نشست گازی سران ترکیه، آذربایجان و ترکمنستان در آوازه/ آیا ایران از معادلات انرژیک منطقه حذف می شود؟

  شنبه، 26 آذر 1401 ID  کد خبر 234597
نشست گازی سران ترکیه، آذربایجان و ترکمنستان در آوازه/ آیا ایران از معادلات انرژیک منطقه حذف می شود؟
تحرک اردوغان و علی اف در بازار انرژی در یک سال اخیر نشان از تحولات شگرفی در سطح بین الملل و منطقه دارد. ترکیه کشوری بدون هیچ منابع گازی، امروز در مقام یک هاب انرژی بین المللی معرفی می شود و علی اف با اتحادیه اروپا درباره انتقال گاز به قاره سبز مذاکره می کند. ساعدنیوز در گفتگو با علی حیدری کارشناس مسائل قفقاز به این مسأله پرداخته است.

پوتین تلاش می کند تا ترکیه را به عنوان هاب انرژی منطقه و دنیا معرفی کند، تا کشورهای اروپایی ناچار شوند، با قیمت هایی که به هر حال پوتین تحت عنوان بورس گاز و بورس انرژی تعیین می کند، خریداری کنند!

ساعدنیوز: تحرک ترکیه و آذربایجان در حوزه انرژی در ماه های اخیر بسیار بیش از گذشته شده است و برگزاری جلسات متعدد منطقه ای و بین المللی سران این دو کشور با محوریت انرژی افزایش یافته است. چه مسائلی به عقیده حضرتعالی چه مسائلی باعث شده است که سطح بازیگری ترکیه و آذربایجان حداقل در عرصه دیپلماسی انرژی ارتقاء یابد؟

علی حیدری: طی دو سال گذشته، و بعد از جنگ قره باغ، روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی ترکیه و آذربایجان، بسیار عمق پیدا کرده است. همه تلاش ترکیه مبنی بر تحقق این شعار "یک ملت، دو دولت" از طرف آنکارا در حال عملیاتی شدن است. بنابراین، ترکیه در تلاش است تا این شعار را محقق کند و تأثیرگذاری خودش در منطقه را از طریقِ اتحاد با آذربایجان پیش ببرد.

آنکارا تلاش می کند تا از این طریق بر قفقاز مسلط شود، و در مرحله بعد، ارتباط بهتر، سریعتر با کشورهای آسیای میانه از طریق آذربایجان برقرار کند. به همین دلیل، در دو سال گذشته، رابطه ترکیه با آذربایجان به نحو چشمگیری توسعه پیدا کرده است.

اما این که چرا روابط انرژیک دو کشور، طی ماه های گذشته گسترش پیدا کرده، می توانیم به تحولاتی اشاره کنیم که در منطقه رخ داده است؛ از جمله جنگ روسیه و اوکراین که باعث شده، مسکو، تمرکزش در منطقه کاهش پیدا کند، و طرف های منطقه ای و کشورهای منطقه، از این کاهش تمرکز برای پیشبرد اهداف خودشان، به خصوص در حوزه انرژی و گاز استفاده کنند.

ما طی ماه های گذشته، علاوه بر آذربایجان، تحرک کشورهای دیگر، مثل ترکمنستان، را شاهد هستیم. گذشته از این، می توانیم بگوئیم که آقای پوتین در این اثناء تلاش می کند تا ترکیه را به عنوان هاب انرژی منطقه و دنیا معرفی کند، تا کشورهای اروپایی ناچار شوند، با قیمت هایی که به هر حال پوتین تحت عنوان بورس گاز و بورس انرژی تعیین می کند، خریداری کنند! پوتین مسئولیتی هم در قبال این نخواهد داشت، و خواهد گفت، که این قیمت ها در ترکیه تعیین می شود. از طرف دیگر، امتیاز بسیار خوبی به اردوغان داده شده، تا در محور روسیه قرار بگیرد.

مجموعه این عوامل باعث شده که تحرکات ترکیه در زمینه انرژی و گاز در منطقه افزایش پیدا کند. اولین گام این تحرکات، با هم پیمان منطقه ای اش یعنی آذربایجان در حال برداشته شدن است. آذربایجان هم انگیزه بسیار زیادی برای این موضوع دارد، چون علاوه بر ابعاد مالی قضیه، که عایدات زیادی را نصیب این کشور خواهد کرد، در بُعد سیاسی هم، باعث افزایش وزنه سیاسی باکو در حوزه انرژی و در اروپا خواهد شد.

این امر باعث می شود که سطح بازیگری ترکیه و اردوغان در اروپا هم افزایش پیدا کند.

تصویر

اگر قرار باشد که فشاری بر ایران وارد شود، در حوزه تعیین قیمت گاز برای قراردادهای بلندمدت در آینده خواهد بود.

ساعدنیوز: نشست سران سه کشور ترکیه، آذربایجان و ترکمنستان در شهر آوازه با محوریت موضوع انرژی چه اهداف راهبردی ای در حوزه انرژی را دنبال می کند و آیا این نشست اهداف دیگری نیز در موضوعات دیگر دارد؟

علی حیدری: هدف از این نشست، به دست گرفتن بخش عظیمی از نیازهای انرژیک اروپا از طرف این کشورها است، یعنی مجموعه کشورهای آذربایجان، ترکمنستان و احتمالاً در گام های بعدی، ازبکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه. ترکیه تلاش می کند تا از طریق این کشورها بتواند علاوه بر این که، مرکز تبادل جهانی گاز بشود، و نیز تأمین نیازهای گازی و تنوع بخشیدن به سبد خرید گازی خودش، تأمین نیازهای گازی اروپا را هم در دست داشته باشد. این امر باعث می شود که سطح بازیگری ترکیه و اردوغان در اروپا هم افزایش پیدا کند.

همان طور که در پاسخ به سؤال قبلی هم عرض کردم، این کشورها، یعنی آذربایجان، ترکمنستان و بخشی از کشورهای آسیای میانه، هم تمایل دارند تا در این بازی نقش آفرینی کنند. زیرا، علاوه بر عایدات مالی، باعث می شود که وضعیت جدیدی در حوزه سیاسی و بین المللی را تجربه کنند، و از وابستگی تام به روسیه تا حدودی فاصله بگیرند، و در وضعیت جدید اروپا هم نقش آفرین باشند.

ساعدنیوز: با توجه به اهمیت همکاری های ایران و ترکمنستان در حوزه سوآپ گازی و نیز واردات ایران از ترکمنستان در پی افت فشار در استان های شمالی و ضرورت تداوم این همکاری، آیا این احتمال وجود دارد که ترکیه و آذربایجان برای تحت فشار قرار دادن ایران جهت تن دادن به اجرای طرح کوریدور زنگزور در روند همکاری های ترکمنستان و ایران در حوزه انرژی اختلال ایجاد کنند؟

علی حیدری: تصور من این است که اگر قرار بر این است که ایران در این حوزه تحت فشار قرار گیرد، برای قرارداد جدید گازی با ترکیه تحت فشار قرار خواهد گرفت. یعنی ترکیه از این موضوع به عنوان برگی برای چانه زنی با ایران برای کاهش قیمت پیشنهادی گاز استفاده کند و در مذاکرات گازی، دست بالا را داشته باشد. مذاکرات گازی ای که از مدتی پیش آغاز شده، و طی 3 سال آینده یعنی تا 2025 باید نهایی شود. ترکیه تلاش می کند تا سبد دریافت گازی خودش را متنوع کند، تا بتواند با همه طرفین، چانه زنی را داشته باشد و از بهترین قیمت گازی برای خودش بهره مند گردد. چون سالانه بیش از 50 میلیارد دلار بابت واردات گاز و انرژی از سوی ترکیه هزینه می شود!

بنابراین، هر چقدر دست آنکارا در حوزه انتخاب کشورها و تعیین قیمت ها بازتر باشد، می تواند در این موضوع، یعنی پرداختِ گازبها صرفه جویی کند و در رشد اقتصادی بیشتری داشته باشد. همین طور، می تواند برای خرید گاز ایران و انتقال آن به اروپا چانه زنی داشته باشد؛ که به نوعی، این کشوری که هیچ منبع گازی را ندارد، تبدیل به هاب انرژی منطقه و دنیا کرده؛ و به نوعی، از یک کشور ترانزیتی به یک کشور تأثیرگذار در قیمت انرژی تبدیل خواهد کرد. در کنار این مسائل، ترکیه می تواند نیازهای خودش به انرژی را نیز تأمین کند. پس اگر قرار باشد که فشاری بر ایران وارد شود، در حوزه تعیین قیمت گاز برای قراردادهای بلندمدت در آینده خواهد بود.

به نظر نمی رسد که روابط ترکمنستان، آذربایجان و ترکیه، اختلالی در همکاری های گازی ایران و ترکمنستان ایجاد کند. اما در این خصوص، ما هم باید هشیار باشیم و فعالیت ها و اقدامات منطقه ای خودمان در حوزه گازی را باید افزایش دهیم. از جمله این که تلاش بیشتری داشته باشیم، تا کشورهای دیگر، انتقال گاز خودشان به اروپا را از طریق ایران داشته باشند. این کار کمک خواهد کرد تا در آینده در حوزه ترانزیت انرژی دچار انزوای راهبردی نشویم.

اردوغان برای نبرد با یونان مهیا شده است؟ اردوغان برای نبرد با یونان مهیا شده است؟

*** این مصاحبه توسط سمیرا شمس عضو تحریریه ساعدنیوز تهیه شده است.


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
تصویری از چهره درس خوان رهبر معظم انقلاب در کلاس ششم ابتدایی+عکس/ 12 سالگی رهبری در مدرسه (434 نظر) نگاهی به انواع لباس مدرسه دانش آموزان کشور های مختلف/ آمریکا، ژاپن، چین و... (224 نظر) الهام چرخنده امروز صبح به دیدار رهبر معظم انقلاب رفت+عکس/ چهره آرام خانم بازیگر در بیت رهبری (159 نظر) رهبر معظم انقلاب: ترویج موسیقی بر خلاف مذاق اسلام است/ اردوی مختلط دختر و پسر یعنی چه؟! دانشجو بره خارج از کشور که چه کنه؟+فیلم (148 نظر) سحر زکریا: 6 سال همسر مهران مدیری بودم / او جوانی ام را گرفت !+فیلم (148 نظر) پری غفاری معشوقه شاه پهلوی: شاه آرام آرام مشروب می‌خورد و گاهی گیلاس مرا هم پر می‌کرد/ ازدواجی در کار نبود من دستمزدم را می گرفتم! (136 نظر) مروری بر بازیگران مرد ایرانی که از گوشواره استفاده می‌کنند؛ امیر جعفری، ارسلان قاسمی، امین حیایی و...+عکس (93 نظر) روز اول مهر یادی کنیم از اخراج سجاد رضایی فرزند اکبر کلاس دوم ب با گرمکن ورزشی دهه شصتی +فیلم/ من برای لهجه اصفهانیش مُردم شما ادامه بدید (93 نظر) نعیمه نظام دوست: عاشق احمدرضا عابدزاده بودم ، اون بلیزر داشت منم با یه رنو افتادم دنبالش اصلا به من محل نذاشت قلبم خیلی شکست و اومدم خونه عکسهاشو پاره کردم+ویدیو (91 نظر) خانه پدری ساده رهبر معظم انقلاب به روایت تصویر +عکس/ از سقف چوبی و بوفه دکوری ساده تا چراغ نفتی و کابینت های فلزی (88 نظر) اکبر عبدی: 25 سال مصرف کننده تریاک بودم، اینجانب اکبر عبدی 4 سال و نیم یک معتاد+فیلم (82 نظر) دیدار احساسی علی پروین اسطوره فوتبال با رهبر انقلاب در بیمارستان +عکس / ارادت خاص علی آقا به رهبر معظم انقلاب (79 نظر) علیرضا بیرانوند: پرتاب‌های بلندم به خاطر چوپانی کردنم هست؛ به عنوان یک چوپان در کنار خانواده ام همیشه مجبور بودم که با پرتاب سنگ مواظب گوسفندانم باشم (75 نظر) رضا عطاران : من و خانومم تو سینما بودیم همه اومدن برای عکس و امضا که اعلام شد رضا گلزار وارد شده دور و برمون حتی یه نفر هم نموند همه رفتن پیش رضا (74 نظر) خلاقیت هوشمندانه یک مدرسه ایرانی برای استفاده از پله های سالن/ دست مریزاد به این همه نبوغ و ابتکار+عکس👌 (71 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
منتخب روز   
برای اولین بار نماینده اسرائیل هنگام سخنرانی مسعود پزشکیان به سخنان رئیس‌جمهور ایران گوش داد و سالن را ترک نکرد+ویدیو از نخ بستن به انگشتر برای اندازه شدن تا دکمه‌های متفاوت قبا و نخ نما شدن عبا؛ در مروری بر ساده‌زیستی رهبر معظم انقلاب+عکس خبرنگار شبکه صهیونیستی ایران اینترنشنال در منهتن آمریکا: من دیدم که همسر مسعود پزشکیان از ساختمانی در اینجا خارج شد+ویدیو/ ای کاش به عنوان خبرنگار یک مقدار اطلاعات داشتی! ذوق‌زدگی و خوشحالی خبرنگار ترکیه از "ساغول" گفتن مسعود پزشکیان در نیویورک؛ خبرنگار ترکیه: این رئیس‌جمهور تُرک آذربایجانی است+ویدیو رهبر معظم انقلاب: بعضی‌ها فکر می‌کنند نشاط یعنی رقاصی؛ فلان برنامه موسیقی رو توی تلویزیون پخش کنیم مردم نشاط پیدا کنند، نشاط این نیست+ویدیو تصاویری جالب از مسعود پزشکیان پشت نیمکت کلاس درس در روز اول مهر/ ردیف دوم و چهارم نشینی رئیس جمهور توئیت جدید پزشکیان به زبان کُردی و عربی +عکس وزیر اسبق کشور: رهبر معظم انقلاب یک دوره تندخوانی شرکت کردند و یک کتاب 300 صفحه‌ای را در یک شب می‌خوانند+ویدیو نیکی کریمی از مهمترین اتقاق زندگی اش پرده برداشت ؛ خانم بازیگر : پدرم مرا به این سمت سوق داد تاج گل اعیانی با گل‌های سفید و سیاه محمدباقر قالیباف در مراسم ختم پدر خداداد عزیزی+عکس استاندار بصره راننده شخصی مسعود پزشکیان در سفر به این شهر شد+عکس/ چهره خندان رئیس جمهور سوار بر BMW