بنابراین خود پیر بودن و بچه بودن جلب کننده رحمت خداوند است و این مطلب ربطى به خوبى و بدى و گنهکار بودن و نبودن پیران ندارد هرچند پیر مسلمان و مؤمن بیشتر مورد نظر لطف و رحمت الهى قرار دارد، چنان چه تکریم والدین و احسان و خدمت به آنها که مورد سفارش اکید اسلام و ادیان الهى است هر چند آنها کافر و بی دین باشند، یعنى صرف پدر و مادر بودن این اثر و خاصیت را دارد که مورد لطف و عنایت خداوند باشند و احترام و رعایت آنها واجب و لازم باشد و البته پدر و مادر مسلمان و متدین و خدا باور جایگاه والا تر و ارزشمند ترى دارند و رعایت و حفظ حرمت و تعظیم آنها لازم تر است.
به سالمندان ترحم نکنیم و آنان را توانمندتر کنیم
سالمندی یکی از دوره های سنی است که به ناگه قرار نیست افراد نادان و بی توان شوند. در خیلی از کشورها استفاده از نیروهای بازنشسته برای توانمند ماندن آن ها پروژه جدی است که نتایج خوبی دارد. زمانی که افراد سالمند از توانایی خودشان ناامید می شوند، احساسات پیچیده ای را تجربه می کنند که باعث می شود کم کم از نظر روحی فرسوده تر شوند. رفتار دیگران هم خیلی موثر است. اگر با سالمندان رفتاری از روی ترحم شود، آن ها بهتر از هر کسی این واقعیت را درک می کنند و از اینکه موقعیت قابل ترحم دارند سخت دلگیر می شوند. اگر بدانیم که این رفتار باعث پسرفت آن ها می شود، احتمالاً از این کار دست خواهیم کشید. سالمندانی که حس توانمندی بیشتری داشته باشند و مسئولیت های در زندگی بر عهده آن ها باشد، سالمندی باکیفیت تری را سپری می کنند.
۶ نکته برای کمک به سالمندان در دوره شیوع کرونااحترام گزاری در مکان های عمومی
از دیگر رفتارهای مناسب با بزرگ سالان، احترام آنان در مجالس، مهمانی ها و مکان های عمومی است. به ویژه، به دلیل کم توانی یا بیماری افراد سالمند باید مراقب آنان بود.
موضع گیری نکردن در برابر آنان
در جایی که درگیری و جنگی بین افراد بزرگ تر و کوچک تر پیش می آید، بهتر است افراد جوان تر به احترام سن و سال بزرگ تر، از موضع گیری در برابر آنان خودداری کنند و از اشتباه هایشان درگذرند.
سالمندان نیاز به چک آپ منظم دارند
سالمندان و کودکان شکننده تر از جوانان و میانسالان هستند. سالمندان به علت کهولت می توانند سلامتی کلی خود را به علت های کوچک از دست بدهند. اگر سالمندی در اطراف خود داریم، بیش از سایر اعضای خانواده مراقب سلامت او باشیم.
سخن نگفتن پیش از آنان
از دیگر آداب رفتار با بزرگ ترها، سخن نگفتن پیش از آنان است؛ در دوران رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)، دو نفر، یکی سالمند و دیگری جوان به خدمت حضرت شرف یاب شدند. جوان پیش از پیرمرد، سخن گفتن را آغاز کرد. رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
«صبر کن تا آن که بزرگ تر است، سخن گوید».[ حسن بن فضل طبرسی، مشکوه الانوار فی غررالاخبار، نجف اشرف، ۱۳۸۵، چ ۱، ص ۱۶۸.]
به آنان امر نکنید، از آنان بپرسیم
اگر برنامه زندگی فرد سالمند را برنامه ریزی می کنید، به جای اینکه به او بگویید که امروز نهار مرغ دارید، بگویید که آیا دوست دارید امروز ناهار مرغ داشته باشیم؟ حس احترام و عزت برای سالمندان بیش از چیزی که فکر کنیم اهمیت دارد و باعث سلامت روان آن ها می شود. اگر سالمندان احساس کنند مدام به آن ها دستور داده می شوند خوشحال نخواهند بود. بهتر است هرچه می گویید با حالت اول شخص جمع باشد: «امروز ورزش می کنیم.» بهتر است به آن ها گزینه هایی برای انتخاب بدهید تا احساس استقلال و آرامش بیشتری بکنند. مثلا بگوییم:«دوست دارید کار الف را بکنیم یا کار ب»
صبر و شفقت را تمرین کنیم
ناگفته نماند که رفتار با بسیاری از افراد مسن نیاز به صبوری دارد. حرکات آهسته، فراموشی و... در بسیاری از سالمندان وجود دارد که خیلی اوقات باعث از بین رفتن عزتشان می شود. بهترین راه همدلی با سالمندان است. مثلا جملاتی مانند «آرام راه می رود چون دست و پنجه نرم کردن با پوکی استخوان ساده نیست» به شما کمک می کند موقعیت سالمند را از زاویه ای همدلانه ببینید.
گوش سپردن به سخنان منطقی آنان
بزرگ ترها به دلیل تجربه هایی که دارند، حرف های ارزشمند منطقی برای گفتن دارند. ازاین رو، نباید از کنار حرف های آنان بی اعتنا گذشت. پس باید به حرف ها و درد دل های آنان به مهربانی گوش سپرد.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) همواره با افراد سالمند چنین بود. به حرف های آنان گوش می داد و به مهربانی پاسخ می گفت.
