به طور معمول کودکان از بد رفتاری های خود هدفی دارند. شایع ترین هدف کودکان از بد رفتاری، جلب توجه کردن است. موقعیت فرزند در خانواده، سبک های فرزند پروری، رفتار والدین و غیره از مواردی هستند که باعث ایجاد حس نامرئی شدن و نیاز به دیده شدن را در کودکان به وجود می آورد. والدین باید این رفتار های را بشناسند و از اهداف کودک آگاه شوند تا بتوانند متناسب با آن رفتار کنند و مشکلات کودک را از بین ببرند.
توجه کردن یک مهارت مهم و کلیدی در تربیت کودک است و لازم است که والدین روش صحیح توجه کردن به کودک را یاد بگیرند. اگر بتوان این مهارت را به خوبی در مورد کودکان بکار گرفت، باعث افزایش اعتماد به نفس و احساس کفایت در آنها میشود. اکثر ما فکر میکنیم که توجه لازم را به کودکانمان داریم، اما بارها از فرزندمان شنید هایم که شما هیچ توجهی به من ندارید و از این بابت از ما گله مند هستند. معمولاً شنیدن این حرف ما را نگران و متعجب میسازد، بنابراین روشی که به کار برده ایم نتوانسته است علاقه و توجه ما را به کودک انتقال دهد.
منظور از توجه کردن در اینجا یعنی توصیف رفتارهای مناسب کودک و در بعضی مواقع تقلید یا تکرار آنچه که کودک انجام میدهد. با توجه کردن مناسب، پدر و مادر موافقت خود را با رفتار مثبتی که کودکشان انجام داده نشان میدهند و کودک متوجه میشود که والدینش رفتار او را تأیید کرده و قبول دارند.
انواع بی توجهی به کودک
- فراهم نکردن نیاز های اولیه و پایه ای کودک مانند بهداشت، تغذیه، خانه و پوشاک.
- تنها گذاشتن و مراقبت نکردن از کودک در شرایط خطرناک
- سپردن کودک به سرپرستان نا لایق
- پیگیری نکردن مشکلات آموزشی
- اجازه دادن به کودک برای غیبت های زیاد
- بی توجهی به نیازهای پزشکی و سلامتی
- قرار گرفتن کودک در معرض سیگار یا مشروب و یا مواد مخدر
- عدم پشتیبانی احساسی از کودک
نشانه های کودکی که از بی توجهی والدینش رنج میبره
به رفتارهای کودک خود توجه کنید و اگر او رفتارها و کارهای زیر را انجام می دهد، به او بیشتر توجه کنید
پریدن وسط حرف شما
وقتی در حین یک گفت وگوی گرم و صمیمانه با یک دوست، کودک شما برای دهمین بار به میان صحبتتان می دود، ممکن است او به دنبال جلب توجه شما باشد. اگر در این زمان شما به حرف های کودک گوش ندهید و به بهانه های مختلف او را از خود برانید، کودک احساس بی توجهی می کند پس برای جلب توجه شما، باز هم به وسط حرف هایتان می پرد تا زمانی که شما به او توجه نمایید.
گریه زیاد
گریه کردن رفتار طبیعی و سالمی است که موجب تخلیه ی استرس و انرژی احساسی می شود اما گریه شدید کودک، واقعا کلافه کننده است. گریه کردن کودک علت های فراوانی دارد که یکی از آنها جلب توجه است. ممکن است کودک شما برای جلب توجه به گریه کردن روی آورد پس اگر علت گریه کودک بی توجهی به اوست، به کودکتان بیشتر توجه نمایید.
مقاومت در برابر خوابیدن
متخصصین اطفال معتقدند که هیچ چیزی به اندازه خواب صحیح و به موقع در کودک برای رشد او مهم نیست. سلامتی جسم، بهتر شدن اخلاق، کارایی بهتر و تمرکز بالاتر از مهم ترین فواید خواب کافی برای کودک است. برخی کودکان در برابر خواب مقاومت کرده و خیلی سخت می خوابند. مقاومت در برابر خواب علت های زیادی دارد و یکی از دغدغه های والدین است. یکی از عللی که کودکتان در برابر خواب مقاومت می کند، این است که او دوست دارد بیدار بوده تا از توجه و محبت شما به قدر کافی برخوردار شود.
پرت کردن چیزهای مختلف
پرت کردن اشیا توسط کودک، نه از سر خودخواهی و بی ادبی است و نه عاملی برای نگرانی است بلکه پرتاب اشیاء در کودکان از سن حدود 14 ماهگی نوعی پیشرفت استعداد های حرکتی محسوب می گردد. یکی از علت های پرتاب وسایل در کودکان بزرگتر این است که آنها با پرتاب وسایل می خواهند توجه والدین را به خود جلب کنند.
داد زدن و عصبانیت
خیلی از پدر و مادر ها از جیغ زدن کودک خردسال خود کلافه و خسته می شوند والدین باید ابتدا علت جیغ زدن فرزند خود را کشف کنند و بهترین رفتار را برای مقابله با جیغ زدن آنها بکار ببرند. کودکان در سنین 2 تا 3 سالگی که در سن استقلال طلبی قرار دارند، تصور می کنند مرکز همه دنیا هستند و همه باید به آنها توجه کنند، پس ممکن است بی دلیل جیغ و فریاد راه بیندازند تا توجه والدین را به خودشان جلب کنند.
نحوه برخورد با جلب توجه در کودکان
برای برخورد با جلب توجه های کودک راه حل هایی وجود دارد که عبارتند از:
کاهش توجه به رفتارهای منفی
هر قدر که به کارهای کودک، حساسیت بیشتری نشان بدهید، او را بیشتر به انجام آن کار تشویق می کنید. توجهات منفی همچون عصبانی شدن، فریاد زدن و ناراحتی باعث افزایش شدت کار نامطلوب کودک می شود. کودکان دوست دارند رفتار هایی را انجام دهند که توجه والدین را به خود جلب می کند. در مقابل رفتارهای منفی کودک صبور باشید و بی توجهی کنید. در عوض به رفتار های مثبت او توجه بیشتری نشان دهید تا کودک متوجه شود چه رفتارهایی مفید هستند. گاهی والدین نمی دانند در مواجهه با اشتباهات کودکان چگونه واکنش نشان دهند.
ارضا حس جلب توجه کودک
علت جلب توجه کودک را شناسایی و مشکل را بر طرف کنید. به حرف های کودک توجه کنید و او را جدی بگیرید. مسئولیت هایی متناسب با سن و توانایی اش به او واگذار کنید تا احساس مفید بودن داشته باشد.
ایجاد حس تعلق در کودک
از عبارت های همچون من تو را خیلی دوست دارم، من به تو افتخار میکنم، من از تو خیلی راضیم و کلمات محبت آمیز دیگر استفاده کنید تا احساس تعلق خود را به کودک القا کنید.
محبت بی قید و شرط
برای محبت کردن به فرزندتان، شرط نگذارید یا به دنبال بهانه نباشید. او را هر لحظه در آغوش بگیرید و ببوسید و از عبارت های محبت آمیز استفاده کنید. به این صورت کودک متوجه می شود که در هر حالی برای شما ارزشمند و دوست داشتنی است و نیازی به رفتارهای خاص برای جلب توجه ندارد.
عوارض و نتایج بی توجهی به کودک
بی توجهی به کودک باعث بروز مشکلات و عوارض زیر می شود:
- مشکلات سلامتی
- سوء تغذیه کودک
- اختلالات ذهنی
- اختلالات احساسی
- کمبود اعتماد به نفس
- مشکلات رفتاری
- مشکلات اجتماعی و مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
- روی آوردن به مواد مخدر
محبت و توجه بیش از حد به کودک چه عواقبی دارد؟
