده کند ، این ادعا رد است و چون این دست فواید به همراه حیوان است نمی توان استفاده از آنها را منع کرد . بنابراین منافع متصل متعلق به کسی است که به واسطه عقد مالک است .
- منافع منفصل : منافع منفصل ، منافعی جدا از مال هستند و به طریقی خارج از وجود مال ، منفعت مال محسوب می شوند . مثل وقتی که آپارتمانی به مرور زمان ارزش اقتصادی بیشتری پیدا می کند .
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
روش اثبات مالکیت + مراحل حقوقی آن
