فحاشی به چه معنی است؟
فحاشی یعنی استفاده از الفاظ رکیک و زشت از سوی شخصی به شخص دیگر که موجب آزار روانی آن فرد شده و توهین به وی تلقی شود. آن شخص می تواند با استناد به این ادعا، اعاده حیثیت کند و فرد توهین کننده را تحت پیگرد قانونی قرار دهد. مجازات فحاشی یک جرم عمدی است و ارتکاب غیرعمدی آن در حقوق جزا شناخته شده نیست یعنی مرتکب، عمد در ارتکاب رفتار موهن نسبت به دیگری را داشته باشد در واقع این مطالب به دو مورد اشاره می کند:
- مرتکب در ارتکاب عمل خود عامد باشد یعنی در حالت خواب و هیپنوتیزم و مستی نباشد و کلاً بدون اراده مرتکب صورت نگیرد.
- مرتکب از موهن بودن رفتار خود اطلاع داشته باشد، برای مثال برخی تفاوت های فرهنگی یا زبانی باعث عدم اطلاع وی نباشد.
مواد608 و 609 و 697 قانون مجازات اسلامی در خصوص مجازات فحاشی:
- ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی: توهین به افراد از قبیل: فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد مجازات آن شلاق تا ۷۴ ضربه و یا ۵۰ هزار تا ۱ میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.
- ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی: هرکس با توجه به سمت مقامات رسمی در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به ۳ تا ۶ ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق و یا ۵۰ هزار تا ۱ میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود.
- ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی: هرکس به کسی امری را صریحا نسبت دهد که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می شود و نتواند صحت آن را ثابت کند جز در مواردی که موجب حد است به ۱ ماه تا ۱ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آن ها حسب مورد محکوم خواهد شد.
انواع فحاشی:
فحاشی ناموسی:
فحاشی ناموسی یعنی اگر فحاشی به نحوی باشد که شخص به کسی یا کسانی از خانواده شاکی عناوین ناروا نسبت دهد. مانند آنکه بگوید، (مادر بدکاره) که قاضی باید احراز نماید اگر منظور متهم آن است که واقعاً نسبت زناکاری به مادر شاکی بخواهد بدهد باید حدّ قذف که 80 ضربه شلاق است و لیکن اگر همینطور فقط به لفظ توجه داشته است و نه به معنای آن کلمات، فقط به مجازات مقرر برای فحاشی و توهین محکوم می شود که طبق ماده 608 قانون مجازات اسلامی به مجازات شلاق تا 74 ضربه و یا جزای نقدی از 50 هزار ریال تا یک میلیون ریال محکوم میشود.
فحاشی پیامکی و مجازات آن:
نظر به اینکه طبق ماده 641 قانون مجازات اسلامی اگر از طریق لوازم مخابراتی ایجاد به مزاحمت شود علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد. علی ایحال چنانچه از طریق پیامک فحاشی انجام شود مرتکب، به مجازات مزاحم تلفنی محکوم می گردد.
قذف و مجازات آن:
قذف به معنی آن است که؛ در شرع مقدس اسلامی برای حفظ حرمت مؤمنین و مؤمنات لازم گردیده است اگر کسی زنا یا لواط را به کسی نسبت دهد و نتواند آنرا اثبات کند، به80 ضربه شلاق محکوم می شود که از حدود شرعی محسوب می گردد. لازم به ذکر است نوشـتن آن و درج الکترونیـکی آن و انتـشار آن در اینترنت و ایمیل و شبکه های اجتماعی نیز طبق قانون مجازات اسلامی 1392 جرم است.
افترا و مجازات آن:
آن است که شخص با نوشته یا درج در روزنامه ها و مجلات یا سخنرانی در مجامع یا با هر وسیله ای به کسی امری با صراحت را نسبت دهد و نتواند صحت آنرا ثابت نماید، این عمل افترا محسوب می گردد. به طور مثال: شخصی در نوشته ای که به تابلو اعلانات ساختمان نصب می نماید، مدیر را شخص خائن در اموال مال ساختمان قلمداد کند و نتواند آنرا ثابت نماید، مرتکب افترا گردیده است. در واقع افترا از فحاشیهایی است که اگر متضمن قذف نباشد مرتکب به یک ماه تا یک سال حبس و یا یک تا 74 ضربـه شلاق محکوم میشود.
تهمت:
نسبت دادن بزه و یا عمل مجرمانه از ناحیه شخص به دیگری در صورتی که نتواند آنرا اثبات نماید تهمت است. تهمت با افترا دارای یک معنا و کاربرد است.
توهین به مقامات رسمی و حقوقی :
توهین به وکلای دادگستری، شهردای، روسـای قوای سه گانه معاونان رئیس جمهور و وزراء ، نمایـندگان مـجلس، اعضای شورای نگهبان، قضات، اعضای دیوان محاسبات یا کارمندان دولت در حین انجام وظیفه 3 تا 6 ماه حبـس یا 50 هزار یا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد داشت.
توهین و فحاشی به بانوان و اطفال :
توهین و فحاشی به بانوان و اطفال در معابر عمومی طبق قانون مجازات به حبس از 2 تا 6 ماه و تـا 74 ضربـه شلاق محکوم خواهد شد.
هجو:
آن است که شخصی به وسیله نوشته یا سرودن اشعار و یا خواندن مدیحه و روضه کسی را مورد حملات زبانی قرار دهد اقدام به هجو نموده است. و در واقع هجو نوعی توهین است و طبق ماده 700 هر کسی با نظم یا نثر یا به صورت کتبی یا شفاهی کسی را هجو کند یا هجوبه کند به حبس از 1 تا 6 ماه محکوم می شود.
آیا مجازات فحاشی و تهمت و افترا مشابه است؟
تهمت و افترا هم در قانون اساسی هم ردیف با مجازات فحاشی قرار می گیرد و تقریبا مجازاتی مشابه آن دارند. اما در تهمت و افترا شخص ممکن است فردی را خائن در امانت و یا سارق و مواردی از این دست قلمداد کند اگر تنها این موارد باشد و فرد در افترا از فحاشی هایی قذف به کار نبرده باشد از یک ماه تا یک سال حبس برایش در نظر می گیرند و یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود.
آیا توهین یک جرم قابل گذشت است؟
طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، جرم توهین و فحاشی به عنوان یک جرم قابل گذشت شناخته می شود. اما جرم قابل گذشت به چه معناست؟ وقتی از نظر قانون یک جرم قابل گذشت محسوب می شود، یعنی شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات آن جرم، منوط و وابسته به شکایت شاکی و عدم گذشت وی است. پس اگر در هر مرحله شاکی از شکایت خود صرف نظر کند، پیگیری و اجرای مجازات آن حکم متوقف می شود.با استناد به ماده ۱۰۰ قانون مجازات اسلامی.
منابع قانونی اثبات و اعمال کیفر بزه توهین و اهانت و فحاشی عبارتست از:
- قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات
- قانون آیین دادرسی کیفری
- منابع عرفی در جهت تشخیص عنوان توهین
توهین به فوت شدگان:
برخی بر این باورند که توهین به کسانی که فوت شده اند نیز مشمول ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی می شود و برخی معتقدند واژه «افراد» در این ماده به انسان های زنده اشاره دارد و درنتیجه توهین به مردگان تنها در صورتی می تواند مشمول ماده مذکور قرار گیرد که عرفاً توهین به بازماندگان تلقی شود و درواقع آنان بزه دیده محسوب می شوند. این موضع در تبصره ۲ ماده ۳۰ از قانون مطبوعات مصوب سال ۱۳۶۴ نیز پذیرفته شده است که به موجب آن «هرگاه انتشار مطالب مذکور در ماده فوق راجع به شخص متوفی بوده ولی عرفاً هتاکی به بازماندگان وی به حساب آید هر یک از ورثه قانونی می تواند ازنظر جزایی یا حقوقی طبق ماده و تبصره فوق اقامه دعوی نماید.»
نکته 1: گاهی توهین به فوت شدگان به طور خاص جرم انگاری شده است مثل توهین به امام خمینی(ره) هر کس به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان ا... علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
نکته 2: اهانت به مردگان به شکل جنایت بر حسب قانون مجازات اسلامی مشمول پرداخت دیه خواهد بود.
نکته 3: همچنین نبش قبر بر اساس ماده 634 قانون تعزیرات جرم محسوب می شود.
ماده 634 قانون تعزیرات: هر کس بدون مجوز مشروع نبش قبر نماید به مجازات حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال محکوم می شود و هر گاه جرم دیگری نیز با نبش قبر مرتکب شده باشد به مجازات آن جرم هم محکوم خواهد شد.
مدارک لازم برای شکایت توهین عبارت است از:
- کارت ملی
- شناسنامه
اثبات فحاشی به چه صورت است؟
چنانچه فحاشی و الفاظ رکیک در ملا عام انجام شده باشد، شما بایستی شهودی را بیاورید تا به این جرم شهادت بدهند. اما اگر این فحاشی در فضای مجازی انجام شده باشد، شما می توانید با رفتن به مخابرات، شواهدی را بدست بیاورید که ثابت کند فحاشی انجام شده است.
برخورد مناسب در مقابل توهین و بی ادبی
