چوپانان یکی از روستاهای شهرستان نایین در استان اصفهان است. این روستا در دهستان چوپانان در بخش انارک قرار دارد. چوپانان در فاصله ۹۵ کیلومتری شرق انارک واقع شده دارای جمعیتی حدود ۲۳۰۰ نفر است. در سرشماری سال ۱۳۹۰ شغل عمده اهالی کشاورزی و دامداری و رانندگی کامیون است.این دهستان از شمال به ریگ جن و استان سمنان و از جنوب به استان یزد از غرب به انارک و از شرق به شهرستان خور منتهی می شود.
چوپانان روستایی جدید است که تأسیس آن حدود سال ۱۲۸۰ هجری شمسی می باشد. البته سون هدین در کتاب خود که با نام کویرهای ایران ترجمه شده است، تأسیس ابن روستا را 1903 می داند. قبل از آن در محل این روستا چاهی بوده است که چوپانها و گله داران و ساربانان برای آب دادن به گوسفندان و شتران خود از آن استفاده می کردند.در حدود سال ۱۲۸۰ خورشیدی چند نفر از شترداران و صاحبان گله ها تصمیم می گیرند که قناتی در آن منطقه حفر کنند. پس از تکمیل قنات معلوم شد که آب زیادی از قنات بدست می آید و می توان برای کشاورزی نیز از آن استفاده کرد؛ و بدین صورت سنگ بنای روستا گذاشته می شود.
بنیان گذاران چوپانان شتردارانی اهل انارک بوده اند و به شغل باربری از جنوب کشور تا تهران مشغول بودند. به علت هرج و مرج در دوره قاجار ترجیح می دهند که به شترداری پایان داده و زندگی قلعه نشینی و کشاورزی را انتخاب کنند این افراد و شرکا به شرح زیر می باشند:
- ۱- حاج محمدعلی فرزند رمضان (خاندان مستقیمی) مالک دو شبانه روز املاک چوپانان
- ۲- حاج محمد علی فرزند محمد ابراهیم (خاندان عمادی) مالک دو شبانه روز چوپانان
- ۳- محمد فرزند حاج عبدالله (خاندان بقایی و رحیمی) مالک یک شبانه روز
- ۴- باقر فرزند حاج محمد (خاندان امینی) مالک یک شبانه روز
- ۵- حاج مهدی فرزند حاج عبدالله (خاندان عسگری) مالک یک شبانه روز
- ۶- حاج محمد فرزند حاج رحیم (زاهدی) یک شبانه روز
به علت مخالفت جندقی ها (ظاهراً مخالفت جندقی ها شایعه ایست که کارگزار مشیرالملک نایینی برای کارشکنی در حفر قنات چوپانان به دستور ایشان ساخته است و صحت ندارد که با شراکت مشیرالملک غائله ختم به خیر می شود) و اینکه زمین های آماده را از آن خود می دانستند و ممکن بود برای مالکیت آن ها مشکلاتی پدید آید تصمیم می گیرند که دو شبانه روز از مالکیت چوپانان به مشیرالملک نائینی منشی دفتر ظل السلطان اعطا شود تا او حامی روستا در مقابل آنان باشد فرزندان مشیر الملک یا خود ایشان بعداً املاک خود را به خاندان طباطبایی در چوپانان می فروشند.
در محدوده پناهگاه باغ وحش عباس آباد نایین اصفهان روستایی به نام چوپانان وجود دارد که به عنوان منظم ترین روستای خشتی دنیا معرفی شده است.تقریباً سال 1280 شمسی شترداران اهالی انارک اقدام به حفر قنات در منطقه چوپانان می کنند چرا که در زمان های بسیار دور چاهی در این روستا وجود داشته که گله داران و چوپان ها و ساربان ها برای آب دادن به شتران و گوسفندان خود از آن چاه به خاطر داشتن آب فراوان استفاده می کرده اند و این فراوانی آب منجر شد تصمیم به کشاورزی نیز بگیرند و بدین گونه سنگ بنای روستای چوپانان در 180 کیلومتری شرق نایین و 90 کیلومتری شرق انارک گذاشته شد.
بافت منحصر به فرد روستای چوپانان
جالب است بدانید که از همان ابتدا بافت این روستا به طوری مهندسی شده است که هیچ گونه کوچه بن بستی در آن نخواهید دید و شما می توانید انتهای آبادی را در غرب یا شرق از هر کوچه ببینید و از نمای بالا مانند یک صفحه شطرنج تجلی می شود.
این روستا به خاطر اینکه یک منطقه کویری است زمستان های بسیار سرد و تابستان های بسیار گرمی را تجربه می کند. باد و باران در فصل بهار و زمستان به قدری در این روستا شدید است که از طریق آن آب کشاورزی روستا تامین می شود.
زمانی که وارد این روستای منحصر به فرد میشوید نخلستانهای حاضر در آن چشم های شما را به خود خیره می کند و البته وجود بوته هایی در این روستا منجر شده این منطقه شبیه به یک منطقه جنگلی باشد چراکه اخیراً اداره منابع طبیعی و جنگلبانی به سبب تثبیت شنهای روان حوالی روستا اقدام به کاشت بوته های تاق کرده است.وجود زمین های کشاورزی، طبیعت کویری، خدمات زیر ساختی و دامداری در حاشیه این روستا باعث می شود زیرساخت های گردشگری افزایش یافته و این روستا به عنوان مقصد گردشگری پر طرفدار شناخته شود.
لهجه مردم روستای چوپانان
لهجه چوپونی عنوان لهجه مردم روستای چوپانان می باشد، بالای 94 درصد از واژگان این لحظه با فارسی مشترک است.چنانچه در بخش گردشگری اشاره شده است در روستاهای اطراف همچون مهرجان، گرمه، ایراج و رباط پشت بادام این لهجه وجود داشته و از لحاظ لحن و غنای واژگان شباهت زیادی به لهجه محلی شیراز دارد.
زادآوری مجدد پناهگاه حیات وحش عباس آباد چوپانان
زادآوری جدید در پناهگاه حیات وحش عباس آباد نشان دهنده پتانسیل بالای منطقه و همچنین اکوسیستم سالم و امنیت بیشتر آن است. شاید بتوان گفت از این پس عباس آباد یکی از بهترین زیستگاه های پلنگ ایرانی در کشور محسوب شود که در این اتفاق تلاش مسئولین و محیط بانان عباس آباد به وضوح قابل لمس می باشد و مهمتر از همه فرهنگ بالای مردم نیز نقش بسزایی در این امتیاز بزرگ دارد.
فعالیت اهالی روستای چوپانان
بخش عمده فعالیت های اهالی روستای چوپانان به دامداری و کشاورزی اختصاص دارد، از محصولات کشاورزی این روستا می توان به زردآلو، انار، سیفی کاری، گندم، سیر، یونجه و انار اشاره کرد. هندوانه های ابوجهل نیز از آن دسته گیاهان خودرو در این منطقه می باشد که بهترین درمان برای بیماری دیابت محسوب می شود.
تجربه زندگی در خانه های محلی روستای چوپانان
باید بدانید که هتلی در روستای چوپانان نخواهید دید، از طرفی همین اتفاق باعث می شود که شما هیجان زندگی در خانه های محلی این روستا را تجربه کنید.این خانه ها در یک محیط سنتی و فضای باز پذیرای گردشگران می باشد شما علاوه بر لذت بردن از معاشرت با افراد بومی روستا و تجربه زندگی در خانه های محلی می توانید از خوردن غذاهای محلی این منطقه نیز بهره مند شوید یا حتی می توانید در دل کویر چادر بزنید و در فصل تابستان از تماشای آسمان درخشان لذت ببرید.ناگفته نماند هیچ استراحتگاه و توقفگاهی در جاده منتها به چوپانان وجود ندارد و در اکثر مناطق آن دسترسی به تلفن همراه امکان پذیر نمی باشد.
مهمترین موارد در سفر به کویر چوپانان
پیش از اینکه راهی این روستای دلربا و فریبنده شوید حتماً از سالم بودن خودرو خود اطمینان حاصل کنید و حتماً مجهز به تجهیزات ایمنی باشید. طی چند روزی که در این روستا اقامت دارید برای گشت و گذار در مناطق مختلف آن حتماً آب و غذا، نقشه و قطب نما با خود به همراه داشته باشید و بهترین کار این است که از راهنمایی های افراد بومی این روستا استفاده کنید.
کویری مرموز به نام ریگ جن در دل روستای چوپانان
خانه های خشتی، مکان های تاریخی و طبیعت خاص و منحصر به فرد کویری باعث شده که روستای چوپانان یکی از مناطق مهم گردشگری به شمار آید. اما این نکته را حتما در نظر داشته باشید که اگر می خواهید گشتی در این روستا بزنید از افراد آشنا به این منطقه کمک بگیرید.
کویر ریگ جن: اگر به دیدن درخشش ستاره ها در شب علاقه دارید حتما به این منطقه سفر کنید چرا که تنها مکانی است که می توانید به صورت خیلی واضح راه شیری را ببینید. همچنین راه رفتن بر روی شن زارهای مرموز کویری روستای چوپانان یکی از به یاد ماندنی ترین تجربه های زندگیتان خواهد بود.
کویری بودن روستای چوپانان باعث شده که زمستان های آن بسیار سرد و تابستان های بسیار گرمی داشته باشد. می شود گفت که اوایل پاییز مناسب ترین فصل سفر به این روستا می باشد.
روستای درکش و زیبایی های آن
