معرفی موزه های یزد

موزه علوم طبیعی یزد

آموزش و پرورش استان یزد در سال ۱۳۷۰ موزه علوم طبیعی یزد را در مدرسه ایرانشهر یزد تأسیس کرد. البته زیر نظر هیأت علمی و با تلاش ۲ ساله گروهی از فرهنگیان به نتیجه و بهره برداری رسید و با حمایت های استانداری و سازمان برنامه و بودجه به توسعه آن پرداختند. امروزه، این موزه تحت سرپرستی موسسه صفیر صبا اداره می شود. مساحت موزه علوم طبیعی یزد حدود ۳۵۰۰ متر مربع است که به عنوان اولین موزه وابسته به آموزش و پرورش استان یزد می باشد.

هدف از تأسیس این موزه، شکل یابی و تشکیل بخش های متنوعی همچون علوم طبیعی، علوم زیستی، بخش نجوم و فیزیک، نمایش پدیده های جالب فیزیکی، جمع آوری موجودات و جانوران مختلف تاکسیدرمی شده، بود.

موزه سکه و مردم شناسی حیدر زاده یزد

موزه سکه و مردم شناسی حیدر زاده یزد ، در خانه عرب زاده محله فهادان یکی از قدیمی ترین محله های شهر یزد قرار دارد. این موزه شخصی که به مالکیت میراث فرهنگی درآمده، خانه ای ۸۰۰ متری با ۱۰ سالن است که قدمتش به دوره قاجاریه می رسد. موزه حیدرزاده با تلاش و همت استاد حسین حیدرزاده جمع آوری شده که خود ایشان هم از اساتید برجسته علم سکه شناسی می باشند. جمع آوری این کلکسیون گرانبها، از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۸۳ طول کشیده و سپس این خانه بازسازی شده و به موزه سکه و مردم شناسی حیدر زاده تغییر کاربری داده است.

موزه آب، خانه کلاهدوزها

هنگامی كه رو به سوی خیابان قیام حركت می كنیم از درب كوچک موزه آب وارد می شویم. ساختمان این بنا یكی از خانه های منحصر به فرد دوره قاجاری به نام خانه كلاهدوزها، بوده است.
ساخت این بنای ۷۲۰ متر مربعی، به دستور حاج سید علی اكبر كلاهدوز (تاجر مشهور و بلند آوازه آن زمان) در سال ۱۲۶۶ هجری شمسی (۱۸۸۷) آغاز و در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی (۱۸۹۰) به پایان رسید. هم اکنون این خانه زیبا، تبدیل به موزه آب شده و توسط شرکت آب منطقه ای مدیریت می شود.

موزه مردم شناسی بهاباد

موزه مردم شناسی بهاباد در سال ۱۳۸۶ تأسیس شده و با ۸۱۵ متر وسعت متعلق به میراث فرهنگی استان می باشد. این موزه به همراه اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری بهاباد در ساختمان خانه صالحی شهرستان بهاباد ، یکی از خانه های ثبتی و تاریخی این شهرستان است که توسط اداره میراث خریداری، مرمت و باز سازی شده است.

موزه مردم شناسی بهاباد بعد از چند سال تعطیلی، دوباره برای بازدید عموم بازگشایی و دایر شد.

موزه مردم شناسی اشکذر

این موزه در طول سال پذیرای مسافران و گردشگرانه. موزه مردم شناسی اشکذر واقع در محله باغستان اشکذر، متعلق به دوره قاجاریه ست. این موزه با هدف معرفی و همچنین شناخت آداب و رسوم و اعتقادات مردم منطقه راه اندازی شده . این موزه در حمام قدیمی واقع در محله باغستان اشکذر قرار داره و مانند اکثر حمام های قدیمی به صورت زیر زمینی طراحی و اجرا شده که با مساحتی حدود 450 مترمربع و سقف های گنبدی شکل و دارای دو حمام کوچک و بزرگه. آنچه در مورد این موزه حائزاهمیت و فراموش نشدنیه، اینه که بیشتر اشیاءاین موزه به همت مردم فرهنگ دوست شهر اشکذر جمع آوری شده . در مجموع بیش از یکصد وپنجاه و پنج شیءتاریخی ابزار و ادوات کشاورزی، خورجین بافی، نخ ریسی، گیوه چینی، حلاجی در آن موجوده. چندین مولاژ مربوط به مشاغل سنتی مانند چرخ ریسی، حجامت، دلاکی و... در این موزه قرار داره. این موزه همه روزه از ساعت 18 تا 21 پذیرای بازدید کنندگانه.

موزه مردم شناسی میبد

موزه مردم شناسی میبد با وسعت ۱۰۰۰ متر، متعلق به آقای عطاری و وابسته به مجموعه فرهنگی امام صادق (ع) است که در بلوار قاضی میرحسین میبد قرار دارد. این مکان تاریخی و اختصاصی پس از مجهز شدن در سال ۱۳۷۵ افتتاح شد. موزه مردم شناسی عطار میبد ؛ این مجموعه ارزشمند با تلاش برخی از اعضا این مجموعه و علاقمندان میراث باستانی کشور و همکاری مردم آماده و به بهره برداری رسیده است. موزه مردم شناسی میبد در واقع مجموعه ای از ۶ موزه است که بیش از ۵۰۰۰ لوازم و اشیا تاریخی بی نظیر و مربوط به فرهنگ و سنن زندگی مردم شهرستان میبد در این موزه قرار دارند که شامل انواع نسخ و کتب خطی، عکس، عتیقه، مسکوکات و اسکناس های تاریخی، زیلو، دست افزارهای مختلف، سنگ نبشته ها و نقش نگاره ها و انواع سفالینه می شوند.

موزه پست میبد

در این موزه که توسط اداره کل پست استان در محل تاریخی چاپارخانه میبد برپا شده است، تمبرهای یادبود از زمان قاجاریه تاکنون، پاکت نامه های قدیمی ، ترازوهای قدیمی ، مهرها و صندوق های پستی، وسایل و تجهیزات ارتباطی شبکه مخابرات استان یزد از گذشته تاکنون به نمایش گذاشته شده است.

موزه تاریخ طبیعی یزد

ساختمان موزه تاریخ طبیعی یزد با متراژ ۲۰۰ متر و دارای ۲ طبقه می باشد که داخل ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست بلوار دانشجو یزد واقع شده است. این موزه از سال ۱۳۸۰ آغاز به فعالیت کرد که در تاریخ ۱ تیرماه ۱۳۸۳ به طور رسمی افتتاح شد و برای بازدید در اختیار عموم قرار گرفت.

کارشناسان موزه محیط زیست، در بدو ورود بازدید کنندگان و حین تماشای گونه های نادر موزه، به نقش موزه در یادگیری و آموزش جغرافیای زیستی، تنوع زیستی، طبیعت گردی و پرنده نگری، تقبیح شکار غیر مجاز، مدیریت حیات وحش، نقش تک تک افراد در حفاظت و آینده کره زمین و ... اشاره و سخنرانی می کنند. همچنین تا پایان بازدید، اطلاعات مفید و کاملی را در خصوص نمونه های موزه، به صورت شفاهی توضیح می دهند.

موزه زیلو و پلاس میبد

ساختمان موزه زیلو و پلاس میبد به همراه رستوران شاه عباسی میبد در داخل کاروانسرای شاه عباسی میبد واقع شده است. این کاروانسرا در کنار حصار تاریخی شارستان و مربوط به عهد صفویه می باشد که به شیوه ۴ ایوانی، بنا شده و شامل حیاطی بزرگ با شترخان، هشتی و چندین صُفه بوده است.

موزه مارکار ( موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان )

موزه مارکار یزد معروف به موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان در میدان موزه فرهنگ ایران و باستان (مارکار) یزد می باشد که در سال ۱۳۹۴ در زیرزمین ساختمان تاریخی پرورشگاه مارکار به سرپرستی «اسفندیار اختیاری» گشایش یافت و آیین و فرهنگ زرتشتیان را به نمایش گذاشته است.
موزه مارکار بخشی از مجموعه مارکار یزد می باشد، مجموعه ای که قدمت تاریخی دارد و تقریبا ۸۰ سال پیش توسط شخص نیکوکاری به نام « پشوتن جی مارکار » بنیان گذاشته شد. این مجموعه شامل پرورشگاه، خوابگاه شبانه روزی، دبستان، دبیرستان و برج ساعت مارکار در پارک مارکار یزد می شود.

موزه فرش (خانه افضلی اردکان)

خانه ملک افضل یا افضلی اردکان یکی از خانه های سنتی زیبا در دل بافت تاریخی محله چرخاب اردکان یزد می باشد که قدمتش به اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی می رسد.

موزه فرش اردکان در سال ۱۳۸۸ در داخل خانه افضلی توسط استاد پور شاه محمدی (بافنده و استاد کار نقوش اصیل فرش در اردکان) ایجاد شد که در سال ۱۳۸۹ میراث فرهنگی، این خانه را خرید و پس از مرمت، آن را در اختیار عموم بازدید کنندگان قرار داد. هم اکنون نیز این موزه، تحت سرپرستی آقای علی سپهری اردکانی اداره می شود.

خانه افضلی ، خانه ای تاجر نشین بوده که با متراژ ۱۲۰۰ متری یک حیاط بزرگ با حوضی آبی دارد که میان ایوانی دلباز و اتاق های ۳ دری خانه قرار گرفته است. این خانه سنتی با دیوارهای کاهگلی منقوش به گچ کاری های زیبا، درهای سنتی، اتاق تابستان نشین و اتاق زمستان نشین، چند بادگیر، حوضخانه، سرداب و پایاب قنات همچنان اصالت و قدمت خود را حفظ کرده است.

موزه دیرینه شناسی یزد

موزه کامبرین ، اولین و تنهاترین موزه دیرینه شناسی (رسوب برداری شده) کشور در یزد می باشد که اخیرا با عنوان موزه تخصصی دیرینه شناسی کامبرین در شهر میراث جهانی یزد ، توسط بخش خصوصی و اداره کل میراث افتتاح شده است. با توجه به منحصر به فرد بودن نمونه های موزه کامبرین (موزه فسیل) ، این موزه توانایی مرجعیت تبادل اطلاعات، تحقیق و پژوهش درباره ماکروفسیل های ایران در سطح بین المللی و همکاری با مراجع و دانشگاه های خارج از کشور را نیز دارد.

موزه مفاخر اردکان

خانه سنتی موزه مفاخر اردکان با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال، متعلق به مرحوم آیت الله سید روح الله خاتمی امام جمعه یزد و پدر آقای محمد خاتمی بوده که در سال ۱۳۸۲ به میراث واگذار و در سال ۱۳۸۳ با کاربری موزه در محله چرخاب اردکان افتتاح شد. خانه خاتمی به عهد قاجار می رسد که به سبک خانه های یزد و اصفهان ساخته شده است.

خانه آیت الله خاتمی با ۳ جبهه، دارای ۴۶۰ متر وسعت با یک حیاط مرکزی، تالار، ۸ اتاق که برخی سه دری هستند، ایوان و یک بادگیر بلند بالا می باشد. همچنین یک پایاب دارد که در قدیم، محل عبور آب قنات چرخاب بوده است.

خانه خاتمی یکی از پر بازدیدترین خانه های موجود در بافت تاریخی ارکان می باشد که از ۲ قسمت اندرونی و بیرونی تشکیل شده است که بخش اصلی و بیرونی خانه، محل ملاقات های مردمی و مهمانان ویژه بوده و قسمت اندرونی مخصوص خانواده و ساکنین خانه بوده است.

موزه سفال میبد یزد

موزه تخصصی سفال میبد، در مجموعه آب انبار حاج علی محمد، که مربوط به دوره قاجاره، در میبد قرار داره و بیش از 100 قلم اشیای سفالی دوران مختلف از جمله انواع ظروف، سرویس های سفال رومیزی و سفالهای قدیمی وجود داره که برای عموم علاقمندان به معرض نمایش گذاشته شده. قدیمی ترین اثری که در این موزه موجوده، کوزه ای سفالین متعلق به دوره مادهاست. باستان شناسان این اثر رو از محوطه های باستانی میبد به دست آوردن. ساختار این آب انبار مانند سایر آب انبارهای بین راهی میبده که فضای اصلی جهت استراحت، و نمازخواندن بر روی راه پله احداث شده.

موزه وزیری

در این موزه کتب و قرآن های نفیس خطی، اسناد و قباله ازدواج، وقف نامه ها، سکه های ضرب یزد از قرن هفتم تا دوره قاجار، فرمان های سلاطین، حکام و رجال پارچه های ترمه و ظروف سرامیک نگهداری می شود.