بلوبری
بلوبری گیاهی درختچه ای و کندرشد می باشند که میوه های زیادی در سطح وسیع تولید می کنند. این درختچه ها با عادت رشد کوتاه و معمولاً تا ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر ارتفاع رشد می کنند.برگ ها کوچک و براق می باشند.بلوبری خاک های با درصد اسید بالا را میپسندد ویکی از مزایای پرورش بلوبری در گلدان این است که در گلدان راحتر میتوان خاک را به دلخواه خود ساخت.برای رشد بهینه در نواحی نیمه گرمسیری یا خنک تر، به آفتاب کامل نیاز دارند ولی در نواحی گرمتر به آفتاب کامل به همراه کمی سایه نیز نیازمندند.آبیاری این گیاهان باید به طور منظم و به خوبی صورت گیرد. میزان آبیاری نباید طوری باشد که به گیاه آسیب برساند. ارقام بلوبری می توانند خزاندار یا همیشه سبز باشند. برگ ها می توانند بیضی شکل یا نوک تیز باشند. اندازه برگها در طول بین ۱ الی ۸ سانتیمتر و در عرض بین ۰٫۵ الی ۳٫۵ سانتیمتر متغییر است. گلها زنگوله شکل بوده و در رنگهای سفید،صورتی کمرنگ یا قرمز پدیدار می شوند و گاهی به سبزی متمایل می شوند. میوه بلوبری شکل نسبتا گرد داشته و بین ۵ الی ۱۶ میلیمتر در ارقام مختلف قطر دارد همچنین یک تاج گل شکل در انتهای میوه وجود دارد؛ آنها در ابتدای شکل گیری سبز کمرنگ مایل به قرمز، سپس قرمز بنفش، و در نهایت در زمانی که رسیدند بنفش تیره یا آبی تیره متمایل به بنفش می شوند. میوه بلوبری در یک پوشش محافظ از موم اپیکوتیکول پودری پوشانده شده است، که به طور محض به نام “شکوفه” شناخته می شود. این میوه ها زمانی که می رسند، شیرین بوده و در میزان اسید متغیر هستند. بوته های بلوبری معمولا در وسط فصل رشد شروع به باردهی می کنند: زمان باردهی تحت شرایط محلی مانند ارتفاع و عرض جغرافیایی قرار می گیرد، بنابراین اوج محصول دهی بلوبری در نیمکره شمالی می تواند از اواخر اردیبهشت تا مرداد ماه متفاوت باشد.
مراحل کاشت بلوبری و شرایط نگهداری
بلوبری به لحاظ سلامت و وجود آنتی اکسیدان فراوان یکی از خاص ترین میوه های شناخته شده در جهان است. شما می توانید نهال بلوبری را از فروشگاه های محصولات کشاورزی و گل و گیاه تهیه کنید و علاوه بر داشتن گیاهی زیبا در تمام طول سال، بعد از چند سال صاحب درخت زیبای بلوبری در منزل شوید و از خواص بلوبری های دست پرورده خودتان بهره مند گردید.
انتخاب گلدان، خاک و محل نگهداری گیاه
برای کاشت بلوبری در گلدان، نیاز به گلدان های بزرگ حداقل به حجم ۵ گالن دارید و برای نهال های چند ساله حتی می توانید از بشکه استفاده کنید. از داشتن سوراخ کافی برای خروج زهکش آب اضافی از کف گلدان اطمینان حاصل کنید. همچنین به جنس گلدان توجه داشته باشید و گلدانی را انتخاب کنید که بتواند وزن درخت شما را بعد از چند سال تحمل کند. توجه داشته باشید به علت بزرگ بودن گلدان، در عمل جابجایی آن غیرممکن خواهد شد؛ بنابراین در ابتدا مکان مناسبی برای آن انتخاب کنید. بهترین مکان برای پرورش بلوبری در منزل، جایی است که صبح ها آفتاب و بعد از ظهرها سایه باشد. در بیشتر منازل پنجره های نورگیر جنوبی بهترین مکان برای نگهداری گیاهان هستند.
بلوبری در خاک های با پ هاش اسیدی ۴/۵ تا ۵/۵ بهترین رشد را دارد، بنابراین خاک سبک شنی سرشار از مواد آلی برای کاشت بلوبری در گلدان انتخاب مناسبی خواهد بود. همچنین می توانید از یک قسمت پیت ماس و یک قسمت پوست خرد شده درخت کاج برای اسیدی کردن خاک استفاده و آن ها را با هم ترکیب کنید. مخلوطی از ۲ قسمت کوکوپیت، ۲ قسمت پیت ماس و ۱ قسمت پرلیت نیز برای کاشت بلوبری در گلدان مناسب است.
انتخاب نوع گیاه
بلوبری گونه های متعددی در طبیعت دارد. بهترین گونه بلوبری برای کاشت در گلدان بوته های رقم کوتاه آن و واریته Sunshine Blue است که حداکثر ارتفاعی بین ۹۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر خواهد داشت و به راحتی می توان آن را در محیط داخل منزل نگهداری کرد.بلوبری بوته بلند شمالی (Vaccinium corymb osum) یک بوته راست قامت است، درختچه تاج مانند بوده و ارتفاع آن 1.8 تا 3.6 متر می باشد و در خاک های اسیدی و مرطوب با زهکشی خوب، رشد مطلوبی دارد.این گونه (blueberry) از نوع پایه بلند شمالی به رنگ آبی روشن و با طعم شیرین که در ماه تیر شروع به بلوغ می کنند، این رقم به عنوان یک نوع عالی برای کاشت می باشد البته نیازمند به گرده افشانی متقابل شناخته شده است.
کاشت نهال
برای کاشت نهال بلوبری در گلدان، ابتدا داخل خاک گلدان گودالی به اندازه سه چهارم عمق گلدان حفر و مقداری کود شیمیایی ازت- فسفر- پتاس را داخل گودال پخش کنید و نهال را به آرامی و بدون آسیب به ریشه ها داخل حفره بکارید. اطراف ریشه را با خاک پر کنید و به آرامی و با فشار دست ریشه ها را داخل خاک گلدان مستحکم کنید. گیاه را به طور کامل آبیاری کنید تا آب از سوراخ کف گلدان خارج شود.
آبیاری بلوبری
بوته های بلوبری نیاز به آبیاری منظم و رطوبت نسبتاً پایدار در خاک دارند . خشک شدن نسبی خاک و استرس کم آبی به هیچ عنوان مناسب رشد و نموی این گیاهان نیست بخصوص اینکه اصولا ریشه های این گیاه سطحی است و سیستم ریشه ای عمیقی ندارد و حتی بعد از برداشت محصول ، می بایست آبیاری آن به شکل منظم انجام شود تا در سال آینده رشد و محصول دهی خوبی داشته باشد.
نور مورد نیاز بلوبری
بوته های بلوبری به حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب برای تولید گل و میوه نیاز دارند. اگر مکان کاشت این گیاهان بیش از اندازه سایه باشد و نور مورد نیاز آنان تأمین نشود از میزان میوه دهی این گیاهان کاسته خواهد شد هر قدر سایه بیشتر باشد میوه دهی کمتر و رشد گیاه ضعیف تر خواهد بود. پریدگی رنگ برگها و زیاد شدن فاصله برگها بر روی یک شاخه از دیگر نشانه های کافی نبودن نور است. در مناطق گرم نیز زیاد بودن تعداد ساعات نور مستقیم می تواند به ضرر گیاه و سوختگی نوک و حاشیه برگها و ریزش گلها باشد. بنابراین لازم است که در چنین مناطقی گیاه در مکانی کاشته شود که در صبح از نور برخوردار باشد و عصر هنگام سایه باشد.
دمای مناسب بلوبری
بوته های بلوبری بلند قامت در طی زمستان به حدود ۶۰۰-۱۵۰ ساعت دمای زیر ۷ درجه نیاز دارند تا نیاز سرمایی آنان برطرف شود و سال آینده بتوانند گلدهی داشته باشند. البته این نیاز سرمایی در انواع وحشی می تواند به حدود ۱۰۰۰ ساعت نیز برسد . همچنین اگرچه برخی انواع این گیاه همانند V.corymbosum و V. angustifolium سرمای زمستانی را تا ۳۵- درجه نیز تحمل می کنند اما گونه هایی نیز وجود دارند که سرما را تنها تا ۱۲- درجه سانتیگراد تحمل می کنند. بنابراین قبل از کاشت این گیاهان می بایست نسبت به میزان تحمل آنان در برابر سرمای زمستانه مطمئن شد.
مراقبت از گیاه بلوبری
بلوبری به آبیاری منظم روزانه نیاز دارد و بهتر است سطح خاک همواره مرطوب و نه خیس و غرقابی باشد. به یاد داشته باشید خشکی کشیدن گیاه بلوبری برای چند روز و تحمل گرما و خشکی به درخت شما آسیب های جدی خواهد زد. همچنین همانطور که در بخش محل نگهداری گیاه گفته شد، لازم است بلوبری در طول روز حداقل ۶ ساعت نور خورشید را دریافت کند. کمبود نور و محیط کاملا سایه باعث کاهش رشد گیاه و کاهش میوه دهی می شود.
زمان مناسب برای کاشت نهال بلوبری
- کاشت زمستانی: زمستان بهترین زمان برای کاشت نهال بلوبری در آب و هوای معتدل مدیترانه ای است. گیاهان در فصل زمستان خفته هستند و کاشت و انتقال نهال ها استرس کمتری برای آن ها دارد. دمای سرد و بارش طبیعی در زمستان برای کاشت ایده آل است. با وجود بارش ها در زمستان، آبیاری دستی کمتر می شود و درختچه بلوبری قبل از رسیدن گرمای تابستان در خاک ثابت می شود. در مناطقی که زمین در زمستان دچار یخ زدگی می شود زمان کاشت مناسب برای نهال بلوبری، در بهار و پاییز می باشد.
- کاشت بهار تا پاییز: اگر برای کاشت نهال بلوبری نمی توانید منتظر فرارسیدن زمستان باشید شما می توانید درختچه بلوبری را در هر زمان از سال بکارید. فقط یک روز سرد یا ابری را برای کاشت انتخاب کنید یا نهال بلوبری را در یک غروب سرد بکارید. درختچه بلوبری تازه کاشته شده به مقدار زیادی آب نیاز دارد تا بتواند به خوبی در خاک ثابت شود. گیاهان جوان سیستم ریشه ای گسترده ای ندارند و اگر خاک خشک شود گیاه از بین می رود. به طور کلی، این ایده خوبی است که در آب و هوای گرم هر روز خاکی که گیاهان بلوبری را در آن کاشته اید بررسی کنید و هر زمان که متوجه شدید خاک در حال خشک شدن است آن را آبیاری نمایید. آبیاری باید به آرامی و به صورت عمیق انجام شود تا آب به خوبی بتواند به ریشه های بلوبری نفوذ کند.
هرس بلوبری
یکی از مهمترین مراحل پرورش بلوبری نحوه هرس این درخت است. نحوه هرس بلوبری را باید به گونه ای انجام دهید که علاوه بر حفظ فرم اصلی درخت، میوه دهی آن هم به بهترین شکل انجام شود. البته دقت داشته باشید در سال اول گیاه هرس نمی شود تا به رشد خود ادامه دهد و زمانی که نهال شما به حداکثر اندازه طبیعی و رشد خود رسید، برنامه منظم هرس را انجام دهید.بدین منظور شاخه های اصلی گیاه که همان شاخه های عمودی هستند سرزنی می شوند تا حدود ۲۵ سانتیمتر از طول آن ها باقی بماند و شاخه های ضعیف تر که به این شاخه های اصلی به شکل افقی متصل هستند از نزدیکی شاخه های اصلی جدا می شوند. این کار موجب می شود که سیستم ریشه ای نیز تحریک به رشد شده و در زیر خاک به خوبی توسعه یابد. در مورد گیاهان بزرگ و بالغ نیز بایستی در هنگام هرس فقط شاخه های نازک و ضعیف حذف شوند. از آنجایی که در هر گیاه بالغ شاخه های جوان و پر رشد نیز وجود دارند که برای میوه دهی آینده گیاه ضروری هستند، اما اگر بسیار بلند شوند ممکن است از چهار چوب ارتفاع گیاه خارج شوند، بنابراین آن ها را باید به گونه ای سرزنی کنید که حدود ۱۵-۱۰ سانتیمتر پایین تر از ارتفاع کلی بوته قرار بگیرند.به طور کلی یک بوته بالغ بلوبری باید دارای حدود یک سوم ساقه قدیمی، یک سوم میانسال و یک سوم جوان باشد.
باردهی
در سال اول بار نمیدهد در سال دوم هم بسته به میزان رسیدگی و مقدار رشد در سال اول به بار می نشیند. بنابراین میتوان در سال اول با کود های هوایی کامل ۱۰ ۱۰ ۱۰ طی هر دو هفته یکبار با دوز مناسب گیاهتان را کوددهی کنید. از مصرف کود های ازته به شکل نیترات آمونیم یا نیترات کلسیم برای گیاهتان اکیدا خودداری کنید که برای بلوبری بسیار سمی است.
نکات مهم در خصوص کاشت بذر بلوبری و نگهداری:
برای اینکه بتوانید خاک را اسیدی نگه دارید می توانید از پوسته درخت کاج به عنوان مالچ استفاده کنید. آب شهری (شیر آب) دارای PH بالاست در نتیجه آبیاری خاک با این آب باعث پایین آمدن PH خاک می شود، برای آبیاری از آب باران استفاده نمایید، آب باران دارای PH کمتری نسبت به آب معمولی است، به همین دلیل کاشت این نهال در آب و هوای شمال و خاک مناطق شمالی کشور نتیجه بهتری دارد. در صورتی که به آب باران دسترسی ندارید می توانید از آب مقطر استفاده نمایید. قبل از آبیاری حتماً PH آب را اندازه گیری نمایید، در صورتی که PH بالا یا پایین تر از حد معین برود گیاه در جذب مواد مورد نیازش ناتوان شده و به مرور برگ ها زرد شده و گیاه از بین می رود.برای کاهش PH می توانید از اسید سولفوریک البته به صورت رقیق شده و ۱۰% استفاده نمایید و به صورت محلول با اب خاک را با آن آبیاری کنید (احتیاط شود) در صورتی که به اسید سولفوریک ۱۰ درصد دسترسی ندارید از یک متخصص یا فروشنده کود بخواهید این نسبت را برای شما فراهم کند.
آشنایی با خواص میوه بلوبری:
مشخص ترین ویژگی بلوبری، رنگ آبی یا بنفش، مزه شیرین و مطبوع و اندازه کوچک آن است. (blueberry) را زغال اخته آبی نیز می نامند و در تقسیم بندی خواص میوه ها در زیر مجموعه تمشک ها قرار می گیرد. میوه هایی که از خاندان تمشک ها محسوب می شوند، غالبا دارای رنگدانه های فراوان، کوچک، آبدار، گوشتی و کروی شکل هستند. از فواید بلوبری؛ مانند دیگری میوه هایی که از خانواده بری ها محسوب می شوند، به طور مختصر می توان به آنتی اکسیدان بودن، پایین آورنده چربی و فشار خون و کنترل وزن اشاره کرد.
ویتامین های موجود در خواص بلوبری:
خاصیت بلوبری؛ به سبب وجود انواع ویتامین، آنتی اکسیدان، فیبر، مواد معدنی و ریز مغذی ها در آن است. رنگ آبی و بنفش این میوه، به سبب تجمع آنتوسیانین هایی است که عاملی برای لاغری و سلامت قلب به شمار می روند. بوته گیاه بلوبری، تمامی املاح و مواد معدنی موجود در خاک را تصاحب می کند تا بتواند رشد کند و در نتیجه تمامی این مواد مغذی را به میوه هایش می بخشد. از خواص بلوبری؛ همین بس که دارای مقادیر قابل توجهی از:
- آهن
- پتاسیم
- کلسیم
- منیزیم
- فیبر
- فسفر
- پروتئین
- روی
- سدیم
- فولات
- چربی
- کربوهیدرات
- قند و ویتامین های C، K و B6 است
سخن پایانی
با کاشت بلوبری در گلدان باید نظارت بیشتری به نحوه و زمان آبیاری و کوددهی گیاه داشته باشید، زیرا بلوبری که در گلدان کاشته می شود، نسبت به بلوبری که در زمین کاشته شده است به آب و کود بیشتری نیاز دارد، همچنین برای کنترل اسیدی بودن خاک گلدان می توانید هر چند ماه یکبار به خاک، گوگرد یا کمپوست اضافه کنید. میوه های بلوبری در فصل تابستان می رسند و شما می توانید آن ها را برداشت کنید.
امیدوارم از محتوای نحوه ی پرورش و نگهداری پرورش بلوبری نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که گیاه دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش سبک زندگی ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.