مجازات انواع سرقت در ایران چیست؟

جرم سرقت چیست؟

سرقت یا دزدی یک عمل مجرمانه و غیر قانونی است که در ماده 265 قانون مجازات اسلامی تعریف شده است . در این ماده آمده است که سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است . با توجه به این ماده می توان گفت که اگر کسی مال متعلق به فرد دیگری را برباید ، سارق است . متعلق بدون مال به دیگری هم شخص حقیقی مثل افراد در سطح جامعه را شامل می شود و هم اشخاص حقوقی مثل شرکت ها و اموال دولتی را شامل می شود .
جرم سرقت مانند هر جرم دیگری برای اینکه شکل بگیرد باید دارای سه عنصر قانونی ، روانی و مادی باشد . در واقع جمع این سه رکن با یکدیگر باعث می شود آنچه ما به آن جرم سرقت می گوییم ایجاد شود .

هدف سارقان از سرقت:

سارقان در سرقت اموال دیگران انگیزه های مختلفی دارند:

• برخی از سارقان نیز برای انجام برخی از جرایم سرقت می کنند، مثلا سرقت خودرو و استفاده از آن در آدم ربایی یا قاچاق مواد مخدر و یا ارتکاب جرایم دیگر.
• انگیزه برخی از سارقان نیز استفاده از مال مسروقه است.

انواع سرقت:

سرقت بر حسب نوع میزان مجازات و ماهیت آن به اشکال مختلف تقسیم دسته بندی شده است:

1. سرقت حدی
2. سرقت تعزیری

سرقت حدی به دو صورت است:

1. سرقت با شرایط خاص
2. راهزنی

سرقت تعزیری نیز به دو صورت است:

1. سرقت تعزیری ساده
2. سرقت تعزیری مشدد

در چه صورتی سرقت حدی محسوب می شود؟

سرقت در صورتی که دارای تمام شرایط ذیل باشد، حدی محسوب شده و موجب حد است:

• مال مسروقه شرعا مالیت داشته باشد.
• مال مسروق در حرز باشد.
• سارق شخصا داخل حرز شود.
• سارق مال را از حرز خارج کند.هر گاه کسی مال را توسط مجنون یا حیوان یا هر وسیله بی اراده ای از حرز خارج کند مباشر محسوب می شود.
• هتک حرز و سرقت هر دو مخفیانه باشد.
• سارق پدر یا جد پدری نباشد.
• ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد.
• مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام نباشد.
• سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.
• صاحب مال از سارق نزد مرجع قضایی شکایت کند.
• صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.
• مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد.
• مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.
• مال مسروق از اموال سرقت شده یا مال غصب شده نباشد.

تعریف حرز:

حرز عبارت است از مکان متناسبی که مال عرفا در آن از دستبرد محفوظ می ماند.

در چه صورتی سرقت تعزیری محسوب می شود؟

سرقتی که شرایط سرقت حدی را نداشته باشد ، تعزیری خواهد بود . طبق ماده 651 قانون مجازات اسلامی ، هرگاه تمام شرایط سرقت تعزیری وجود داشته باشد ، مجازات مرتکب از پنج تا بیست سال حبس و تا هفتاد و چهار ضربه شلاق خواهد بود . نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که سرقت تعزیری انواع مختلفی دارد از این رو مجازاتی هم که برای آن در نظر گرفته می شود متفاوت است . در شرایط سرقت تعزیری چند شرط برای تحقق این عمل مجرمانه وجود دارد ، بنابراین قانون گذار با در نظر گرفتن سرقت تعزیری در حالات مختلف مجازاتی نیز برا آن تعیین کرده است .

مجازات جرم سرقت:

در این بخش مجازات های مربوط به انواع سرقت تعزیری و سرقت حدی بیان شده است:

مجازات های مربوط به سرقت تعزیری:

• سرقت مقرون به آزار و یا مسلح بوودن سارق: حبس از ۳ ماه تا ۱۰ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه (ماده 652 قانون مجازات اسلامی)
• سرقت مسلحانه گروهی در شب: حبس از ۵ تا ۱۵ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه (ماده 654 قانون مجازات اسلامی)
• راهزنی: ۳ تا ۱۵ سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه (ماده 653 قانون مجازات اسلامی)
• کیف زنی و یا جیب بری: حبس از یک تا ۵ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق (ماده 657 قانون مجازات اسلامی)
• سرقت وسایل و تاسیسات عمومی: حبس از یک تا ۵ سال (ماده 659 قانون مجازات اسلامی)

مجازات های مربوط به سرقت حدی بسته به مرتبه سرقت یکی از موارد ذیل است:

• در مرتبه اول، قطع چهار انگشت دست راست سارق
• در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پایین بر آمدگی
• در مرتبه سوم، حبس ابد
• در مرتبه چهارم، اعدام است هر چند سرقت در زندان صورت گرفته باشد

قطع دست در جمهوری اسلامی ایران:

قطع دست مجازاتی است که براساس قانون مجازات اسلامیِ حکومت جمهوری اسلامی ایران و آیهٔ ۳۸ سورهٔ مائده،در مورد دزدها اعمال می شود.

براساس ماده ۱۹۸ قانون مجازات اسلامی، حکم قطع دست دربارهٔ سارقی اجرا می شود که به حد بلوغ شرعی رسیده باشد، در حال سرقت عاقل باشد و بداند که مال غیر است و ربودن آن حرام است. همچنین در این قانون آمده است که سرقت در سال قحطی صورت نگرفته باشد، سارق مال را به عنوان دزدی برداشته باشد و مال دزدی از اموال دولتی و وقف و مانند آن که مالک شخصی ندارد نباشد و ارزش آن هم از یک چهارم گرم طلا بیشتر باشد.مجازات هایی مانند سنگسار، قطع اندام های بدن و شلاق، که حقوقدان ها آن ها را مصداق های تنبیه های غیرانسانی و مغایر فرهنگ قضایی جهان می دانند، در قانون جمهوری اسلامی وجود دارد و گاه به اجرا گذاشته می شود.

جرائم سرقت علمی و راههای رفع اتهام سرقت علمی