دمای مناسب اتاق خواب تاثیری بسیار زیادی در کیفیت خواب دارد،؛ گرچه مادر باید با بهترین نحوه خواباندن نوزاد تازه متولد شده نیز آشنا باشد. به طور کلی اگر دما اندکی زیاد یا کم باشد، خوابیدن امکانپذیر نیست یا به سختی امکانپذیر می شود و در حقیقت از کیفیت خواب کاسته می شود. دمای مناسب اتاق خواب کودک یکی از مسائل مهمی است که باید همواره مورد توجه قرار بگیرد. زیرا دما و رطوبت مناسب اتاق نوزاد تاثیر مستقیمی در راحتی نوزاد و آسایش او دارد.
تنظیم دمای اتاق نوزاد
گرم شدن بیش از اندازه اتاق نوزاد در اولین سال تولد، احتمال بروز سندرم ناگهانی مرگ نوزاد (SIDS) را افزایش می دهد. بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند که دمای اتاق نوزاد را باید بین 20 تا 22 درجه سانتی گراد تنظیم کنید. برای تنظیم دمای اتاق نوزاد لازم است که یک دماسنج ساده را در جایی درون اتاق او گذاشته و هر چند وقت یک بار نگاهی به آن بیندازید.
قاعدۀ کلی این است که دمای اتاق را در حدی نگه دارید که بزرگسالی با لباس های سبک در آن احساس راحتی کند. در واقع اگر اتاق برای شما خیلی سرد است برای کودکتان هم سرد خواهد بود و اگر اتاق برای شما خیلی گرم است برای کودکتان هم گرم خواهد بود. بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند دمای اتاقی که کودک در آن است، بین ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتی گراد نگه داشته شود.
مهم است که کودکتان گرم یا سردش نباشد، زیرا گرمای بیش از حد ممکن است ریسک سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را در کودکان یک ماهه تا یک ساله افزایش دهد. اگر فکر می کنید کودکتان گرمش شده است، شکم یا پشت گردنش را بررسی کنید. این بهترین راه برای ارزیابی دمای مرکزی بدنش است. اگر داغ است یا عرق کرده، یک لایه از لباس هایش را کم کنید و بعد دوباره دمای بدنش را بررسی کنید. اگر دست ها یا پاهای کودکتان هم سرد است نگران نشوید، زیرا این برای کودکان کاملاً طبیعی است که دست و پایشان سرد باشد، اما اگر هر گونه نگرانی ای در این مورد دارید بهتر است با پزشک کودکتان تماس کوتاهی بگیرید.
نکاتی برای نگه داشتن دمای بدن نوزادتان در یک رنج مناسب
- به نشانه های گرم شدن بیش از حد بدن او توجه ویژه داشته باشید. این نشانه ها شامل عرق کردن، خیس شدن موها، کلافه شدن نوزاد، سرخ شدن گونه ها، پدیدار شدن آثار ناشی از عرق سوختگی بر روی پوست خصوصاً در زیر پوشک و مابین چین های پوستی، بی خوابی و ... است.
- از پوشاندن بیش از حد لباس به نوزاد اجتناب کنید. هرگز نوزادتان را در چند لایه لباس و پتو نپوشانید. یک قانون کلی این است که نوزادان باید یک لایه لباس نخی بیشتر از بزرگسالان داشته باشند، نه بیشتر!
- از یک تهویه مناسب استفاده کنید. استفاده از یک وسیله ی مناسب مانند یک فن کوچک برای برقراری جریان هوای کافی در اتاق نوزاد، خطر بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می دهد. توجه داشته باشید که فن ها اتاق را خنک نمی کنند بلکه هوای موجود در اتاق را به جریان در می آورند.
به علت افزایش احتمال خطر مرگ ناگهانی نوزاد، استفاده از کیسه خواب برای نوزادان و شیرخواران به هیچ وجه توصیه نمی شود. به جای آن از یک پتوی مناسب و سبک استفاده کنید.
محل خواب نوزاد را کنار رادیاتور قرار ندهید
گاهی در فصل سرما والدین برای اطمینان از گرم بودن محل خواب نوزاد و یا شیرخوار و نیز برای اجتناب از سرما خوردن او ترجیح می دهند که تخت او را در کنار رادیاتور قرار دهند. اما باید بگوییم که قرار دارن تخت نوزاد در کنار رادیاتور به سه دلیل اشتباه است:
- گرم شدن بیش از حد بدن نوزاد
- احتمال عرق کردن بیش از حد در نتیجه عرق سوز شدن
- در بیشتر مواقع رادیاتورها در زیر پنجره قرار دارند.
تخت نوزاد را در یک فاصله مناسب با پنجره قرار دهید
حدالامکان باید از خواباندن فرزندتان در زیر پنجره اجتناب کنید، درواقع علت این مسأله به احتمال سقوط اجزای مجاور آن مانند چوب پرده، پرده، قاب های تزیینی بالای آن و ... باز می گردد. بعلاوه در مواقعی مانند زلزله، احتمال سقوط شیشه ها نیز وجود داشته که بسیار جدی است.بنابراین تخت نوزاد را در یک فاصله مناسب با پنجره قرار دهید و برای تصمیم درمورد باز و بسته بودن آن، مسائلی مانند داشتن توری برای جلوگیری از ورود حشراتی مانند پشه، گرم و سرد شدن اتاق و ... را مد نظر قرار دهید.
پنجره ها را دوجداره کنید
پنجره ها باعث انتقال گرما به بیرون می شوند. پنجره های معمولی نسبت به پنجره های دو جداره 10 برابر بیشتر تلفات حرارتی دارند . برای عایق کردن پنجره های معمولی می توانید از ورق های نازک و شفاف پلاستیکی موجود در بازار، استفاده کنید.برای این کار شیشه را تمیز کنید و از سمت چسب دار ورق آن را بکشید و روی شیشه بچسبانید.این عایق مناسب تابستان و زمستان است. برای کاهش اتلاف حرارت منزل ، بازشوهای پنجره ها را با نوارهای درزگیری ابری یا فومی درزگیری کنید.
عایق بندی کنید
یک منزل عایقکاری شده در زمستان دما را پنج درجه گرم تر و در تابستان 10 درجه خنک تر می کند. پس تمام سقف ها و دیوارها و کف منزلتان را عایق بندی کنید و منافذ بین دیوارها و سقف، دیوارها و کف را درزگیری کنید. هم چنین منافذ موجود در محل قرارگیری سیستم های تهویه و فن های ساختمان را درزگیری نمایید. با درزگیری و عایق کاری منازل می توانید در مصرف انرژی صرفه جویی کنید.
مراقب گرمای بیش از حد باشید
می توانید برای سنجش دمای بدن نوزاد، دستتان را روی پیشانی او قرار دهید و یا دمای بدن او را از روی شکمش بفهمید . علائمی مثل عرق کردن ، قرمزی ، گونه های سرخ شده ، موی مرطوب و نفس تند می تواند نشان دهنده دمای بالای بدن نوزاد شود .یکی دیگر از علائم، بیقرار بودن نوزاد است که نشان می دهد بی از حد گرمش شده است .
از لباس و پتوی زیاد دوری کنید
مراقب باشید که بیش از حد نوزاد خود را با پتو نپیچانید ، این کار باعث می شود که جلوی تنفس او را بگیرید. به جای آن می توانید از یک ملحفه سبک استفاده کنید و اگر کودک شما مریض است ، باید بیشتر مراقب این دما باشید زیرا در حالت مریضی دمای بدن او افزایش پیدا می کند.
تخت را خلوت کنید
تخت کودک را از اسباب بازی ها و ملحفه و پتوهای زیاد خلوت کنید و از طرفی اگر حس کردید که کودک سردش می باشد، می توانید روی او پتو بیاندازید اما مراقب باشید که راه سینه اش را باز بگذارید تا راحت نفس بکشد.
از پنکه استفاده کنید
پنکه می تواند به صورت متعادل و آرامی دمای اتاق را مطبوع کند و جریان اکسیژن را متعادل سازد . همچنین باعث تازه شدن هوای درون اتاق شده و باعث می شود که کودک راحت تر نفس بکشد.
کودک را در اتاق خود بخوابانید
سعی کنید که کمی قوانین خشک و سرسختانه خود را کنار بگذارید و در شش ماهه اول کودک را پیش خود بخوابانید تا بتوانید راحت تر دمای بدن او را تا صبح چک کنید.
او را به پشت بخوابانید
مراقب باشید که به شکم کودک فشار وارد نشود ، پس اگر کودک دمر شد، او را برگردانید و به پشت بخوابانید که این کار باعث به جریان افتادن بهتر هوا می شود.پ
تنظیم میزان لباس نوزاد
نوزادان توانایی صحبت کردن در مورد احساس سرما یا گرما را ندارند. پس چگونه تشخیص دهیم که نوزاد به میزان کافی لباس پوشیده است؟
علائمی که نشان دهد نوزاد گرمش است
- چهره اش پف کرده است.
- پشت گردن او داغ است.
- التهابات پوستی بر روی شکم یا پشت او ظاهر شده است.
علائمی که نشان دهد نوزاد سردش است
- شکمش سرد است.
- بینی یا نوک انگشتانش رنگ پریده است.
- لب و دهان او آبی رنگ شده است.
اگر کودک بیش از حد سرد یا بیش از حد داغ بود، چه کار کنیم ؟
- اگر کودک بیش از حد داغ یا سرد بود یا حالت لرزیدن داشت، احتمالا دستان و یا پاهای او کم کم متمایل به آبی می شوند که این یک آلارم در کودکان است که باید آن ها را گرم کنید.
- زمانی که کم کم او را گرم کنید، بدن او هم کم کم رنگ طبیعی را به خود می گیرد و البته که در چنین مواقعی باز هم نباید زیاده روی کنید و کم کم لباس او را افزایش دهید.
- حال اگر حس کردید که نوزاد عرق کرده و موهای او خیس شده است، کم کم لایه های لباس او را کم کنید.
- در آوردن یا پا کردن جوراب می تواند در به تعادل رساندن دمای بدن او کمک کننده باشد.
میزان رطوبت اتاق نوزاد
سطح رطوبت پایین می تواند منجر به زخم شدن بینی، گلودرد، پوست خشک و مشکلات تنفسی و در مجموع احساس ناراحتی در کودک شود. سطح رطوبت بالا نیز می تواند باعث رشد باکتری های مضر، غبار و کپک شود که می توانند به آلرژی در کودک منجر شود. کارشناسان توصیه می کنند که سطح رطوبت داخل خانه ها بهتر است بین ۳۰ تا ۵۰ درصد باشد. بد نیست اگر برای تعیین سطح رطوبت از دستگاه های رطوبت سنج استفاده کنید که البته برخی از مانیتورهای اتاق کودک، دماسنج و رطوبت سنج نیز دارد.
سطح رطوبت در تابستان بالا و در زمستان پایین است. در طول تابستان معمولاً سیستم تهویۀ مطبوع مرکزی به طور خودکار سطح رطوبت را کاهش می دهد. اگر این سیستم در خانهٔ شما وجود ندارد، هنگام آشپزی و حمام هواکش و هود را روشن کنید و پنجره های آشپزخانه و حمام را کمی باز بگذارید. در زمستان هم یک دستگاه رطوبت ساز استاندارد به افزایش رطوبت کمک خواهد کرد. قرار دادن یک ظرف آب روی اجاق یا بخاری هم می تواند مؤثر باشد، درصورتی که در دم کردن خانه به شکل مداوم زیاده روری نشود.
نحوه شیر دادن به نوزادان دو قلو
