نحوه عیب یابی کولر خودرو

کولر ماشین و تمامی قطعات آن سه دشمن اصلی دارند که شامل رطوبت گرد و غبار و هوا است. اما در این مطلب قصد داریم تا به مشکلات به وجود آمده برای کولر یک خودرو بپردازیم و دلایل بروز ایرادات و راه های جبران آن را بررسی کنیم.یکی از بزرگ ترین و عمومی ترین عیوب کولر یک خودرو عدم خنک کردن آن است.در همان لحظه که کولر را روشن کردید پنجره ها را بالا ندهید. بگذارید چند دقیقه کولر کار کند تا هوای اولیه خارج شود. در خودروی پراید در زمانی که کولر روشن است کمی ملایم تر رانندگی کنید تا واشر گلویی اگزوز نسوزد. سعی کنید تا بیشتر در جاده از کولر پراید استفاده کنید. در حالتی که از سوخت CNG استفاده می کنید سعی کنید کولر نگیرید.در نهایت استفاده از کولر کمی مصرف سوخت را افزایش داده و گاهی تا ۱۰ درصد مصرف افزایش پیدا می کند.هر چند این مشکل می تواند دلایل متعددی داشته باشد اما در اینجا برخی از آنها را مرور می کنیم.

عیب یابی کمپرسور کولر خودرو

درست کارنکردن کمپرسور می تواند دلایل زیادی داشته باشد. در مرحله اول ممکن است تسمه آن شل بوده و کمپرسور کمتر از میزان معمول مبرد را پمپ می کند. در این حالت سرویس کار یا تسمه را عوض می کند یا آن را سفت کرده و تا حد مجاز کشش تسمه را کنترل می کند. انجام چنین کاری چندان هزینه ای ندارد. تسمه کولر نیز قیمتی نداشته و تنظیم و سفت کردن آن هم زمان و هزینه نمی برد.اما گاهی عدم کار کردن کمپرسور از کلاچ یا همان بوبین آن بوده که نیرو را به درستی انتقال نمی دهد. در این مواقع نیز کلاچ یا تعویض شده و یا تعمیر می شود.

کلاچ کولر چندان سیستم پیچیده ای نبوده و یک کلاچ مغناطیسی است که با جریان برق آهن ربا شده و نیرو را منتقل می کند. حال ممکن است در این جریان یا نحوه آهن ربا شدن این سیستم مشکلی به وجود آمده باشد که رفع آن چندان مشکل نیست. اما در بسیاری از مواقع شما در شتابگیری احساس می کنید که کولر خنک نمی کند. در حقیقت این عیب نبوده و در خودروهایی که همه چیز تحت کنترل ECU است این اتفاق می افتد. زمانی که شما قصد شتابگیری دارید یقیناً به تمامی قوای موتور نیاز دارید در نتیجه باید تمامی مصرف کننده ها برای همان چند لحظه ای که شتاب می گیرید قطع شوند.

یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است باعث عدم خنک کاری مناسب کولر خودرو باشد، کثیف بودن پره های کندانسور است. همان گونه که پیش از این گفتیم، مبرد سرمای خود را در اوپراتور از دست می دهد و گرم می شود و به کندانسور می آید تا پیش از فشرده شدن در کمپرسور خنک شود. حال اگر هوای کافی در کندانسور جریان نداشته باشد تبادل حرارت به خوبی صورت نمی گیرد. در این مواقع فشار باد راه حل مشکل است. با فشار هوا کندانسور را تمیز کنید تا مشکل برطرف شود.اما یکی دیگر از عیوب شایع، نوسان دور موتور در زمان استفاده از کولر است. این عیب دلایل زیادی نداشته ولی در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری کاملاً متفاوت است. در تمامی خودروها در زمان گرفتن کولر دور موتور کمی افزایش پیدا می کند تا بتواند افزایش بار بر روی موتور ناشی از اتصال کمپرسور به موتور را جبران کند.

در حالت عادی دور موتور خودروی شما در حد ۸۰۰ بوده که دور آرام است. زمانی که کولر را روشن می کنید این دور کاهش پیدا می کند. اما باید عاملی این دور موتور را افزایش دهد تا افت قدرت جبران شود. در خودروهای انژکتوری این افت قدرت توسط استپر موتور و کمی تغییر زاویه دریچه گاز جبران می شود. در اصطلاح استپر کمی به خودرو گاز می دهد. اما در خودروهای کاربراتوری این جبران افت قدرت توسط یک شیلنگ وکیوم جبران شده که دریچه گاز را تغییر حالت می دهد.اگر خودروی کاربراتوری دارید و در زمان استفاده از کولر دور موتور نوسان دارد حتماً موتور و کاربراتور خودروی خود را تنظیم کنید. اما اگر خودرویتان انژکتوری است باید دیاگ زده شود تا نحوه کار استپر موتور یا همان موتور پله ای کنترل شود. گاهی کثیف شدن موتور پله ای و تمیز کردن و شست وشوی آن این مشکل را برطرف می کند. گاهی تعمیرکاران موتور پله ای را عوض می کنند که چندان هم کم هزینه نیست . دقت کنید در بسیاری مواقع تمیز کردن و کنترل جریان استپر این مشکل را برطرف می کند.

علت بالا رفتن دمای آب در کولر گرفتن

عیب دیگری که معمولاً در خودروهایی با موتور کم بازده تر و ضعیف تر به وجود می آید بالا رفتن آمپر آب است. بالا رفتن آمپر آب نشان دهنده بالا رفتن دمای موتور است. این وضعیت می تواند عیوب بسیار زیادی را به وجود آورد. اولین عیبی که بسیار نزدیک است سوختن واشر سرسیلندر است. همچنین خرابی سایر قطعات حساس به گرما از عوارض این عیب است. البته توجه داشته باشید نوسانات اندک در دمای موتور امری کاملاً طبیعی است و نباید چندان نگران آن بود اما اگر این مسئله ادامه پیدا کند می تواند خطرناک باشد. استفاده از کولر بار اضافه ای بر روی موتور تحمیل می کند اما این بار اضافه در آن حد نیست که باعث افزایش غیرقابل کنترل دمای موتور شود و سیستم خنک کننده خودرو باید بتواند همچنان از پس خنک کاری موتور برآید.

برای رفع این مشکل باید دو بخش از سیستم خنک کننده را کنترل کنید: یکی رادیاتور و دیگری فن خنک کننده.اگر رادیاتور کثیف بوده نتواند به درستی تبادل حرارتی را انجام دهد و گرما را دفع کند این عیب حاصل می شود. برای رفع آن رادیاتور و مجاری آن باز شده و شسته می شود. مجاری آن باز شده و آب به درستی تبادل حرارت دارد. گاهی رادیاتور درست بوده ولی فن خودرو دچار مشکل شده نمی تواند به درستی هوا را بدمد. هر دو فن در خودرو بسیار با اهمیت هستند که دور گردش آنها نیز موثر است. باز هم برای این کار باید فن کنترل و چک شود. رله فن نیز در کارکرد آن بسیار موثر است. سوختن آن باعث از کار افتادن فن می شود.

گاهی کولر روشن است ولی ماشین گرم شده و آمپر آب بالا می رود. با تمام این شرایط فن ها در دور آرام کار می کنند. باز هم باید علت را در فشنگی سر کپسول جست وجو کرد.در مجموع توصیه می شود سیستم خنک کاری خودرو قبل از راه اندازی و استفاده از کولر به خصوص در خودروهای ارزان قیمت که چند سال از تولیدشان می گذرد، کنترل شود.اما در برخی از خودروها که مدتی از شارژ گاز کولر آنها گذشته است کم کردن گاز و خالی شدن گاز کولر (به شدت برای محیط زیست مضر است) بسیار شایع بوده و کولر کار نمی کند. در این شرایط باید کولر دوباره شارژ گاز شده و فشنگی روی کپسول چک شود. قبل از شارژ حتماً با سرویس کار توافق کنید که اگر شارژ گاز کولر کم شد باید پاسخگو باشد. همچنین تمامی اتصالات و مجاری را کنترل کرده و در صورت نیاز عوض کند تا شارژ کولر کم نشود.

به این نکته حتماً توجه کنید تا بعد از مدتی کوتاه مجبور نشوید دوباره کولر را شارژ کرده و آن را گاز کنید. هزینه هر بار شارژ کردن کولر نزدیک ۴۰ هزار تومان است.گاهی کولر قطع و وصل کرده و درست کار نمی کند. این مساله یا از اتصالات آن بوده یا از فشنگی قهوه ای رنگ آب است. در این مواقع فشنگی عوض شده و سیستم دوباره چک می شود.در بسیاری مواقع کولر از نظر بازده و کارکردش مناسب است ولی سر و صدای اضافی دارد. در این شرایط باید کاپوت را بالا زد و کولر گرفت. در محیطی آرام و کم سر و صدا این کار انجام شود. سپس به سر و صدای ایجاد شده و منشا آن دقت کنید تا معلوم شود عیب از کجاست. گاهی عمر تسمه کولر به پایان رسیده است و باید آن را تعویض کرد.

توصیه می کنیم از تسمه با کیفیت و خوب استفاده کنید تا مشکل ایجاد نکند. گاهی تسمه سالم است ولی تنظیم نبوده و صدای سوتی ایجاد کرده که در زمان کولر گرفتن ایجاد می شود. در این مواقع تسمه کمی سفت می شود تا این مشکل حل شود. از سفت کردن زیاد تسمه به شدت پرهیز کنید تا هم عمر تسمه کم نشده و هم بلبرینگ کمپرسور خراب نشود. گاهی خود کمپرسور در جای خود محکم نبوده و سر و صدا و ارتعاش ایجاد می کند. با آچارکشی و سفت کردن کمپرسور این مشکل در این شرایط حل می شود.

مشکلات بلبرینگ کمپرسور کولر خودرو

از بلبرینگ کمپرسور نام بردیم. یکی از عوامل بی صدا کار کردن سیستم کولر و کمپرسور همین بلبرینگ است. این بلبرینگ باید تحت فشار خاصی کارکرده تا عمر مناسبی داشته و خراب نشود. خرابی آن چندان هزینه بالایی برای تعویض ندارد (در خودروی پراید) در مجموع اگر کمپرسور خراب و شارژ کولر کم نشود بر طرف کردن سایر عیوب چندان هزینه بر نیست.در پژو ۲۰۶ گاهی کولر با دست شارژ می شود. یعنی شارژ گاز کولر بیش از حد می شود. در حالی که باید با دستگاه و به صورت اتوماتیک انجام شود. گاهی دستگاه نیز کالیبره نبوده و ترازوی آن خراب است و در حقیقت تشخیص نمی دهد چند گرم وارد سیستم گاز شده است.

در این مواقع وقتی کولر را روشن یا خاموش می کنید صدای سوت مانندی به گوش می رسد. وقتی شیر انبساط به درستی کار نکند این صدا ایجاد شده و زیاد بودن شارژ کولر نیز این عیب را ایجاد می کند.در بعضی مواقع کلاچ کمپرسور درگیر نشده و کولر وارد مدار نمی شود. این عیب در خودروهای مختلف دلایل مختلفی دارد. به طور مثال در پژو ۲۰۶ ابتدا باید فیوز مربوطه را در جعبه فیوز چک کرد. اگر فیوز سالم باشد باید گاز سیستم را کنترل کرد. گاهی تخلیه گاز ناگهانی به دلیل نشتی یا ضربه در سیستم این عیب را به وجود می آورد. مشکل در سیم کشی و ایجاد قطعی در اتصالات و سیم ها نیز این مشکل را ایجاد می کند. در نهایت رله داخل BSI باید کنترل شده تا نسوخته باشد. در پراید باید اتصالات و فیوز چک شود. در سایر خودروهایی که مالتی پلکس نیستند این دو مورد باید کنترل شوند.

خرابی ترموستات کولر خودرو

در بعضی مواقع اوپراتور یخ می زند. این مشکل کمی رایج بوده که باید برای رفع آن ترموستات را کنترل کرد تا معلوم شود درست کار می کند یا نه. اگر ترموستات خراب بود حتماً از نوع مرغوب آن استفاده کنید تا موردی در آینده برای خودرو به وجود می آید. ترموستات خوب و با کیفیت در پراید با نوع معمولی ۳۰ درصد اختلاف قیمت دارد.بعضی ها گلایه دارند هوای کولر دارای بوی خاصی بوده که مطلوب نیست. در این مواقع ابتدا اوپراتور را کنترل کرده و هوای خروجی آن پک می کنیم. علت این مساله جمع شدن ذرات ریزی در لابه لای پره های اوپراتور است. تمیز کردن اوپراتور با فشار باد راه حل این مشکل است. گاهی این بوی بد ناشی از جلبک های ریزی بوده که در لابه لای پره های اوپراتور رشد کرده اند. برای از بین بردن آنها باید اوپراتور با مواد مخصوصی شسته شود تا کاملاً تمیز شود.در نهایت باید به نکاتی برای بالا رفتن عمر کولر و کنترل آن اشاره کرد.

کولر را در چه گشتاوری روشن کنیم؟

کولر را در دورهای بالا روشن نکنید. اگر دور موتور بالا است، کلاچ بگیرید سپس کولر را روشن کنید. روشن کردن کولر در دورهای بالا سبب میشود تا بلبرینگ کلاچ آن تسمه و حتی پولی آن خراب شود.در زمستان نیز کولر را روشن کنید تا سیستم فرسوده نشود. در همان لحظه که کولر را روشن کردید پنجره ها را بالا ندهید. بگذارید چند دقیقه کولر کار کند تا هوای اولیه خارج شود. در خودروی پراید در زمانی که کولر روشن است کمی ملایم تر رانندگی کنید تا واشر گلویی اگزوز نسوزد. سعی کنید تا بیشتر در جاده از کولر پراید استفاده کنید. در حالتی که از سوخت CNG استفاده می کنید سعی کنید کولر نگیرید.در نهایت استفاده از کولر کمی مصرف سوخت را افزایش داده و گاهی تا ۱۰ درصد مصرف افزایش پیدا می کند.

کولر خودرو را چگونه باید شارژ کرد؟

احتمالا بدانید که کولر خودرو برای عملکرد صحیح به گاز خنک کننده نیازمند است. با گذشت زمان که به طور تقریبی دو سال برآورد شده است، می توان مطمئن بود این گاز به اتمام رسیده و باید آن را مجدد شارژ نمود. از طرفی اگر این گاز تمام شده باشد کولر تاثیری بر خنک کردن هوا نخواهد داشت. هنگام خرید این گاز توجه داشته باشید تا گاز خریداری شده مشابه قبلی باشد، زیرا که ترکیب دو گاز متفاوت، عملکرد صحیح کولر را کاهش می دهد.

کولر خودرو دوال چیست؟

برخی خودروسازان امکانی را در اتوموبیل ایجاد کرده اند که به کمک آن می توان به صورت همزمان باد گرم و باد سرد را از دریچه های مختلف کولر دریافت نمود. این ویژگی مناسب استفاده در فصول نیمه سرد و نیمه گرم سال، همچون بهار و پاییز است که افراد در انتخاب دمای مورد نظرشان با هم اختلاف نظر دارند.نحوه عملکرد کولر خودرو دوال به این صورت است که دو فن به طور مجزا در قسمت موتور فعال هستند و می توان برای هر یک از بخش های خودرو دمای خاصی را انتخاب نمود. در این سیستم تهویه هوا دوگانه امکان تنظیم درجه دما نیز وجود دارد و هر یک از فن ها جداگانه نیاز سرنشینان را برطرف خواهند ساخت.

نکات مهم برای نگهداری از کولر ماشین

• بهتر است برای جلوگیری از خرابی کمپرسور کولر، به محض روشن کردن خودرو، کولر را روشن نکنید.
• زمانی که در حال شارژ کولر هستید، مطمئن شوید گاز داخل کولر ماشین شما با گاز دیگری به طور اشتباه مخلوط و ترکیب نشده باشد. بهتر است همواره از یگ گاز استفاده کنید که تجربه ثابت کرده با ماشین شما سازگاری دارد.
• برای پیشگیری از نشت آب به داخل ماشین، لوله فاضلاب اواپراتور را بررسی کنید که مسدود نشده باشد.
• قبل از استارت زدن خودرو از خاموش بودن کولر اطمینان حاصل کنید.
• تا جایی که ممکن است خودرو را در زیر نور شدید آفتاب پارک نکنید. اگر چنانچه مجبور به انجام این کار شدید بهتر است موقع بازگشت ابتدا چند دقیقه ای شیشه ها را پایین بکشید و دستگاه تهویه را بدون روشن کردن کولر روشن کنید. حتی بهتر است کمی حرکت کنید تا هوا عوض شود و گرمای داخل خودرو کمی متعادل شود. در این صورت وقتی کولر را روشن کنید فشار کمتری به آن وارد خواهد شد.
• زمانی که کولر خودرو شما روشن است، سعی کنید از رانندگی با سرعت بالا بپرهیزید. چون علاوه بر مصرف سوخت بالا، فشار زیادی به موتور خودرو وارد خواهید کرد.
• 　هنگام رانندگی در ترافیک شدید یا سربالایی هایی با شیب تند، بهتر است کولر را چند دقیقه ای خاموش کنید یا از درجات کمتر آن استفاده کنید؛ زیرا در این شرایط موتور خودرو معمولاً بیشتر تحت فشار است.
• هنگام فعالیت کولر، حرکت با پنجره های باز توصیه نمی شود. بسته بودن پنجره ها فشار کمتری به کولر وارد می کند و موجب کاهش چشمگیر مصرف سوخت می شود؛ ضمن آن که هوای خنک داخل خودرو در صورت باز بودن حتی یک پنجره، به آسانی و به سرعت از دست می رود.
• با تعویض به موقع آب رادیاتور مانع گرم شدن کولر شوید.
  هنگام رانندگی کولر را روشن کنیم یا پنجره را باز کنیم؟