در بسیاری اوقات استرس می تواند مفید باشد؛ یعنی اینکه فرد بر اساس موقعیت شرایطی را تجربه می کند که باعث می شود توجه فرد بیشتر شده ومی تواند امری مثبت باشد. وضعیت فیزیولوژیکی بدن تغییراتی می کند که باعث می شود تمرکز فرد روی یک موضوع بیشتر باشد و در مقابل خیلی اوقات نیز می تواند منفی باشد؛ در مواردی می تواند تبدیل به این حس شود که آن مساله که ناشی از ذهن فرد است که باعث می شود فرد دچار استرس و اضطراب شود و موضوع مهمی نیست و فراتر از آن چیزی است که فرد تجربه می کند. یعنی با یک موضوع بسیار کوچک ممکن است فرد یک اضطراب فراگیر را تجربه کند که باعث می شود در ابعاد مختلفی زندگی اش اختلال ایجاد شود و این به یک اختلال اضطرابی تبدیل شده و فراتر از یک اضطراب ساده بوده یا استرس ناشی از یک اتفاق است. اختلال اضطرابی بسیار متنوع است؛ موضوع مهم این است که اشتغال ذهنی فرد به آن مساله وجود دارد؛ اختلال اضطراب فراگیر بسیار شایع بوده و فرد در موقعیت های مختلف این اشتغال ذهنی را با مسائل اضطرابی دارد.
خصوصیات جسمانی افراد مضطراب
خصوصیات دستگاه اضطراب مانند حالت استرس با برانگیختگی دستگاه عصبی سمپاتیک همراه است این خصوصیات شامل عرق کردن به ویژه کف دست ها، پاها و زیر بغل، تپش قلب، افزایش سرعت تنفس، تاری دید، لرزش اندام های انتهایی بدن به ویژه دست ها، تکان دادن مداوم دست ها و پاها، تکرر ادرار، احساس درد در قفسه سینه، مشکلات گوارشی مانند دل درد، دل پیچه و ترش کردن همراه است. مبتلایان دچار مشکلات خواب می شوند و این یکی از موضوعاتی است که نسبت به آن شکایت دارند. خصوصیات جسمانی اضطراب لزوماً در همه مبتلایان به اضطراب وجود ندارد و با توجه به نوع اضطراب مشخصات جسمانی و ژنتیکی فرد، ویژگی های شخصیتی و شدت اضطرابی که فرد تحمل می کند متفاوت است. همچنین در وضعیت های اضطرابی معمولاً بخشی از بدن درگیر است که ضعیف ترین ارگان محسوب می شود یعنی اگر فرد سابقه کمردرد داشته باشد موقع اضطراب اولین عضوی که از او دچار مشکل می شود کمرش است.
خصوصیات رفتاری افراد مضطراب
تند تند حرف زدن، جویده صحبت کردن، بی قراری، تکان خوردن مداوم، عدم تصمیم گیرِی، پریشانی رفتاری و بیش از حد محتاط بودن از خصوصیات رفتاری مبتلایان به اضطراب است. مبتلایان آنقدر تند تند حرف می زنند که ممکن است دیگران متوجه حرف های آنها نشود گاهی نیز اجازه صحبت کردن به دیگران را نمی دهند.
خصوصیات شناختی مبتلایان به اضطراب
افرادی که به اضطراب مبتلا هستند توانایی توجه به صورت مداوم را ندارند مثلاً اگر تکلیفی را به کودکی که به اضطراب مبتلا است بدهیم به جای انجام آن در مدت نیم ساعت تنها 10 دقیقه می تواند دوام بیاورد همچنین مبتلایان دچار مشکلات حافظه هستند و نمی توانند مطالب را به حافظه بسپارند. داشتن نگرش منفی مأیوسانه و توأم با ترس که منشأ آن مشخص نیست نیز جزو خصوصیات شناختی مبتلایان به اضطراب محسوب می شوند.
خصوصیات اجتماعی مبتلایان به اضطراب
مبتلایان به اضطراب نمی توانند روابط خوب و پایداری با افرادی دیگر داشته باشند آنها در روابط صمیمانه خود به طور دائم نگران موضوعی هستند بر اساس آن فرد مورد علاقه شان را از دست بدهند. همچنین یکی از ویژگی های مبتلایان چسبیدن زیاد به افرادی است که به آ نها وابسته هستند و این حالت به ویژه در کودکانی که به اضطراب مبتلا هستند دیده می شود و به طور دائم به والدین خود به ویژه مادر می چسبد. مبتلایان به اضطراب تحمل دوری از افراد مورد علاقه شان را ندارند و گاهی دچار حالت های تشویش و گریه می شوند، همچنین در موارد شدید نیز احساس طردشدگی و حالت افسردگی را نشان می دهند.
همه نشانه های اضطراب ماندگار نیستند
امروز نوع اشتغال و علی الخصوص شرایط روحی خانوادگی نقش بسزایی در بروز استرس و اضطراب ایفا می کند. مشاغلی همچون خبرنگاری، روابط عمومی برخی از شرکت ها و یا ادارات وسیع، کار در معدن، نبود امنیت شغلی و حتی پزشکی در زمره پر استرس ترین مشاغل دنیا قرار دارند. معمولا اغلب موارد استرس و اضطراب با مداخلات روانشناسی طی 12 یا 16 هفته برای همیشه رفع می شود ولی در صورت بروز شوک های روحی بسیار شدید همچون از دست دادن ناگهانی عزیزترین فرد و یا نظایر آن، نیازمند درمان های طولانی تر و حتی دارو درمانی است.
کلام آخر
مشخصات گفته شده در مورد همه مبتلایان به اضطراب صدق نمی کند و نشان دهنده حالات شدید اضطرابی است. بیش از 30 نوع اختلال به عنوان اختلالات اضطرابی طبقه بندی می شوند و آنچه از نظر دانش روانشناسی به عنوان مسائل اضطرابی طبقه بندی می شود از آنچه عموم مردم از آن به عنوان حالت اضطرابی یاد می کنند متفاوت است. همانطور که افراد باید سالانه 2 الی 3 بار به دندانپزشک مراجعه کرده و تحت معاینه دوره ای قرار می گیرند لازم است به روانشناس نیز مراجعه کرده تا چنانچه دچار اضطراب هستند شدت آن تعیین شده و تحت درمان قرار گیرند.