بنیاد و اساس این تالار در زمان فتحعلی شاه نهاده شده و شکل و تقسیمات و درها و پله ها و مقرنس کاری های آن شیوه ساختمانهای زمان او را دارد ولی در زمان ناصرالدین شاه تغییراتی در ظاهر و تزئینات آن داده اند. این بنا به سبب آینه کاریهای داخلیش بنام عمارت الماس خوانده شده و شامل یک تالار بزرگ و اتاقهای گوشواره و دهلیزها و بالاخانه هاو پستوهای متعددیست. در زیر تالار نیز حوضخانه یا زیرزمین وسیعی وجود دارد. در سه طرف تالار بالاتر از رف ها بسبک بناهای عهد فتحعلی شاه سه ایوانچه آینه کاری مقرنس و طاقنماهای باریک و کشیده ساخته شده و سمت شمالی تالار با ارسی های بزرگ که دارای شیشه های رنگین زیبائی است پوشیده شده است اغلب طاقها و طاقنما های جناغی این تالار را مانند بسیاری از طاقهای دیگر کاخ گلستان در عهد ناصرالدین شاه به طاقهای قوسی یا رومی تبدیل کرده و دیوارهای تالار را با انواع کاغذ دیواری خارجی پوشانیده اند.
قدیمیترین اثر در تالار مقرنسهای آینه کاری شده ایوانچه سمت جنوبی تالار است که از بقایای آثار عهد فتحعلی شاه است.
سیری در کاخ گلستان تهران
شایان ذکر است که کاغذ دیواری که برای ساخت این عمارت استفاده شده است، از بهترین انواع کاغذ دیواری است که از فرانسه به ایران آورده شده است. در حال حاضر این کاخ شامل تصاویری از ناصرالدین شاه و درباریان وی در حال شکار و تندیسی از عباس میرزا می باشد. عباس میرزا فرزند فتحعلی شاه است که به دلیل رشادت هایی که در طول جنگ های مختلف ایران با روسیه داشته است به عنوان یکی از پرافتخار ترین شخصیت های آن دوره در نظر گرفته می شود. این عمارت تاریخی مشابه با سایر بناهای تاریخی در کاخ از بخش های مختلفی تشکیل شده است.
معماری تالار یا عمارت الماس
در معماری عمارت الماس از اتاق های گوشواره، بالاخانه، دهلیز ها، پستوها و بسیاری دیگر از عناصر معماری ایرانی استفاده شده است. در زیر بنا زیرزمینی وجد دارد که به آن حوضخانه می گویند. دوره ناصرالدین شاه در بنا تغییرات ایجاد گردید اما اصل بنا با معماری قاجار هم خوانی دارد. برای مثال بسیاری از طاق ها و طاقنما های جناغی تالار در زمان ناصرالدین شاه به طاق های قوسی یا رومی تبدیل شده و همچنین دیوارهای تالار با کاغذ دیواری های که از فرانسه وارد شده بود، پوشانده اند.
بخشی از سقف و دیوارهای عمارت الماس در زمان جنگ تحمیلی به علت لرزش حاصل از برخورد موشک آسیب شدید دید و ویران شد. بعد از جنگ این بخش از بنا مرمت شد. نکته جالب اینکه برای بازسازی نیاز به کاغذدیواری های مشابه بود که گویا در انبار کاخ گلستان مقدار از این کاغذ دیواری ها باقی مانده بود و در زمان مرمت از این کاغذ دیواری های فرانسوی متعلق به دوره ناصرالدین شاه استفاده شد.
کارکرد امروزه تالار الماس
امروزه تالار یا عمارت الماس به موزه تبدیل شده است. در این موزه تصاویری از ناصرالدین شاه و دربایان او در هنگام شکار دیده می شود. علاوه بر آن تندیسی از عباس میرزا فرزند فتحعلی شاه قاجار وجود دارد. عباس میرزا شاهزاده تجددخواهی بود که در زمان جنگ ایران و روسیه شجاعت های بسیاری کرد برای همین در میان مردم بسیار محبوب بوده است. همچنین تابلویی از فتحعلی شاه قاجار نیز در تالار وجود دارد.
آشنایی با تالار عاج در تهران
